Loa kiểm âm (còn gọi là loa monitor, loa kiểm tra, loa phòng thu) là thiết bị không thể thiếu trong mỗi phòng thu âm studio, đặc biệt là phòng thu của những kỹ sư âm thanh hoặc các sân khấu biểu diễn.
Nếu như các loại loa khác (loa nghe nhạc, loa karaoke) cho bạn những âm thanh có đặc thù riêng thì loa kiểm âm cho bạn chất lượng âm thanh chuẩn xác và trung thực nhất.
Loa kiểm âm là gì?
Loa kiểm âm là một là thiết bị cũng có công dụng tái tạo lại âm thanh để tai người có thể nghe được như các loa thông thường. Nhưng, điểm khác biệt lớn nhất của loa kiểm âm là có đáp ứng tần số phẳng (flat), có khả năng tái tạo âm thanh chính xác và trung thực nhất so với chất lượng âm thanh gốc.
Loa kiểm âm phòng thu E4.5 Presonus
Loa kiểm âm cùng với tai nghe kiểm âm là những thiết bị giúp cho nhà sản xuất nhạc, kỹ thuật phòng thu kiểm tra chất lượng của các bản mix và chất lượng âm thanh trong phòng thu thực tế, từ đó đánh giá và điều chỉnh chất lượng âm thanh sao cho phù hợp nhất.
So sánh loa kiểm âm và loa nghe nhạc, loa karaoke
Loa kiểm âm
Loa karaoke, loa nghe nhạc
Mục đích sử dụng
Sử dụng trong phòng thu, studio để kiểm tra chất lượng âm thanh.
Sử dụng trong các dàn âm thanh karaoke, âm thanh hội trường, dàn xem phim nghe nhạc, dàn âm thanh chơi game…
Thiết kế
Thường là loa 2 hoặc 3 đường tiếng gồm trình điều khiển tần số cao (củ loa tweeter), trình điều khiển tần số thấp (củ woofer), ống dẫn sóng, cổng âm thanh và bộ khuếch đại.
Tùy theo dòng loa mà có cấu tạo khác nhau, cơ bản gồm các bộ phận như driver và mạch phân tần. Chẳng hạn như loa sub thì chỉ có 1 củ loa trầm với đường kính rất lơn.
Đáp ứng tần số
Phẳng (flat), đáp ứng tất cả các âm thanh ở mọi tần số khác nhau, nguyên bản so với bản gốc.
Tùy theo mục đích mà nhà sản xuất có tối ưu về một dải âm nào đó như loa nghe nhạc vàng thì tối ưu dải âm trung mid, loa nghe nhạc sàn thì tối ưu dải âm trầm…
Mạch khuếch đại
Có tích hợp sẵn bộ khuếch đại công suất bên trong thùng loa nên còn gọi là loa kiểm âm liền công suất, loa chủ động, loa active.
Sử dụng bộ khuếch đại bên ngoài như amply, cục đẩy công suất.
Tầm giá
Đắt hơn loa thông thường, mức giá dao động từ 1.000.000 – 25.000.000VND.
Rẻ hơn, nhưng mức giá dao động rộng hơn, từ vài trăm ngàn cho tới hàng trăm triệu đồng.
Các thương hiệu loa kiểm âm tốt nhất
Dòng loa kiểm âm HS của Yamaha
Các thương hiệu loa kiểm âm phổ biến có thể kể đến như loa kiểm âm Dynaudio, Genelec, JBL, KRK, Mackie, Pioneer, Presonus, Yamaha, Focal, Monkey-Banana, Fluid Audio, EVE Audio…
Tai nghe kiểm âm (tai nghe monitor) là loại tai nghe chuyên dụng trong các phòng thu studio, được dùng để kiểm định âm thanh của các bản thu âm.
Tai nghe kiểm âm sẽ cho ra chất lượng âm thanh trung thực và chi tiết để người nghe có thể đánh giá được tất cả các lỗi tốt, xấu trong bản nhạc thu âm.
Khác với các dòng tai nghe nhạc, tai nghe xem phim thường được các nhà sản xuất chế tạo có lợi cho một dải âm nào đó, như thiên về âm bass, thiên về âm trung… thì tai nghe monitor tái tạo một cách chân thật nhất âm thanh của nguồn phát.
Tai nghe kiểm âm thường được dùng trong studio chuyên nghiệp, các phòng thu âm gia đình để giám sát bản thu trong quá trình thu âm.
Tai nghe kiểm âm còn được sử dụng cho các kỹ sư âm thanh kiểm tra âm thanh trong quá trình Editing, Mixing, Mastering… chính xác hơn.
5 lưu ý khi chọn mua tai nghe kiểm âm
Điều quan trọng nhất khi mua tai nghe kiểm âm, tai nghe phòng thu studio bạn cần có khả năng đọc hiểu các thông số kỹ thuật của mẫu tai nghe đó. Dưới đây, chúng tôi xin đưa ra 5 lưu ý khi mua tai nghe kiểm âm để bạn đọc tham khảo.
Tai nghe kiểm âm TASCAM TH-06
#1 Trở kháng của tai nghe
Khi nói đến thông số kỹ thuật của tai nghe phòng thu, chúng ta thấy các giá trị được đo bằng Ohm (ôm). Những giá trị này là trở kháng của tai nghe phòng thu.
Giá trị trở kháng càng cao, tai nghe càng cần nhiều điện năng để tạo ra âm lượng đủ lớn. Trong những năm gần đây, tai nghe cung cấp một trở kháng có giá trị khá thấp để đồng bộ hơn với các thiết bị có điện áp thấp hơn. Điều này có nghĩa là tai nghe có thể hoạt động hiệu quả hơn với các thiết bị điện tử hàng ngày mà không ảnh hưởng đến chất lượng hoặc năng lượng.
Hầu hết các tai nghe có trở kháng thấp (xấp xỉ dưới 25 Ohm) cần ít điện năng để có thể mang lại mức âm lượng lớn. Ví dụ, tai nghe trở kháng thấp sẽ hoạt động tốt với các thiết bị có độ khuếch đại yếu như máy nghe nhạc, điện thoại và các thiết bị di động khác.
Tai nghe có trở kháng cao hơn (xấp xỉ 25 Ohm trở lên) đòi hỏi nhiều năng lượng hơn để mang lại mức âm thanh cao. Nhờ đó, chúng được bảo vệ khỏi bị hư hại do quá tải. Chúng cũng có thể được sử dụng với nhiều loại thiết bị âm thanh hơn. Tai nghe DJ, tai nghe kiểm âm thường nằm trong khoảng từ 25 đến 70 Ohm.
Tai nghe có trở kháng thấp sẽ dễ bị “cháy” hơn khi sử dụng các bộ khuếch đại có công suất lớn. Ví dụ, nếu bạn kết nối một cặp tai nghe có trở kháng thấp, 18 ohms chẳng hạn, với một bàn trộn DJ, và bạn vặn âm lượng lên mức tối đa thì tai nghe sẽ bị cháy.
Trở kháng là một thông số chính đằng sau các giới hạn đầu ra của bộ khuếch đại. Bộ khuếch đại cũng có một trở kháng đầu ra làm hạn chế lượng điện năng mà chúng cung cấp. Trong một tình huống lý tưởng, trở kháng đầu ra của bộ khuếch đại phải là 1/8 so với tai nghe. Nếu trở kháng đầu ra cao, nó sẽ tạo ra độ méo âm thanh cao hơn.
#2 Độ nhạy của tai nghe kiểm âm
Mọi người thích tai nghe phòng thu có độ nhạy cao hơn để họ có thể tập trung và chỉnh sửa các chi tiết nhỏ nhất. Độ nhạy là thước đo mức độ hiệu quả của tai nghe chuyển đổi tín hiệu điện thành âm thanh. Nó cho thấy độ lớn âm thanh mà tai nghe sẽ tạo ra với một mức truyền động điện nhất định.
Về cơ bản, độ nhạy là thước đo độ lớn của một cặp tai nghe ở một mức công suất nhất định. Nếu tai nghe A có chỉ số độ nhạy cao hơn tai nghe B ở mức công suất một miliwatt, thì âm thanh mà nó tạo ra sẽ to hơn ở mức âm lượng đó và nói chung nó có thể được coi là to hơn. Điều đó có nghĩa là trong thực tế, bạn chỉ cần vặn núm âm lượng ít hơn mà vẫn có được âm lượng to hơn. Và để cho bạn một ý tưởng, chỉ số độ nhạy 86dB (decibel) được coi là tương đối thấp, trong khi bất kỳ thứ gì trên 110dB là ở mức cao.
Một số nhạc sĩ sử dụng bộ khuếch đại công suất với tai nghe đã được đánh dấu với độ nhạy cao hơn để tạo ra âm lượng lớn và điều này có thể gây hại cho tai nghe và thính giác của họ.
Nhiều công ty khuyến nghị độ nhạy không được cao hơn 120dB. Tương tự như vậy, Cơ quan Quản lý Sức khỏe và An toàn Nghề nghiệp của Mỹ khuyến cáo rằng mọi người không nên sử dụng tai nghe có độ nhạy quá 85dB cho các phiên thu âm kéo dài. Liên minh châu Âu cũng cảnh báo không sử dụng tai nghe có độ nhạy hơn 100dB trong môi trường ồn ào để tránh làm hỏng thính giác. Cảnh báo tương tự dành cho các bộ khuếch đại rằng chúng không nên lớn hơn 3,162, 1,0 và 0,3162 RMS vôn ở các cài đặt tối đa để tránh tổn thương thính giác.
Độ nhạy là yếu tố cân nhắc chính cho các nhạc sĩ khi tìm kiếm tai nghe phòng thu của họ vì họ cần nghe các chi tiết nhỏ trong khi thu âm các bản nhạc hoặc trộn nhạc. Điều quan trọng là bạn phải ghi nhớ khía cạnh an toàn khi nhìn vào mức độ nhạy cảm trong tai nghe. Độ nhạy cao hơn có thể nghe tốt nhưng có thể làm hỏng tai của bạn.
#3 Trình điều khiển (Driver)
Trình điều khiển là một thành phần giúp chuyển đổi tín hiệu điện thành âm thanh. Trình điều khiển được tạo thành từ nam châm, cuộn dây thoại (voice coil – côn loa) và màng nhún. Kích thước đường kính của chúng thường được đo bằng milimet.
Điều gì làm cho một driver có thể tạo ra một âm thanh mạnh mẽ? Về cơ bản, driver càng lớn thì âm thanh phát ra càng lớn. Chẳng hạn, trình điều khiển 45mm sẽ tạo ra âm thanh to hơn trình điều khiển 30 mm. Nhưng điều này không có nghĩa là bạn sẽ nhận được đầu ra tốt hơn với các đơn vị trình điều khiển lớn. Đầu ra tốt hơn phụ thuộc vào chất lượng của các thành phần tạo nên một đơn vị trình điều khiển.
#4 Khả năng cách âm
Âm thanh bên ngoài có thể là một trở ngại thực sự đối với các nhạc sĩ chuyên nghiệp khi họ đang cố gắng tập trung vào công việc. Tai nghe closed-back cung cấp một giải pháp để cắt giảm âm thanh này. Chúng cô lập tiếng ồn bằng cách sử dụng thân tai nghe của chúng được gọi là khả năng giảm tiếng ồn xung quanh.
Tai nghe closed-back thông thường giúp giảm tiếng ồn xung quanh từ 8 đến 12dB. Một số tai nghe được thiết kế đặc biệt để cắt giảm khoảng 25dB âm thanh bên ngoài. Khi chọn mua tai nghe phòng thu chính hãng tiếp theo của bạn, bạn nên ghi nhớ yếu tố giảm tiếng ồn xung quanh.
#4 Hãy nghe thử trước khi mua tai nghe kiểm âm
Mọi thông số kĩ thuật chỉ là những con số trên giấy tờ mà thôi. Cùng một chỉ số nhưng mỗi nhà sản xuất lại có những tiêu chuẩn khác nhau. Do đó, lời khuyên của chúng tôi là, nếu có thể, hãy trực tiếp đeo, nghe thử và cảm nhận trước khi mua mẫu tai nghe nào đó.
