Nhiều người chơi cờ tướng lâu rồi tuy nhiên vẫn luôn tự hỏi tại sao hai quân cờ bên xanh và đỏ lại khác nhau dù chúng cùng một tên gọi và một quân cờ tương đương. Rõ ràng có một chút bất lợi là các quân cờ được ký hiệu bằng chữa Hán, do đó để giải mã được chuyện này mình phải bắt đầu bằng việc tìm hiểu ngữ nghĩa thật sự của từng quân cờ bằng ngôn ngữ của nó.
Tại sao các quân cờ tướng lại kí hiệu khác nhau dù cùng một vị trí?
Vì sao trong cờ Tướng tên gọi của các quân bên xanh và đỏ giống nhau nhưng cách viết lại tương đối khác nhau?
Có ý kiến cho rằng, sở dĩ các quân cờ tướng lại kí hiệu khác nhau dù cùng một vị trí lấy từ tích Hán Sở – Lưu Bang với Hạng Võ (Hạng Vũ). Lưu Bang và Hạng Võ chia nhau cai quản đông tây. Bang lấy màu đỏ là chủ đạo, Võ lấy đen là Quốc màu và Bang dc coi như đội quân “Chính nghĩa” nên quân bên Bang có thêm bộ Nhân phía trước (nhân hậu). Sau này, sau khi kí hiệp ước thì Bang tấn công trước. Vì thế luật cờ cầm đỏ đi tiên, cầm đen thủ hậu. Sông là Sở hà, Hán giới.
Đây là các từ đồng nghĩa, đồng âm
Các quân cờ tuy khác nhau bên ngoài nhưng đối với chữ Hán đó là hai từ đồng âm hoặc đồng nghĩa với nhau:
- Trong tự điển thì 兵 binh và 卒 tốt là binh lính. Nên 2 chữ được dùng cho hai quân cờ “lính”
- 炮 và 砲 là hai chữ đồng nghĩa
- 傌 và 馬 chỉ đồng âm. 馬 mới có nghĩa là con ngựa
- 仕 và 仕 là đồng âm, đồng nghĩa
- 車 là xe, còn 俥 thì không có trong tự điển
- 象 (tượng) là voi, 相 thì có âm là “tương” nhưng không có nghĩa nào là voi cả, có lẽ là lấy âm na ná với “tượng”
- 將 là tưởng (quân tướng đỏ thì không tìm thấy chữ trong tự điển)
- 帥 là soái trong tướng soái, nguyên soái
- 將 là tướng, trong tướng quân
- 相 là tương, tướng trong thủ tướng
- 士 là người học trò
- 仕 là người làm quan
Dễ phân biệt dù có bay hết màu sơn
Người Trung quốc xưa có lẽ họ ký hiệu hai bên cho khác nhau, cái gì tương đồng thì thay, cái gì không có chữ tương đồng thì thêm bộ nhân vào thêm bên cạnh để tránh trường hợp dùng lâu ngày màu bị bay hết thì nó sẽ giống nhau và khó phân biệt được.
Điều này cũng dễ hiểu thôi khi mà xưa kia, hầu như các con cờ đều làm bằng gỗ, và nước sơn dùng từ thiên nhiên nên rất dễ bay màu sau một thời gian sử dụng.
