Một số biện pháp chỉ đạo đội ngũ trong việc tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ mẫu giáo theo quan điểm Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường Mầm non
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Mỗi con người đều có sự khác biệt về: Điều kiện sống, hoàn cảnh, thể chất,
năng lực … trẻ em cũng không nằm ngoài điều đó. Mỗi trẻ đều có một sự khác biệt
về hoàn cảnh, môi trường sống, điều kiện gia đình và học tập, … Chính vì thế, mỗi
trẻ em là một cá thể riêng biệt khác nhau về thể chất, mối quan hệ xã hội, trí tuệ,
tình cảm, tâm lý, … Điều này đồng nghĩa với việc từng trẻ sẽ có hứng thú, cách học
và trình độ học tập khác nhau.
Vì những lí do đó, người lớn và nhất là người làm công tác giáo dục mầm
non cần chú ý những điều xảy ra trong suốt thời thơ ấu của trẻ. Điều đó có thể ảnh
hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến tương lai của trẻ. Những trải nghiệm đầu đời của
trẻ cần phải phù hợp với mức độ phát triển của từng cá nhân. Đồng thời phải xây
dựng dựa trên những cơ sở mà trẻ đã được biết và có thể thực hiện được. Chính vì
vậy, chúng ta phải cẩn trọng, không được dạy những gì quá khó đối với trẻ.
“Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội được
học bằng nhiều cách khác nhau”, người giáo viên mầm non cần dựa trên những nhu
cầu, khả năng, thế mạnh và hứng thú của từng trẻ. Tuy nhiên, các cô giáo cần phải
tin tưởng vào trẻ và hy vọng trẻ có thể đạt được những thành công, tiến bộ. Đồng
thời cần tạo những cơ hội học cho trẻ bằng những cách khác nhau và cả hoạt động
vui chơi. Quan sát và phản ánh sự phát triển của từng trẻ và xây dựng trên tất cả
những gì mà trẻ đã được biết và có thể thực hiện được.
Việc tổ chức các hoạt động giáo dục theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” là
yêu cầu xuyên suốt trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục mầm non trong
những năm gần đây. Nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng
và hiệu quả giáo dục trẻ, đáp ứng với yêu cầu và xu thế hội nhập của toàn ngành
Giáo dục hiện nay; thực hiện chủ trương đổi mới phương pháp giáo dục trong toàn
ngành nói chung và bậc học Mầm non nói riêng; cùng với những kinh nghiệm, hiểu
biết của bản thân và mong muốn làm thế nào để giúp giáo viên tổ chức hoạt động
chung cho trẻ mẫu giáo có hiệu quả, đồng thời phát huy tính sáng tạo trong thiết kế
2
và tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ
đạo đội ngũ trong việc tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ mẫu giáo theo quan
điểm: Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non Nghĩa Minh” để
làm đề tài nghiên cứu và trình bày.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến.
Chương trình giáo dục Mầm non sau sửa đổi là chương trình khung quốc gia. Từ
đó nhà trường phát triển thành chương trình nhà trường căn cứ vào điều kiện thực
tế của nhà trường và địa phương để xây dựng kế hoạch, tổ chức và triển khai thực
hiện tới các tổ chuyên môn theo từng độ tuổi ( nhóm, lớp); tiếp tục xây dựng kế
hoạch theo tháng( chủ đề), tuần, ngày, xong trong quá trình triển khai thực hiện nhà
trường cần đáp ứng được đa dạng hóa nhu cầu giáo dục phù hợp với điều kiện của
nhà trường, nhóm lớp, địa phương và trên cơ sở theo quan điểm “Giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm”
Để chỉ đạo và quản lý giáo viên tổ chức thực hiện mục tiêu, nội dung và nhiệm
vụ Chương trình giáo dục Mầm non; các chủ đề trong chương trình được lựa chọn
và sắp xếp một cách có hệ thống. Qua đó, khi tổ chức các hoạt động giáo dục cho
trẻ, giáo viên sẽ dễ dàng khai thác, lựa chọn, tích hợp nội dung sao cho phù hợp với
nhận thức của trẻ; đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo của giáo viên khi
thiết kế các hoạt động. Đây là yêu cầu rất quan trọng đòi hỏi giáo viên phải nhận
thức và xác định được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc tổ chức các hoạt
động giáo dục đó. Trong quá trình chỉ đạo có những thuận lợi và khó khăn tôi cần
phát huy và khắc phục:
1.1. Thuận lợi:
Nhà trường luôn được sự quan tâm, sự chỉ đạo của Đảng ủy, HĐND, UBND
xã; Sở GD& ĐT; Phòng GD-ĐT; các ban ngành đoàn thể trong xã; Ban đại diện
cha mẹ học sinh thường xuyên phối kết hợp và giúp đỡ nhà trường trong công tác
nâng cao chất lượng CSGD trẻ, tạo điều kiện mua sắm sách vở, đồ dùng, đồ chơi,
3
trang thiết bị cá nhân cho trẻ; đảm bảo 100% trẻ đến lớp có đầy đủ trang thiết bị,
ĐDĐC từng độ tuổi.
Trường lớp khang trang, đảm bảo môi trường giáo dục an toàn, thân thiện,
xanh sạch, đẹp. Chất lượng CSND & GD luôn giữ vững, là một trong năm đơn vị
đứng đầu ngành học mầm non trong huyện Nghĩa Hưng.
100% CBGV đạt chuẩn và được hưởng các chế độ chính sách theo quy định.
Có tư tưởng đạo đức lối sống lành mạnh; có tinh thần trách nhiệm, ý thức kỷ luật
tốt và giàu lòng yêu nghề mến trẻ.
100% trẻ bán trú tại trường, số trẻ được phân chia theo đúng độ tuổi, tạo
thuận lợi trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ.
Thu nhập của phụ huynh ổn định đã tạo điều kiện thuận lợi trong công tác xã
hội hóa giáo dục và đóng góp các nguồn theo quy định hàng tháng nhanh và thuận
tiện.
1.2. Khó khăn:
Địa phương có công ty nước ngoài hoạt động, cha mẹ trẻ là công nhân phải
đi làm ca kíp hoặc bố mẹ đi làm ăn xa nên sự quan tâm tới trẻ và sự phối hợp với
giáo viên còn gặp nhiều khó khăn. Phần đa các thông tin trao đổi đều thông qua
ông bà, anh chị và người thân của trẻ.
Một số giáo viên chưa linh hoạt, sáng tạo trong việc vận dụng chương trình
giáo dục Mầm non vào thực tế giảng dạy cũng như vận dụng các phương pháp đổi
mới và tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động, khám phá, trải nghiệm tích cực trong các
hoạt động.
Công tác tự học, tự bồi dưỡng chưa được cải cách và bứt phá.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến:
2.1. Bồi dưỡng về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động
giáo dục cho cán bộ giáo viên thông qua các chuyên đề theo quan điểm “ Lấy trẻ
làm trung tâm”.
Ưu tiên bố trí sắp xếp cho giáo viên cốt cán, giáo viên giỏi tham gia hội thảo,
tập huấn các chuyên đề do các cấp Bộ, Sở, Phòng triển khai trong năm học( Tập
4
huấn online của Bộ, Sở, Phòng…). Căn cứ tình hình thự tế của nhà trường biên
soạn nội dung, tổ chức triển khai tập huấn cho cán bộ, giáo viên nhà trường những
nội dung lý thuyết và tổ chức dạy thực hành cho toàn trường dự giờ, góp ý để đưa
ra các giải pháp hay và sáng tạo phù hợp.
Hình ảnh: Lớp tập huấn chuyên môn CTGDMN
Các tổ chuyên môn tổ chức bồi dưỡng, trao đổi, học hỏi và giúp đỡ nhau
trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ thông qua hình thức sinh hoạt chuyên môn
hoặc trao đổi nhóm.
5
Hình ảnh: Giáo viên trong tổ, nhóm trao đổi chuyên môn
Chỉ đạo tổ chức cho giáo viên thực hành, dự giờ rút kinh nghiệm các hoạt
động nhằm giúp giáo viên có cơ hội được trải nghiệm và đưa ra các phương pháp,
biện pháp hay cho đồng nghiệp.
6
Hình ảnh: Giáo viên dự giờ, rút kinh nghiệm
2.2. Bồi dưỡng kỹ năng lựa chọn nội dung, chỉ đạo giáo viên thực hiện
chương trình đề theo quan điểm “ Lấy trẻ làm trung tâm”.
CTGDMN được biên soạn theo hướng chương trình khung cấp quốc gia, có
tính liên thông chặt chẽ giữa các độ tuổi, liên thông chương trình giáo dục phổ
thông. Dựa vào CT, BGH và GV xây dựng kế hoạch ND,CS & GD thể hiện các
mục tiêu cụ thể, phản ánh được kết quả mong đợi, đáp ứng với sự phát triển của trẻ
theo giai đoạn, thời điểm. Phù hợp với sự phát triển của trẻ và điều kiện thực tế của
địa phương, trường/lớp.
Tôi cùng Ban giám hiệu giúp giáo viên chủ động trong việc xây dựng kế
hoạch hoạt động phù hợp với nhận thức và đặc điểm của trẻ của từng nhóm, lớp;
linh hoạt lựa chọn thời gian, đề tài cũng như cách thức, phương pháp tổ chức các
hoạt động giáo dục phù hợp với hứng thú của trẻ và điều kiện cơ sở vật chất, của
lớp mình, trường mình.
7
Hình ảnh: GV Lựa chọn điều kiện cơ sở vật chất
để lựa chọn các hoạt động phù hợp
8
Coi trọng tính tích hợp toàn diện, coi trọng việc hình thành và phát triển các
phẩm chất, năng lực, kĩ năng sống cho trẻ; tạo sự gắn kết các nội dung nuôi dưỡng,
chăm sóc, giáo dục, tác động một cách thống nhất đồng bộ đến sự phát triển của trẻ.
Khuyến khích trẻ tham gia hoạt động giáo dục bằng vận động thân thể và các giác
quan dưới nhiều hình thức khác nhau.
Linh hoạt và sáng tạo trong thực hiện chương trình, thể hiện sự kết hợp hài
hòa giữa nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục; kế hoạch được điều chỉnh dựa trên kết
quả đánh giá sự phát triển của trẻ. Và sẵn sàng ứng phó với dịch bệnh hoặc tình
huống khẩn cấp xảy ra trong cộng đồng và trong nhà trường .
Chú trọng đến hoạt động chủ đạo của từng lứa tuổi, tạo ra cơ hội cho trẻ hoạt
động tích cực, phù hợp với nhu cầu, hứng thú và sự phát triển của từng cá nhân,
giúp trẻ có cơ hội được bộc lộ hết khả năng của riêng mình. Tôn trọng sự khác biệt
về đặc điểm, sở thích, thói quen của từng cá nhân trẻ; khích lệ trẻ phát huy khả
năng tự lập, tự tin, sáng tạo, tư duy linh hoạt và khả năng phản biện; Chú trọng đến
rèn kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi hoạt động. Cá thể hóa hoạt
động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục đối với những trẻ thiếu hụt hoặc có hoàn
cảnh khó khăn. Đáp ứng giáo dục toàn diện, tích hợp lấy trẻ làm trung tâm theo
phương châm trẻ “học mà chơi, chơi mà học”.
Đối với lớp mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi: Chú trọng hơn đến chuẩn bị cho trẻ em
5 tuổi thích ứng với hoạt động học tập và tâm thế sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1.
Đối với lớp mẫu giáo 3 – 4 tuổi và 4 – 5 tuổi: Đã chú trọng hơn đến rèn kỹ
năng sống cho trẻ; đưa nội dung bước đầu cho trẻ làm quen chữ cái vào thực hiện
chương trình.
Cung cấp cho trẻ những kiến thức, kỹ năng theo hướng tích hợp (tích hợp
mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức, đánh giá). Tích hợp nội
dung nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, phát triển toàn diện các mặt (thể chất, ngôn
ngữ, nhận thức, tình cảm – kỹ năng xã hội, thẩm mĩ)
9
10
Hình ảnh: GV Đa dạng hóa các hình thức giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện
11
2.3. Tạo điều kiện, cơ hội giúp giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy
Nhằm giúp giáo viên hiểu sâu sắc về đổi mới phương pháp dạy học theo
quan điểm “ Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”, tôi cùng Ban giám hiệu nhà trường
xây dựng và tổ chức cho giáo viên dự giờ các tiết dạy sáng tạo, hội giảng chuyên
đề. Tổ chức cho giáo viên thảo luận, phân tích để thấy rõ điểm đổi mới, sự sáng tạo
của tiết dạy đó và nhận xét có gì khác so với những hoạt động trước đó. Đồng thời
qua những lần dự giờ trên lớp, tôi đã gợi ý để giáo viên nhìn ra những ưu điểm,
những hạn chế của bản thân trong việc vận dụng các phương pháp vào quá trình
giảng dạy. Từ đó, giúp giáo viên hiểu sâu hơn về đổi mới phương pháp; đồng thời
khuyến khích, động viên giáo viên mạnh dạn, sáng tạo trong việc lựa chọn phương
pháp, hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ đạt hiệu quả cao.
Giúp giáo viên mạn dạn, tự tin tìm ra những yêu cầu khi tổ chức một hoạt
động, như sau:
+ Cần nghiên cứu kỹ nội dung đề tài, xác định trọng tâm kiến thức, kỹ năng
của bài học và xây dựng, thiết kế các hình thức tổ chức của hoạt động giáo dục.
+ Chuẩn bị hệ thống câu hỏi đàm thoại và dự kiến những tình huống xảy ra
trong quá trình tổ chức hoạt động và đưa ra hướng khắc phục.
+ Lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động phù hợp với điều kiện của lớp, phù
hợp với đề tài và lĩnh vực lựa chọn. Tùy nội dung và mục đích cụ thể của hoạt
động, để xác định được cách tổ chức hoạt động đạt hiệu quả cao nhất. Ví dụ: Nếu
mục đích cần rèn kỹ năng cho trẻ thì giáo viên cần chú ý đến phương pháp giáo
dục, như: Cho trẻ hoạt động theo nhóm cùng khám phá, trải nghiệm sau đó gợi ý
cho trẻ thảo luận và nhận xét những vấn đề được đặt ra xoay quanh bài học.
Thực hiện phương pháp” Lấy trẻ làm trung tâm” dựa trên sự hiểu biết, hứng
thú, nhu cầu của trẻ để từ đó đưa ra nội dung, kiến thức cho phù hợp với đặc điểm
tâm sinh lý của trẻ. Hình thức tổ chức hoạt động cần đa dạng, phong phú tùy vào sự
sáng tạo của mỗi giáo viên để tiết học trở nên nhẹ nhàng, không gò bó, áp đặt trẻ
theo nguyên tắc “Học mà chơi, chơi mà học” để đạt mục đích cao nhất.
12
Tùy theo các hoạt động chung ở mỗi chủ đề, giáo viên có thể sáng tạo những
hình thức và phương pháp phong phú, đa dạng, tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động,
khám phá, bộc lộ suy nghĩ và sáng tạo trong suốt quá trình hoạt động.
13
Hình ảnh: Những giờ dạy sáng tạo của giáo viên tạo cơ hội từng cá nhân trẻ
được hoạt động, khám phá, bộc lộ khả năng, suy nghĩ và sáng tạo.
14
Nhằm giúp giáo viên hiểu sâu sắc: Cần phải khuyến khích trẻ mạnh dạn tham
gia vào các hoạt động cùng cô và các bạn, giúp trẻ tự tin trong giao tiếp, tạo sự gần
gũi giữa cô và trẻ, tạo tâm thế thoải mái cho trẻ khi bước vào hoạt động. Giúp trẻ
chủ động, tích cực trong quá trình hoạt động, tạo cơ hội cho trẻ tìm tòi, khám phá,
trải nghiệm, thể hiện sự hiểu biết, suy nghĩ của trẻ thông qua các hoạt động trẻ
tham gia cùng các bạn
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT
Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa