SKKN Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng trong tạo dựng nền nếp lớp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
ĐIỀU KIỆN, HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Trong thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay, việc đào tạo
thế hệ trẻ trở thành những người lao động có ích cho xã hội là việc làm cấp bách và
cần thiết, đòi hỏi sự dày công của người giáo viên, bởi yêu cầu ngày càng cao của
xã hội. Bên cạnh đó những tệ nạn xã hội đang tồn tại và diễn ra ngay trước mắt các
em nó cũng chính là động lực lôi cuốn các em vào những thói hư tật xấu. Do đó, đòi
hỏi người giáo viên phải có trình độ, có năng lực phẩm chất đạo đức tốt, tâm huyết
với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Muốn vậy phải qua cả một quá trình lâu
dài và có sự kết hợp của nhiều ngành, nhiều bộ phận có liên quan. Trong đó, giáo
dục đóng vai trò quan trọng vì mọi kiến thức, hành vi và phẩm chất đạo đức được
hình thành ở nhà trường đặc biệt là cấp tiểu học. Hơn nữa giáo viên tiểu học là người
đại diện cho nhà trường trực tiếp giảng dạy và giáo dục các em học sinh, ngoài việc
cung cấp kiến thức, văn hoá còn dạy các em về nề nếp, cách sống, cách làm người
và làm chủ tương lai của đất nước.
Từ nhận thức trên, người giáo viên chủ nhiệm lớp hết sức quan trọng trong
việc hướng dẫn, chỉ đạo lớp và đào tạo thế hệ trẻ theo mục đích giáo dục toàn diện.
Người giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng: Vừa là thầy dạy học vừa là
người cha, người mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Từ đó có
thể uốn nắn các em đi theo quỹ đạo của mình. Giáo viên có chỉ đạo, quản lí lớp tốt
thì mới dẫn đến việc giảng dạy tốt. Khi mọi hoạt động của lớp đã đi vào nề nếp thì
việc học tập của các em chắc chắn sẽ tốt hơn. Hơn thế nữa: Họ là người thay mặt
Hiệu trưởng quản lý, giáo dục toàn diện học sinh một lớp học, là cố vấn cho những
hoạt động tự quản của tập thể học sinh, người tổ chức phối hợp các lực lượng trong
giáo dục trong và ngoài nhà trường.
Công tác chủ nhiệm lớp vì vậy mà trở nên hết sức quan trọng. Càng quan
trọng hơn đối với đối tượng là các em học sinh lớp 1 bởi các em vừa ra khỏi khuôn
viên của trường mẫu giáo- nơi mà với các em việc chơi là ưu tiên hàng đầu. Đưa
hoạt động của các em vào nền nếp, rèn được ý thức của các em trong các hoạt động
là vấn đề vô cùng khó khăn. Không những thế, từ nền nếp, từ ý thức có thể giáo dục
được cho các em những kĩ năng sống vô cùng quan trọng.
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 4
Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước
quan trọng trong tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh lớp 1”
* *
*
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 5
B- MÔ TẢ GIẢI PHÁP
I. MÔ TẢ GIẢI PHÁP TRƯỚC KHI CÓ SÁNG KIẾN
Ngôi trường Tiểu học chính là ngôi nhà chung đầu đời của mỗi học sinh. Ở nơi
ấy, mỗi một thầy cô giáo lại là một người mẹ thứ hai dạy cho học sinh tất cả những
kiến thức đầu tiên, những kỹ năng đầu tiên, trang bị cho các em một hành trang lớn
để các em bước dần đến tương lai. Vậy, người thầy ở đây phải nắm giữ một vai trò
vô cùng quan trọng. Vai trò là một người dìu dắt, người hướng dẫn, người ảnh hưởng
và người trang bị cho học sinh tất cả về kiến thức và kỹ năng sống hàng ngày của
chính các em.
Một nét đặc thù ở cấp Tiểu học là mỗi giáo viên đứng lớp đều là một giáo viên
chủ nhiệm. Vì thế, để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, theo tôi việc đầu tiên của mỗi
giáo viên chủ nhiệm là phải nhận thức rõ về vai trò chủ nhiệm của chính mình.
– Trước hết, người giáo viên chủ nhiệm phải là một người quản lý tốt, quản lý
chặt chẽ, cụ thể, chi tiết và toàn diện. Giáo viên chủ nhiệm phải có tri thức về mọi
mặt kể cả tri thức về tâm lý giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm phải có kỹ năng sư phạm,
biết tiếp cận, phán đoán học sinh khéo léo và đúng đắn với học sinh trong hoạt động
dạy học và giáo dục.
– Người giáo viên chủ nhiệm phải là người cố vấn cho các hoạt động tự quản
của tập thể học sinh. Để phát huy tốt vai trò cố vấn giáo viên chủ nhiệm cần có năng
lực đánh giá và dự báo chính xác khả năng dự báo của học sinh, có khả năng kích
thích khả năng sáng tạo của các em, lôi cuốn tất cả học sinh tham gia vào các hoạt
động của lớp, hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch giáo dục toàn diện, đồng thời
theo dõi, giúp đỡ học sinh thực hiện kế hoạch đó. Lưu ý, cố vấn không có nghĩa là
khoán trắng hay đứng ngoài hoạt động của học sinh mà phải cùng hoạt động, kịp
thời giúp học sinh tháo gỡ những khó khăn, tranh thủ các lực lượng giáo dục trong
và ngoài nhà trường nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh và tập thể học sinh
tiến hành thành công các hoạt động, tạo động lực cho học sinh trong những hoạt
động tiếp theo.
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 6
– Giáo viên chủ nhiệm lớp là cầu nối giữa tập thể học sinh với các lực lượng
giáo dục trong nhà trường. Đây là một việc không đơn giản, đòi hỏi giáo viên chủ
nhiệm chẳng những phải có trách nhiệm cao, say sưa với nghề, yêu thương học sinh
mà còn phải có năng lực thuyết phục, có khả năng thiết lập quan hệ tốt đẹp với các
lực lượng giáo dục, biết xây dựng và giữ gìn uy tín, có ý chí vượt khó, không ngại
thử thách, đặc biệt trong những trường hợp cần đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính
đáng của học sinh, kiên định thực hiện lý tưởng giáo dục thế hệ trẻ.
– Giáo viên chủ nhiệm là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục ngoài
nhà trường. Hiệu quả giáo dục học sinh phụ thuộc không nhỏ vào khả năng phối hợp
và phát huy tiềm năng của các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường (gia đình, các
đoàn thể xã hội, cộng đồng, dân cư, …) về mọi mặt nhằm thực hiện nội dung giáo
dục đối với lớp chủ nhiệm. Dựa vào đặc điểm, điều kiện của nhà trường, lớp cộng
đồng, gia đình học sinh mà giáo viên chủ nhiệm tổ chức phối hợp các lực lượng giáo
dục trên.
Giáo viên chủ nhiệm không chỉ biết cách phối hợp tốt với gia đình học sinh mà
còn là người tổ chức bồi dưỡng nhận thức lý luận giáo dục cho các bậc cha mẹ khi
cần thiết.
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 7
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP SAU KHI CÓ SÁNG KIẾN
Từ các định hướng như trên, tôi đã tích cực tìm hiểu, học hỏi để thực hiện tốt
công tác chủ nhiệm lớp. Các biện pháp mà tôi đã thực hiện cụ thể như sau:
Giải pháp 1. Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh
Nhà giáo dục học K.D.Usinxki nói: “Muốn giáo dục cho con người mọi mặt thì
phải hiểu con người về mọi mặt”. Công tác chủ nhiệm đòi hỏi phải hiểu học sinh
một cách đầy đủ, cụ thể và toàn diện nhằm có thể lựa chọn những tác động sư phạm
phù hợp, có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất. Thực tiễn giáo dục đã cho thấy
nhiều trường hợp thất bại đáng tiếc của giáo viên thậm chí gây thương tổn nặng nề
cho cả hai phía do các thầy cô không hiểu biết đầy đủ về học sinh. Hiểu học sinh còn
là điều kiện cần trong việc thiết lập quan hệ giao tiếp thuận lợi giữa giáo viên chủ
nhiệm và học sinh, là tiền đề cho việc hình thành tình cảm thầy trò thông hiểu, gắn
bó.
Năm học 2019 – 2020 này tôi được phân công chủ nhiệm lớp 1A2. Sau khi
nhận lớp xong, tôi tiến hành điều tra lí lịch của từng học sinh. Vì muốn hiểu kĩ học
sinh, tôi phải biết rõ gia đình các em.
Lớp 1A2 có 38 học sinh trong đó có 20 học sinh nữ, 18 học sinh nam.
Tôi tìm hiểu kĩ từng học sinh về:
– Họ tên bố mẹ
– Nghề nghiệp của bố mẹ
– Địa chỉ gia đình
– Điều kiện, hoàn cảnh sống
– Mức độ yêu thương, quan tâm của cha mẹ giành cho các em …
…
Qua việc tìm hiểu trên có thể giúp tôi lựa chọn được những phương pháp giáo
dục phù hợp đối với từng học sinh. Đặc biệt, sau khi tìm hiểu được hoàn cảnh của
các em, tôi nhận thấy rằng muốn các em thật sự tin yêu và gắn bó với mình thì bản
thân tôi phải đến với các em bằng tấm lòng của người thầy, bằng tình cảm của một
người chị, của một người bạn. Vì trẻ em không phải em nào cũng có tính cách giống
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 8
nhau. Có em khi sai phạm ta phải hết sức nghiêm khắc, nhưng cũng có em thì các
hình thức trách phạt không phải là biện pháp tốt để uốn nắn, sửa chữa mà ta lại phải
mềm mỏng, nhẹ nhàng phân tích lỗi lầm của trẻ mới nhận ra.
Giải pháp 2. Tình hình học tập
Với học sinh lớp 1, khởi đầu luôn thật khó khăn. Vì thế tôi luôn triển khai:
– Kết hợp ngay trong tuần ổn định, rèn các thói quen tốt cho các em học sinh
thật cẩn thận, chu đáo, tỉ mỉ.
– Sau 1 tuần ổn định, tôi tiếp tục tiến hành triển khai các hoạt động nền nếp
theo đúng quy định của nhà trường và của lớp.
Qua đó nếp lớp học không có, còn gây mất trật tự trong giờ học, còn tình trạng
học sinh làm việc riêng trong giờ học. Hơn nữa các em chưa tự ý thức được các việc
trong lớp cũng như nội quy ra vào lớp, nội quy của nhà trường đề ra. Để ổn định học
sinh và đưa nề nếp của các em đi vào quỹ đạo của mình là điều rất khó và phải mất
một thời gian dài mới ổn định được.
Bản thân tôi luôn xác định rằng, tìm hiểu nắm vững đối tượng giáo dục không
phải là việc làm có thời hạn, chóng vánh trong một, hai ngày, cũng không phải là
công việc chỉ được tiến hành trong giai đoạn đầu mới nhận lớp mà phải là công việc
thường xuyên, liên tục trong suốt năm học sao cho có thể hiểu học sinh một cách
cập nhật, đầy đủ, toàn diện và sâu sắc nhất.
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 9
Giải pháp 3. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp
Sau khi đã điều tra kỹ đối tượng học sinh, tôi bắt đầu xây dựng cho mình
một kế hoạch chủ nhiệm theo đặc điểm của lớp. Để đảm bảo có một kế hoạch hợp
lý, khả thi, khoa học, khi xây dựng kế hoạch chủ nhiệm tôi căn cứ vào những vấn đề
sau:
– Mục tiêu chương trình hành động chung của ngành và cấp học.
– Mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch giáo dục của trường.
– Đặc điểm của lớp chủ nhiệm (bao gồm các đặc điểm về truyền thống, tập
thể, những mặt khó khăn và thuận lợi cơ bản, hoàn cảnh, điều kiện của số đông học
sinh và gia đình học sinh, …).
– Mục tiêu, kế hoạch công tác của các tổ chức đoàn thể trong trường học.
– Đặc điểm tình hình của địa phương.
– Dự báo của giáo viên chủ nhiệm về khả năng phát triển từng mặt của lớp.
Kế hoạch chủ nhiệm phải thể hiện tính toàn diện, cụ thể, có trọng tâm, trọng
điểm của từng thời gian và từng mặt nội dung giáo dục.
Kế hoạch công tác chủ nhiệm được xây dựng theo các thời gian: kế hoạch
tuần, tháng, học kỳ và năm học. Sau khi họp đầu năm học, căn cứ vào chỉ đạo của
ngành và kế hoạch của nhà trường, tôi đề ra kế hoạch năm cho lớp mình chủ nhiệm.
Từ kế hoạch năm, tôi thực hiện phân tích và đưa ra kế hoạch từng tháng. Ở mỗi
tháng, theo thời gian từng tuần, tôi vạch ra kế hoạch cụ thể từng tuần học. Trong kế
hoạch chủ nhiệm của từng tuần, tôi luôn đưa ra dự kiến thời gian thực hiện từng kế
hoạch cụ thể, biện pháp thực hiện và kết quả thực hiện.
Kế hoạch chủ nhiệm càng khoa học thì khả năng thực hiện càng cao và vì vậy
mà bản kế hoạch này có khả năng quyết định to lớn đối với hiệu quả công tác chủ
nhiệm của tôi.
Giải pháp 4. Tổ chức các hoạt động trên lớp học
a. Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp và bồi dưỡng những cá nhân tích cực
Muốn cho ngôi nhà vững vàng, chịu đựng được gió bão thì cái móng nhà phải
vững chắc. Lớp học cũng vậy, phải có cán bộ lớp vững mạnh thì mọi hoạt động, mọi
phong trào chắc chắn sẽ thực hiện tốt. Qua một tuần tìm hiểu, ổn định, bước tiếp
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 10
theo tôi thực hiện ngay việc bình chọn cán bộ lớp. Vì đây là lực lượng nòng cốt cùng
giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các bạn
trong năm học. Để được cán bộ lớp “Đầu tàu gương mẫu”, tôi đưa ra tiêu chuẩn lựa
chọn là: những em tích cực, khỏe mạnh, hăng hái tham gia các hoạt động, các phong
trào ở lớp, ở trường với tinh thần tự giác, có trách nhiệm cao và điều đặc biệt là
những em này luôn được bạn bè tín nhiệm, yêu thương. Để xây dựng đội ngũ cán bộ
lớp giáo viên chủ nhiệm tiến hành những công việc sau:
*Lựa chọn những học sinh tích cực phân công vào các chức danh trong đội ngũ
cán bộ lớp.
* Quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng vị trí trong đội ngũ cán bộ lớp.
* Làm rõ nội dung công việc của từng cán bộ lớp và hướng dẫn nhiệm vụ cụ
thể với từng công việc. Trong đó, cần lưu ý hướng dẫn các kỹ năng công tác cơ bản
như: cách ghi chép trong sổ theo dõi, kỹ năng điều hành một buổi sinh hoạt lớp, kỹ
năng trình bày thuyết phục, vận động, kỹ năng tổ chức hoạt động tập thể, …
* Hướng dẫn cho cán bộ lớp tổng kết, khái quát kinh nghiệm thông qua hoạt
động thực tiễn.
* Thường xuyên kiểm tra, đánh giá hoạt động của cán bộ lớp, giúp các em khắc
phục khó khăn, động viên kịp thời những cố gắng của các em.
* Xây dựng, củng cố và bảo vệ uy tín của cán bộ lớp trước tập thể.
* Không bao che khuyết điểm. Tuyệt đối tránh tạo ra sự đối lập giữa cán bộ lớp
với các thành viên trong lớp.
Việc tổ chức bình chọn được thực hiện công khai bằng cách cho các em bỏ
phiếu tín nhiệm. Sau khi có danh sách cán bộ lớp tôi tiến hành họp và phân công
nhiệm vụ cụ thể cho từng em theo đúng khả năng của mình. Biết được nhiệm vụ cụ
thể của cán bộ lớp, khi có thắc mắc hay trao đổi về vấn đề gì liên quan đến hoạt động
nào thì các bạn trong lớp sẽ trực tiếp gặp gỡ với bạn phụ trách công việc đó nhanh
hơn, tiện lợi hơn.
+ Lớp trưởng: chịu trách nhiệm bao quát chung các hoạt động của lớp, điều
khiển chung toàn lớp trong giờ tập trung sinh hoạt, kiểm diện hàng ngày, tổng hợp
các báo cáo hoạt động của tổ trong tuần nộp cho GVCN.
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 11
+ Lớp phó học tập: Nắm tình hình chung phần chuẩn bị bài, truy bài đầu giờ
của các tổ hàng ngày, tổng kết điểm thi đua trong tuần. Hỗ trợ các bạn trong các hoạt
động học tập, trong các hoạt động trau dồi kiến thức và giúp bạn học tốt bộ môn.
+ Lớp phó nề nếp: quản lý việc thực hiện nội quy lớp, trường, ý thức kỷ luật
của học sinh, … Theo dõi tình hình thực hiện nội quy, quy định của nhà trường đề
ra hàng tuần, ghi nhận tính điểm, cuối tuần tổng kết, xếp hạng
+ Quản ca: Chịu trách nhiệm giờ hát của lớp, cùng các bạn tham gia các tiết
mục văn nghệ, tham gia các phong trào của lớp, …
+ Lớp phó lao động: Chịu trách nhiệm về việc vệ sinh, lao động.
Sau đó hằng ngày, hàng tuần, hàng buổi học cán bộ lớp sẽ tiến hành công việc
như sau:
Đầu giờ (trước giờ truy bài đầu giờ): kiểm tra những việc như sau: Soạn
sách vở theo đúng thời khóa biểu, mang đầy đủ đồ dùng học tập, đi học đúng giờ,
… tổ trưởng chấm điểm thi đua trong tuần theo quy định như sau: (vi phạm một nội
dung trừ 2 điểm xấu)
Trong giờ học: theo dõi các bạn trong tổ thái độ học tập, phát biểu xây
dựng bài, đạt điểm cao trong học tập thì được cộng điểm thưởng như sau: Đạt 10
điểm một môn thì được cộng 5 điểm tốt, phát biểu xây dựng bài cộng 1 điểm/lần,
nói chuyện trong giờ học thì bị trừ 2 điểm/lần.
Giáo viên chủ nhiệm chỉ đóng vai trò cố vấn cho các em, định hướng cho các
em hoạt động cùng các em tháo gỡ những vướng mắc khi thực hiện công việc.
b. Xây dựng nề nếp lớp học
Trong học tập không những chỉ chú trọng rèn luyện cho học sinh bằng nhiều
hình thức khác nhau mà còn chú trọng khâu nề nếp ngay từ đầu năm như truy bài
đầu giờ, trật tự nghe giảng trong giờ học, trong lớp tổ tự quản kiểm tra bài tập về
nhà của các bạn trong tổ … Vì nề nếp tốt là cực kì quan trọng, nó góp một phần lớn
quyết định kết quả học tập của học sinh. Chính vì thế ngay từ đầu năm học giáo viên
phải quán triệt nề nếp bằng cách:
– Cho cả lớp học nội quy lớp học, và mọi quy định của giáo viên. Nội quy của
nhà trường.
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 12
– Giáo viên hướng dẫn các em làm quen với kí hiệu của giáo viên để tập trung
sự chú ý của học sinh trong khi nghe giảng bài.
Ví dụ: Phía trên tay trái góc bảng ghi rõ lớp, sĩ số học sinh, dưới sĩ số là các
kí hiệu ở góc bảng.
– Thường xuyên giáo dục các em có nề nếp tốt trong mọi hoạt động, sinh hoạt
ngoài giờ.
Ví dụ: Bắt đầu có trống báo là các em có mặt đầy đủ ở lớp để lớp trưởng, lớp
phó học tập kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà sau đó các em ngồi vào truy bài dưới
sự chỉ đạo của lớp phó học tập hoặc một bạn học sinh bất kì được phân công nhiệm
vụ, tổ chức cho các em đi vào nề nếp truy bài, tuy giáo viên không có mặt ở lớp các
em vẫn làm tốt.
– Không phó mặc cho các thành viên cán bộ lớp, giáo viên phải kiểm tra đột
xuất 1, 2 bài của học sinh trong mỗi tổ. Áp dụng biện pháp này đỡ tốn thời gian,
không chiếm mất giờ dạy mà còn rèn cho học sinh tính tự giác cao, đồng thời hạn
chế việc mất trật tự của các em khi chưa vào học.
– Giao quyền tự quản cho cán bộ lớp trong những hoạt động mà các em đã
được hướng dẫn để phát huy tính năng động cho học sinh (thể dục giữa giờ, sinh
hoạt đội, nhặt rác, …).
– Tuyên dương, nhắc nhở kịp thời với những cá nhân tiến bộ và chưa tiến bộ
trong việc thực hiện nề nếp chung của lớp. Ví dụ: Đi học đúng giờ, nghỉ học phải
xin phép. Các em đi học mặc đồng phục, vệ sinh cá nhân, để dép đúng nơi quy định,
… Từ đó tạo cho các em sự tự giác biết tự lo cho bản thân, tự giác học tập, thi đua
để tạo thành tích giữa các thành viên trong lớp và thi đua giữa các khối lớp trong
toàn trường.
Khi kết hợp chặt chẽ những hoạt động trên thì nề nếp lớp học sẽ đi vào khuôn
khổ và điều đó sẽ là một phần quan trọng giúp giáo viên tiến hành các hoạt động học
tập dễ dàng hơn.
c. Xây dựng nền nếp xếp hàng vào lớp và khi ra về
Nề nếp này phải được tiến hành thường xuyên theo từng buổi học. Đây là nề
nếp mang tính trật tự, kỉ luật cần được duy trì suốt năm học. Để làm tốt công tác này,
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 13
tôi đã tiến hành từng bước như sau:
– Tôi quy định khi các em xếp hàng vào lớp các em đứng thành 3 hàng ứng
với 3 tổ (tổ trưởng đứng đầu, tổ phó đứng cuối).
– Tôi cho các em đánh số thứ tự cho mình trong buổi xếp hàng đầu tiên và yêu
cầu học sinh phải nhớ số thứ tự.
– Khi xếp hàng ra về các em xếp thành hàng đôi: Lớp trưởng đi đầu hàng, tiếp
theo là thành viên tổ 1 và thành viên tổ hai, ở hàng hai là lớp phó sẽ dẫn đầu tổ 3 và
phía sau là thành viên tổ.
– Mỗi khi xếp hàng vào lớp các em chỉ cần nhớ số thứ tự và vị trí của mình mà
vào ngay hàng ngũ. Cũng như khi ra về cán bộ lớp đi xen kẽ như vậy để nhắc nhở
các bạn đi cho ngay ngắn, không chen lấn, xô đẩy, đùa giỡn gây mất trật tự, ảnh
hưởng đến thi đua của lớp. Bắt đầu từ tháng 11 về sau các em đã quen dần và đi vào
nề nếp.
Khi việc xếp hàng đã đi vào nề nếp thì thời gian tiến hành sẽ rất nhanh, tốn ít
thời gian và không gây mất trật tự trước lớp học.
d. Xây dựng nề nếp chuẩn bị tập vở
Thường ngày các em thường phải mang tất cả đồ dùng học tập mà các em có
đến lớp, đôi lúc cặp không còn chỗ chứa, rất nặng nề so với thể trạng của các em.
Nhưng bên cạnh đó còn một số em lại quên mang sách vở đã gây khó khăn cho việc
dạy – học. Vì thế tôi từng bước hướng dẫn các em mang sách, vở đúng theo quy định
phân môn và thời khóa biểu.
– Ghi thời khóa biểu dán ngay góc học tập ở nhà.
– Sách vở học để ngay ngắn, gọn gàng. Bọc và ghi nhãn vở đầy đủ.
– Cuối mỗi buổi học trước khi về nhà tôi dành vài phút để hướng dẫn các em
đem theo sách, vở gì cho ngày mai và gọi học sinh nhắc lại.
– Dặn học sinh tối học bài xong phải chuẩn bị sách, vở và đồ dùng học tập cho
ngày mai. Tránh sáng dậy trễ các em lúng túng nên soạn không đầy đủ.
– Vào đầu buổi học các tổ trưởng kiểm tra lại, nếu em nào thực hiện không đúng
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 14
tôi sẽ hướng dẫn lại, sai phạm nhiều lần sẽ báo phụ huynh nhờ sự giúp đỡ. Với các
bước thực hiện như trên cho đến học kì một thì các em đã có thói quen chuẩn bị sách
vở đúng theo quy định, các em cảm thấy thoải mái không còn lo sợ khi đến lớp mà
quên mang sách, vở nên việc học tập diễn ra nhẹ nhàng hơn.
e. Xây dựng nền nếp học tập
Tổ chức có kế hoạch hoạt động học tập cho học sinh nhằm nâng cao kết quả học
tập là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của giáo viên chủ nhiệm. Kết
quả hoạt động học tập không những thể hiện ở kết quả nắm tri thức, kỹ năng, kỹ xảo
mà còn thể hiện ở kết quả phát triển năng lực của trí tuệ, năng lực tư duy sáng tạo ở
học sinh.
– Mỗi ngày tôi đều đến lớp sớm (15 phút) dành thời gian để quan tâm tới các
em, tạo cho các em sự gần gũi, tin cậy, hướng dẫn các em truy bài. Khi tôi gần gũi
với các em thì các em không còn e dè, các em đã biết hoạt động học tập ở trường là
vì thích hơn là vì nghĩa vụ.
– Tôi yêu cầu các em viết cụ thể thời gian biểu ở nhà của mình.
– Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh qua việc kiểm tra bài cũ.
– Hướng dẫn cha mẹ học sinh quản lý học sinh học tập ở nhà (có góc học tập ở
nhà và thời gian biểu cho học sinh).
Tôi tích cực đổi mới phương pháp dạy và học phù hợp với đối tượng học sinh
mình phụ trách, để tăng cường tính tự học của học sinh, thường xuyên sử dụng tranh
ảnh, đồ dùng học tập mang tính minh họa cao để tạo hứng thú học tập cho các em.
Tạo cho học sinh có thói quen tự lực, không dựa dẫm vào bạn khi làm bài ở
lớp, khi kiểm tra. Trong các kì kiểm tra học sinh làm bài nghiêm túc.
Phân loại học sinh để có kế hoạch phụ đạo và bồi dưỡng:
* Đối với học sinh khá giỏi: Trong các tiết dạy, tôi đưa ra từ 1 đến 2 câu hỏi
với yêu cầu cao hơn (mức độ 4). Để ra các câu hỏi này, tôi luôn nghiên cứu kỹ nội
dung bài dạy, tìm hiểu ở các tài liệu có liên quan và tính ứng dụng vào thực tế nhằm
mục đích hướng dẫn, kích thích học sinh (nhất là học sinh khá giỏi) tự tìm ra kiến
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 15
thức mới, mở rộng tầm hiểu biết của học sinh và khả năng tự giải quyết vấn đề trong
cuộc sống.
* Đối với học sinh còn hạn chế về tiếp thu kiến thức, kĩ năng: Qua tìm hiểu
theo dõi trong quá trình giảng dạy tôi nắm được những học sinh còn hạn chế về tiếp
thu kiến thức. Tôi đưa ra bài tập cơ bản (mức độ 1, 2), sử dụng câu hỏi nhỏ, đơn
giản, phù hợp với sức học của mỗi em, gọi các em trả lời hoặc giải bài tập, động viên
kịp thời cũng như giúp đỡ các em trong quá trình thực hiện các bài tập. Từ các bài
tập dễ tôi nâng dần lên theo sự tiến bộ của học sinh. Bên cạnh đó, thành lập các đôi
bạn cùng tiến, xếp cho học sinh khá giỏi ngồi gần bạn yếu, kém. Qua một thời gian
tôi thấy các em yếu kém tiến bộ hẳn lên.
Thường xuyên trao đổi học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp để bổ sung
phương pháp phụ đạo và bồi dưỡng cho bản thân nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng
và phụ đạo mà mình đã đặt ra.
Tạo cho học sinh thói quen và sự say mê đọc sách bằng cách khuyến khích các
em đọc sách báo ở thư viện mỗi tuần 1 – 2 lần vào giờ ra chơi.
Tôi cố gắng xây dựng ở các em những động cơ học tập, khích lệ các em vượt
mọi trở ngại bằng sự quan tâm, nhắc nhở có sự khen thưởng kịp thời.
Với kết quả trên, tôi thấy sự nỗ lực rèn luyện của tôi cho các em đã dần có kết
quả. Tập thể lớp giữa học kỳ một được thầy cô bộ môn cũng như nhà trường đánh
giá ngoan và nề nếp.
Giải pháp 5. Giáo dục đạo đức
Trong quá trình giáo dục, công tác lớn được đặt ra đó là giáo dục cho học sinh
những phẩm chất đạo đức theo mục tiêu giáo dục đã đề ra. Cụ thể, phải hình thành
ở học sinh niềm tin đạo đức, ý thức chấp hành luật pháp, động cơ học tập tích cực,
thái độ ứng xử đúng đắn, hệ thống xu hướng và tính cách tốt đẹp, … Kết quả giáo
dục cần đạt được là học sinh tự giác biến những yêu cầu của xã hội thành hành vi và
thói quen tương ứng. Vì vậy, việc rèn luyện hành vi và đặc biệt rèn thói quen đạo
đức cho học sinh là không thể thiếu trong công tác giáo dục học sinh mà giáo viên
Công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả – Bước quan trọng tạo dựng nền nếp, rèn ý thức và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
Tác giả: Khúc Thị Hoa – Giáo viên trường Tiểu học Trần Nhân Tông – Thành phố Nam Định 16
chủ nhiệm chính là người chịu trách nhiệm trước nhà trường.
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT
Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa