SKKN Một số bài tập phát triển thể lực cho học sinh tập luyện môn Aerobic trong trường THPT
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Giáo dục thể chất và hoạt động thể dục thể thao giữ vai trò hết sức quan trọng trong
việc nâng cao trình độ thể chất của một dân tộc. Con người là động lực của sự nghiệp xây
dựng Chủ Nghĩa Xã Hội, là chủ thể của mọi sự sáng tạo, mọi của cải vật chất, văn hoá,
chủ thể để xây dựng một xã hội công bằng, nhân ái. Như vậy con người cần được phát
triển toàn diện: phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần,
trong sáng về đạo đức giáo dục thể chất là một nhân tố quan trọng không thể thiếu được
trong hệ thống giáo dục con người mới toàn diện của đất nước ta hiện nay. Phát triển thể
lực cho học sinh phổ thông cần được quan tâm, cần được xem như là vấn đề có tính chiến
lược, đặc biệt trong công tác đào tạo thế hệ trẻ tương lai. Cần phải làm cho công tác Giáo
Dục Thể Chất trong trường học các cấp có chất lượng ngày càng cao, cụ thể là từng bước
hoàn thiện chương trình giảng dạy nội khoá cho nhà trường phù hợp với các cấp làm cho
việc tập luyện Thể Dục Thể Thao trở thành một thói quen hàng ngày của học sinh .
Hiện nay chương trình dạy thể dục khối THPT có nhiều thay đổi: như Bài
thể dục tay không đổi Bài Aerobic(TDNĐ), Đá cầu, Cầu lông, ….Với Việt Nam
bộ môn thể dục nhip điệu – Aerobic là một loại hình thể dục tương đối mới
nhưng đã được sự hưởng ứng sôi nổi. Cụ thể xuất hiện nhiều câu lạc bộ cho thiếu
nhi, thanh thiếu niên. Đối với trường học ta có thể tập luyện cho các em phát huy
tính sáng tạo bài Aerobic và tổ chức thi dấu nhằm phát hiện những tài năng thể
thao, có cơ sở để đào tạo, phát triển thành các vận động viên có thành tích cao
cho quốc gia.
Trong giáo dục toàn diện ở nhà trường. Thể dục nói chung và môn Aerobic nói riêng
là môn học giáo dục tố chức là chính, nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức kỹ
năng cơ bản để rèn luyện sức khỏe, nâng cao thể lực, giúp học sinh giải tỏa được những
căng thẳng học tập và thiếu vận động tạo nên.
Mục đích của giáo dục thể chất đối với học sinh phổ thông là nhằm hoàn thiện về cấu
trúc và chức năng cơ thể, thông qua đó còn giáo dục đạo đức, trí tuệ, tinh thần, óc thẩm
mỹ…, bồi dưỡng tinh thần tập thể, ý thứ tổ chức kỷ luật và tác phong làm việc có khoa
học trong đời sống, tạo cho các em sự ham thích và thói quen tập luyện thể dục thể thao.
Đi đôi với giáo dục tri thức, nghề nghiệp phải coi trọng giáo dục nhân cách, hoài bão, lý
3
tưởng và rèn luyện thển lực, bảo đảm có được những con người phát triển toàn diện,
trung thành với chế độ, hết lòng vì sự phát triển của đất nước..” Nhiều công trình nghiên
cứu trong và ngoài nước đã chứng minh sức khỏe của trẻ em và thanh niên là nhân tố hết
sức quan trọng có ảnh hưởng đến khả năng học tập, sáng tạo và phát triển năng khiếu của
họ.Có nhiều công trình khoa học trên thế giới chứng minh giáo dục thể chất có khả năng
góp phần bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho thế hệ trẻ.Thể dục hay nói cách khác là
GDTC, chính là giáo dục các tố chất thể lực; Giáo dục tố chất cơ thể, nhằm nâng cao sức
khỏe cho bản thân người tập qua các động tác người tập thông qua các động tác vận động
cơ thể. Đã nói đến thể dục nói chung và Aerobic nói riêng, chúng ta liên tưởng đến vận
động của cơ thể thông qua các bài tập như bài thể dục nhịp điệu (AEROBIC) theo nhạc,
nhịp có rất nhiều nhưng cách tập và cách dạy sao cho đạt được hiệu quả.Chính vì vậy để
giảng dạy tốt một bài tập Aerobic, người giáo viên nên thực hiện các động tác mẫu một
cách chuẩn xác, đúng trình tự, luôn gắn bó và hướng tới người học sinh , phương pháp
lên lớp phải gây được sự hứng phấn cho học sinh tập luyện và tự rèn luyện sức khỏe.Giáo
dục thể chất đã được đưa vào nhà trường phổ thông ở hầu hết các nước trên thế giới. Môn
học thể dục và các môn học khác tạo thành một chỉnh thể giáo dục phổ thông và phát
triển phong trào TDTT của trường học chẳng hạn như các nước: Pháp, Anh, đặc biệt là
nước Mỷ môn thể dục Aerobic được thành lập các câu lạc bộ trong trường học và hằng
năm tổ chức thi đấu giải Sport Aerobic khối HS THPT . Gần đây Việt nam tổ chức các
giải Aerobic và sắp tới củng phát triển, môn thể dục này vào các trường học đáp ứng cho
nhu cầu cho các em học sinh.
Chính vì vậy tôi chọn đề tài này với mong muốn giúp được các em phát huy được
tính sáng tạo, tự rèn luyện, có tính chất đồng đội, ý thức tổ chức kỷ luật và tác phong làm
việc có khoa học trong đời sống, tạo cho các em sự ham thích và thói quen tập luyện thể
dục thể thao. Hướng tới phát triển bộ môn Aerobic trong trường học khối THPT
II. THỰC TRẠNG
Học sinh các trường THPT, ngoài việc học tập các môn văn hóa để phát triển trí
tuệ, thì việc học bộ môn Thể dục, tập luyện TDTT thường xuyên ở nhà, nhằm nâng cao
sức khỏe chống lại bệnh tật và phục vụ lao động sản xuất. Đây là một nhu cầu không thể
thiếu đối với bản thân của mỗi học sinh. Thực hiện kế hoạch thường xuyên của ngành và
4
kế hoạch cụ thể hằng năm của Nhà trường về giảng dạy bộ môn Thể dục chính khóa 2
tiết/tuần.
1. Thuận lợi:
Qua nhiều năm giảng dạy môn Aerobic, các bài tập Aerobic khiến chúng ta khỏe mạnh
và dẻo dai và giúp các học sinh tích cực phát huy được tính sáng tạo,tự tập luyện và tự
nghiên cứu, tìm tòi và học hỏi với nhau để hình thành một động tác chuẩn cho bài
Aerobic (tự chọn). Tình hình thực tế Trường THPT Nguyễn Trãi:
– Đối với giáo viên có chuyên môn, kiến thức về Aerobic. Đội ngũ giáo viên nhiệt
tình có nhiều kinh nghiệm trong chuyên môn, luôn luôn tự học hỏi.
– Đối với học sinh Aerobic còn mới nhưng các em đã thực hiện một cách tích cực
và mang tính tự giác tập luyện , yêu thích Aerobic. Aerobic biểu diển các phong trào: như
Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 2011, hoạt động đoàn 26/3 và các chương trình
phục vụ lễ
Thực tế cho thấy ở trường THPT Nguyễn Trãi khi học Aerobic các em rất hăng say tập
luyện bằng cách là: Khi tập động tác xong phối hợp động tác và chia nhóm, tổ tự tập rất
chăm chỉ. Mà điều kiện cơ sở vật chất của trường còn thiếu nhưng khi tập với nhạc. Học
tập rất thích thể hiện là các em tự trang bị mang máy và dụng cụ đi học.( Aerobic rất cần
có âm nhạc và là sân chơi lành mạnh phát triển phong
trào TDTT Aerobic cổ động của trường.)
– Điều kiện sân bãi :
Sân tập (bãi tập) phải rộng rãi thoáng mát, sạch sẽ, đảm bảo cho mọi hoạt động di chuyển
của học sinh không bị vướng và không bị sự chi phối của các hoạt động xung quanh
– Gợi được nhu cầu nhận thức của học sinh: Giáo viên phải đưa ra được các ưu
điểm của một bài tập Aerobic cho học
sinh nắm, tìm hiểu sâu sát vào các nhu cầu của học sinh như : muốn giảm cân, phát triển
chiều cao,cơ bắp … từ đó tạo sự hứng thú khi học sinh tập luyện ở trường cũng như khi
về nhà .
– Gây niềm tin vào khả năng nhận thức của học sinh:
Đưa ra một bài tập mà tác dụng của bài tập đó có ảnh hưởng trực tiếp đến một số nhóm
cơ của người tập , mà học sinh chưa nắm được. Từ bài tập này tạo cho học sinh sự hưng
phấn ban đầu để học sinh phát huy điểm mạnh của mình trong từng động tác.
5
2. Khó khăn:
– Điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện dạy học còn thiếu thốn rất nhiều
chẳng hạn như tập Aerobic đòi hỏi có sân tập riêng, có máy cacset hay máy CD.
– Trong tổ có khoảng 2/3 giáo viên tuổi nghề còn trẻ, có con nhỏ, nên còn nhiều hạn
chế trong công tác chuyên môn nghiệp vụ.
– Đa số học sinh vẫn coi nhẹ môn học thể dục chưa thật sự chú ý tập luyện.
III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
1. Phương pháp nghiên cứu.
– Mét sè ph-¬ng ph¸p luyÖn tËp, sö dông c¸c dông cô luyÖn tËp.
– T×m hiÓu thùc tr¹ng thÓ lùc cña häc sinh th«ng qua kiÓm tra ®¸nh gi¸ ®Çu n¨m.
– Phương pháp quan sát sư phạm.
– Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
2. Thời gian nghiên cứu .
– Thời gian :
Năm học 2019 – 2020 đến năm học 2020 – 2021
– Địa điểm:
Trường THPT Nguyễn Trãi – Trực Ninh – Nam Định.
– Trang thiết bị:
Bài tập thể dục, bài tập thể lực, sách giáo khoa, giáo án, loa, usb,hoặc đĩa CD…
3. Mục đích của đề tài .
– Đề tài đã giả quyết được sự yếu kém về thể lực của học sinh nói chung và thể lực
trong môn TDNĐ , AEROBIC .
– Mục tiêu của tôi đó là đem đề tài trao đổi với các đồng nghiệp nhằm mục đích nâng
cao nghiệp vụ công tác của bản thân góp phần vào việc nâng cao thể lực chung, thể lực
chuyên môn và năng lực làm việc của học sinh sau khi tốt nghiệp THPT .
IV. NỘI DUNG.
1. Những khó khăn bất cập khi giảng dạy môn Aerobic
6
1.1. Khó khăn về trình độ học sinh không đồng đều.
Về giới tính cũng là một vấn đề lớn trong việc học tập và tiếp thu kỹ thuật, động tác.
1.2. Thời lượng học trên lớp ít số lần học sinh được tiếp xúc, sửa sai kĩ thuật rất ít.
1.3. Cơ sở vật chất còn quá nghèo nàn ở các Trường THPT nông thôn đầu tư cho tập
luyện chi phí thấp.
2. Thực trạng giảng dạy môn Aerobic .
Trong chương trình giảng dạy môn TDNĐ trường THPT từ lớp 10 đến lớp 12 các
em chỉ được học các bài tập chứ các em không được trang bị thể lực . Nếu người giáo
viên không đưa các bài tập bổ trợ vào để giảng dạy mà chỉ thực hiện các bài tập trong yêu
cầu của PPCT và các bài tập hướng dẫn trong SGK thì :
– Thứ nhất : Học sinh chỉ biết được kỹ thuật động tác cơ bản chứ khi áp dụng kỹ thuật,
các bước chuyển tiếp, bước thể dục cơ bản thì chưa có.
– Thứ hai : Yêu cầu của chương trình mớí thay sách giáo khoa chủ yếu các em phát
triển thể lực chung là chính .
– Thứ ba : Nếu không củng cố thể lực chuyên môn cho các em nội dung học lặp lại
nhiều lần thể lực chuyên môn của người học yếu dẫn đến người học bị sớm mệt mỏi
nhàm chán thiếu hứng thú tập luyện.
3. Chọn đối tượng.
– Nhóm học sinh tập câu lạc bộ Aerobic 20 học sinh trong năm học 2019 – 2020 đến
2020 – 2021
4. Biện pháp thực hiện các bài tập bổ trợ vào giờ học để phát triển thể lực chuyên
môn.
Chương trình giảng dạy bộ môn thể dục mới do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy
định, phát triển toàn diện cho học sinh là nhiệm vụ hàng đầu. Do vậy, việc rèn luyện tất
cả các môn, nội dung học cho học sinh THPT cần được giáo viên xác định để lựa chọn
nội dung, biện pháp luyện tập phù hợp, lượng vận động hợp lý, giúp học sinh rèn luyện
thường xuyên. Có như vậy việc rèn luyện thể chất mới có hiệu quả và đảm bảo an toàn
tuyệt đối trong tập luyện và kiểm tra.
7
– Trò chơi vận động là một trong những hình thức đầu tiên có tác dụng kích thích
Trò tập luyện và phù hợp với tâm – sinh lý lứa tuổi học sinh cần được sử dụng nhiều
(giáo viên nên thay đổi trò chơi dưới nhiều hình thức, tránh trường hợp lặp lại trò chơi,
dễ gây nhàm chán trong học sinh).
– Các bài tập thể lực phong phú nhằm phát huy tính tích cực chủ động của học sinh
thông qua các loại hình tập luyện. Tự tập ở nhà theo kế hoạch tập luyện các nhân, tập
theo kế hoạch của câu lạc bộ Aerobic và theo từng nhóm sức khỏe, lứa tuổi dưới các
hình thức thi đấu giữa các tổ, cá nhân.
– Ngoài ra giáo viên cần cung cấp các kiến thức chuyên môn trong những thời gian
nghỉ giữa các lần tập. Đó là: Kiến thức về môn Aerobic sự phối hợp của các động tác ,
liên kết các động tác cơ bản, động tác khó, biết thở trong bài tập phân phối sức khi tập
luyện và cách khắc phục các động tác khó. Nhắc nhở học sinh vận dụng tốt trong quá
trình tập luyện trên lớp cũng như tự tập ở nhà. Để tránh nhàm chán, các biện pháp tập
luyện cần được thay đổi thường xuyên qua các buổi tập, mỗi khi đưa ra biện pháp mới,
giáo viên cần hướng dẫn cụ thể mục đích, yêu cầu đến cách tổ chức tập luyện cho học
sinh ở trên lớp và bài tập bổ trợ thêm ở nhà.
– Để nâng cao tính tích cực tự giác của học sinh trong tập luyện môn Aerobic
người giáo viên cần quan tâm: Phối hợp các hình thức tập luyện khác nhau: Trò chơi và
các biện pháp phát triển thể lực. Luyện tập trên lớp , ở nhà phong phú về hình thức và
biện pháp tập luyện sẽ hạn chế bớt những ức chế khi thực hiện động tác. Truyền thụ kiến
thức xen kẽ giữa các lần tập sẽ giúp học sinh nhanh hồi phục và các tri thức cần thiết.
Cần chú ý giáo dục tư tưởng, phẩm chất tâm lý cá nhân . Việc giáo dục tư tưởng phải gắn
liền với giáo dục phẩm chất đạo đức và các phẩm chất tâm lý tập luyện chuyên môn, rất
cần thiết cho học sinh THPT, những phẩm chất này, giúp học sinh tham gia tập luyện một
cách tập trung, có mục đích, tự giác, bền bỉ. Chính vì thế, cấn giáo dục cho học sinh hiểu
rằng: những người tập luyện tích cực, thường xuyên luôn là tấm gương sáng cho thanh
thiếu niên tham gia tập luyện thể thao noi theo, và thông qua sự tập luyện xuất sắc của họ
thì danh dự của họ được tôn vinh và được mọi người tôn trọng.
– Trong quá trình giảng dạy giáo viên cần trang bị cho học sinh: tư thế thân người,
tay, mũi chân khi tập, cần phối hợp ăn nhịp với nhạc . Yêu cầu giữ vững kỹ thuật trong
điều kiện tập luyện. Bởi vậy việc phát triển sức bền và kỹ thuật luôn gắn bó với nhau.
8
Trong mối quan hệ này, phải phát triển các khả năng phối hợp vận động cần thiết cho
việc sử dụng kỹ thuật một cách hợp lý nhất. Phát huy tích tích cực trong tập luyện phải
cần thiết coi trọng việc phát triển các khả năng trí tuệ của mỗi học sinh, xem đây là một
bộ phận quan trọng của quá trình giảng dạy. Mức độ yêu cầu về trí tuệ năng lực nhận
thức ngày càng cao, do đó góp phần tích cực vào việc tự giác tích cực chủ động tập
luyện. Năng lực trí tuệ của học sinh không những ảnh hưởng đến quá trình tập luyện (đặc
biệt với việc trang bị kiến thức kỹ thuật) mà còn thể hiện ở các năng lực tham gia trò
chơi, ý thức cá nhân trong tập luyện, hạn chế chấn thương khi tham gia tập luyện của học
sinh.
5. Hệ thống bài tập phát triển thể lực môn Aerobic.
5.1.Bài tập thể dục tay không :
Bài thể dục chung : Gồm 8 động tác :
Động tác 1 : Vươn thở
Động tác 2 : Vặn mình
Động tác 3 : Tay ngực
Động tác 4 : Toàn thân
Động tác 5 : Gập thân
Động tác 6 : Nhảy
Động tác 7 : Lườn
Động tác 8 : Điều hòa
5.2.Bài tập cơ bản 7 bước Aerobic :
1/ Diễu hành : Chuyển động tác động lực truyền thống thấp, yêu cầu từ mũi qua mu bàn
chân đến gót.
2/ Chạy bộ : Chuyển động tác động lực cao dạng diểu hành trong đó đầu gối cân thẳng
bên dưới hoặc phía trước khớp háng
3/ Nhảy cách quãng : Chuyển động tác động lực cao hoặc thấpkết hợp những chuyển
động duỗi được điều khiển của đầu gối và gập hông. Mắt các có thể ở tư thế duỗi hoặc
gập.
4/ Nâng đầu gối : Chuyển động tác động lực cao hoặc thấp nâng đầu gối với góc ở khớp
háng và khớp gối tối thiểu 90 o. Mắt cá chân có thể duỗi thẳng hoặc gập
5/ Đá : Chuyển động tác động lực cao hoặc thấp xuất phát từ gập khớp háng với một chân
9
thẳng . Mắt cá có thể ở tư thế duỗi hoặc gập các độ khó khác nhau ( Độ cao)
6/ Bật Jack : Chuyển động tác động lực cao trong đó hai chân dạng hoặc khép (Mở hoặc
đóng sang bên) từ khớp háng. Trung tâm trọng lực ở giữa hai bàn chân phân bố trọng
lượng cơ thề đều trên mỗi chân. Đầu gối phải mềm và cân thẳng với hai bàn chân (hơi
xoay ra phía ngoài) và hai chân hơi gập để hấp thụ lực va chạm
7/ Lunge (rộng) : Chuyển động tác động lực cao từ khớp háng làm mở và đóng hai chân
theo đường chéo. Đầu gối của chân ở phía trước phải gập và hướng đi trước bàn chân.
Hai chân song song với hai đầu gối cân thẳng với hai bàn chân.
5.3. Bài tập thể lực:
1. Chống đấy:
10
2. Nằm ngửa nâng chân gập bụng:
11
3. Nằm úp nâng thân chân trên
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
