SKKN Một số giải pháp giúp học sinh hoàn thiện tư thế tay trong bài thể dục phát triển chung môn giáo dục thể chất lớp 5
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Trong xã hội hiện nay sức khoẻ được ví như vàng, nhưng cũng có khi hơn
vàng bởi sức khoẻ có thể làm ra vàng nhưng vàng lại không thể tạo ra một cơ
thể khoẻ mạnh được. Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã nói “mỗi người dân khoẻ
mạnh sẽ làm cho Đất nước khoẻ mạnh”. Trình độ dân trí và tiềm lực khoa học
công nghệ đã và đang trở thành nhân tố quyết định sức mạnh và vị thế của mỗi
quốc gia trên thế giới. Cũng như đất nước ta đang ở trong thời kỳ phát triển
mạnh mẽ về mọi mặt như kinh tế chính trị văn hóa xã hội vì vậy xã hội đang đặt
ra những yêu cầu hết sức cấp bách đối với ngành giáo dục hiện nay.
Hiện nay, hoạt động Giáo dục thể chất trong nhà trường có vai trò hết sức
quan trọng, giúp học sinh phát triển một cách toàn diện về đức, trí, thể, mỹ…
Môn Giáo dục thể chất ở cấp tiểu học giúp học sinh hình thành và phát triển
những phẩm chất chủ yếu với các biểu hiện cụ thể như: Tham gia chơi tích cực
các trò chơi vận động, rèn luyện tư thế, tác phong, phản xạ và bổ trợ môn thể
thao yêu thích; nghiêm túc, tích cực trong tập luyện và hoạt động tập thể; bước
đầu hình thành thói quen tập thể dục; thể hiện sự yêu thích tập luyện thể dục thể
thao; có trách nhiệm với tập thể và ý thức giúp đỡ bạn bè trong tập luyện.
Chương trình Giáo dục thể chất cấp tiểu học và đặc biệt là khối lớp 5 năm
hiện nay bao gồm rất nhiều nội dung gồm: Đội hình đội ngũ, bài thể dục phát
triển chung, bài tập rèn luyện tư thế cơ bản, bài tập về kỹ năng vận động cơ bản
và trò chơi vận động. Tất cả những nội dung trên đều có tác động nên cơ thể các
em làm cho cơ thể các em chuyển biến về hình thái theo hướng tích cực là một
trong những mặt giáo dục có ý nghĩa nêu cao tầm vóc sức khỏe cho học sinh
phát triển tốt hơn.
Bài Thể dục phát triển chung trong chương trình học của môn Giáo dục thể
chất khối lớp 5 là một trong những nội dung chính của chương trình học. Bài
Thể dục phát triển chung giúp học sinh rèn luyện sự nhanh nhẹn, khéo léo, tinh
tế cả về thể chất và tinh thần, qua đó trang bị cho học sinh kĩ năng chăm sóc sức
khoẻ, hình thành thói quen luyện tập Thể dục thể thao thường xuyên giúp các
em có trách nhiệm hơn đối với sức khoẻ của bản thân, gia đình và cộng đồng.
Mặt khác, qua bài Thể dục phát triển chung học sinh trực tiếp hình thành và phát
triển các phẩm chất chủ yếu (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách
2
nhiệm) và các năng lực chung gồm: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao
tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
– Nhằm phát triển thể lực, cơ thể, tạo sự hứng thú cho học sinh tập luyện,
hình thành kĩ năng vận động, củng cố và nâng cao sức khoẻ, có sự tác động trực
tiếp tích cực đến việc rèn luyện sức khoẻ và ý chí, phẩm chất đạo đức cho người
học.
– Tăng hiệu quả cho bài tập thể dục về nhiều mặt, kể cả đến tác dụng thực
tế lao động và quốc phòng. Qua đó giúp người tập có cảm xúc tốt, tinh thần
thoải mái và hào hứng trong các giờ học cũng như các hoạt động TDTT khác.
– Bài Thể dục là một bài tập cơ bản, được thực hiện thường xuyên nhất cả
khi ở trường cũng như ở nhà. Bài thể dục phát triển chung còn được sử dụng làm
bài đồng diễn trong những dịp lễ nên việc rèn luyện tư thế chính xác đặc biệt là
tư thế tay là rất quan trọng, tạo sự đồng nhất trong tập thể. Đặc biệt, thực hiện tư
thế tay chính xác trong bài Thể dục phát triển chung tạo tiền đề giúp học sinh
khi lên các cấp học trên có kĩ thuật chính xác trong tất cả các nội dung của môn
Giáo dục thể chất, có ích trong việc rèn luyện sức khoẻ.
– Đồng thời còn giáo dục cho các em học sinh hiểu rõ tầm quan trọng của
bài Thể dục và việc cần thiết phải thực hiện tư thế chuẩn và đẹp nhất, nhất là đối
với tư thế của tay. Giáo viên nêu rõ được những lợi ích khi thực hiện tư thế tay
chuẩn và chính xác mang lại đó là nâng cao tính thẩm mỹ, tạo tư thế đẹp nhất
khi thực hiện động tác và mang lại một thân hình đẹp, cân đối, sự tự tin khi tập
luyện thể thao.
Đối với học sinh Tiểu học, các em còn nhỏ, hệ xương chưa phát triển đầy
đủ, hệ hô hấp ở độ tuổi này có đường hô hấp còn hẹp, hệ tuần hoàn hoạt động
chưa được tốt, sự tập trung chú ý chưa bền vững, dễ bị phân tán, tính hưng phấn
chưa cao, trí tưởng tượng đang phát triển song còn tương đối nghèo nàn. Từ
thực tế giảng dạy, xuất phát từ những vấn đề nêu trên, với kiến thức và kinh
nghiệm của bản thân trong những năm giảng dạy cùng với sự quan tâm giúp đỡ
của đồng nghiệp cũng như mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả, độ chính
xác khi thực hiện bài Thể dục phát triển chung của học sinh khối 5, tôi mạnh dạn
đi sâu vào nghiên cứu và tìm ra : “Một số giải pháp nhằm giúp học sinh hoàn
thiện tư thế tay trong bài Thể dục phát triển chung môn Giáo dục thể chất
lớp 5”.
3
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến.
– Học sinh trong khối lớp 5 tôi dạy đều ngoan, nhận thức khá nhanh nhưng
một số ít các em nhút nhát, e dè, hạn chế trong giao tiếp, thực hiện các động tác
một cách thụ động, chủ yếu nghe và làm theo thầy cô giáo chứ các em ít tự tìm
tòi, sáng tạo, tính tự giác chưa cao, các kiến thức thực tiễn, kĩ năng của các em
còn hạn chế. Ngoài ra, cha mẹ học sinh có tâm lí bao bọc, chiều chuộng con
khiến cho kĩ năng thực tế, kĩ năng phản xạ nhanh với các tình huống trong cuộc
sống kém dẫn đến dần dần các em thụ động trong giờ tập luyện.
– Học sinh thực hiện bài tập còn qua loa, nhất là tư thế của tay qua các động
tác còn yếu kém, chưa chính xác, gặp bối rối, chưa linh hoạt khi chuyển qua các
động tác khác nhau.
– Tuy có sân bãi riêng để học Thể dục nhưng mặt sân không được bằng
phẳng, vào mùa mưa sân bị đọng nước, mùa nắng lại thiếu cây che bóng mát
khiến cho việc giảng dạy của giáo viên cũng như việc tập luyện của học sinh còn
gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, tranh ảnh, dụng cụ hỗ trợ cho việc giảng dạy chưa
đầy đủ, giáo viên chưa chuẩn bị kĩ càng nên chất lượng buổi dạy chưa cao.
Dưới đây là bảng số liệu tôi đã tổng hợp được trước khi áp dụng sáng kiến
của học sinh khối lớp 5 như sau:
| Lớp | Sĩ số | Hoàn thành tốt | Hoàn thành | Chưa hoàn thành | |||
| SL | Tỉ lệ % | SL | Tỉ lệ % | SL | Tỉ lệ % | ||
| 5A | 32 | 20 | 63% | 10 | 31% | 2 | 6% |
| 5B | 31 | 24 | 77% | 7 | 33% | 0 | 0% |
| 5C | 30 | 19 | 63% | 10 | 33% | 1 | 4% |
| 5D | 32 | 20 | 63% | 12 | 47% | 0 | 0% |
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến:
Sáng kiến: “Một số giải pháp giúp học sinh hoàn thiện tư thế tay trong bài
Thể dục phát triển chung môn Giáo dục thể chất lớp 5’’ là sáng kiến được áp
dụng lần đầu tiên tại đơn vị, giúp học sinh thực hiện tư thế của tay trong bài Thể
dục phát triển chung một cách chuẩn và chính xác nhất từ biên độ động tác đến
4
hướng bàn tay cũng như tư thế chuẩn của cánh tay, đồng thời tạo tâm lí tự tin
cho học sinh khi thực hiện các nội dung khác của môn học. Sau khi áp dụng
sáng kiến vào quá trình giảng dạy bản thân tôi nhận thấy chất lượng giảng dạy
có sự chuyển biến rõ rệt.
Sáng kiến đã tìm ra được những nguyên nhân dẫn đến chất lượng bài tập
Thể dục chưa cao và từ đó đã tìm ra được biện pháp và cách khắc phục tình
trạng của tư thế tay phù hợp nhất.
a. Biện pháp cụ thể:
Qua thời gian giảng dạy nội dung bài Thể dục phát triển chung, để giúp
học sinh hình thành được tư thế tay chính xác và đẹp nhất nâng cao chất lượng
bài tập, bản thân tôi đã mạnh dạn áp dụng những biện pháp cụ thể sau:
Biện pháp 1: Giáo dục cho học sinh hiểu rõ tầm quan trọng của việc
tập thể dục
Trong chương trình phân môn Giáo dục thể chất khối lớp 5, nội dung bài
Thể dục phát triển chung bao gồm 8 động tác cơ bản: Động tác vươn thở, động
tác tay, động tác chân, động tác vặn mình, động tác toàn thân, động tác thăng
bằng, động tác nhảy và động tác điều hoà. Trong tất cả các động tác đó thì tư thế
của tay là vô cùng quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác và tính
thẩm mĩ của từng động tác.
Dựa vào tầm quan trọng đó mà giáo viên cùng trao đổi với học sinh nhằm
giúp các em có thể tự tìm hiểu, rút ra kết luận cho bản thân; tạo ra bầu không khí
thân thiện, cởi mở, các em có thể cùng lắng nghe và chia sẻ với nhau. Tập luyện
chính xác tư thế giúp các em phát triển toàn diện hơn, cân đối hơn. Ngoài việc
phát triển cân đối tập luyện thể dục còn giúp cho các em nhanh nhẹn hơn, linh
hoạt hơn, đầu óc minh mẫn hơn, giảm căng thẳng sau những giờ học mệt mỏi ở
trong lớp. Hơn nữa việc rèn luyện tư thế tay chính xác ngay từ đầu giúp các em
tự tin hơn khi thực hiện tất cả các nội dung khác nhau liên quan đến vận động.
Trong quá trình trao đổi giáo viên cũng kịp thời động viên những suy nghĩ sáng
tạo và tích cực của học sinh.
Ví dụ: Đối với động tác vươn thở ở đây là động tác đầu tiên trong chuỗi
các động tác của bài Thể dục phát triển chung giúp học sinh điều hòa được hơi
thở và chuẩn bị một tâm thế tốt nhất cho những động tác tiếp theo. Khi học sinh
hít thở theo đúng nhịp và thực hiện được chính xác các tư thế của động tác sẽ
5
mang lại tính thẩm mỹ cao, thể hiện được sự linh hoạt khéo léo của từng học
sinh.
Biện pháp 2: Xây dựng hệ thống các bài tập bổ trợ.
* Mục đích:
Nhằm giúp học sinh hình thành những kĩ năng cơ bản ban đầu chính xác
về các tư thế của tay, tiếp đó giúp học sinh tạo thành kỹ năng thuần thục cho tất
cả các nội dung vận động khác nhau của môn Giáo dục thể chất cũng như các
hoạt động ứng dụng ngoài giờ lên lớp.
Tôi đã nghiên cứu và xây dựng hệ thống các bài tập bổ trợ mang tính đặc
thù chuyên môn đi từ đơn giản đến phức tạp. Đối với các bài tập cũ học sinh chỉ
quan sát và làm theo giáo viên thì ở biện pháp này tôi chủ động tách nhỏ các bài
tập riêng cho tư thế tay để học sinh chủ động hơn khi học các động tác bài thể
dục. Đây là biện pháp mang tính mới mà tôi đã đầu tư nghiên cứu và thử nghiệm
đã mang lại hiệu quả rõ rệt.
* Các bài tập bổ trợ:
– Bài tập cho bàn tay: Các tư thế của bàn tay bao gồm:
+ Bàn tay khép thẳng: Các ngón tay khép thẳng.
6
+ Bàn tay mở: Các ngón tay xoè rộng.
+ Bàn tay nắm: Ngón tay nắm tròn.
7
+ Bàn tay hoa: Ngón tay xoè, ngón út và ngón cái khép gần nhau tạo
hình bông hoa.
– Bài tập cho hướng bàn tay: Bài tập cho các hướng bàn tay bao gồm:
+ Bàn tay úp: Lòng bàn tay hướng xuống đất, ngón tay khép.
8
+ Lòng bàn tay hướng vào nhau.
+ Lòng bàn tay hướng ra ngoài.
9
– Bài tập cho cánh tay: Bài tập cho cánh tay bao gồm tư thế:
+ Tay chống hông.
+Tay chếch dưới: Cánh tay tạo với thân người một góc 45 độ.
10
+ Tay ngang: Cánh tay tạo với vai thành một đường thẳng.
+ Tay chếch cao: 2 cánh tay mở tạo thành hình chữ V.
11
+ Tay cao: 2 cánh tay khép thẳng áp sát tai.
+ Tay trước: Cánh tay thẳng song song nhau và song song mặt đất.
12
+ Tay gập trước ngực: Cánh tay thẳng vai và vuông góc thân người.
+ Tay trước tay cao.
13
+Tay cao tay ngang.
Biện pháp 3: Bài tập phối hợp, nâng cao các tư thế của tay.
Sau khi học sinh đã hình thành kĩ năng cơ bản cho tư thế tay tôi đã áp
dụng các bài tập mới bằng cách phối kết hợp giữa tư thế cánh tay, bàn tay và
hướng bàn tay từ đơn giản đến tăng dần mức độ khó. Những bài tập này nhằm
giúp học sinh hình thành kĩ xảo thuần thục cho tư thế tay, từ biên độ động tác
đến hướng tay và kết hợp cùng bàn tay.
Đối với những động tác cơ bản của bài thể dục phát triển chung không thể
thiếu được các tư thế tay, tuy nhiên học sinh chủa hình dung được ở tư thế tay
nào sử dụng hướng tay ra sao. Vì vậy các em gặp bối rối khi thực hiện các động
tác liên hoàn. Giáo viên dừng lại sửa sai cho từng em mất quá nhiều thời gian.
Tôi đã cho học sinh thực hiện bài tập chuyên môn dành riêng cho tư thế tay có
kết hợp với các hướng bàn tay khác nhau để các em linh hoạt không chỉ trong
khi thực hiện bài thể dục mà còn ở tất cả các hoạt động thể dục thể thao khác.
Các bài tập tôi áp dụng bao gồm:
14
– Tay cao kết hợp bàn lòng bàn tay hướng vào nhau, hướng ra ngoài,
hướng ra trước ngón tay khép.
15
– Tay trước kết hợp bàn tay úp, bàn tay ngửa các ngón tay.
16
– Tay ngang kết hợp bàn tay úp, bàn tay ngửa và bàn tay nắm.
17
– Tay chống hông kết hợp bàn tay úp và tay nắm.
18
Biện pháp 4: Hình thành phản xạ có điều kiện của tư thế tay
Đây là biện pháp mang tính sáng tạo mà tôi đã thực hiện nhằm giúp học
sinh hình thành phản xạ cho tư thế tay chuẩn xác nhất khi không có tác động của
ngoại cảnh. Trước đây học sinh thực hiện động tác theo kiểu bắt chước là chinh,
thầy cô làm mẫu học sinh làm theo. Tuy nhiên, theo chương trình Giáo dục phổ
thông mới 2018 hiện hành thì học sinh sẽ tự chủ các hành vi và kiến thức của
bản thân và giao viên chỉ đóng vai trò người hướng dẫn để các em tự hình thanh
động tác chinh xác cho bản thân. Tôi cho học sinh nhắm mắt sau đó thực hiện
các tư thế tay khác nhau theo nhịp hô của giáo viên. Hình thức tập luyện này đòi
hỏi học sinh phải tư duy và nhận thức một cách chủ động để khi giáo viên dứt
hiệu lệnh học sinh thực hiên ngay động tác chính xác mà không cần nhìn và
chỉnh sửa. Thực hiện tốt giải pháp này là học sinh đ
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education