SKKN Một số giải pháp giúp nâng cao hiệu quả ôn thi tốt nghiệp THPT môn Tiếng Anh trong giai đoạn cuối
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:
Để đáp ứng yêu cầu giảng dạy và giáo dục trong thời kì công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, những năm gần đây, ngành GD&ĐT đã chú trọng đổi mới
công tác quản lý, đổi mới phương pháp dạy học theo mô hình trường học mới
nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. Dạy học theo hướng
phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh, điều chỉnh nội dung dạy học phù
hợp đặc điểm tâm sinh lí của học sinh là điều cần thiết.
Cũng nằm trong các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục chính là ứng
dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, kiểm tra đánh giá. Với học sinh khối
12 việc áp dụng hình thức thi trắc nghiệm đã trở nên quen thuộc. Trong điều kiện
kinh tế phát triển việc học sinh có điện thoại thông minh, máy tính là rất nhiều.
Vậy làm thế nào hướng học sinh sử dụng các thiết bị này vào việc tự học tự ôn tập
một cách hiệu quả là điều mà tôi nghĩ đến trong thời đại công nghệ 4.0.
Một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng giáo dục trong
trường phổ thông chính là điểm bình quân các môn thi trong kỳ thi tốt nghiệp
THPT. Tuy nhiên, nhìn vào thực trạng kết quả thi tốt nghiệp THPT hàng năm,
môn Tiếng Anh thường xuyên có tỉ lệ cao nhất trong các môn học về học sinh yếu
kém và điểm trung bình chung của môn thi Tiếng Anh nhiều năm thấp hơn các
môn khác. Kết quả thi tốt nghiệp THPT môn Tiếng Anh ở trường THPT C Hải
Hậu trong những năm học vừa qua cũng không phải là ngoại lệ. Trường vẫn đứng
ở vị trí thấp so với các trường khác trong toàn tỉnh.
Chính bởi những lý do trên, tôi đã tìm hiểu và viết sáng kiến:
“Một số giải pháp giúp nâng cao hiệu quả ôn thi tốt nghiệp THPT môn
Tiếng Anh trong giai đoạn cuối”
2
II. Mô tả giải pháp:
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
Giai đoạn tổng ôn cuối cùng trước khi học sinh bước vào kì thi tốt nghiệp
THPT thường kéo dài từ khoảng đầu tháng 5 đến cuối tháng 6 là một giai đoạn vô
cùng quan trọng và nhạy cảm. Quan trọng vì trong giai đoạn này sẽ củng cố vững
chắc kiến thức cơ bản cho các học sinh có lực học trung bình, yếu và sẽ tối ưu hóa
điểm số cho các học sinh khá giỏi. Nếu không xác định trước tinh thần, tư tưởng
học tập cho học sinh trong giai đoạn này sẽ dẫn đến tình trạng mất tập trung, mất
kiểm soát làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả học tập. Trước đây, giáo viên
thường không đề cao việc này dẫn đến một số thực trạng: Sau một thời gian đầu
của giai đoạn tổng ôn, bắt đầu có hiện tượng học sinh nghỉ học. Số lượng nghỉ
ngày càng tăng vào giai đoạn cuối. Có nhiều học sinh ban đầu ý thức học tốt nhưng
sau một thời gian cũng bị cuốn vào tình trạng thường xuyên nghỉ học; điều này
ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng ôn tập của bản thân học sinh và chất lượng
chung của toàn trường.
Bên cạnh đó, giai đoạn cuối ôn thi tốt nghiệp với đặc điểm là thời gian học
trên lớp không nhiều, học sinh phải học đồng thời nhiều môn, vì thế nếu chỉ dựa
vào thời gian trên lớp để ôn tập cho học sinh thì thực sự rất ít ỏi, dẫn tới hiệu quả
học tập không cao. Giáo viên cần có biện pháp quản lý, hỗ trợ và hướng dẫn học
sinh tận dụng tối đa thời gian ở nhà để tự ôn tập một cách hiệu quả. Trước đây,
giáo viên thường quản lý việc tự học của học sinh qua việc phát đề cương giấy yêu
cầu các em về nhà làm. Tuy nhiên, biện pháp này chưa thực sự hiệu quả vì vẫn có
một bộ phận không nhỏ các em lười làm bài tập về nhà hoặc lười suy nghĩ, chỉ đi
chép đáp án của các bạn khác. Ngoài ra, với những học sinh khả năng tự học kém,
không biết sắp xếp thời gian học hợp lý thì trước rất nhiều các nhiệm vụ phải hoàn
thành cho các môn học trong ngày, học sinh sẽ bị mất phương hướng dẫn tới không
hoàn thành yêu cầu, chán học qua đó ảnh hưởng đến kết quả học tập.
3
Những thực trạng này thực sự đã làm tôi suy nghĩ trăn trở. Làm thế nào để
tìm ra được giải pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệp THPT cho
học sinh? Với sự không ngừng học hỏi từ các đồng nghiệp, sự tìm tòi từ các nguồn
Internet, và sự sáng tạo của bản thân từ những trải nghiệm dạy học thực tế, tôi xin
mạnh dạn chia sẻ một số kinh nghiệm của mình thông qua sáng kiến này.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến:
Trong phạm vi sáng kiến này, tôi xin trình bày rõ các giải pháp sau:
– Giải pháp thứ nhất là quản lý học sinh hiệu quả trong giai đoạn tổng ôn.
– Giải pháp thứ hai là biên soạn hệ thống tài liệu chất lượng hiệu quả cho học sinh
tự ôn tập.
– Giải pháp thứ ba là quản lý hiệu quả việc tự ôn tập ở nhà của học sinh.
2.1. Quản lý học sinh hiệu quả trong giai đoạn ôn thi tốt nghiệp THPT :
Như đã nói ở trên, giai đoạn tổng ôn cuối cùng trước khi học sinh bước vào
kì thi tốt nghiệp THPT là một giai đoạn vô cùng quan trọng vì ở giai đoạn này,
trên lớp giáo viên sẽ ôn tập lại và củng cố vững chắc các mảng kiến thức cơ bản
và các mảng kiến thức còn yếu cho các học sinh có lực học trung bình- yếu và sẽ
tối ưu hóa điểm số cho các học sinh khá giỏi. Chính vì thế, việc học sinh nghỉ học
rất nhiều trong giai đoạn cuối này sẽ ảnh hưởng rất lớn tới kết quả thi của học sinh
và chất lượng chung của toàn trường. Để giải quyết được thực trạng này, tôi xác
định cần sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên và phụ huynh học sinh. Do đó, ngay
khi bước vào giai đoạn ôn thi quan trọng (khoảng từ đầu tháng 5), tôi đã tiến hành
tổ chức các buổi họp phụ huynh qua Zoom ở các lớp tôi dạy. Một trong những
điểm mới của cuộc họp phụ huynh này là: Không chỉ có mỗi phụ huynh tham gia
mà còn yêu cầu có sự góp mặt của cả học sinh. Tôi muốn thông qua buổi họp đó,
trước sự có mặt của phụ huynh, học sinh nắm được các yêu cầu cũng như nhiệm
vụ và trách nhiệm của mình để hoàn thành cho tốt và hiệu quả. Đồng thời, sự có
mặt của cả phụ huynh và học sinh sẽ hạn chế được các trường hợp một số học sinh
4
ý thức học chưa tốt sẽ về nói dối phụ huynh để làm sai các quy định chung của
trường, của lớp để tự ý nghỉ học hoặc bỏ tiết. Cũng trong cuộc họp phụ huynh trên,
bằng kinh nghiệm của những năm học trước, tôi đã làm công tác tâm lý với hai
nhóm học sinh điển hình hay nghỉ:
– Nhóm 1 là những học sinh chỉ tập trung học những môn xét tuyển đại học
và sẵn sàng nghỉ các môn còn lại. Tôi thuyết phục các em rằng thay vì nghỉ học ở
nhà và sa đà vào điện thoại máy tính dẫn đến mất kỷ luật học tập thì các em nên
đi học đầy đủ chuyên cần bởi vì trước khi xét đại học thì bản thân các em phải đỗ
tốt nghiệp trước đã. Với môn không xét tuyển đại học thì việc các em tập trung
học trên lớp cũng giúp nắm được cơ bản kiến thức. Thời gian còn lại ở nhà, các
em sẽ có thể dành nhiều hơn cho các môn xét tuyển đại học mà không phải lo lắng
về vấn đề tốt nghiệp.
– Đối với nhóm học sinh đã đỗ đại học dựa vào xét học bạ hoặc thi đánh giá
năng lực thì tôi thuyết phục các em rằng: một trong các lí do mà các em chọn học
tại trường THPT C Hải Hậu là bởi vì kết quả giáo dục nổi bật của nhà trường mà
các thầy cô và các anh chị khóa trước đạt được. Vì thế, nhiệm vụ và cũng là trách
nhiệm của các em là phải tiếp tục phát huy truyền thống đó, phải gặt hái được
thành công hơn nữa để xây dựng thương hiệu nhà trường và là tấm gương cho các
đàn em khóa sau.
Trên lớp, tôi cũng quản lý rất chặt chẽ việc đi học đầy đủ chuyên cần của
các em trong giờ học của bộ môn. Đầu mỗi tiết học, tôi đều dành ra ít thời gian để
kiểm diện học sinh. Học sinh nào vắng mặt không có lý do, tôi sẽ liên lạc ngay với
phụ huynh để kịp thời nhắc nhở. Bên cạnh đó, để tránh hiện tượng học sinh nghỉ
học vô tội vạ, chỉ hơi nhức đầu sổ mũi cũng viện lý do để nhờ phụ huynh xin nghỉ
học, tôi đã thống nhất với phụ huynh và học sinh để đưa ra một nội quy riêng đối
với bộ môn đó là: học sinh nghỉ học có lý do hay không có lý do đều phải chép lại
một số lần toàn bộ nội dung ôn tập trong buổi học hôm đó. Ví dụ, học sinh nghỉ
5
học có lý do thì chép hai lần, còn học sinh nghỉ học không có lý do thì chép bốn
lần.
Nhờ việc xác định tư tưởng rõ ràng với các em học sinh, đồng thời nhận
được sự cổ vũ và phối hợp của các bậc phụ huynh và việc sát sao trong vấn đề
chuyên cần trên lớp học của giáo viên nên hiện tượng nghỉ học của học sinh ở các
lớp tôi dạy giảm đi rõ rệt. Điều này góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu
quả ôn tập của các em.
2.2. Biên soạn hệ thống tài liệu chất lượng hiệu quả cho học sinh tự ôn tập
Trong quá trình tự ôn tập ở nhà, nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc tìm
nguồn tài liệu phù hợp vì lý do có quá nhiều tài liệu trên mạng, học sinh không
biết được cần ôn tập trọng tâm kiến thức gì. Điều đó dẫn tới việc học sinh ôn tập
lan man, mất nhiều thời gian nhưng không hiệu quả. Do đó, việc giáo viên biên
soạn hệ thống tài liệu trọng tâm chất lượng giúp định hướng cho việc tự ôn tập của
học sinh là rất quan trọng.
Từ cuối tháng 3, sau khi Bộ giáo dục công bố đề minh hoạ tốt nghiệp THPT
năm học 2021-2022, tôi đã tiến hành nghiên cứu và phân tích kỹ cấu trúc đề minh
hoạ:
| Nội dung kiến thức | Câu số | Đơn vị kiến thức | Mức độ nhận biết | Tổng số câu |
| Nhậ n biết | Thô ng hiểu | Vận dụn g thấ p | Vận dụn g cao |
6
| NGỮ ÂM | 1 | Phát âm đuôi ed | 1 | 4 |
| 2 | Nguyên âm | 1 | ||
| 3 | Trọng âm từ 2 âm tiết | 1 | ||
| 4 | Trọng âm từ 3 âm tiết | 1 | ||
| NGỮ PHÁP | 5 | Câu hỏi đuôi | 1 | 9 |
| 6 | Câu bị động | 1 | ||
| 7 | Giới từ | 1 | ||
| 8 | So sánh kép | 1 | ||
| 9 | Trật tự của tính từ | 1 | ||
| 10 | Thì ĐT (QKTD_QK) | 1 | ||
| 11 | Liên từ | 1 | ||
| 12 | Phối hợp thì MĐTNTG | 1 | ||
| 13 | Rút gọn mệnh đề | 1 | ||
| TỪ VỰNG | 14 | Dạng thức của từ | 1 | 10 |
| 15 | Cụm động từ | 1 | ||
| 16 | Cụm từ đi kèm | 1 | ||
| 17 | Từ vựng theo chủ điểm | 1 | ||
| 18 | Thành ngữ | 1 | ||
| 19 | Nghĩa của từ trong ngữ cảnh cụ thể | 1 | ||
| 20 | Từ đồng nghĩa | 1 | ||
| 21 | Từ đồng nghĩa | 1 | ||
| 22 | Từ trái nghĩa | 1 | ||
| 23 | Cụm từ trái nghĩa | 1 | ||
| 24 | Câu giao tiếp đơn giản | 1 |
7
| CHỨC NĂNG NGÔN NGỮ | 25 | Câu giao tiếp đơn giản (quan điểm) | 1 | 2 |
| KỸ NĂNG ĐỌC HIỂU (ĐIỀN KHUYẾT ) (B1) (171 từ) | 26 | Nghĩa của từ trong văn cảnh | 1 | 5 |
| 27 | Liên từ | 1 | ||
| 28 | Cấu trúc ngữ pháp(ĐTQH) | 1 | ||
| 29 | Lượng từ | 1 | ||
| 30 | Cụm từ đi kèm | 1 | ||
| ĐỌC HIỂU 1 (277 từ) (B1) | 31 | Hiểu ý chính văn bản (tiêu đề đoạn văn) | 1 | 5 |
| 32 | Lấy thông tin cụ thể | 1 | ||
| 33 | Đoán nghĩa từ thông qua ngữ cảnh | 1 | ||
| 34 | Tham chiếu | 1 | ||
| 35 | Đối chiếu thông tin | 1 | ||
| ĐỌC HIỂU 2 (388 từ) | 36 | Hiểu ý chính văn bản | 1 | |
| 37 | Đoán nghĩa từ thông qua ngữ cảnh | 1 |
8
| (C1) | 38 | Lấy thông tin cụ thể | 1 | 7 | |
| 39 | Đoán nghĩa từ thông qua ngữ cảnh | 1 | |||
| 40 | Tham chiếu | 1 | |||
| 41 | Đối chiếu thông tin | 1 | |||
| 42 | Suy luận | 1 | |||
| KỸ NĂNG VIẾT | 43 | Phát hiện lỗi sai (thì động từ) | 1 | 8 | |
| 44 | Phát hiện lỗi sai (từ tham chiếu) | 1 | |||
| 45 | Phát hiện lỗi sai (Từ hay nhầm lẫn) | 1 | |||
| 46 | Chuyển đổi thì động từ | 1 | |||
| 47 | Câu gián tiếp | 1 | |||
| 48 | Động từ khuyết thiếu (hiện tại) | 1 | |||
| 49 | Kết hợp câu (câu ước) | 1 | |||
| 50 | Kết hợp câu (Đảo ngữ) | 1 | |||
| Tổng số | 27 54 % | 10 20 % | 8 16 % | 5 10 % | 50 |
Từ việc phân tích cấu trúc đề minh hoạ, và dựa vào tình hình thực tế học
sinh ở các lớp tôi phụ trách, tôi nhận thấy hầu hết các chuyên đề cơ bản trong cấu
9
trúc đề minh họa này các em đã được tôi ôn tập lý thuyết và làm bài tập chuyên
sâu trong các buổi ôn tập từ trong năm học. Do đó việc tự luyện đề bám sát cấu
trúc đề minh hoạ trong giai đoạn này sẽ là tối ưu nhất. Một mặt, nó giúp các học
sinh trung bình và yếu nhớ lại và nắm chắc được lý thuyết quy tắc, các cấu trúc
ngữ pháp đã học sẽ xuất hiện trong đề thi để đạt được ít nhất 5-6 điểm; các học
sinh khá giỏi có cơ hội cọ sát với các mảng kiến thức nâng cao như đọc hiểu, từ
vựng. Mặt khác, việc tự luyện đề còn giúp tất cả các học sinh rèn luyện kỹ năng
làm bài, làm quen với cấu trúc đề thi . Vì những lý do trên, tôi đã tiến hành biên
soạn hệ thống tài liệu giúp học sinh tự ôn tập ở nhà gồm :
– Phần cơ bản gồm 25 đề gồm 30 câu trắc nghiệm bám sát cấu trúc đề minh hoạ
(bỏ phần kỹ năng đọc để học sinh trung bình yếu tập trung luyện đi luyện lại nắm
chắc các chuyên đề ngữ pháp cơ bản); 35 đề gồm 50 câu trắc nghiệm bám sát cấu
trúc đề minh hoạ có lời giải chi tiết để học sinh làm quen với cấu trúc đề thi thật
và rèn luyện kỹ năng làm bài.
– Phần nâng cao gồm 10 đề về Idiom, 10 đề về collocation và 6 đề về Phrasal verb.
Tôi xin chia sẻ toàn bộ đường link hệ thống tài liệu giúp học sinh tự ôn tập
ở nhà mà tôi đã biên soạn được với hi vọng sẽ hữu ích với các thầy cô:
35 đề gồm 50 câu trắc nghiệm bám sát cấu trúc đề minh hoạ 2022 có lời giải chi
tiết:
https://drive.google.com/drive/folders/1_6x43RHxEk4ZfLnru3GmSNTMDCAC
EDT4?usp=sharing
25 đề gồm 30 câu trắc nghiệm bám sát cấu trúc đề minh hoạ 2022:
https://drive.google.com/drive/folders/1sHnBXPiONaO3Ib50zGEhGj_QDMrcns
6u?usp=sharing
10 đề về Idiom:
https://docs.google.com/document/d/17Q5g3HsywwQiZY8OyltNsFA0HVH_HF
m7/edit?usp=sharing&ouid=107488914559794443025&rtpof=true&sd=true
10
10 đề về collocation:
https://docs.google.com/document/d/1aeROCSEe9SIxTbKEUh79O6RbVAGWz
e-G/edit?usp=sharing&ouid=107488914559794443025&rtpof=true&sd=true
6 đề về Phrasal verb:
https://docs.google.com/document/d/1RPHdGqeG19931Ih5nJhubqYxbg2IQwz/edit?usp=sharing&ouid=1074889145597
94443025&rtpof=true&sd=true
2.3. Quản lý hiệu quả việc ôn tập ở nhà của học sinh
Như đã nói ở trên, nếu học sinh chỉ học qua những gì giáo viên dạy và ôn
tập trên lớp thì thực sự rất ít ỏi. Học sinh cần phải tự ôn tập thêm ở nhà thì hiệu
quả mới cao được. Tuy nhiên, khi tự học ở nhà, học sinh sẽ gặp phải một số khó
khăn. Một là, có quá nhiều tài liệu trên mạng khiến học sinh không biết ôn tập tài
liệu gì và ôn như thế nào. Hai là, nhiều học sinh ý thức học chưa cao, ở nhà không
có sự quản lý của giáo viên sẽ không tự học hoặc sẽ làm bài đối phó. Ý thức được
điều này, tôi nhận thấy cần thiết phải có biện pháp quản lý sát sao và sự hỗ trợ của
giáo viên trong việc định hướng giúp học sinh biết mình nên tự ôn tập như thế nào
ở nhà mỗi ngày để phát huy được tối đa hiệu quả tự ôn tập. Các bước tôi tiến hành
như sau:
2.3.1.Tạo kênh liên lạc với học sinh
Bước 1: Tạo 1 nhóm Facebook chung
Mục đích: Nhóm Facebook là nhóm miễn phí, tương tác thầy – trò nhanh.
Đặc biệt, giáo viên cài đặt được thời gian đăng bài nên rất chủ động thời gian.
Cách làm:
– Mở trang facebook cá nhân.
– Trên thanh công cụ, chọn nút “TẠO”, sau đó chọn “NHÓM”:
11
– Tại ô “TÊN NHÓM” nhập tên nhóm, và chọn quyền riêng tư sau đó chọn nút
“TẠO”.
Bước 2: Kết nạp các thành viên vào trong nhóm
Cách 1: Tại ô “MỜI BẠN BÈ” nhập tên các thành viên tham gia ôn tập
vào trong nhóm. Lưu ý: cách này chỉ thêm được các thành viên đã kết bạn trên
facebook với người mời.
12
Cách 2: Nhờ các thành viên đã có trong nhóm mời thêm thành viên mới.
13
Bước 3: Cài đặt quản trị viên
Mục đích:
– Quản trị viên là người quản lý được các bài đăng
– Chỉ quản trị viên mới có chức năng hẹn giờ, đăng bài
Cách cài quản trị viên:
– Trong nhóm vừa lập, click vào mục “THÀNH VIÊN”, sau đó click vào mục “
MỜI QUẢN TRỊ VIÊN”
– Click vào ô “MỜI” cạnh tên thành viên muốn cài đặt làm quản trị viên, chọn
“XONG”
14
15
2.3.2. Cách hẹn lịch đăng bài lên nhóm Facebook
Như đã nói ở trên, tôi lựa chọn kênh liên lạc với học sinh qua nhóm
Facebook vì một lý do rất quan trọng đó là giáo viên có thể hẹn giờ đăng bài. Ví
dụ, giáo viên muốn đăng bài vào 5h sáng hàng ngày thì thay vì ngày nào giáo viên
cũng phải chờ đến 5h sáng để đăng thì giáo viên có thể lập sẵn một bản kế hoạch
giao bài về nhà hàng ngày (trong một tuần hoặc nhiều tuần tuỳ giáo viên) trên bản
word, sau đó giáo viên vào nhóm Facebook hẹn giờ đăng bài theo các bước sau:
Bước 1: vào nhóm Facebook, click vào ô “ BẠN VIẾT GÌ ĐI” và viết nội dung
ôn tập:
16
Bước 2: click vào biểu tượng cạnh mục “ĐĂNG” để hẹn ngày/giờ bài sẽ xuất
hiện trên nhóm
17
Bước 3: Sau khi chọn được ngày/ giờ đăng, giáo viên click vào ô “LÊN LỊCH”
để hoàn thành việc lên lịch cho bài viết.
2.3.3.Tạo ngân hàng bài kiểm tra online
Tôi lựa chọn hình thức giao bài tập online qua hai ứng dụng Quizizz và
Azota vì một số ưu điểm vượt trội hơn so với đề cương giấy. Thứ nhất, với ứng
dụng quizizz có đặc điểm là được thiết kế dưới dạng game, màn hình chỉ hiện một
câu hỏi, học sinh phải trả lời xong mới chuyển qua câu kế tiếp nên ứng dụng này
rất phù hợp với việc ôn tập các câu trắc nghiệm liên quan tới việc ghi nhớ các quy
tắc, cấu trúc ngữ pháp và từ vựng. Giáo viên có thể yêu cầu các em làm đi làm lại
tới khi được 100% điểm mới đạt yêu cầu. Điều này vừa khắc phục được tình trạng
học sinh làm bài chống đối, vừa giúp các em có thể ghi nhớ kiến thức rất hiệu quả
mà không cần phải photo các tài liệu để làm lại, giúp tiết kiệm một số lượng tiền
đáng kể. Ứng dụng này còn có chức năng cho phép học sinh có thể biết được câu
trả lời đúng sai ngay sau khi lựa chọn đáp án. Điều này giúp kích thích tính tò mò
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:
