SKKN Ứng dụng một số trò chơi vận động phát triển sức mạnh tốc độ cho học sinh lớp 11 trường THPT
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
– Thể dục Thể thao là một bộ phận quan trọng không thể thiếu được trong công
cuộc xây dựng nền văn hoá mới, con người mới. Ngoài ra Thể dục thể thao còn
là một phương tiện tối ưu để rèn luyện sức khoẻ. Rèn luyện TDTT không
những nâng cao sức khoẻ, khả năng vận động, giáo dục phẩm chất đạo đức cho
con người mà còn phát triển năng lực trí tuệ.
– Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “ Muốn có chủ nghĩa xã hội phải
có con người xã hội chủ nghĩa. Trong hình mẫu và phẩm chất con người, sức
khoẻ và thể chất chiếm một vị trí cần thiết để đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc. Do đó thể dục thể thao là một bộ phận của nên giáo dục xã hội chủ
nghĩa, nó tổng hợp các phương tiện, phương pháp nhằm giúp con người phát
triển toàn diện, hài hoà, đặc biệt hoạt động thể dục, thể thao là một trong những
hình thức cơ bản, chuẩn bị thể lực phục vụ cho lao động và các hoạt động khác.
– Trong hệ thống Giáo dục – Đào tạo của nước ta, giáo dục thể chất là một bộ
phận quan trọng trong công tác giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ nhằm đào tạo
cho họ thành những chủ nhân tương lai của đất nước có nhân cách đạo đức tốt,
trình độ chuyên môn cao, có sức khoẻ dồi dào, có tinh thần yêu nước, yêu chủ
nghĩa xã hội.
– Những năm qua công tác giáo dục thể chất trong các nhà trường luôn được
Đảng, Nhà nước quan tâm cả về vật chẫt lẫn tinh thần thông qua việc đầu tư,
tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, cải tiến chương trình giảng dạy
nhằm đáp ứng những yêu cầu trong thời đại mới.Bên cạnh những bài tập điền
kinh thì các bài tập trò chơi vận động cũng được đưa vào trong các giờ học
TDTT của trường THCS, THPT, CĐ, ĐH, các trường dạy nghề:
– Trò chơi vận động là hình thức vui chơi, giải trí, nhằm giáo dục và giáo
dưỡng con người phát triển toàn diện do vậy trò chơi vận động cũng là một nội
dung học tập, đồng thời là phương pháp, phương tiện rèn luyện sức khoẻ. Giáo
dục đạo đức cho học sinh đạt kết quả cao, được học sinh yêu thích, hầu hết các
trò chơi vận động được sử dụng trong giáo dục thể chất đã mang tính mục đích
rõ ràng. Trong quá trình chơi trò chơi học sinh tiếp xúc với nhau, cá nhân phải
hoàn thiện nhiệm vụ của mình trước tập thể ở mức độ cao, tập thể có nhiệm vụ
động viên giúp đỡ cá nhân hoàn thành nhiệm vụ. Vì vậy tình bạn, lòng nhân ái,
tinh thần tập thể…được hình thành trong quá trình chơi, xây dựng cho các em
học sinh tác phong khẩn trương, nhanh nhẹn, tính kỷ luật, sự sáng tạo để hoàn
thành với chất lượng cao.
– Trò chơi vận động nhằm phát triển tố chất thể lực, sức mạnh tốc độ trong lứa
tuổi 16, 17 là vô cùng cần thiết và chiếm một vị trí quan trọng vì lứa tuổi này quá
trình thần kinh hưng phấn chiếm ưu thế nên các em rất hiếu động.Do vậy quá
trình phát triển thể lực cho các em sử dụng bài tập đa dạng với các hình thức tập
luyện phong phú các nhà khoa học cho rằng: “Khi phát triển thành tích đỉnh cao
phải có trình độ học tập tốt, muốn có một thể lực tốt chỉ có một con đường là
thông qua quá trình luyện tập lâu dài, liên tục, có hệ thống, có khoa học mới đảm
bảo các tố chất thể lực phát triển tốt”, song mỗi tố chất thể lực mang đặc trưng
“ nhanh, mạnh, bền, khéo léo” đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao
thành tích của các môn TDTT.
– Việc phát triển thể thao đối với học sinh được đặc biệt coi trọng bởi nó là nền
tảng cho việc tăng cường sức khỏe và giáo dục đối với thế hệ trẻ. Đối với các em
lứa tuổi 16, 17 muốn đạt đựơc thành tích thể thao cần phải xây dựng nội dung
các buổi tập thể lực, nội dung tập luyện là quá trình chuẩn bị về mặt thể lực, kỹ
thuật, chiến thuật, đạo đức, ý chí, tâm lý, tất cả các mặt chuẩn bị này có quan hệ
chặt chẽ với nhau và tạo một quá trình hoàn thiện cho các em thông qua các
phương tiện, phương pháp giảng dạy và các hình thức khác của lượng vận động
trong tập luyện và thi đấu.
– Xuất phát từ các vấn đề nêu trên,tôi đã mạnh dạn đi sâu vào nghiên cứu đề tài :
“ Nghiên cứu ứng dụng một số trò chơi vận động nhằm phát triển tố chất sức
mạnh tốc độ cho học sinh lớp 11 trong trường THPT Quất Lâm”.Với đề tài trên
tôi mong muốn góp phần nhỏ bé vào việc giảng dạy và huấn luyện một số trò
chơi vận động đã được lựa chọn nhằm mục đích nâng cao tố chất sức mạnh tốc
độ cho các em học sinh lớp 11.
Mục đích của sáng kiến:
Thông qua việc phân tích lý luận và đánh giá thực trạng phong trào tập luyện
TDTT của học sinh trường THPT Quất Lâm vào thời điểm hiện tại, sáng kiến
ứng dụng một số trò chơi vận động nhằm phát triển thể lực, sức mạnh tốc độ
giúp tôi đánh giá hiệu quả của trò chơi vận động có phù hợp với đối tượng
trong sự phát triển thể lực, sức mạnh tốc độ cho học sinh THPT. Từ đó tạo cơ sở
cho việc đa dạng các bài tập phát triển thể lực chung cho lứa tuổi THPT.
Mục tiêu của sáng kiến:
Căn cứ vào mục đích đã đặt ra, sáng kiến giải quyết 2 mục tiêu sau:
Mục tiêu 1: Đánh giá thực trạng phong trào tập luyện TDTT của học sinh
trường THPT Quất Lâm.
Giải quyết mục tiêu nghiên cứu này chính là việc đánh giá thực trạng về công
tác GDTC, phong trào tập luyện TDTT của học sinh trường THPT Quất Lâm,
làm cơ sở để giải quyết mục tiêu tiếp theo của sáng kiến.
Mục tiêu 2: Xây dựng và áp dụng thực tế một số trò chơi vận động nhằm phát
triển tố chất sức mạnh tốc độ cho học sinh lớp 11 trong trường THPT Quất Lâm.
Trên cơ sở phân tích lý luận và thực tiễn của phong trào tập luyệnTDTT, sáng
kiến đã tiến hành xây dựng và áp dụng thực tế một số trò chơi vận động nhằm
phát triển tố chất sức mạnh tốc độ cho học sinh lớp 11 trong trường THPT Quất
Lâm. Đồng thời thông qua việc tổ chức áp dụng thực tế các biện pháp đã lựa
chọn một số trò chơi trong thực tiễn, sáng kiến đã tiến hành xác định hiệu quả
của các trò chơi đó thông qua việc thực nghiệm một số trò chơi được lựa chọn.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
Trong những năm gần đây phong trào tập luyện TDTT phát triển rộng khắp
đặc biệt là ở các lứa tuổi trẻ. Trường THPT Quất Lâm có phong trào tập luyện
TDTT rất mạnh, các em học sinh quan tâm và hưởng ứng rất cao. Được sự quan
tâm chỉ đạo sát xao của BGH nhà trường, giáo viên nhà trường thì hằng ngày
các em học sinh đều tham gia chơi và tập luyện TDTT vào mỗi buổi học chiều,
sự hăng hái nhiệt tình tập luyện của các em học sinh đã thúc đẩy phong trào tập
luyện trong trường phát triển ngày càng mạnh, đặc biệt sự đầu tư về cơ sở vật
chất, dụng cụ tập luyện và điều kiện tốt, đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên
môn tốt, đáp ứng tốt việc hướng dẫn học sinh tập luyện. Tuy nhiên qua khảo sát,
phần lớn các em vẫn ngại các bài tập sức mạnh, đặc biệt là các bài tập sức mạnh
tốc độ.
Do đó việc cần phải làm là đưa ra những giải pháp hợp lý dựa trên cơ sở lý
luận, khoa học để đưa vào công tác giảng dạy nâng cao hiệu quả luyện tập phát
triển sức mạnh tốc độ cho học sinh trường THPT Quất Lâm là việc làm vô cùng
cần thiết.
2. Mô tả giải pháp sau khi tạo ra sáng kiến
2.1. Phương pháp nghiên cứu:
Để giải quyết các nhiệm vụ trên của đề tài, tôi đã sử dụng phương pháp
nghiên cứu sau:
2.1.1 . Phương pháp nghiên cứu và tổng hợp tài liệu:
Các tài liệu liên quan đến đề tài, nhằm tìm hiểu tình hình phát triển thể dục
thể thao nói chung và môn điền kinh nói riêng. Hiện nay tìm hiểu về đặc điểm
tâm sinh lý độ tuổi, tìm hiểu về nguồn gốc và những tác động của trò chơi vận
động .
2.1.2. Phương pháp quan sát sư phạm
Qua quan sát của các em học sinh lứa tuổi 16, 17 để đánh giá tiếp thu lượng
vận động, khải năng phối hợp vận động cũng như sự hứng thú của các em với
các tròn chơi được đưa ra. Qua đó để sử dụng khối lượng, cường độ và sự phân
bố các trò chơi cho hợp lý, phù hợp với điều kiện cụ thể.
2.1.3. Phương pháp sử dụng Test:
– Để đánh giá thể lực chung của các em trước và sau thực nghiệm tôi sử
dụng:
+Test bật xa tại chỗ (cm) để đánh giá sức mạnh tốc độ
+ Test chạy 30m tốc độ cao (s) đánh giá sức mạnh tốc độ
2.1.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Sau khi xác định và lựa chọn được một số trò chơi tôi tiến hành phân nhóm
thực nghiệm trên 2 lớp 11 (lớp 11 A6 và lớp 11 A8) lứa tuổi 16, 17 với điều kiện
tập luyện như nhau. Nhưng chỉ khác là:
– Lớp 11 A6 tập luyện bình thường theo phương pháp cũ.
– Lớp 11 A8 tập luyện theo nội dung có kết hợp các trò chơi vận động đã
được tôi lựa chọn.
2.2 Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến việc phát triển phong trào
tập luyện TDTT.
Muốn phát triển phong trào tập luyện TDTT cần phải phát triển cả phong
trào quần chúng và thể thao thành tích cao. Trong đó phong trào tập luyện của
lứa tuổi học sinh đóng vai trò hết sức quan trọng. Quá trình tuyển chọn nhân tài
cũng như quá trình đào tạo nhân tài ở các môn thể thao cần phải tìm ra những
đặc điểm chung và những yếu tố đặc thù đối với từng bộ môn. Với trường THPT
Quất lâm sự phát triển phong trào luyện tập TDTT thường bị các nhân tố sau chi
phối:
2.2.1 Nhận thức của cấp uỷ Đảng, Ban giám hiệu, các ban ngành đoàn
thể, các CB – GV – CNV trong trường THPT Quất lâm đối với công tác Giáo
dục thể chất.
Trong nhiều năm qua công tác Giáo dục thể chất ở trường THPT Quất lâm
luôn được chi bộ Đảng, ban Giám hiệu và các ban ngành đoàn thể trong nhà
trường quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện tích cực về cả vật chất và tinh thần. Quán
triệt nghị quyết, chỉ thị của Đảng và nhà nước đối với công tác TDTT nói chung,
công tác Giáo dục thể chất nói riêng, cấp uỷ Đảng, ban Giám hiệu và các ban
ngành đoàn thể trong nhà trường đã khẳng định xây dựng và phát triển phong
trào TDTT là một bộ phận trong chiến lược phát triển nhà trường. Cấp ủy, ban
Giám hiệu trong nhà trường đã quán triệt đường lối đổi mới của Đảng, của
ngành, vận dụng vào thực tiễn nhà trường với các nhiệm vụ cụ thể sau:
+ Tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền để không ngừng nâng cao nhận thức
của các tổ chức đoàn thể, CB – GV – CNV và học sinh về nhiệm vụ duy trì và
phát triển phong trào tập luyện và thi đấu các môn thể thao trong nhà trường để
đáp ứng nhu cầu, nhiệm vụ mới.
+ Hoàn thành xây dựng quy hoạch phát triển các công trình phục vụ cho
công tác Giáo dục thể chất. Đẩy mạnh xã hội hoá phục vụ cho các hoạt động
TDTT. Huy động các nguồn lực đầu tư cho công tác TDTT, đa dạng hoá các
loại hình hoạt động thể thao trong nhà trường, duy trì và phát triển đa dạng các
môn thể thao học sinh, đặc biệt là những môn thể thao thế mạnh của nhà trường,
của địa bàn dân cư nơi trường đóng quân như Điền kinh, Bóng đá….
+ Phát triển mạnh, sâu rộng phong trào Thể thao học đường, đẩy mạnh
thực hiện cuộc vận động “ Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ
đại”. Đặc biệt nâng cao chất lưọng giáo dục thể chất góp phần đào tạo con
người mới phát triển toàn diện về Đức – Trí – Thể – Mĩ. Thông qua các hoạt
động của thể thao trong nhà trường phát hiện và bồi dưỡng nhân tài phục vụ
cho đội tuyển TDTT của nhà trường, của ngành GD&ĐT Nam Định.
2.2.2. Công tác tổ chức quản lí.
Đây là một nhân tố hết sức quan trọng, một khi đã có chủ trương đúng có
được tiền đề về các nhân lực, vật lực mà tổ chức quản lí không tốt sẽ không
phát huy được hiệu quả. Khâu tổ chức quản lí chủ yếu về ba lĩnh vực:
+ Tổ chức quản lí con người
+ Tổ chức quản lí vật chất, dụng cụ sân bãi.
+ Phát huy sự hợp đồng hỗ trợ của nguồn lực bên trong và bên ngoài.
Nói đến tổ chức con người là một phạm trù rất rộng. Trong đó chủ yếu là
đội ngũ cán bộ, giáo viên giáo dục thể chất, ngoài ra còn có đội ngũ hướng dẫn
viên, BCH Công đoàn, BCH Đoàn trường, giáo viên chủ nhiệm…Nếu công tác
tổ chức quản lí có sự phối hợp rộng rãi thì sẽ phát huy được sức mạnh cộng
đồng.
Với công tác TDTT học sinh ở trường THPT Quất lâm để làm tốt khâu
này, lãnh đạo của nhà trường chủ yếu là tạo điều kiện về thời gian và cơ sở vật
chất cho việc tập luyện và công tác tổ chức các giải thi đấu.
2.2.3 Trình độ và năng lực chuyên môn của đội ngũ giáo viên giáo dục
thể chất trường THPT Quất lâm.
Muốn làm tốt bất kì một công việc gì đòi hỏi con người phải có sự nhiệt
tình và phải có tri thức. Trong thời đại ngày nay khi thế giới bùng nổ cuộc cách
mạng thông tin cũng như khoa học công nghệ phát triển với tốc độ chóng mặt
đã ảnh hưởng đếm sự phát triển của TDTT làm cho sự tiếp cận trình độ của
nhau ngày càng gần hơn.
Khoa học TDTT là một môn khoa học đã can thiệp, chịu ảnh hưởng hàng
loạt các ngành khoa học khác như Sinh lí, Sinh hóa, Sinh cơ, Tâm lí, Quản lí…
Đồng thời các môn khoa học này cũng không ngừng tiến bộ phát triển. Đối mặt
với tri thức, nếu người giáo viên GDTC không chịu đổi mới, nâng cao trình độ
tri thức thì khó có thể đào tạo được những tài năng trong lĩnh vực thể thao.
Trường THPT Quất Lâm hiện có 04 giáo viên bộ môn GDTC – QPAN
hiện đang sinh hoạt trong tổ Thể dục – QPAN – Sử – Địa – GDCD,tất cả đều đạt
trình độ chuẩn. Lực lượng này là một yếu tố rất quan trọng trong việc phát triển
phong trào tập luyện TDTT.
Từ việc nghiên cứu, phân tích những cơ sở lý luận sáng kiến đã hình thành
nên những cơ sở lý luận quan trọng trong việc tổ chức, quản lý phong trào tập
luyện môn TDTT của học sinh trường THPT Quất Lâm, định hướng cho các
bước nghiên cứu áp dụng các trò chơi vận động vào việc củng cố và nâng cao
sức mạnh tốc độ cho học sinh. Vấn đề này được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1:
+ Phân tích lý luận thực tiễn, xác định hướng nghiên cứu chọn đề tài:
+ Xác định nhiệm vụ nghiên cứu, chọn phương pháp nghiên cứu đối tượng
nghiên cứu, chuẩn bị tài liệu và cơ sở vật chất.
Giai đoạn 2 :
+ Phân tích tổng hợp tài liệu.
+ Liên hệ địa điểm và đối tượng nghiên cứu.
Giai đoạn 3 :
+ Lựa chọn các bài tập phù hơp với đối tượng nghiên cứu.
+ Thu thập và xử lý số liệu.
+ Viết kết luận và kiến nghị đề tài.
+ Đánh máy hoàn thiện đề tài.
+ Báo cáo kết quả nghiên cứu tại Hội đồng khoa học.
a. Biện pháp cụ thể:
+ Nghiên cứu lựa chọn các trò chơi vận động nhằm phát triển các tố chất thể
lực chung cho các em học sinh THPT.
a.1. Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh trung học phổ thông.
a.1.1 Đặc điểm tâm lý.
– Về mặt tâm lý: Ở lứa tuổi này các em chứng tỏ mình là người lớn, muốn
được người khác tôn trọng mình, các em đã có trình độ hiểu biết nhất định, thái
độ của các em tuy nhận thức chưa chín chắn, có nhiều ước mơ hoài bão.
– Ở lứa tuổi này các em đã phát triển tương đối hoàn chỉnh, các bộ phận của
cơ thể vẫn tiếp tục phát triển nhưng tốc độ chậm dần, chức năng sinh lý tương
đối ổn định, khả năng hoạt động của các cơ quan trong cơ thể được nâng cao
hơn.
– Tư duy của các em thể hiện nhất quán khả năng khái quát hóa và trừu tượng
hóa được phát triển đến mức cao nhất các em tỏ ra nhạy bén với cái mới, rất dễ
tiếp thu và học tập những vấn đề mới, trào lưu mới của xã hội. Tuy nhiên, các em
có những tâm lý thích suy luận, thích những vấn đề triết lý dẫn đến suy nghĩ
thiếu chín chắn hay kết luận vội vàng, thiếu cơ sở thực tế dẫn đến xa rời lý thuyết
với thực hành.
Các em ở lứa tuổi này có trí nhớ tốt, khả năng phân tích tổng hợp về một vấn
để nào đó là rất tốt. Vì vậy, khi học bài các em không còn nhớ một vấn đề một
cách máy móc mà thường nhớ một cách tổng quát và hệ thống. Bên cạnh đó
vẫn còn một số nhược điểm là nhớ một cách chung chung, không cụ thể, chính
xác. Tuy nhiên, trí tưởng tượng của các em mang tính chất sáng tạo cao gắn với
hiện thực là những hoạt động sáng tạo của các em.
Sự hình thành thế giới quan: Ở lứa tuổi này thế giới quan cơ bản được phát
triển tương đối hoàn chỉnh, đã hình thành các quan điểm xã hội, về tự nhiên các
nguyên tắc cư xử, các em luôn tỏ ra mình là người lớn, muốn được người khác
tôn trọng. Phần lớn các em hình thành thế giới quan xã hội và nhân sinh quan
cộng sản chủ nghĩa. Tuy nhiên, một số em còn có quan điểm sai lầm dẫn đến thế
giới quan sai lầm và phản khoa học lạc hậu và mâu thuẫn.
Ở lứa tuổi này các em đã nhận biết được các vấn đề xã hội một cách khá
hoàn chỉnh vì vậy ý thức của các em được đặt rất cao, tính tự lập cao.
Xu hướng về tương lai: luôn khát vọng hướng tới một tương lai tươi sáng. Có
một ước mơ táo bạo, có hoài bão lớn. Vì vậy các em luôn luôn muốn khẳng định
mình và làm việc gì đó có ý nghĩa cho xã hội. Các em muốn gắn lý tưởng của
mình với việc làm cụ thể để đạt được lý tưởng mình đặt ra. Do đó, tự ý thức của
các em phát triển mạnh và xu hướng nghề nghiệp cũng bắt nguồn từ đây.
– Đời sống tình cảm: Có đời sống tình cảm phong phú và sâu sắc, có cơ sở
vững chắc hơn lứa tuổi 13 -14 nhạy cảm về đạo đức thích sự trung thực, có nhu
cầu về tình cảm bạn bè và tình yêu để chuyện trò, tâm sự về học tập, quan điểm
sống. Quan hệ bạn bè khác giới xuất hiện mối tình đầu, tình yêu rất thuần khiết
chưa dứt khoát được gianh giới tình bạn và tình yêu.
– Tính tự lập: Biểu hiện rõ nét là giải quyết các mục tiêu theo ý riêng của
mình thường là chủ động sáng tạo.
– Tính kiên quyết, quả cảm: Gắn liền với đức tính độc lập có thái độ dứt
khoát trong hành động.
– Tinh thần thẳng thắn: Luôn giữ danh dự của mình khi quan hệ với bạn bè,
thường nói những gì mình suy nghĩ, không nói lấp lửng nể nang ai
a.1.2 Đặc điểm sinh lý.
– Hệ thần kinh: Đang tiếp tục phát triển ở lứa tuổi 16 – 18 và trở nên hoàn
thiện ở khả năng tư duy, phân tích tổng hợp, trừu tượng hóa, phát triển cao,
thuận lợi cho hệ thống phản xạ có điều kiện. Ngoài ra, ở lứa tuổi này do sự hoạt
động của tuyến giáp, tuyến sinh dục, tuyến yên làm cho hưng phấn hệ thần kinh
chiếm ưu thế. Giữa hưng phấn và ức chế cân bằng làm ảnh hưởng đến hoạt động
thể chất nhất là nữ sinh khiến các em không khống chế được bản thân.
– Hệ vận động: Xương bắt đầu giảm tốc độ phát triển, sụn ở 2 đầu xương vẫn
dài, sụn chuyển thành xương ít. Mỗi năm nữ thêm 0,1 – 1cm. Nam cao thêm 1 –
3cm. Nếu không rèn luyện thêm thì nữ sau 20 tuổi hầu như không cao hơn nữa.
– Hệ cơ: Đặc điểm cơ bắp là co cơ vẫn tương đối yếu, cơ bắp phát triển tương
đối nhanh, cơ đùi và cơ tay, các cơ nhỏ phát triển chậm hơn, các cơ co phát triển
sớm hơn các cơ duỗi. Nữ càng yếu hơn đặc biệt các tổ chức mỡ dưới da của nữ
phát triển mạnh do đó ảnh hưởng đến sức mạnh cơ nói chung và sức mạnh của
các em nữ yếu hơn các em nam.
– Hệ tuần hoàn: đã phát triển mạnh và gần hoàn thiện, buồng tim p
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
