SKKN Nâng cao hiệu quả dạy học Ngữ Văn 6 qua việc áp dụng công nghệ thông tin
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong nhà trường THCS công tác chủ nhiệm có vai trò vô cùng quan
trọng trong việc xây dựng và duy trì nề nếp góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện cho học sinh. Đồng thời công tác chủ nhiệm còn có ý nghĩa rất lớn
trong việc bồi dưỡng đạo đức và hoàn thiện nhân cách của học sinh (HS). Công tác
này đòi hỏi sự khéo léo, linh hoạt và nhiệt tình, tâm huyết của mỗi giáo viên (GV).
Không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng có được một phương pháp tốt để quản
lý lớp học của mình, thậm chí còn tỏ ra lúng túng trong một số tình huống sư
phạm. Thêm nữa, nhìn lại chặng đường đã qua của công tác giáo dục, xã hội nói
chung và các thầy cô giáo nói riêng không khỏi băn khoăn về một số phương pháp
quản lí lớp học trước đây tỏ ra thiếu hiệu quả, thậm chí còn gây tổn hại lâu dài và
nặng nề về thể chất cũng như tinh thần của học sinh. Vì thế, đổi mới phương pháp
chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực thực sự là mong mỏi
và thu hút được sự quan tâm của xã hội và đặc biệt là các thầy cô giáo đang đứng
trực tiếp đứng lớp.
Giáo dục kỷ luật tích cực(KLTC) là giáo dục dựa trên nguyên tắc vì lợi ích
tốt nhất của học sinh, không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của học sinh,
tạo điều kiện tốt nhất để học sinh tự giác sửa chữa khuyết điểm, tự giác rèn luyện.
Cùng với phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm và phong trào
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, phương pháp giáo dục kỷ
luật tích cực sẽ tạo điều kiện để học sinh có cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được
mọi người quan tâm, tôn trọng, lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên, khiến
trẻ tự tin và yêu thích học tập, yêu trường lớp, từ đó các em có ý thức tự giác, tự
nhận ra khuyết điểm và tự sửa chữa khuyết điểm, được phát triển toàn diện về trí
tuệ và nhân cách, trở thành công dân tốt cho tương lai, chính vì vậy giáo dục kỷ
luật tích cực đang được các nhà trường quan tâm, chỉ đạo đổi mới thực hiện trong
các hoạt động dạy và học đặc biệt trong công tác chủ nhiệm lớp.
Qua tìm hiểu và thực tiễn tôi nhận thấy rằng, công tác chủ nhiệm lớp ở các
trường THCS chủ yếu được giao cho giáo viên dạy các môn học có nhiều tiết trên
tuần. Đối với các giáo viên này họ có nhiều thuận lợi hơn vì có nhiều thời gian ở
trên lớp hơn nên có nhiều thời gian tiếp xúc và uốn nắn học sinh hơn. Bên cạnh đó
thì cũng có một số thầy cô dạy môn ít giờ vẫn đảm nhiệm công tác chủ nhiệm lớp,
tôi nhận thấy muốn nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, trước tiên
cần có nhiều biện pháp để nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức cho
học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
Sau một thời gian tìm hiểu nghiên cứu và áp dụng vào thực tế, tôi đã đúc rút
được một số kinh nghiệm về “ Chỉ đạo đổi mới và nâng cao hiệu quả của công
tác chủ nhiệm lớp bằng giáo dục kỷ luật tích cực”.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
3
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
1.1. Thực trạng về các biện pháp kỷ luật được giáo viên áp dụng hiện nay
Các biện pháp kỷ luật đang áp dụng trong trường học hiện nay là nhắc nhở,
phê bình, thông báo với gia đình, cảnh cáo ghi học bạ, buộc thôi học có thời hạn…
được các trường thực hiện nghiêm túc và công khai, đảm bảo công bằng cho học
sinh trong việc khen thưởng và kỷ luật.
Tuy nhiên, các biện pháp kỷ luật này còn khá ‘khô cứng’ đối với một số học
sinh có biểu hiện chậm tiến về đạo đức. Không ít giáo viên chủ nhiệm hiện nay vẫn
quan niệm khi học sinh mắc lỗi thì chỉ có cách giáo dục duy nhất, hiệu quả nhất là
trừng phạt. Điều này do hai nguyên nhân: giáo viên chưa hiểu được tâm lý lứa tuổi
học sinh “trong xã hội mở” hiện nay và coi nhẹ kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ. Việc
trừng phạt thân thể và trừng phạt về tinh thần đã, đang diễn ra khá phổ biến. Điều
đó gây ra những hệ quả nghiêm trọng, làm các em mất đi sự tự tin, giảm ý thức kỷ
luật, căm ghét trường học, để lại những ‘vết sẹo’ trong tâm hồn, khiến các em luôn
có thái độ thù địch thậm chí có những biểu hiện vô lễ với các thầy cô giáo.
Cách xử phạt hiện nay của giáo viên chủ nhiệm đa phần chưa thuyết phục
được học sinh. Bởi nó xuất phát từ cách suy nghĩ áp đặt, đôi khi hơi bảo thủ, không
đặt mình vào hoàn cảnh của người phạm lỗi, đó là chưa kể những biện pháp xử lý
quá nặng, có tính chất xúc phạm, khiến người bị phạt bị tổn thương, không tâm
phục, tạo ra tâm lý chống đối, càng phạt thì càng vi phạm ….
1.2 Thực trạng việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong
các trường THCS hiện nay
Kỷ luật tích cực là một biện pháp giáo dục hoàn toàn khác với lối giáo dục
truyền thống theo kiểu ”trừng phạt”. Kỷ luật tích cực là động viên, khuyến khích,
hỗ trợ, nuôi dưỡng lòng ham học dẫn đến ý thức kỷ luật một cách tự giác, nâng cao
năng lực và lòng tin của học sinh vào giáo viên.
Hình thức giáo dục bằng kỷ luật tích cực đã được giáo viên thay thế cho các
hình thức kỷ luật trừng phạt, song thói quen sử dụng trừng phạt đã in sâu trong nếp
nghĩ cách làm của GV. Mặt khác, giáo viên luôn chịu áp lực từ nhiều phía như yêu
cầu về chất lượng dạy và học, đánh giá thi đua của nhà trường, những khúc mắc
trong quan hệ thầy – trò, đồng nghiệp hay những khó khăn trong cuộc sống hằng
ngày… tức giận, căng thẳng có thể làm GV có những hành vi nóng giận nhất thời
và gây hậu quả tai hại, không phải ai cũng có khả năng kiềm chế những phút nóng
giận, căng thẳng như thế. Kỷ luật trừng phạt học sinh vẫn xảy ra đâu đó trong một
số trường học và xã hội rât quan tâm mong chờ vào các hình thức kỷ luật tích cực
trong học đường để xây dựng môi trường học đường thực sự trở thành môi trường
thân thiện. Hơn thế nữa, đối với giáo viên chủ nhiệm dạy môn ít giờ thì thời gian
tiếp xúc với học sinh lớp mình lại ít hơn nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo
dục học sinh lớp mình chủ nhiệm.
Chính vì lẽ đó tôi lựa chọn đề tài “Chỉ đạo đổi mới và nâng cao hiệu quả
công tác chủ nhiệm lớp bằng giáo dục kỷ luật tích cực” nhằm nâng cao hiệu
quả giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho
học sinh lớp chủ nhiệm.
4
2.Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến:
2.1. CƠ SỞ KHOA HỌC
2.1.1. Cơ sở lí luận
Theo luật giáo dục năm 2005 đã được sửa đổi bổ sung năm 2009 nêu rõ:
“Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức,
trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính
năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt nam xã hội chủ nghĩa,
xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên
hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Để thực
hiện mục tiêu của cấp học đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục
và Đào tạo theo tinh thần nghị quyết TWII của BCH TW Đảng Khóa VIII và thực
hiện có hiệu quả phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực” Ban giám hiệu trường THCS thị trấn Quỹ Nhất đã tiến hành chỉ đạo đổi mới
và nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
2.1.2.Cơ sở thực tiễn
Thực tế cho thấy những năm gần đây, đội ngũ giáo viên các cấp học phổ
thông nói chung và cấp THCS nói riêng đã quan tâm đến vấn đề dạy chữ đi đôi với
dạy người, các thầy cô giáo luôn giữ vững và phát huy được truyền thống tốt đẹp
của nhà giáo, coi trọng yếu tố giáo dục “ Lấy nhân cách để dạy nhân cách” xứng
đáng với niềm tin yêu của học sinh và sự mong mỏi của xã hội. Song đâu đó trong
xã hội vẫn có một số giáo viên có thói quen giáo dục HS bằng cách trừng phạt thân
thể: tát HS , bắt HS đi quanh sân đeo bảng kê tội trước ngực, dán băng keo vào
miệng, tự vả vào miệng mình khi mắc lỗi nói chuyện trong lớp, bắt HS quỳ gối,
ngậm giẻ và hoặc dùng đòn roi….Còn có GV trừng phạt về tinh thần bằng cách xỉ
nhục, hạ thấp nhân phẩm của HS như : La mắng, xa lánh…
Có nhiều GV tỏ ra bất lực trong việc giáo dục những HS cá biệt, khó bảo,
nên đã sử dụng bạo lực. Biện pháp này thiếu hiệu quả, thậm chí là biện pháp tiêu
cực, phản giáo dục, chỉ có tác dụng trước mắt, gây thương tổn về lâu dài đến tinh
thần của HS. HS phát triển thái độ thù nghịch, về lâu dài các em trở nên chai lì với
đòn roi, hung tợn và hiếu thắng.
Để khắc phục tình trạng này và đặc biệt là để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao
của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo, bản thân tôi với vai trò là Phó hiệu trưởng nhà
trường đã chỉ đạo đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp bằng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của lớp chủ nhiệm.
2.2. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƯƠNG
PHÁP CHỦ NHIỆM LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT
TÍCH CỰC
2.2.1.Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch đổi mới công tác chủ nhiệm lớp bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp điều kiện thực tế của lớp chủ
nhiệm.
2.2.1.1.Mục tiêu:
5
Xây dựng kế hoạch giúp cho BGH nhà trường hoàn toàn chủ động trong
việc tổ chức thực hiện sự đổi mới, đồng thời cũng hạn chế đến mức thấp nhất
những hoạt động mang tính tự phát, ảnh hưởng đến kế hoạch chung.
Giúp GVCN và H/S xác định được mục tiêu cần đạt, biện pháp tiến hành,
thời gian và phương thức thực hiện .
2.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp
Bước 1:Tìm hiểu những kiến thức cơ bản về đổi mới quản lí lớp học bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
Bước 2: Xây dựng kế hoạch cụ thể đối với lớp chủ nhiệm.
Bước 3: Triển khai thực hiện theo kế hoạch
Trong quá trình thực hiện kế hoạch phải bám sát kế hoạch đã xây dựng, cần
phải giám sát xem trong quá trình thực hiện học sinh có cần hỗ trợ gì không để kịp
thời hỗ trợ và bảo đảm hiệu quả của sự đổi mới, phát hiện những bất cập cần có sự
ghi chép lại để có thể điều chỉnh kế hoạch trong những năm tiếp theo.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch. Đây là bước quan trọng nhất,
vì nó giúp giáo viên chủ nhiệm nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được theo kế
hoạch đã đã đặt ra, đồng thời xem xét những nguyên nhân dẫn đến thành công
hoặc tồn tại hạn chế.
Bước 5: Điều chỉnh, bổ sung kế hoạch: sau khi đánh giá việc thực hiện kế
hoạch BGH, GVCN lớp nhận thấy các mặt chưa hoàn thiện trong kế hoạch từ đó
điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.
2.2.2.Biện pháp 2: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn nâng cao nhận thức, năng
lực tổ chức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trường
về vấn đề đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục
kỷ luật tích cực.
2.2.2.1. Mục tiêu
Giúp cho giáo viên chủ nhiệm nhận thức được yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp giáo dục và Đào tạo, Thấy rõ được những hậu quả từ việc sử dụng các hình
thức trừng phạt học sinh và lợi ích từ các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, từ đó
thay đổi quan điểm nhận thức của giáo viên về giáo dục kỷ luật tích cực.
2.2.2.2. Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn với chuyên đề “Giáo dục kỷ luật
tích cực” để giáo viên nhận thấy được lợi ích của việc sử dụng các biện pháp giáo
dục kỷ luật tích cực, cung cấp tài liệu, sách báo tham khảo cho giáo viên. Xây
dựng các cơ chế khuyến khích việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích
cực từ đó GV chủ động thay đổi nếp nghĩ, cách làm và chuẩn bị cho mình một tâm
thế tự tin để thay đổi .
Tổ chức các hội nghị đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực, thông qua hội nghị tập huấn chúng tôi đã truyền tải
đến đội ngũ giáo viên những điều căn bản của “Luật giáo dục”, “Điều lệ trường
THCS” “Chuẩn nghề nghiệp GV Trung học cơ sở” và các văn bản hướng dẫn của
ngành, về nhiệm vụ năm học, về định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục
của Đảng, để mọi thành viên trong trường đều nắm được trách nhiệm của mình có
6
nhận thức đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của từng cá nhân để đạt mục tiêu
giáo dục của nhà trường
Triển khai cho giáo viên chủ nhiệm trong trường nắm rõ sự cần thiết phải đổi
mới công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực. Cụ thể
là:
* Chấm dứt trừng phạt thân thể học sinh vì:
Cần làm rõ cho tất cả giáo viên chủ nhiệm nhận thức được: Biện pháp kỷ
luật trừng phạt thân thể là hình thức kỷ luật mang tính bạo lực khiến cho học sinh
bị tổn thương không chỉ về thể xác mà cả tinh thần. Trừng phạt thân thể ảnh hưởng
tới sự phát triển trí tuệ và nhân cách của các em, tạo ra khoảng cách giữa các em và
giáo viên, các em chủ động xa lánh thậm chí thù hận giáo viên, từ đó kết quả học
tập và rèn luyện của các em sút kém, có nhiều em chán trường, chán lớp, bỏ học,
bỏ nhà đi lang thang, vi phạm pháp luật từ đó gia tăng thêm tệ nạn xã hội. Trừng
phạt thân thể trẻ em không những gây hậu quả nghiêm trọng đối với học sinh, gia
đình và xã hội mà nó còn không phù hợp với đạo đức nghề nghiệp của người giáo
viên và vi phạm các văn bản pháp lý quốc gia và quốc tế về quyền trẻ em, vì thế nó
cần được thay thế bằng biện pháp kỷ luật tích cực.
* Lợi ích của việc sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đối với
học sinh, giáo viên, nhà trường và cộng đồng
+ Đối với học sinh: HS có nhiều cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được mọi người
quan tâm, tôn trọng lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên khiến trẻ tự tin và
yêu thích học tập, có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và sửa chữa khuyết
điểm, biết yêu thương, tôn trọng người khác, được phát triển toàn diện về trí tuệ và
nhân cách, trở thành công dân tốt cho tương lai.
+ Đối với giáo viên: Giảm được áp lực quản lí lớp học, xây dựng được mối quan
hệ thân thiện giữa thầy và trò, được học sinh tin tưởng yêu quý và tôn trọng, hạn
chế được sai lầm, không vi phạm kỷ luật. Nâng cao được hiệu xuất quản lí lớp học
từ đó nâng cao được chất lượng giáo dục
+ Đối với gia đình: Yên tâm tin tưởng nhà trường và giáo viên, phối hợp tốt với
nhà trường để giáo dục con cái.
+Đối với nhà trường: Nhà trường trở thành môi trường học tập thân thiện và an
toàn, tạo được niềm tin với xã hội. Đào tạo được những công dân tốt, giầu khả
năng phục vụ và cống hiến cho gia đình, xã hội trong tương lai.
+ Đối với cộng đồng: Giảm thiểu được các tệ nạn xã hội, bạo hành, bạo lực.
Ngoài việc nâng cao nhận thức làm thay đổi nếp nghĩ cách làm của giáo
viên BGH nhà trường cần khích lệ động viên, xây dựng những cơ chế thi đua khen
thưởng với GV thực hiện tốt các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, làm tốt công
tác giáo dục chính trị tư tưởng cho GV, để mỗi giáo viên luôn có suy nghĩ sâu sắc
về nghề dạy học, yêu nghề, mến trẻ, cái tâm phải bao trùm khắp tâm hồn. Hiểu và
nắm bắt tâm lý của học sinh ở mọi lứa tuổi và bản thân phải tìm được niềm vui
trong công việc. Đồng thời, giáo viên phải tự đặt mình ngang hàng với học sinh để
cùng chơi, cùng học, cùng hiểu để tìm cách giáo dục học sinh thấu tình đạt lý. Khi
học sinh mắc lỗi, thầy cô giáo phải là người bạn, người anh, người chị, người mẹ,
người cha – chỉ cho các em nhận ra lỗi của mình để tự điều chỉnh.
7
Hiện nay, giáo viên luôn chịu áp lực từ nhiều phía như yêu cầu về chất
lượng dạy và học, hay những khó khăn trong cuộc sống hằng ngày… Ai cũng hiểu
tức giận, căng thẳng có thể làm chúng ta có những hành vi nóng giận nhất thời và
gây hậu quả tai hại. Để hạn chế tình trạng căng thẳng trên, giáo viên nên tự rèn
luyện bản thân với chế độ ăn uống, ngủ nghỉ phù hợp, hạn chế dùng chất kích
thích. Các thầy cô có thể giảm căng thẳng bằng việc trau dồi kỹ năng hài hước, kỹ
năng kìm chế cảm xúc, rèn luyện tinh thần lạc quan trước mọi tình huống, luyện
tập thể dục thể thao, tham gia các hoạt động văn nghê, thể thao quần chúng …
2.2.3.Biện pháp 3: Chỉ đạo nội dung đổi mới cụ thể bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực .
2.2.3.1.Mục tiêu:Trang bị cho giáo viên những phương pháp mới về công tác chủ
nhiệm bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để giáo viên vận dụng vào
công tác quản lí lớp của mình
2.2.3.2.Nội dung và cách thực hiện : Khơi dậy lòng bao dung, tinh thần nhiệt
tình, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên và hướng dẫn giáo viên sử dụng một số
phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cụ thể như:
* Thay đổi cách cư xử trong lớp học:Thay đổi cách cư xử là dựa trên cơ sở động
viên, khuyến khích, nêu gương, tìm hiểu nhằm thúc đẩy HS có thái độ và hành vi
đúng.
GV cần nắm bắt được tình hình, đặc điểm lớp học từ đó có biện pháp giáo
dục phù hợp. GV không nên cầu toàn, đặt quá nhiều kì vọng vào HS, không nên
yêu cầu quá cao ở học trò. GV cần ghi nhận những cố gắng và kết quả mà các em
đạt được về mọi mặt học tập, nề nếp hay tham gia các hoạt động văn thể mĩ của
trường. Đồng thời khuyến khích các em phát huy thế mạnh của mình, kích thích sự
tích cực của mỗi cá nhân trong lớp học. GV cần tuyên dương HS có tiến bộ trong
mỗi tuần. Sự động viên, khích lệ kịp thời của GV sẽ có sức mạnh cổ vũ sự tự ý
thức của HS. Giáo viên không nên có sự so sánh giữa các học sinh với nhau mà
phải đánh giá sự tiến bộ của học sinh ở các giai đoạn khác nhau
GV nhận xét, góp ý một cách khéo léo về những điều mà các em chưa làm
được hoặc làm chưa tốt, không nên chê bai, chỉ trích vì điều đó sẽ làm thui chột đi
sự tích cực chủ động ở các em. Hãy để HS cảm nhận được sự tin tưởng của thầy cô
dành cho chúng.
Mỗi lời nói, mỗi hành động, tác phong cũng như cách cư xử của GV trên lớp
sẽ có tác động không nhỏ đến nhận thức và tình cảm của học trò. GV sẽ không
thuyết phục được HS nghe theo sự chỉ dạy của mình nếu như bản thân không
chuẩn mực và thiếu đi sự chân thành. Cho nên, mỗi GV phải là một tấm gương
sáng về nhân cách để HS noi theo.
* Quan tâm đến những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh có sức khoẻ
và tâm sinh lý không ổn định
Mỗi HS đến trường với những hoàn cảnh và điều kiện khác nhau cả về vật
chất lẫn tinh thần ( sức khỏe, nhận thức, tâm lí…). Những điều kiện đó ảnh hưởng
rất lớn đến quá trình học tập và rèn luyện đạo đức của các em trên lớp. Vì vậy,
quan tâm đến những khó khăn của HS là việc làm vô cùng cần thiết.
8
GV nên tìm hiểu kĩ về hoàn cảnh của từng học sinh và đặc biệt chú ý đến
những HS có hoàn cảnh khó khăn và thiếu thốn tình cảm do cha hoặc mẹ mất sớm,
cha mẹ li hôn, gia đình bất hòa, cha mẹ thiếu sự quan tâm… Những HS có hoàn
cảnh này thường dễ có thái độ sống buông thả, bất cần; vi phạm nội quy lớp học.
GV lúc này không chỉ đóng vai trò là người thầy mà còn là người bạn gần gũi, thân
thiện, được HS tin tưởng tâm sự, sẻ chia những khó khăn, vướng mắc của mình.
GV cần lắng nghe và gợi ý, định hướng cho HS giải quyết những khó khăn của
mình
* Phát huy vai trò của mỗi cá nhân, sự tham gia đóng gópcủa HS trong việc
xây dựng nội quy
Nội quy là những điều quy định để bảo đảm trật tự và kỉ luật của lớp học.
Nội quy lớp học được xây dựng trên cơ sở ý kiến của tập thể lớp, cha mẹ học sinh.
HS là người tự đề ra nội quy và thực hiện theo nội quy đó. Điều này có ý nghĩa tác
động vào tinh thần tự giác của HS, tình thần tôn trọng kỉ luật tập thể mà chính các
em đề ra. Chỉ khi nào học sinh được đóng góp và tham gia xây dựng vào nội quy
của lớp mình thì các em mới tự giác và tích cực để chấp hành.
* Linh hoạt nội dung và cách thức tổ chức buổi sinh hoạt lớp
Một tập thể lớp tốt là một tập thể đoàn kết, thân ái, thân thiện, cởi mở, tôn
trọng nhau. Để xây dựng tập thể đó GVCN cần tăng cường tổ chức các hoạt động
nhóm, tổ chức trò chơi hoặc hướng dẫn HS tự tổ chức trò chơi trong các giờ sinh
hoạt lớp. Thiết nghĩ những giờ sinh hoạt vui chơi như vậy sẽ giúp HS mạnh dạn
hơn, tăng cường sự gắn bó đoàn kết trong lớp. Đặc biệt với các học sinh cá biệt thì
đây là điều kiện để các em được chia sẻ và thể hiện trước tập
thể.
( Học sinh lớp 8B trường THCS TT Quỹ Nhất tham gia buổi sinh hoạt lớp
với nội dung tổ chức sinh nhật)
9
( Học sinh lớp 6B trường THCS TT Quỹ Nhất tham gia buổi sinh hoạt lớp
với nội dung Vui hội trăng rằm)
* Thường xuyên tổ chức các hoạt động thể dục thể thao, tổ chức các trò chơi
dân gian để học sinh tham gia
( Học sinh tham gia trò chơi kéo co )
10
Mục tiêu của giáo dục là phát triển con người một cách toàn diện, chú trọng
giáo dục, tác động, uốn nắn hành vi hơn là trừng phạt, răn đe. Trong một số trường
hợp HS cá biệt, vi phạm nội quy trường lớp, các biện pháp giáo dục ý thức kỉ luật
HS tỏ ra bất lực thì các hình thức kỉ luật bằng hình phạt mới được đưa vào để giáo
dục. Như vậy, hình phạt chỉ là biện pháp sau cùng nhằm mục đích điều chỉnh
những sai phạm của người học. Biện pháp kỉ luật bằng hình phạt phải vì lợi ích của
HS, không gây tổn hại đến thể xác và tinh thần của các em, để sau mỗi lần bị phạt
các em sẽ giác ngộ hơn về đạo đức, lối sống, từ đó chủ động rèn luyện và phấn
đấu.
2.2.3.3. Những hình thức kỷ luật tích cực mà giáo viên chủ nhiệm có thể áp
dụng như sau:
*Học sinh vi phạm n i quy tham gia lao động vệ sinh trường lớp:
Đối tượng bị phạt lao động là những HS xả rác bừa bãi, viết bậy hoặc vấy
bẩn lên tường lớp học, làm hư hại cơ sở vật chất của trường. HS bị phạt sẽ vệ sinh
trường lớp, tự khắc phục hậu quả do hành vi vô ý thức của các em gây ra. Biện
pháp giáo dục bằng hình thức kỉ luật lao động này sẽ giúp HS biết trân trọng môi
trường sạch đẹp mình đang có, giúp HS ý thức rằng việc giữ gìn cảnh quan trường
lớp không phải chỉ là công việc của những lao công mà là trách nhiệm của mỗi HS
với ngôi trường của mình và đây cũng là một trong những hoạt động vì cộng đồng
rất có ý nghĩa.
(Học sinh vi phạm khuyết điểm chuyển đất vào bồn cây nhà trường)
*Trồng, chăm sóc cây xanh:
HS cũng có thể đi trồng cây (cây cảnh, cây bong mát, cây thuốc nam…)
hoặc chăm sóc cây tạo bóng mát trong khuôn viên của trường. Hành động này sẽ
bồi dưỡng tình yêu và thái độ thân thiện với môi trường. Hơn nữa, HS sẽ ngày
càng biết quý trọng lao động và giá trị của lao động.
11
(Học sinh tham gia chăm sóc vườn hoa của trường )
Đây là biện pháp kỉ luật tích cực song hiệu quả. HS có thể trồng những cây
cảnh nhỏ, nếu phát triển tốt HS trồng vào những chậu cảnh và đặt trên bàn của GV
thay cho những bình hoa giả vẫn được sử dụng từ trước đến nay. Hoặc đặt những
chậu cảnh đó tại góc lớp cạnh bục giảng hay đặt cạnh cửa sổ tạo không gian trong
lành, thoáng mát, giảm bớt sự căng thẳng trong lớp học.
Để động viên HS tích cực hơn trong việc trồng cây và tạo cảnh quan cho lớp
học, ngoài sự khích lệ, khen ngợi của GV chủ nhiệm, nhà trường cần tuyên dương
trong giờ sinh hoạt dưới cờ những lớp học có không gian sạch sẽ, dễ chịu và có
thẩm mĩ…
Biện pháp giáo dục kỉ luật bằng hình thức trồng cây có ý nghĩa rất lớn, giúp
HS thêm yêu và gắn bó, biết giữ gìn và bảo vệ ngôi trường và lớp học của mình.
*Giúp đỡ những gia đình HS nghèo vượt khó (trong trường, lớp)
GV tập hợp danh sách những HS vi phạm nội quy như: đánh bài, chơi cờ
caro, trốn tiết, chơi điện tử…huy động những HS này đi lao động giúp đỡ những
gia đình HS trong trường hoặc lớp có hoàn cảnh khó khăn mà vươn lên trong học
tập. Hành động thiết thực này giúp HS hiểu và thông cảm hơn với hoàn cảnh sống
của bạn mình, thấy ở bạn mình một tấm gương về nghị lực vươn lên trong cuộc
sống. Từ đó, hướng HS đến nhận thức thái độ sống, học tập chưa đúng đắn của
mình. Trong những giờ lao động, GV có điều kiện gần gũi và khéo léo tác động
vào nhận thức và tình cảm của HS để các em tự điều chỉnh hành vi của mình theo
chiều hướng tích cực.
Để khắc phục những khó khăn trong biện pháp này, GV cần liên hệ trước
với gia đình HS đó, ngỏ ý giúp đỡ và hỏi thăm trước những công việc mà gia đình
đó cần chia sẻ. GV phân công lao động và lựa chọn những gia đình HS ở không
12
quá xa địa bàn trường học. Kết quả mà GV hướng tới từ biện pháp giáo dục này là
bồi dưỡng tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách và sự tự ý thức ở HS.
*Đọc sách trong giờ ra chơi
( Học sinh vi phạm kỷ luật tham gia đọc sách trong thư viện của trường)
( Học sinh vi phạm kỷ luật tham gia đọc sách ở thư viện xanh của trường)
13
Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của nhân loại. Sách cung cấp cho chúng
ta vô vàn kiến thức về mọi lĩnh vực của đời sống tự nhiên và xã hội. Sách không
chỉ nâng cao tầm hiểu biết mà còn bồi dưỡng và hoàn thiện nhân cách cho người
đọc. Cho nên việc đọc sách là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nhận thức
được những ích lợi của việc đọc sách, GV đưa ra hình thức kỉ luật HS: Đến thư
viện của trường tìm đọc một cuốn sách mà GV giới thiệu. Trong thời gian 1 tuần
HS phải đọc và chia sẻ những điều mà mình đã đọc đượ
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:
Leave a Reply