Đề thi HSG lớp 10 môn hoá THPT Bình Chiểu TPHCM năm 2022 2023

Đề thi HSG lớp 10 môn hoá THPT Bình Chiểu TPHCM năm 2022 2023

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO	KÌ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH	KHÓA THI NGÀY: 08/10/2022
TRƯỜNG THPT BÌNH CHIỂU	Môn thi: Hóa học 10
—	Thời gian: 120 phút, không kể thời gian phát đề
	(Đề thi có 03 trang)

Câu 1. (2 điểm) Trong thí nghiệm của Rutherford (Hình 1), khi sửdụng các hạt alpha (tứcion He²⁺, kí hiệu là a) bắn vào lá vàng thì kết quả thu được như sau:

• Hầu hết các hạt a xuyên qua lá vàng.

• Một số ít hạt a bị lệch quỹ đạo so với ban đầu

• Một số rất ít hạt a bị bật ngược trở lại.

Hãy giải thích vì sao có 3 kiểu đường đi như trên và cho biết vai trò của màn huỳnh quang trong thí nghiệm này.

Hình 1. Thí nghiệm bắn phá lá vàng bằng các hạt alpha của Rutherford.

Câu 2. (4,5 điểm)

2.1. Nguyên tử được tạo nên từ3 loại hạt cơ bản.Điền vào các ô còn trống trong bảng sau:

Loại hạt	Khối lượng (amu)	Điện tích (e0)
….	….	0
….	0,00055	….
….	….	….

2.2. Dựa theo kết quảbảng trên, hãy tính và so sánh khối lượng nguyên tửvới khối lượng

hạt nhân của nguyên tử             (theo amu), từ đó rút ra kết luận gì?

2.3. Vào những ngày hanh khô, cơ thểchúng ta có thểtích tụ điện tích khi đi bộtrên một sốloại thảm hoặc khi chải tóc. Giả sử cơ thể chúng ta tích một lượng điện tích là -10μC (microcoulomb).

1. Hãy cho biết trong trường hợp này, cơ thể chúng ta đã nhận thêm hay mất đi

electron?

2

• Tổng khối lượng của các electron mà cơ thể đã nhận thêm hoặc mất đi là bao

nhiêu gam?

Biết rằng: 1 μC = 10^-6 C; q_e = -1,602.10^-19 C; m_e = 9,11.10^-28 gam.

Câu 3. (3,5 điểm)

3.1. Tính bán kính nguyên tửgần đúng của Gold (Au)ở20^oC biếtởnhiệt độ đó khối lượngriêng của Au là 13,92 g/cm³ với giả thiết trong tinh thể các nguyên tử Au là những hình cầu chiếm 75% thể tích tinh thể, phần còn lại là khe rỗng giữa các quả cầu.

Cho: MAu = 196,97; Vhình cầu = V =	3

3.2. Sao neutron là một dạng trong một sốkhả năng kết thúc của quá trình tiến hoá sao. Saoneutron được hình thành khi một ngôi sao lớn hết nhiên liệu và sụp đổ. Các ngôi sao neutron trong vũ trụ được cấu tạo chủ yếu từ các hạt neutron.

Giả sử bán kính của neutron là khoảng 1,0×10^-13 cm.

1. Tính khối lượng riêng của neutron, coi neutron có dạng hình cầu.

• Giả sử một ngôi sao neutron có cùng khối lượng riêng với neutron, hãy tính khối lượng (theo kg) của một mảnh ngôi sao neutron có kích thước bằng một hạt cát hình cầu với bán kính 0,10 mm.

Câu 4. (4 điểm)

4.1. Cho biết:

Oxygen trong tự nhiên là tổng hợp của ba đồng vị bền ¹⁶O, ¹⁷O, và ¹⁸O với ¹⁶O phổ biến nhất (tỉ lệ 99,762% trong tự nhiên).

Protium, deuterium và tritium là các loại nguyên tử của nguyên tố hydrogen như Hình 2.

Dựa vào những thông tin trên, hãy tìm tổng số hạt của phân tử “nước nặng” D₂O.

Hình 2. Các đồng vịcủa Hydrogen

4.2. Một hợp chất có công thức M₂X.

• Tổng số hạt trong hợp chất 116, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 36.

• Nguyên tử khối của X lớn hơn M là 9.

• Tổng các loại hạt trong X nhiều hơn trong M là 14.

Xác định M₂X?

Câu 5. (4 điểm)

5.1. Chocác đồng vịcủa oxygen và carbon nhưsau: ; ; và ; . Có thểtạora được bao nhiêu phân tử carbon dioxide có thành phần đồng vị khác nhau? Viết tất cả các công thức có thể có của carbon dioxide.

3

5.2. Cho rằng Antimony (Sb) có2 đồng vị:¹²¹Sb v๲³Sb, nguyên tửkhối trung bình của Sblà 121,75. Hãy tính thành phần trăm về khối lượng của ¹²¹Sb trong Sb₂O₃? Cho biết M_O=16.

Câu 6. (2 điểm)

Quan sát Hình 3 và trả lời các câu hỏi:

Hình 3. Phổkhối lượng của nguyên tốMolybdenum

6.1. Trong bảng tuần hoàn các nguyên tốhóa học Molybdenum thuộc nhóm VIB, chu kì 5,có kí hiệu là Mo, số nguyên tử là 42. Viết kí hiệu và xác định số neutron của đồng vị chiếm tỉ lệ phần trăm lớn nhất của nguyên tố Mo.

6.2. Hãy cho biết tỉlệphần trăm tương đối của mỗiđồng vịcủa Mo.

6.3. Tính nguyên tửkhối trung bình của nguyên tốMo.

– HẾT –

Học sinh không dùng bảng tuần hoàn khi làm bài. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.

Họ và tên học sinh: ………………………………….……………………….……… Lớp: ……….…

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO                    KÌ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH                                   KHÓA THI NGÀY: 08/10/2022

TRƯỜNG THPT BÌNH CHIỂU                HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN HÓA HỌC 10

—

Câu 1. (2 điểm) Trong thí nghiệm của Rutherford (Hình 1), khi sửdụng các hạt alpha (tứcion He²⁺, kí hiệu là a) bắn vào lá vàng thì kết quả thu được như sau:

• Hầu hết các hạt a xuyên qua lá vàng.

• Một số ít hạt a bị lệch quỹ đạo so với ban đầu

• Một số rất ít hạt a bị bật ngược trở lại.

Hãy giải thích vì sao có 3 kiểu đường đi như trên và cho biết vai trò của màn huỳnh quang trong thí nghiệm này.

Hình 1. Thí nghiệm bắn phá lá vàng bằng các hạt alpha của Rutherford

Câu 1	HƯỚNG DẪN CHẤM	Điểm
– Hầu hết các hạt a	– Nguyên tử có cấu tạo rỗng.	0,5đ
xuyên qua lá vàng.
– Một số ít hạt a bị lệch	– Hạt nhân nguyên tử có điện tích dương nên đã đẩy	0,5đ
quỹ đạo so với ban đầu	một số hạt alpha (điện tích dương) đi lệch hướng.
– Một số rất ít hạt a bị	– Hạt nhân nguyên tử có khối lượng lớn hơn nhiều so với	0,5đ
bật ngược trở lại	hạt a nên khi hạt a va phải hạt nhân thì bị bật ngược lại.
– Vai trò của màn huỳnh	Giúp phát hiện đường đi của các hạt a.	0,5đ
quang

Câu 2. (4,5 điểm)

2.1. Nguyên tử được tạo nên từ3 loại hạt cơ bản. Điền vào các ô còn trống trong bảng sau:

Loại hạt	Khối lượng (amu)	Điện tích (e0)
….	….	0
….	0,00055	….
….	….	….

2.2. Dựa theo kết quảbảng trên, hãy tính và so sánh khối lượng nguyên tửvới khối lượng

hạt nhân của nguyên tử             (theo amu), từ đó rút ra kết luận gì?

2.3. Vào những ngày hanh khô, cơ thểchúng ta có thểtích tụ điện tíchkhi đi bộtrên một sốloại thảm hoặc khi chải tóc. Giả sử cơ thể chúng ta tích một lượng điện tích là -10μC (microcoulomb).

1. Hãy cho biết trong trường hợp này, cơ thể chúng ta đã nhận thêm hay mất đi

electron.

2

• Tổng khối lượng của các electron mà cơ thể đã nhận thêm hoặc mất đi là bao nhiêu gam?

Câu 2

HƯỚNG DẪN CHẤM

Điểm

Loại hạt

Khối lượng (amu)

Điện tích (e0)

2.1

Neutron

1

0

0,25đ

Electron

0,00055

-1

x 7 ô

(1,75đ)

Proton

1

+1

Sai 4 ô trở lên → không chấm.

Khối lượng hạt nhân = m26p + m30n = 26.1 + 30.1 = 56 (amu)

0,5đ

2.2

Khối lượng nguyên tử = m26p + m30n + m26e

0,5đ

= 26.1 + 30.1 + 26.0,00055 = 56,0143 (amu)

(1,5đ)

Nhận xét: khối lượng nguyên tử gần bằng khối lượng hạt nhân (hay hạt

0,5đ

nhân chiếm phần lớn khối lượng của nguyên tử).

a) Do cơ thể tích một lượng điện tích âm nên đã nhận thêm electron.

0,25đ

b) Số lượng electron ứng với điện tích – 10 μC (micrôculông):

2.3

0,5đ

(1,25đ)

Khối lượng electron đã nhận:

0,5đ

9,1 × 10-28 × 6,242 × 1013 = 5,68 × 10-14 (g)

Thiếu, sai đơn vị trừ 0.25đ.

Câu 3. (3,5 điểm)

3.1. Tính bán kính nguyên tửgần đúng của Gold (Au)ở20⁰C biếtởnhiệt độ đó khối lượngriêng của Au là 13,92 g/cm³ với giả thiết trong tinh thể các nguyên tử Au là những hình cầu

chiếm 75% thể tích tinh thể, phần còn lại là khe rỗng giữa các quả cầu. Cho M_Au = 196,97.

3.2. Sao neutron là một dạng trong một sốkhả năng kết thúc của quá trình tiến hoá sao. Saoneutron được hình thành khi một ngôi sao lớn hết nhiên liệu và sụp đổ. Các ngôi sao neutron

trong vũ trụ được cấu tạo chủ yếu từ các hạt neutron. Giả sử bán kính của neutron là khoảng 1,0 × 10^-13 cm.

1. Tính khối lượng riêng của neutron, coi neutron có dạng hình cầu.

• Giả sử một ngôi sao neutron có cùng khối lượng riêng với neutron, hãy tính khối lượng (theo kg) của một mảnh ngôi sao neutron có kích thước bằng một hạt cát hình cầu với bán kính 0,10 mm.

Câu 3					HƯỚNG DẪN CHẤM			Điểm
	Lấy 1 mol Au => mAu = 196,97 (g)							0,5đ
	Vtinh thể 1 mol Au = 14,150 (cm3)
	V1 mol nguyên tử = 14,150 . 75% = 10,6125 (cm3)							0.25đ
3.1	1 mol nguyên tử Au có 6,022.1023							0.5đ
(1,5đ)						-24	3
	=>V 1 nguyên tử =				17,623.10		(cm )
	Nguyên tử Au có bán kính R:							0.25đ
	V =		3 => R = 1,615.10-8 cm
3.2	a) Khối lượng của 1 neutron ≈  1,675 × 10−27 kg.							0,5đ
(2đ)	Coi neutron có dạng hình cầu, thể tích của 1 neutron:

3

V=

3=

(1×10−13)3 = 4,1867×10−39 cm3 = 4,1867×10−45 m3

Khối lượng riêng của neutron là:

0,5đ

b) Thể tích của mảnh sao:

0,5đ

V=

3=

(0,1×10−3)3 = 4,1867.10-12 m3

Khối lượng của mảnh sao:

0,5đ

m=d.V= 3,9999.1017.4,1867×10−12 = 1,6746 × 106

kg = 1674,6 tấn.

• Thiếu, sai đơn vị trừ 0.25đ.

• Không có lời giải hoặc không ghi rõ chỉ số chân khi tính V, d, m … không chấm.

Câu 4. (4 điểm)

4.1. Cho biết: Oxygen trong tựnhiên là tổng hợp của ba đồng vịbền¹⁶O,¹⁷O, và¹⁸O với

¹⁶O phổ biến nhất (tỷ lệ 99,762% trong tự nhiên).

Protium, deuterium và tritium là các loại nguyên tử của nguyên tố hydrogen như Hình 2.

Dựa vào những thông tin trên, hãy tìm tổng số hạt của phân tử “nước nặng” D₂O.

Hình 2. Các đồng vịcủa Hydrogen 4.2. Một hợp chất có công thức M₂X.

• Tổng số hạt trong hợp chất 116, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 36.

• Nguyên tử khối của X lớn hơn M là 9.

• Tổng các loại hạt trong X nhiều hơn trong M là 14.

Xác định M₂X?

Câu 4	HƯỚNG DẪN CHẤM	Điểm
	Tổng số hạt trong 1 nguyên tử D: pD + eD + nD = 1 + 1 + 1 = 3 (hạt)	0,25đ
4.1 (1đ)	Tổng số hạt trong 1 nguyên tử O: pO + eO + nO = 8 + 8 + 8 = 24 (hạt)	0,25đ
	Tổng số hạt trong D2O: 3.2 + 24 = 30 (hạt)	0,5đ
		0.25đ
4.2		x 4pt
(3đ)		= 1đ

4

1,5đ

=> M2X là Na2S

0,5đ

Câu 5. (4 điểm)

5.1. Chocác đồng vịcủa oxygen và carbon như sau: ; ; và ; . Có thểtạora được bao nhiêu phân tử carbon dioxide có thành phần đồng vị khác nhau? Viết tất cả các công thức có thể có của carbon dioxide.

5.2. Cho rằng Antimony (Sb) có 2 đồng vị:¹²¹Sb v๲³Sb, nguyên tửkhối trung bình của Sblà 121,75.

1. Tính thành phần phần trăm mỗi đồng vị Antimony.
2. Hãy tính thành phần trăm về khối lượng của ¹²¹Sb trong Sb₂O₃ (Cho biết M_O=16)?

Câu 5					HƯỚNG DẪN CHẤM					Điểm
	Có 12 phân tử									0,25đ
				16O 12C 16O		17O 12C 17O		18O 12C 18O		2đ
5.1				16O 13C 16O		17O 13C 17O		18O 13C 18O
										(6 công
(2,25đ)				16O 12C 17O		16O 12C 18O		17O 12C 18O
										thức
				16O 13C 17O		16O 13C 18O		17O 13C 18O
										=1đ)
	* Ghi thứ tự nguyên tử sai cấu tạo: không chấm.
	a) Gọi :	121Sb: a1%; 123Sb: a2%								0,25đ
5.2 a)		a1 + a2 = 100 (1)
(0,75đ)		121.a1 + 123.a2 = 12175 (2)								0,25đ
	Giải hệ (1), (2) => 121Sb chiếm 62,5%;						123Sb chiếm 37,5%			0,25đ
	b) Giả sử có 1 mol Sb2O3
	=>	= 1.(121,75.2 + 16.3) = 291,5 gam
5.2 b)	nSb = 1.2 = 2 mol									1đ
(1đ)	=>	= 2.62,5% = 1,25 mol
	=>	= 1,25.121 = 151,25 gam
	=> %	=			.100% = 51,89%

5

Câu 6. (2 điểm)

Quan sát Hình 3 và trả lời các câu hỏi

Hình 3. Phổkhối lượng của nguyên tốMolybdenum

6.1. Trong bảng tuần hoàn các nguyên tốhóa học Molybdenum thuộc nhóm VIB, chu kì 5,có kí hiệu là Mo, số nguyên tử là 42. Viết kí hiệu và xác định số neutron của đồng vị chiếm phần trăm số nguyên tử lớn nhất của nguyên tố Mo.

6.2. Hãy cho biết tỉlệphần trăm tương đối của mỗi đồng vịcủa Mo.

6.3. Tính nguyên tửkhối trung bình của nguyên tốMo.

Câu 6

HƯỚNG DẪN CHẤM

Điểm

6.1

Đồng vị chiếm phần trăm lớn nhất:

0,25đ

(0,5đ)    Sốneutron = 98 – 42 = 56

0,25đ

6.2

92Mo

94Mo

95Mo

96Mo

97Mo

98Mo

100Mo

15%

9%

16%

17%

9%

25%

9%

1đ

(1đ)

Lưu ý: Tổng % = 100%

6.3

̅

=

= 96,01

0,5đ

(0,5đ)

• Học sinh giải cách khác, đúng ® chấm trọn điểm.

—Hết—

O2 Education gửi các thầy cô link download đề thi

Các thầy cô có thể xem thêm nhiều đề thi hsg của các tỉnh khác tại

Tổng hợp đề thi hsg lớp 10 môn hoá học

Tổng hợp đề thi hsg lớp 11 môn hóa học

Tổng hợp đề thi HSG lớp 12 môn hoá học

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Tổng hợp đề thi thử tốt nghiệp THPT 2023 môn hóa có đáp án
• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• 200 câu lý thuyết đếm hóa học lớp 12 có đáp án ôn thi TN THPT
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay