Phát triển năng lực tự học của học sinh thông qua hệ thống bài tập chương năng lượng hóa học và tốc độ phản ứng hóa học 10 theo chương trình GDPT 2018
đểxéttuyểnvàocáctrườngđạihọc,tôi chủđộnggửitàiliệubảncứngchohọcsinh
nghiêncứu vàcónhữngtrợgiúpkịpthờikhicácemgặpkhókhăn,từđó pháttriển
nănglựctựhọc,tựbồidưỡng củacácem.
II. Môtảgiảipháp
1.Môtảgiảipháp trướckhitạorasángkiến
ỞchươngtrìnhGDPT2006,vấnđềvềnănglượngcủaphảnứnghóahọckhông
đượcđềcậpđến,vìvậyhọcsinhkhôngthểhiểuđượcvấnđềtạisaolạilạicóphản
ứngtỏanhiệt,phảnứngthunhiệt;họcsinhcũngkhônghiểutạisaocóphảnứngtỏa
nhiềunhiệthaytỏaítnhiệt;cũngvìvậy,khinghiêncứucácyếutốảnhhưởngđến
sựchuyểndịchcânbằnghóahọcthìnộidungảnhhưởngcủanhiệtđộđếnsự
chuyểndịchcânbằnggiáoviênrấtkhóđểtruyềnđạtbảnchấtcủaquátrìnhcho học
sinhhiểu.
Cũngởchươngtrìnhcũ,nộidungvềtốcđộphảnứngđượcđặtởcuốichương
trìnhlớp10.Dođượcsắpxếpvàothờiđiểmcuốinămhọc,khimàcáckìthivà
kiểmtracủacáctrườnghầunhưđãtiếnhànhxongnêntâmthếcủacảgiáoviênvà
họcsinhkhinghiêncứu kiếnthứcvềtốcđộphảnứngthườngchỉmangtínhchấtthủ
tục,hoànthànhchươngtrình,khôngđượccoitrọng.
Vìvậy,khitiếnhànhgiảngdạyhainộidungnàytrongchươngtrìnhmới,tôiđã
cóýthứcsưutầm,tìmhiểuchắtlọcvàsắpxếpcácnộidungkiếnthứcvàbàitập
liên quan mộtcáchhợplí,vớimụcđíchphụcvụchocôngviệcgiảngdạycủabản
thân, sao cho việctruyềnđạtnộidungkiếnthứcchohọcsinhđượcngắngọn,logic
vàdễhiểunhất.Đồngthờivớiviệcbámsátcácyêucầucầnđạtvềkiếnthứckĩnăng
củachươngtrình,tôicũngsưutầmcácbàitoánnângcaoởcácdạngbàiđểphụcvụ
chocôngtácbồidưỡnghọcsinhgiỏi.Nhậnthấy,khigiảngdạytheotàiliệubiên
soạnnày,họcsinhcủatôitiếpthubàirấttốtvàhiểubài,vìvậytôiđãtậphợpnhững
vấnđềtôiđãbiênsoạnđểdùngtrongquátrìnhgiảngdạythànhtàiliệuPHÁT
TRIỂNNĂNGLỰCTỰHỌCCỦAHỌCSINHTHÔNGQUAHỆTHỐNG
BÀITẬPCHƢƠNGNĂNGLƢỢNGHÓAHỌCVÀTỐCĐỘPHẢNỨNG
HÓAHỌCLỚP10 CHƢƠNGTRÌNHGDPT2018, rấtmongnhậnđượcsựquan
tâmgópýcủacácthầycôđểtàiliệuđượchoànchỉnhhơn.
3
2.Môtảgiảiphápsaukhitạorasángkiến
Tàiliệuđượcviếtgồmhaiphầnchính:NănglượnghóahọcvàTốcđộphảnứng.
Trongmỗiphần,tôichiathànhcácnộidung
– Kiếnthứclíthuyếttrọngtâm
– Bàitập
+Bàitậpcủngcốlíthuyết
+Cácdạngbàitậpliênquanđượcsắpxếptừdễđếnkhó
+Bàitậptrắcnghiệm
– Bàikiểmtracuốichương
– CáccâuhỏiliênquanđếnnộidungchuyênđềđượcsoạnbằngtiếngAnh
Đặcbiêt,trongmỗiphầnbàitậpđềucóphầnbàitậptươngtựvới hướngdẫn
giảiđượctrìnhbàychitiết,giảithíchcặnkẽgiúphọcsinhcóthểtự họchoặctự
đánhgiákiếnthứccủamình.
Bàikiểmtracuối chươnggiúphọcsinhđánhgiáđượcmứcđộnắmbắtkiến
thứccủabảnthân,từđóđiềuchỉnhcáchhọchoặctăngthờilượnghọcchophù
hợpvớimụctiêucủacácem.
Phầncâuhỏitrắcnghiệmliênquanđếnnộidungchuyênđềgiúpcácemtiếp
cậnkiếnthức mộtcáchcởimởhơn,cácemnhậnthứcđượcrằngnhữngnộidung
màmìnhđượchọccũngđanglàđốitượngnghiêncứucủanhiềuhọcsinhởcác
nướckhác,từđótạohữngthúhọctập,khátkhaochinhphụctrithức,tựtinvào
bảnthânvàtintưởngvàochươngtrình,phùhợpvớixuhướnghộinhập,cởimở
củathờiđại,thúcđẩycácemhọctiếngAnhchuyênngành,giúpcácemphát
triểntoàndiện.
4
3.Nộidungsángkiến
Phần1.NĂNGLƢỢNGHÓAHỌC
A.Kiếnthứclí thuyếttrọngtâm.
I.Phảnứngtỏanhiệt,phảnứngthunhiệt
| Phảnứngtỏanhiệt | Phảnứngthunhiệt |
| – Phảnứngtỏanhiệtlàphảnứnggiải phóngnănglượngdướidạngnhiệt. – Các phản ứng tỏa nhiệt có thể có hoặc không cần khơi mào, khi phản ứngđãxảyrahầuhếtkhôngcầnđun nóngtiếp. – Vídụ:Phảnứngđốtcháyxăng,dầu, gas,củi,… | – Phảnứngthunhiệtlàphảnứnghấpthu nănglượngdướidạngnhiệt. – Hầuhếtcácphảnứngthunhiệtđềucần khơi mào và khi phản ứng xảy ra vẫn cầntiếptụcđunnóng. – Vídụ:Phảnứngnungđávôi,hòatan viênCsủivàonước,… |
II.Biếnthiênenthalpycủaphảnứngvàýnghĩa
♦ Mộtsốtừviếttắtvàkíhiệu
– chấtđầu(cđ);sảnphẩm(sp);phảnứng(reaction:r);tạothành(fomation:f);chất
rắn(solid:s);chấtlỏng(liquid:l);chấtkhí(gas:g);chấttantrongnước(aqueous:
aq)liênkết(bond:b).
♦ Biếnthiênenthalpy(haynhiệtphảnứng)lànhiệtlượngtỏarahoặcthuvàocủa
phảnứngtrongđiềukiệnápsuấtkhôngđổi.
– Kíhiệu:ΔrH(reaction:r);đơnvị:kJhoặckcal(1J=0,239cal)
♦ Biếnthiênenthalpychuẩn
– Biếnthiênenthalpychuẩn( )lànhiệtlượngtỏarahoặcthuvào củaphảnứng
ởđiềukiệnchuẩn(nhiệtđộ:25oC(hay298K),ápsuất1bar(đốivớichấtkhí),nồng
độ1mol/L(đốivớichấttantrongdungdịch)).
♦ Phƣơngtrìnhnhiệthóahọc
– Phươngtrìnhnhiệthóahọclàphươngtrìnhhóahọc có kèmtheotrạngtháicác
chấtvànhiệtphảnứng.
– VD: CH4(g) + H2O(l) t0C CO(g) + H2O(l) = 250,0 kJ
C2H5OH(l) + 3O2 t0C 2CO2 (g) + 3H2O(l) = -1366,89 kJ
– Phươngtrìnhnhiệthóahọcchobiết:chấtphảnứng,sảnphẩm,tỉlệphảnứng,điều
kiệnphảnứng,trạngtháicácchấtvànhiệtphảnứng.
– Chú ý:Giátrị trongphươngtrìnhnhiệthóahọclàgiátrịnhiệtkèmtheo
phảnứngtươngứngvớisốmolchấtlàhệsốcủacácchấttrongphươngtrình.
5
III.Enthalpytạothành(nhiệttạothành)
– Enthalpytạothànhhaynhiệttạothành(ΔfH)củamộtchấtlàbiếnthiênenthalpy
củaphảnứngtạothành1 mol chấtđótừcácđơnchấtởtrạngtháibềnvững nhất,ở
mộtđiềukiệnxácđịnh.
– Nếuphảnứngthựchiệnởđiềukiệnchuẩnđượcgọilàenthalpytạothànhchuẩn
( ).
– VD: C(graphite) + O2(g) 2CO2 (g) (CO2, g) = -393,50 kJ
| S(s) | + O2(g) SO2 (g) | (SO2, g) = -296,80 kJ |
| – Chú ý: + | củacácđơnchấtbềnvữngbằng0. |
| VD | (O2, g) = 0, | (S,g)=0… |
| + + nó. | < 0: chấtbềnhơnvềmặtnănglượngsovớicácđơnchấtbềntạonênnó. > 0: chấtkémbềnhơnvềmặtnănglượngsovớicácđơnchấtbềntạonên | |
| IV.Ýnghĩacủabiếnthiếnenthalpy | ||
| – | >0:Phảnứngthunhiệt; | <0:Phảnứngtỏanhiệt. |
– Giátrịtuyệtđốicủa cànglớnthìnhiệtlượngtỏarahoặcthuvàocàngnhiều.
– Cácphảnứngtỏanhiệtthườngdiễnrathuậnlợihơnphảnứngthunhiệt.
Sơđồbiểudiễnbiếnthiênenthalpycủaphảnứng
6
V.Tínhbiếnthiênenthalpycủaphảnứnghóahọc
♦ Tính biến thiên enthalpy theo enthalpy tạo thành (nhiệt tạo thành)
– Xétphảnứng:
aA+bB→cC+dD
| Có thể tính biến thiên enthalpy chuẩn của một phản ứng hóa học ( | ) khi biết |
| các giá trị ( Ta có: | ) của tất cả các chấtđầu và sản phẩm theo công thức sau |
o o o o o
D = D + D – D + D r 298 f 298 f 298 f 298 f 298 H [c. H (C) d. H (D)] [a. H (A) b. H (B)]
Tổngquát:
= Δ Δ f 298(sp) f 298(c ) H – H o o
♦ Xácđịnh biến thiên enthalpy của phản ứng dựavàonănglƣợng liên kết
– Nănglượngliênkết(Eb)lànănglượngcầnthiếtđểphávỡmộtliênkếthóahọc
trongphântửthànhnguyêntửởtrạngtháikhí.
– Xétphảnứng:
aA+bB→cC+dD
Ta có:
o
D = + – + r 298 b b b b H [a.E (A) b.E (B)] [c.E (C) d.E (D)]
Tổngquát:
= E – E b(c ) b(sp)
– Chúý:Phươngphápnàychỉápdụngchophảnứngmàtấtcảcácchấtđềuchỉchứa
liênkếtcộnghóatrịởtrạngtháikhí.
B. Hệthốngbàitập
I.Bàitậpcủngcốkiếnthứclýthuyết
Câu 1. Điềncáctừhoặccụmtừthíchhợpvàochỗtrống:
| 25oC (hay 298K) | trạngthái | giảiphóng | 1 bar | nhiệtlượng | 1 mol |
| nhiệtphảnứng | hấpthu | thunhiệt | tỏanhiệt | 1 mol/L | bềnvững |
(a)Phảnứngtỏanhiệtlàphảnứng…..(1)……nănglượngdướidạngnhiệt.
Phảnứngthunhiệtlàphảnứng…..(2)……nănglượngdướidạngnhiệt.
(b)Biếnthiênenthalpy (haynhiệtphảnứng)là…..(3)……tỏarahoặcthuvàocủa
phảnứngtrongđiềukiệnápsuấtkhôngđổi.
– Điềukiệnchuẩn(đkc)ởnhiệtđộ:…..(4)……,ápsuất…..(5)……(đốivớichất
khí),nồngđộ…..(6)……(đốivớichấttantrongdungdịch).
– Phươngtrìnhnhiệthóahọclàphươngtrìnhhóahọckèmtheo…..(7)……cácchất
và…..(8)……
– >0:Phảnứng…..(9)……; <0:Phảnứng…..(10)…….
7
(c)Enthalpytạothànhhaynhiệttạothành(ΔfH)củamộtchấtlàbiếnthiênenthalpy
của phản ứng tạo thành …..(11)…….chất đó từ các đơn chất ở trạng thái
…..(12)…….,ởmộtđiềukiệnxácđịnh.
Hƣớngdẫngiải
(1)giảiphòng;(2)hấpthu;(3)nhiệtlượng;(4)25oC (hay 298K); (5) 1 bar; (6) 1
mol/L;(7)trạngthái; (8)nhiệtphảnứng;(9)thunhiệt;(10)tỏanhiệt;(11)1mol;
(12)bềnvững.
Câu 2. Chocácphươngtrìnhnhiệthoáhọc:
(1) 2NaHCO3(s) to Na2CO3(s) + CO2(g) + H2O(g)
(2) 4NH3(g) + 3O2(g) to 2N2(g) + 6H2O(l)
Cácphươngtrìnhnhiệthóahọctrênchobiếtnhữnggì?
Hƣớngdẫngiải
– Phảnứng(1)chobiết:Cứ2molNaHCO3 ởthểrắnnhiệtphântạothành1mol
Na2CO3 ởthể rắn,1molCO2 ởthểkhívà1molH2Oởthểkhísẽhấpthunhiệt
lượnglà20,33kJ⇒ Phảnứngthunhiệt( > 0)
– Phảnứng(2)chobiết:Khiđốtcháy4molNH3 bằng3molO2 tạothành2molN2,
6 mol H2Osẽtỏaranhiệtlượnglà1531 kJ ⇒ Phảnứngtỏanhiệt( < 0)
Câu 3. Chocácphươngtrìnhnhiệthoáhọc:
(1) CaCO3(s) CaO(s) + CO2(g)
(2) C2H4(g) + H2(g) C2H6(g)
(3) Fe2O3(s) + Al(s) Al2O3(s) + 2Fe(s)
(4) CO(g) O (g) CO (g) 1 2 2
2
+
(5) C(graphite, s) + O2(g) CO2(g)
(a)Trongcácphảnứngtrên,phảnứngnàotoảnhiệt,phảnứngnàothunhiệt?
(b)Trongphươngtrình(2)và(6)thìenthalpychuẩncủaphảnứngcóphảienthalpy
tạothànhchuẩncủaC2H6 và CO2 không? Vì sao?
(c)Vẽsơđồbiểudiễnbiếnthiênenthalpycủaphảnứng(1)và(2).
Hƣớngdẫngiải
| (a)Phảnứng(1),(5):thunhiệtdo Phảnứng(2),(3),(4):toảnhiệtdo | > 0 | < 0 |
(b)Enthalpychuẩncủaphảnứng(2)khôngphảienthalpytạothànhchuẩncủaC2H6
do C2H6 trongphảnứngnàykhôngđượctạoratừcácđơnchấtbền.
Enthalpychuẩncủaphảnứng(5)làenthalpytạothànhchuẩncủaCO2 do CO2
trongphảnứngnàyđượctạoratừcácđơnchấtbền.
(c)Sơđồbiểudiễnbiếnthiênenthalpycủaphảnứng(1),(2)
8
Câu 4. Cácquátrìnhsauthunhiệthaytỏanhiệt?Giảithíchngắngọn?
(a)Đốtmộtngọnnến.
(b) Đổmồhôisaukhichạybộ.
(c)Hòatanmuốiănvàonướcthấycốcnướctrởnênmát.
(d)Luộcchínquảtrứng.
(e)Hòatanmộtítbộtgiặttrongtayvớinước,thấytayấm.
(g)Muốikếttinhtừnướcbiểnởcácruộngmuối.
(h)Giọtnướcđọnglạitrênlácâyvàobanđêm.
Hƣớngdẫngiải
(a)Phảnứngtỏanhiệtvìnến(parafin)bịđốtcháyđãgiảiphóngnănglượng,cung
cấpchoviệcphátsángvàtỏanhiệt.
(b) Phảnứngthunhiệt.Chạybộlàmnhiệtđộcơthểtăng.Khiđổmồhôi,mộtphần
nướchấpthụnhiệtvàbayhơi.Sựbayhơicủamồhôigiúplàmmátcơthểvàduytrì
thânnhiệtổnđịnh.
(c)Phảnứngthunhiệtvìmuốihấpthunhiệttừnướcđểhòatan,nướcgiảmnhiệt
độvàcốcnướctrởnênmát.
(d)Phảnứngthunhiệtvìtrứnghấpthunhiệtkhiếncácphântửproteinkếtdínhvới
nhaulàmtrứngchín.
(e)Phảnứngtỏanhiệt.Vìkhihòatanbộtgiặttrongtayvớiítnước,bộtgiặtgiải
phóngnhiệtkhihòatan,tạophảnứnggiúploạibỏnhanhcácvếtbẩntrênáoquần.
(g)Phảnứngthunhiệt.Nướcbiểndướiánhnắngmặttrờisẽhấpthụnhiệtvàbay
hơi,tạothànhnướcbiểnkếttinh.
(h)Phảnứngtỏanhiệt.Banđêm,hơinướctrongkhôngkhíhạnhiệtđểngưngtụ,tạo
thànhcácgiọtđọnglạitrênlácây.
9
Câu 5. Khi pha loãng 100 ml H SO 2 4 đặcbằngnướcthấycốcđựngdungdịchnóng
lên.Vậyquátrìnhphaloãng H SO 2 4 đặclàquátrìnhthunhiệthaytỏanhiệt?Theo
em, khi pha loãng H SO 2 4 đặcnênchotừtừ H SO 2 4 đặcvàonướchayngượclại?Vì
sao?
Hƣớngdẫngiải
Phảnứngtỏanhiệt.Cầnnhỏtừtừ H SO 2 4 đặcvàonước.Nếulàmngượclại,dophản
ứngtỏanhiệtrấtmạnhsẽlàmbắn H SO 2 4 raxungquanh,gâymấtantoànvàlàmhư
hạiđồvật,quầnáo,…
Câu 6. Chocácđơnchấtsauđây:C(graphite,s);Br2(l); Br2(g); Na(s); Hg(l); Hg(s).
Đơnchấtnàocó o
Df 298 H = 0?
Hƣớngdẫngiải
CácđơnchấtC(graphite, s), Br2(l),Na(s),Hg(l),bềncó o
Df 298 H = 0.
Câu 7. Chophảnứng:
C(kimcương) C(graphite)
(a)Ởđiềukiệnchuẩn,kimcươnghaygraphitecómứcnănglượngthấphơn?
(b)Trongphảnứngxácđịnhnhiệttạothànhcủa
CO2(g): C(s) + O2(g) CO2(g).
Carbonởdạngkimcươnghaygraphite?
Hƣớngdẫngiải
(a)Mứcnănglượngcủagraphitethấphơnkimcương,graphitebềnvữnghơn.
(b)TrongphảnứngxácđịnhnhiệttạothànhcủaCO2,cacbonởdạnggraphite.
Câu 8. Chophảnứngsau:
S(s) + O2(g) to SO2(g) o
Df 298 H (SO2, g) = -296,80 kJ/mol
(a)Chobiếtýnghĩacủagiátrị o
Df 298 H (SO2, g).
(b) HợpchấtSO2 (g)bềnhơnhaykémhơnvềmặtnănglượngsovớicácđơnchất
bềnS(s)vàO2(g).
10
Hƣớngdẫngiải
(a)Giátrị o
Df 298 H (SO2, g) = -296,80kJ/molchobiếtlượngnhiệttỏarakhitạora1
mol SO2 từcácđơnchấtởtrạngtháibềnởđiềukiệnchuẩn(sulfurởdạngrắn,
oxygenởphântửkhí) là -296,80kJ
(b) Do o
Df 298 H <0,hợpchấtSO2 (g)bềnhơnvềmặtnănglượngsovớicácđơnchất
bềnS(s)vàO2 (g)
Câu 9. Viếtphươngtrìnhnhiệthóahọccủaphảnứngtạothànhcácchấtsau:
a. C2H5OH(l)
b. Ca3(PO4)2(s)
c. C2H5OC2H5(l)
d. Na2CO3(s)
Hƣớngdẫngiải
Cầnchúýnhiệttạothànhcủamộtchấtlàbiếnthiênenthalpycủaphảnứngtạo
thành1molchấtđótừcácđoenchấtbềnnhấtởđiềukiệnphảnứng
a. 2C(s,graphite)+3H2(g)+1/2O2(g)⟶C2H5OH(l) D f H298 0
b. 3Ca(s)+1/2P4(s)+4O2(g)⟶Ca3(PO4)2(s) D f H298 0
c. 4C(s,graphite)+5H2(g)+1/2O2(g)⟶C2H5OC2H5(l) D f H298 0
d. 2Na(s)+C(s,graphite)+3/2O2(g)⟶Na2CO3(s) D f H298 0
Mộtsốbàitậptƣơngtự
Câu 1. Chobiếtphảnứngsaucó vàdiễnraởngaynhiệtđộphòng.
2NH NO ( ) Ba(OH) .8H O( ) 2NH ( ) Ba(NO ) ( ) 10H O( ) 4 3 2 2 3 3 2 2 s s aq aq l + + +
Khi trộn đều một lượng ammonium nitrate ( NH NO 4 3) rắn với một lượng barium
hydroxidengậmnước( Ba(OH) .8H O 2 2 )ởnhiệtđộphòngthìnhiệtđộcủahỗnhợpsẽ
tănghaygiảm?Giảithích.
Câu 2. Nhiệttỏarakhihìnhthành1mol Na O 2 (s)ởđiềukiệnchuẩntừphảnứng
giữaNa(s) và O3 (g)cóđượccoilànhiệttạothànhchuẩncủa Na O 2 (s)không?Giả
sửNatácdụngđượcvớiO3 thuđược Na O. 2
Câu 3. Khí hydrogen cháy trong khôngkhítạothànhnướctheophươngtrìnhhoá
họcsau:
2H2(g) + O2(g) 2H2O(g) = – 484 kJ
(a)Nướchayhỗnhợpcủaoxygenvàhydrogencónănglượnglớnhơn?Giáithích.
(b) Vẽsơđồbiếnthiênnănglượngcủaphảnứnggiữahydrogenvàoxygen.
Câu 4. Phântửhemoglobin(Hb)trongmáunhậnO2 ởphổiđểchuyểnthànhHbO2.
Chấtnàytheomáutớicácbộphậncơthể,tạiđóHbO2 lạichuyểnthànhHbvàO2(
đểcungcấpO2 chocáchoạtđộngsinhhóacầnthiếttrong cơthể).Nếutrongkhông
11
khícólẫncarbonmonoxide(CO),cơthểnhanhchóngbịngộđộc.Chocácsốliệu
thựcnghiệmsau:
| Hb + O2 →HbO2 | Dr 298 Ho = -33,05kJ | (1) (2) (3) (4) |
| Hb+CO→HbCO o Dr 298 H = -47,28kJ | ||
| HbO2 +CO→HbCO+O2 | Dr 298 Ho = -14,23kJ | |
| HbCO + O2 →HbO2 + CO Dr 298 Ho = 14,23 kJ |
Liênhệgiữacácmứcđộthuậnlợicácphảnứng(qua Dr 298 Ho )vớinhữngvấnđềthực
nghiên nêu trên.
Câu 5. Viếtphươngtrìnhnhiệthóahọcứngvớisơđồbiểudiễnbiếnthiênenthalpy
củahaiphảnứngsau:
Hƣớngdẫngiải
Câu 1. Khiphảnứng
2NH NO ( ) Ba(OH) .8H O( ) 2NH ( ) Ba(NO ) ( ) 10H O( ) 4 3 2 2 3 3 2 2 s s aq aq l + + +
diễnraởnhiệtđộphòngthìnhiệtđộcủahỗnhợpbịgiảmđidophảnứngcó
làphảnứngthunhiệt(hayhấpthụnănglượngdướidạngnhiệt)ởmôi
trườngxungquanhlàmnhiệtđộcủahỗnhợpgiảm(lạnhđi).
Câu 2. Nhiệttỏarakhihìnhthành1mol Na O 2 (s)ởđiềukiệnchuẩntừphảnứng
giữaNa(s) và O3 (g)khôngđượccoilànhiệttạothànhchuẩncủa Na O 2 (s) vì O3 (g)
khôngphảidạngbềnnhấtcủađơnchấtoxi.
Câu 3.
(a) Do < 0 nênnước(H2O) cónănglượngthấphơnhỏnhợpoxygen và
hydrogen.
(b)Sơđồbiếnthiênnănglượng
12
Câu 4. Vì o
Dr 298 H phảnứng(2)cóâmhơn(1)vàphảnứng(3)<(4)nênsựhình
thànhHbCOthuậnlợihơnsựtạothành HbO2 ⇒ khôngcósựnhảO2 vàgiảiphóng
HbnhưtrườnghợpkhôngcóCO,điềunàygiảithíchsựngộđộcCOtrongmáu.
| Câu 5. 2ClF3(g) + 2O2(g) Cl2O(g) + 3F2O(g) 2CH3OH(l) + 3O2(g) 2CO2(g) + 4H2O(l) | D o r 298 H = +394,10 kJ D o r 298 H = -1450 kJ |
| Dạng2.Bàitậptínhenthalpycủaphảnứngkhiđãbiếtsốmolcủachấttrong | |
| phƣơngtrình. Chú ý khigiảitoán: | |
| – Giátrị | trongphươngtrìnhnhiệthóahọclàgiátrịnhiệtkèmtheophảnứng |
ứngvớisốmol làhệsốtỉlượngcủacácchấttrongphươngtrình.
Vídụ:Xétphươngtrìnhnhiệthóahọc
(1) 4NH3(g) + 3O2(g) to 2N2(g) + 6H2O(l)
Khiđógiátrị chínhlànhiệtkèmtheosựhìnhthành2molN2.
– Nếuđềbàiyêucầutínhenthalpycủaphảnứng
(2) 2NH3(g) + 3
2
O2(g) to N2(g) + 3H2O(l)
| Thì | chínhlànhiệtkèmtheosựhìnhthành1molN2. | |
| Vìvậy Dr 298 H (2) o = D | = – | = – |
1
2
o
r 298
1
H ( 1531 kJ) 765,5kJ
2
– Nếuđềbàiyêucầutínhnhiệt củaphảnứng tạothành4,2gamN2.
| Ta có: nN2 = | 28 | = | mol |
| 0,15 | |||
| → Q H (1) r 298 o = D = | ( 1531) 114,825 kJ – = – | ||
| 0,15 | 0,15 | ||
| 2 | 2 |
4,2
Câu 1. Biếtphảnứngđốtcháykhícarbonmonoxide(CO)nhưsau:
2 2
1
CO(g) O (g) CO (g)
2
+
13
(a)Ởđiềukiệnchuẩn,nếuđốtcháyhoàntoàn2,479LkhíCOthìnhiệtlượngtoảra
là bao nhiêu?
(b)Ởđiềukiệnchuẩn,nếunhiệtlượngtỏara1277,25kJthìthểtíchkhíCOđãdùng
là bao nhiêu L?
Hƣớngdẫngiải
Theophươngtrìnhnhiệthóahọctacó:Cứđốtcháy1molCOthìnhiệtlượngtỏara
là 851,15 kJ.
(a) Ta có: n 0,1 mol CO 2,479
24,79
= =
⇒ Nhiệtlượngtoảralà:Q = 0,1.851,5 = 85,15 kJ
(b) Ta có: n 1,5mol CO = = 1277,25
851,5
⇒ ThểtíchCOđãdùngởđkclà
Câu 2. Chophảnứng: N ( ) 3H ( ) 2NH ( ) 2 2 3 g g g +
| Ởđiềukiệnchuẩn,cứ1mol thànhchuẩncủa NH . 3 | phảnứnghếtsẽtỏara92,22kJ.Tínhenthalpytạo |
Hƣớngdẫngiải
Từphảnứngtathấy
Cứ1mol phảnứnghếttạora2mol NH3 vàtỏara99,22kJ
→Phươngtrìnhnhiệthóahọc:
(1) N ( ) 3H ( ) 2NH ( ) 2 2 3 g g g + Dr H298 0 = – 99,22 kJ
Tacó,nhiệttạothànhcủaNH3 đượcxácđịnhquaphươngtrình
(2) 1 3 N ( ) H ( ) NH ( ) 2 2 3
2 2
g g g + D f H298 0 = ?
Nhậnthấy,(2)= 1 2 (1)
Câu 3. Chophươngtrìnhnhiệthóahọcsau:
(1)4A+8C+12D→8F+16B
Tính biếnthiênenthalpychuẩncủacácphảnứngsau(biếtrằngcácchấttươngứng
vớicáckíhiệuA,B,C,D,Fcócùngtrạngtháitrongcácphươngtrình)
(2) 12A+24C+36D→24F+48B
(3)2A+4C+6D→4F+8B
(4)2F+4B→A+2C+3D
Hƣớngdẫngiải
Ta có: (2) = 3.(1) ⇒ (2) = 3.(-32,4) = -97,2 kJ.
(3) =
(1)
2 ⇒ (3) =
o
r 298 H (1) 32,4
16,2kJ.
2 2
D –
= = –
14
(4) =
(1)
4
–
⇒
o
Dr 298 H (4) =
o
r 298 H (1) 32,4
8,1kJ.
2 4
-D
= =
Câu 4. Phảnứngphânhủy1mol H O 2 (g) ởđiềukiệnchuẩn:
2 (g) 2(g) 2(g)
1
H O H O
2
+
cầncungcấpmộtnhiệtlượnglà241,8kJ.
Điềnvàochỗtrốngtrongcácphátbiểudướiđây:
(a)Phảnứng(1)làphảnứng……nhiệt.
| (b)Nhiệttạothànhchuẩncủa | là……. |
| (c)Biếnthiênenthalpychuẩncủaphảnứng | là…… |
| (d)Biếnthiênenthalpychuẩncủaphảnứng(1)là…… | |
| Hƣớngdẫngiải | |
| (a)Phảnứng(1)làphảnứngthunhiệt. | |
| (b) Nhiệttạothànhchuẩncủa | là -241,8kJmol . -1 |
| (c)Biếnthiênenthalpychuẩncủaphảnứng | là – 483,6 kJ. |
(d)Biếnthiênenthalpychuẩncủaphảnứng(1)là241,8kJ.
Câu 5. Chophảnứng:
2ZnS(s) + 3O2(g) to 2ZnO(s) + 2SO2(g) D o
r 298 H = -285,66 kJ
XácđịnhgiátrịcủaD o
r 298 H khi:
(a)Lấygấp3lầnkhốilượngcủacácchấtphảnứng.
(b)Lấymộtnửakhốilượngcủacácchấtphảnứng.
(c)Đảochiềucủaphảnứng.
Hƣớngdẫngiải
(a)Nhânphươngtrìnhcủaphảnứngvới3: D o
r 298 H (a)= -285,66 x 3 = -856,98 kJ
(b)Chiaphươngtrìnhcủaphảnứngvới2: D o
r 298 H (b)= -285,66 : 2 = -142,83 kJ
(c)Đảochiềucủaphảnứng:D o
r 298 H (c)= +285,66 kJ
Mộtsốbàitậptƣơngtự
Câu 1. Viếtphươngtrìnhnhiệthóahọccủacácquátrìnhtạothànhnhữngchấtdưới
đâytừđơnchấtởđiềukiệnchuẩn:
(a)Nướcởtrạngthái khí,biếtrằngkhitạothành1molhơinướctỏara214,6kJ
nhiệt.
(b)Nướclỏng,biếtrằngsựtạothành1molnướclỏngtỏara285,49kJnhiệt.
(c) Ammonia (NH3),biếtrằngsựtạothành5 gammoniatỏara22,99kJnhiệt.
(d)Phảnứngnhiệtphânđávôi(CaCO3),biếtrằngđểthuđược11,2gvôi(CaO)
phảicungcấp6,94
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: