Giải thưởng Fields là giải thưởng mang tên nhà toán học Canada John Charles Fields được trao 4 năm một lần trong mỗi Đại hội Toán học thế giới kể từ năm 1936 tại Canada cho những nhà toán học dưới 40 tuổi.
Giải thưởng Fields là gì?
Giải thưởng Fields là một giải thưởng lớn nhất trong lĩnh vực Toán học (tương tự như giải Nobel), được trao mỗi năm cho những nhà toán học trẻ tuổi nhất có đóng góp đáng ghi nhận trong lĩnh vực này. Giải thưởng này được tạo ra năm 1936 và được tổ chức bởi Hội Toán học Quốc tế (International Mathematical Union – IMU).
Giải thưởng Fields được trao cho những nhà toán học trẻ tuổi nhất, định nghĩa là những người có tuổi dưới 40 tuổi tính đến ngày 31 tháng 12 của năm được bình chọn.
Giải thưởng là một huy chương đi kèm với một khoản tiền thưởng là 15.000 đô la Canada tương đương 14.400 USD.
Giới toán học còn gọi đó là Huy chương Fields (Fields Medal), Huy chương Fields được xem là một vinh dự lớn nhất mà một nhà toán học có thể nhận được trong đời.
Giải thưởng Fields có từ bao giờ?
Giải thưởng Fields được đề xuất bởi John Charles Fields, chủ tịch Ủy ban Đại hội Toán học thế giới năm 1924, ông đã dành số tiền khoảng 47.000 đô la Canada để cống hiến cho quỹ của giải thưởng này.
Ý tưởng của tác giả giải thưởng là nhằm ghi nhận những công trình vừa xuất sắc, vừa sẽ hứa hẹn phát triển tiếp trong tương lai.
“Có lẽ đó là điều đầu tiên khác biệt giữa giải thưởng Fields và giải Nobel: trong khi giải Nobel gần như ghi nhận cống hiến của cả một đời người thì giải Fields nhằm mục đích hướng đến tương lai: vừa tôn vinh thành tựu đạt được, vừa khuyến khích những phát triển tiếp theo(*).
Điều kiện của giải thưởng Fields
Thường được miêu tả như một giải “Nobel của Toán học” nhưng Huy chương Fields ít nhiều có những sự khác biệt về điều kiện nhận giải.
Trong khi giải Nobel được trao không giới hạn tuổi thì Huy chương Fields chỉ được trao cho các nhà Toán học dưới 40 tuổi tính đến ngày 1 tháng 1 của năm nhận giải.
Ngoài ra, Huy chương Fields chỉ được trao 4 năm một lần trong các kỳ Đại hội Toán học Thế giới và trao cho không quá 4 người (trong khi giải Nobel năm nào cũng được trao một lần).
Huy chương Fields
Huy chương được làm bằng vàng có đường kính khoảng 7,5cm, được đúc 4 năm một lần tại Sở Đúc tiền Hoàng gia Canada. Huy chương được thiết kế bởi nhà điêu khắc Tait McKenzie.
Mặt trước của Huy chương có khắc hình đầu của nhà Toán học Archimede và dòng chữ Hy Lạp APXIMΔOYΣ (nghĩa là “Khuôn mặt Archimede”), tên và ngày tháng của nhà Điêu khắc McKenzie: RTM (Robert Tait Mckenzie) và MCNXXXIII (1933) cùng với câu TRANSIRE SUUM PECTUS MUNDOQUE POTIRI nghĩa là: “Hãy vượt qua sự hiểu biết của bạn và làm chủ thế giới”.
Mặt sau của huy chương là hình mặt cầu nội tiếp hình trụ (đây là một bài toán nổi tiếng của Archimede). Trên đó là cành ô liu cùng với dòng chữ khắc bằng tiếng La-tinh: CONGRETGATI EX TOTO ORBE MATHEMATICI OB SCRIPTA INSIGNIA TRIBUERE nghĩa là: “Các nhà toán học trên khắp thế giới tụ hội về đây tặng huy chương này vì những công trình xuất sắc”.
Tên của người được tặng giải thưởng được khắc bên vành của Huy chương Fields.
