Câu hỏi trắc nghiệm bài 16 alcohol CTST

Câu hỏi trắc nghiệm bài 16 alcohol CTST

BÀI 16: ALCOHOL

1. TÓM TẮT LÍ THUYẾT:

1. Alcohol là hợp chất hữu cơ có nhóm chức hydroxyl (-OH) liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon no.

– Alcohol no, đơn chức, mạch hở (còn gọi là alkanol) có công thức chung là C_nH_2n+1OH ( n≥1). Vd: CH₃OH, C₂H₅OH…

– Alcohol có từ 2 nhóm –OH trở lên gọi là polyalcohol.Vd: CH₂(OH)-CH(OH)-CH₂(OH) …

– Bậc alcohol là bậc của nguyên tử carbon liên kết với nhóm –OH.

Vd:  CH₃CH₂ OH là alcohol bậc I, CH₃-CH(OH)-CH₃ là alcohol bậc II, (CH₃)₃C-OH là alcohol bậc III.

• Đồng phân: Các alcohol no, đơn chức, mạch hở trong phân tử có từ 3 nguyên tử carbon trở lên có đồng phân vị trí nhóm –OH, có từ 4 carbon trở lên có thêm đồng phân mạch carbon.

Vd: C₃H₈O có 2 đồng phân vị trí nhóm -OH:            CH_3-CH₂-CH₂OH và CH_3-CH(OH)-CH₃

• Danh pháp:

– Tên thay thế alcohol đơn chức  = Tên hydrocarbon(bỏ kí tự e ở cuối )- số chỉ vị trí nhóm –OH –ol

Vd: CH₃-CH₂-CH₂-OH propan-1-ol; CH₃-CH(OH)-CH₃: propan-2-ol

– Tên thay thế alcohol đa chức  = Tên hydrocarbon – các số chỉ vị trí nhóm –OH- Từ chỉ số lượng nhóm – OH (đi, tri…) ol

Vd:     CH₂(OH)-CH₂(OH) : etane-1,2-diol; CH₂(OH)-CH₂-CH₂(OH) : propane-1,3-diol; 

– Tên thường: một số alcohol có tên thường

Vd: CH₃OH : methyl alcohol;   CH₂=CH-CH₂OH : allyl alcohol ; C₆H₅CH₂OH: benzyl alcohol

CH₂(OH)-CH₂(OH) : ethylene glycol ; CH₂(OH)-CH(OH)-CH₂(OH): glycerol

4. Tính chất vật lí:

            – Ở điều kiện thường , alcohol là chất lỏng hoặc rắn.

            – Giữa các phân tử alcohol có liên kết hydrogen liên phân tử nên có nhiệt độ sôi cao hơn các hydrocarbon hoặc  ether có phân tử khối tương đương. Nhiệt độ sôi tăng khi phân tử khối tăng.

            – Polyacohol có nhiệt độ sôi cao hơn alcohol đơn chức có phân tử khối tương đương.

            – Do tạo được liên kết hydrogen với nước nên các alcohol có phân tử khối nhỏ tan tốt trong nước,độ tan giảm khi số nguyên tử carbon tăng.

5. Tính chất hóa học:

a. Phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm –OH: tác dụng với kim loại kiềm àH₂

             2R-OH + 2Naà 2RONa + H₂

            Vd:      C₂H₅OH  + Na à C₂H₅ONa + ½ H₂

                        C₃H₅(OH)₃ + 3 Naà C₃H₅(ONa)₃ + 3/2 H₂

b. Phản ứng tạo thành ether:

                        ROH + R^’OH  ROR^’ + H₂O

c. Phản ứng tạo thành alkene: sản phẩm chính tuân theo quy tắc zaitsev

                C_nH_2n+1OH  C_nH_2n + H₂O ( n2)

                                                                                                                                                CH₃-CH=CH-CH₃  + H₂O   

Vd: CH₃-CH₂-CH(OH)-CH₃               but-2-ene (spc)

                                                                                                                                                        CH₃-CH₂-CH=CH₂  + H₂O

d. Phản ứng oxi hóa alcohol:

* Phản ứng oxi hóa hoàn toàn : alcohol cháy tỏa nhiều nhiệt (chú ý an toàn khi đốt cháy cồn)

              C_nH_2n+1OH + 3n/2 O₂  n CO₂ + (n+1) H₂O

            Nếu số mol H₂O > số mol CO₂ => alcohol no, mạch hở C_nH_2n+2O_x

* Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn:

            * Alcohol bậc 1 à aldehyde:   R-CH₂-OH   +    CuO  RCH=O  +  Cu  +  H₂O.

            * Alcohol bậc 2 à ketone:       R-CH(OH)-R^’ + CuO  R-CO-R^’ +  Cu  +  H₂O.

            * Ở điều kiện trên alcohol bậc 3 không bị oxi hóa.

e. Phản ứng riêng của polyalcohol: Các polyalcohol có ít nhất 2 nhóm OH liền kề có thể tạo phức chất với Cu(OH)₂   dung dịch có màu xanh đặc trưng.

            Vd:      2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂ à [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu+ 2 H₂O

• Ứng dụng:

            – Nhiều alcohol được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực đồ uống, dược phẩm , mỹ phẩm, y tế, phẩm nhuộm hoặc làm nhiên liệu …

            – Không nên lạm dụng đồ uống có cồn.

• Điều chế:

* Trong công nghiệp : CH₂=CH₂ + H₂O CH₃-CH₂-OH

 * PP sinh hóa : lên men tinh bột và các loại đường tự nhiên

(C₆H_1OO₅)n+ nH₂O nC₆H₁₂O₆

                                                   (tinh bột)                                   glucose

                                                            C₆H₁₂O₆  2 C₂H₅OH  + 2 CO₂

* Glycerol được tổng hợp theo sơ đồ sau hoặc thủy phân chất béo:

CH₂=CH-CH₃  CH₂=CH-CH₂ClCH₂Cl-CH(OH)-CH₂Cl

CH₂(OH)-CH(OH)-CH₂(OH).

B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

MỨC ĐỘ 1: BIẾT

Câu 1. Công thức chung của alcohol no đơn chức mạch hở là

     A. C_nH_2n-1OH.                  B. C_nH_2n+1OH.                  C. C_nH_2n+2OH.                  D. C_n H_2nO.

Câu 2. Thức uống chứa cồn như rượu, bia, nước trái cây lên men …đều chứa ethanol. Công thức phân tử của ethanol là

     A.C₂H₆O.                          B. C₃H₈O.                         C. CH₄O.                          D. C₂H₄O.

Câu 3. Chất nào sau đây là alcohol bậc I?

       A.CH₃-CH(OH)-CH₂-CH₃.                                         B. (CH₃)₃C-OH.

C. CH₃-CH₂-OH.                                                          D. (CH₃)₂CH-OH.

Câu 4. Alcohol nào sau đây là alcohol bậc II ?

A. Ethanol.                                                                  B. Propan-2-ol.                 

C.Propan-1-ol.                                                            D.2-methylpropan-2-ol.

Câu 5. Chất nào sau đây có nhiệt độ sôi cao nhất?

A.C₂H₅OH.                       B. CH₃-O-CH₃.                 C. CH₃OH.                       D. CH₄.                                                                 

Câu 6. Phương pháp sinh hóa sử dụng enzyme để lên men tinh bột điều chế alcohol nào sau đây?

     A. methanol.                      B. ethanol.                         C. glycerol.                        D. propan-1-ol.

Câu 7.  Xăng sinh học E5 được tạo nên từ việc pha trộn xăng thông thường với chất nào sau đây?

1. C2H5OH.                       B. CH3OH.                        C. CH3OCH3.                    D. C2H6.

Câu 8. C₂H₅OH không tác dụng với chất nào sau đây?

A. Na.                                B. CuO (t⁰).                       C. NaOH.                          D. CH₃OH (xt,t⁰).

Câu 9. Cho các chất sau: ethyl alcohol, ethylene glycol, glycerol, propyl alcohol. Số chất tác dụng với Cu(OH)₂ là

A.1.                                     B. 2.                                   C. 3.                                   D. 4.

Câu 10. Chất nào sau đây khi bị oxi hóa bởi CuO tạo ra aldehyde?

     A.CH₃-CH₂-CH(OH)-CH₃.                                         B. (CH₃)₂CH-OH.
C.(CH₃)₃C-OH.                                                           D. CH₃-CH₂-OH.

Câu 11. Chất nào sau đây khi bị oxi hóa bởi CuO tạo ra ketone?

     A. CH₃-CH(OH)-CH₃.                                                 B. (CH₃)₂CH-CH₂-OH.
C.  (CH₃)₃C-OH.                                                         D. CH₃-CH₂-OH.

Câu 12.  Chất nào sau đây là alcohol thơm?

     A.CH₂=CH-CH₂-OH .                                                 B. C₆H₅-OH.

     C. C₆H₅-CH₂OH.                                                        D. CH₃OH .

Câu 13. Cho glycerol dư vào ống nghiệm chứa Cu(OH)₂. Hiện tượng quan sát được là

1. Cu(OH)₂ tan tạo thành dung dịch trong suốt.
2. Cu(OH)₂ tan tạo thành dung dịch màu xanh lam.
3. Xuất hiện kết tủa màu xanh lam.
4. Không có hiện tượng.

Câu 14. CH₃-CH(CH₃)-CH₂-OH có tên là

     A.2-methylbutan-1-ol.                                                 B. 2-methylpropan-3-ol.

C. methypropanol.                                                        D. 2-methylpropan-1-ol.

Câu 15. Trong công nghiệp ethanol được điều chế từ X bằng phản ứng hợp nước với xúc tác acid. X là

     A.CH₄.                              B. C₂H_6.                                      C. C₂H_2.                                     D. C₂H₄.

  MỨC ĐỘ 2 : HIỂU

Câu 1. Chọn phát biểu không đúng?

1. Alcohol là hợp chất hữu cơ có nhóm hydroxyl (-OH) liên kết với nguyên tử carbon no.
2. Alcohol có từ 2 nhóm hydroxyl (-OH) trở lên gọi là polyalcohol.
3. Giữa các phân tử ancohol có liên kết hydrogen liên phân tử nên có nhiệt độ sôi cao hơn ether đồng phân.
4. Tất cả các polyalcohol đều hòa tan được Cu(OH)₂ tạo dung dịch màu xanh đặc trưng.

Câu 2. Đun nóng hỗn hợp 2 alcohol đơn chức khác nhau với xúc tác H₂SO₄ đặc nóng có thể tạo thành tối đa bao nhiêu ether?

1. 1.                                   B. 2.                                   C. 3.                                   D. 4.

Câu 3. Alcohol nào sau đây khi tách nước tạo ra một alkene duy nhất?

1. CH₃-CH₂-CH(OH)-CH_3.                                                     B. CH₃-CH(OH)-CH₃ .

C. CH₃-CH₂-CH₂-CH(OH)-CH₃.                                D. CH₃-CH₂-C(CH₃)₂OH

Câu 4. Cho x mol alcohol A tác dụng với Na dư thì thu được x mol H₂. X có thể là chất nào sau đây?

1. Ethyl alcohol.               B. Glycerol.                       C. benzyl alcohol.                         D. ethylene glycol.

Câu 5. Trên một chai rượu có ghi 25⁰ có nghĩa là

                                               A. cứ 100 ml nước thì có 25 ml ethanol nguyên chất.

B. cứ 100 gam dung dịch thì có 25 ml ethanol  nguyên chất.

C. cứ 100 gam dung dịch thì có 25 gam ethanol  nguyên chất.

D.  cứ trong100 ml rượu thì có 75 ml nước và có 25 ml ethanol nguyên chất.

Câu 6.  Một alcohol no, đơn chức , mạch hở X có tỉ khối hơi so với khí oxi bằng 1,875. Số đồng phân của alcohol X là

1. 2.                                    B. 3.                                   C. 4.                                   D. 6.

Câu 7. Cho các phản ứng sau:

• CH₃-CH₂-Br + NaOH              
• CH₃-CH₂-Br + NaOH   
• CH₂=CH₂ + H₂O  
• C₆H₅-Br + NaOH  

 Số phản ứng  thu được alcohol là

1. 4.                                   B. 3.                                   C. 2.                                   D. 1.
2. và (3)

Câu 8. Cho các chất sau: Na, NaOH, CuO (t⁰), Cu(OH)₂ , HBr(t⁰). Số chất tác dụng được với ethanol là

1. 4.                                   B. 3.                                   C. 2.                                   D. 5.

Câu 9. Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của ancol đều cao hơn so với hiđrocacbon, dẫn xuất halogen,ete có phân tử khối tương đương là do

      A. trong phân tử ancol có liên kết cộng hoá trị.         B. giữa các phân tử ancol có liên kết hiđro.

      C. ancol có nguyên tử oxi trong phân tử.                   D. ancol có phản ứng với Na. 

Câu 10. Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C₈H₁₀O, chứa vòng benzen, tác dụng được với Na, không tác dụng được với dung dịch NaOH là

 A. 3                                   B. 5                                    C. 6.                                              D. 4

MỨC ĐỘ 3, 4: VẬN DỤNG – VẬN DỤNG CAO

Câu 1. Cho các phát biểu sau:

• Khi oxi hóa hoàn toàn một alcohol A thu được số mol H₂O lớn hơn số mol CO₂ thì A là alcohol no đơn chức mạch hở.
• Ethanol tan vô hạn trong nước.
• Benzyl alcohol tác dụng với dung dịch NaOH tạo thành dung dịch muối tan.
• Alcohol là những hợp chất hữu cơ có chứa nhóm chức -OH trong phân tử.

(5)Tất cả các ancol no, đơn chức, bậc một đều có thể tách nước cho alkene.

Số phát biểu đúng là

1. 1.                                                                                 B. 2.                                                                C. 3.                                                                   D. 4.
2. Khi oxi hóa hoàn toàn một alcohol A thu được số mol H₂O lớn hơn số mol CO₂ thì A là alcohol no đơn chức mạch hở. Sai vì chỉ có thể suy ra alcohol no ,mạch hở. Có thể là đơn chức hoặc đa chức.

(3) Benzyl alcohol tác dụng với dung dịch NaOH tạo thành dung dịch muối tan. Sai vì không phản ứng

(4)Alcohol là những hợp chất hữu cơ có chứa nhóm chức -OH trong phân tử. Sai vì phenol cũng có nhóm chức -OH.

(5)Tất cả các ancol no, đơn chức, bậc một đều có thể tách nước cho alkene. Sai vì CH₃OH không tách nước ra alkene.

Câu 2. Alcohol X có công thức đơn giản nhất là C₂H₅O. X có bao nhiêu đồng phân phản ứng với Cu(OH)₂?           

1. 2.                                                                                           B. 3.                                                                               C. 4.                                                                            D. 6.

CTPT: (C₂H₅O)_n = C_2nH_5nO_n  có 5n2.2n+2 => n2 => n=2=> CTPT: C₄H₁₀O₂.

Phản ứng với Cu(OH)₂ => có ít nhất 2 nhóm OH kề nhau ==>3 CTCT:

CH₂OH-CHOH-CH₂CH_3;   CH₃-CHOH-CHOH-CH_3;  (CH₃)₂COH-CH₂OH

Câu 3. Đun 7,6 gam hỗn hợp C₂H₅OH và CH₃CH₂CH₂OH ( tỉ lệ mol tương ứng là 2:1) với xúc tác H₂SO₄ đặc, 140⁰C thu được m gam ether. Với hiệu suất phản ứng của mỗi alcohol đều đạt 60%. Giá trị m bằng

1.  3,75 g.                                                                          B. 2,94 g.                                                               C. 4,56 g.                                                        D. 5,37 g.

C₂H₅OH (2a mol) và CH₃CH₂CH₂OH (a mol)==> 7,6= 46.2a+ 60.a==> a= 0,05 mol

n_{hh alcohol pu}= (0,1+0,05).60%= 0,09 mol ==> n_H2O=1/2n_{hh alcohol pu} = 0,045 mol

BTKL: 7,6.60%= m + 0,045.18 ==>m=3,75 g

Câu 4. Oxi hóa hoàn toàn 1,52 g alcohol X bằng oxi không khí , sau đó dẫn sản phẩm cháy qua bình (1) đựng H₂SO₄đặc rồi dẫn tiếp qua bình (2) đựng dung dịch nước vôi trong dư , thì khối lượng bình 1 tăng 1,44 g , bình 2 thu được 6,0 g kết tủa. X tác dụng với Cu(OH)₂ tạo dung dịch màu xanh lam. X là

1. CH₂OH-CH₂OH.                                                                                              B.CH₂OH-CH₂-CH₂OH.                                                     

C. CH₂OH-CHOH-CH₃.                                                               D. CH₂OH-CHOH-CH₂OH.

CTĐGN là C₃H₈O₂ ==> CTPT : C₃H₈O₂ ==>CTCT:  CH₂OH-CHOH-CH₃.

Câu 5. Người ta lên men rượu 1,8 kg tinh bột (chứa 10% tạp chất trơ) thành ethanol thì thu được 1,75 lít rượu 40⁰. Biết khối lượng riêng của ethanol là 0,8 g/ml. Hiệu suất của quá trình lên men rượu là

1. 60,87%.                                                                         B. 49,3%.                                                               C. 95,10%.                                                                  D. 75%.

m_TBnc= 1,8.90%=1,62kg=1620g

162.n g                                     2.n.46 g

1620 g                                      ? g

O2 Education gửi các thầy cô link download



Mời các thầy cô và các em xem thêm

Câu hỏi trắc nghiệm và phân dạng bài tập theo từng bài hóa 11 cả năm