Kiến thức cũ có liên quan

Kiến thức mới trong bài cần hình thành

– Thành phần cấu tạo nguyên tử

– Dấu điên tích electron, proton

– Sự tìm ra electron, hạt nhân, proton, nơtron

– Cụ thể đặc điểm các loại hạt trong nguyên tử: Điện tích, khối lượng…

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1; Thành phân cấu tạo của nguyên tử

Mục tiêu: Biết sự tìm ra electron, hạt nhân nguyên tử, proton, nơtron, đặc điểm của từng loại hạt Hiểu thành phần cấu tạo của nguyên tử, so sánh khối lượng electron với p, n

-Gv:Electron do ai tìm ra và được tìm ra năm nào?

-Hs trả lời

-Gv: Trinh chiếu mô hình sơ đồ thí nghiệm tìm ra tia âm cực, yêu cầu hs nhận xét đặc tính của tia âm cực

– Gv yêu cầu hs cho biết khối lượng, điện tích của electron Gv kết luận

– Hạt nhân được tìm ra năm nào, do ai?

– Gv trình chiếu mô hình thí nghiệm bắn phá lá vàng tìm ra hạt nhân ntử.

– Hs nhận xét về cấu tạo của nguyên tử

– Gv kết luận

– Proton được tìm ra vào năm nào, bằng thí nghiệm gì?

– Gv thông tin về khối lượng, điện tích  Giá trị điện tích p bằng với electron nhưng trái dấu; q_e = 1- thì q_p = 1+

– Gv thông tin, yêu cầu hs so sánh khối lượng của electron với p và n

– Hs kết luận

– Các em có thể kết luận gì về hạt nhân nguyên tử ?

– Gv kết luận

I. THÀNH PHÂN CẤU TẠO CỦA NGUYÊN TỬ:

1. Electron (e):

• Sự tìm ra electron: Năm 1897, J.J. Thomson (Tôm-xơn, người Anh ) đã tìm ra tia âm cực gồm những hạt nhỏ gọi là electron(e).

• Khối lượng và điện tích của e:

+ m_e = 9,1094.10^-31kg.

+ q_e = -1,602.10^-19 C(coulomb) = -1 (đvđt âm, kí hiệu là – e₀).

2. Sự tìm ra hạt nhân nguyên tử:

Năm 1911, E.Rutherford( Rơ-dơ-pho, người Anh) đã dùng tia bắn phá một lá vàng mỏng để chứng minh rằng:

-Nguyên tử có cấu tạo rỗng, phần mang điện tích dương là hạt nhân, rất nhỏ bé.

-Xung quanh hạt nhân có các e chuyển động rất nhanh tạo nên lớp vỏ nguyên tử.

-Khối lượng nguyên tử hầu như tập trung vào hạt nhân ( vì khối lượng e rất nhỏ bé).

3. Cấu tạo hạt nhân nguyên tử:

1. Sự tìm ra proton:

Năm 1918, Rutherford đã tìm thấy hạt proton(kí hiệu p) trong hạt nhân nguyên tử:

m_p = 1,6726. 10^-27kg.

q_p = +1,602. 10^-19Coulomb(=1+ hay e₀,tức 1 đơn vị đ.tích dương)

2. Sự tìm ra nơtron:

Năm 1932,J.Chadwick(Chat-uých) đã tìm ra hạt nơtron (kí hiệu n) trong hạt nhân nguyên tử:

m_n m_p .

q_n = 0 .

3. Cấu tạo của hạt nhân nguyên tử:

• Trong hạt nhân nguyên tử có các proton và nơtron.

Hoạt động 2: Kích thước và khối lượng của nguyên tử

Mục tiêu: Biết sự chênh lệch kích thước giữa hạt nhân và nguyên tử và so sánh, Biết đơn vị đo kích thước nguyên tử, đơn vị đo khối lượng nguyên tử

– Gv thông tin

-Nguyên tử H có bán kính khoảng 0,053nmĐường kính khoảng 0,1nm, dường kính hạt nhân nguyên tử nhỏ hơn nhiều, khoảng 10^-5nmEm hãy xem đường kính nguyên tố và hạt nhân chênh lệch nhau như thế nào?

– Hs tính toán, trả lời

– Gv minh hoạ ví dụ phóng đại ntử

– Gv thông tin, yêu cầu hs nghiên cứu bảng 1/8

II/ KÍCH THƯỚC VÀ KHỐI LƯỢNG CỦA NGUYÊN TỬ:

1. Kích thước nguyên tử:

• Người ta biểu thị kích thước nguyên tử bằng:

+ 1nm(nanomet)= 10^{– 9} m

+ 1A⁰ (angstrom)= 10^-10 m

• Nguyên tử có kích thước rất lớn so với kích thước hạt nhân (lần).

• d_e,p10^-8nm.

2. Khối lượng nguyên tử:

• Do khối lượng thật của 1 nguyên tử quá bé, người ta dùng đơn vị khối lượng nguyên tử u(đvC).

• 1 u = 1/12 khối lượng 1 nguyên tử đồng vị cacbon 12 = 1,6605.10^-27kg.(xem bảng 1/trang 8 sách GK 10).

Kiến thức cũ có liên quan

Kiến thức mới trong bài cần hình thành

– Cấu tạo của hạt nhân nguyên tử

– Nguyên tố hoá học

– Số khối, điện tích hạt nhân, số hiệu nguyên tử

– Đồng vị

– Định nghĩa NTHH mới

– Kí hiệu nguyên tử

– Điện tích hạt nhân là đặc trưng của nguyên tử

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hạt nhân nguyên tử

Mục tiêu: Hiểu về hạt nhân nguyên tử; Biết cách tính và rèn luyện tính nguyên tử khối trung bình, tính các loại hạt dựa vào số khối và số hiệu

– Gv: Điện tích hạt nhân nguyên tử được xác định dựa vào đâu?

– Hs trả lời

– Gv: Số khối A được xác định như thế nào?

– Hs trả lời

– Gv lấy vd cho hs tính số khối

I/ HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ:

1.Điện tích hạt nhân:

-Hạt nhân có Z proton điện tích hạt nhân là +Z.

-Số đơn vị điện tích hạt nhân Z = số proton = số electron .

nguyên tử trung hòa về điện .

2.Số khối (A): = Số proton(Z) + Số nơtron(N)

• A = Z + N

• Số đơn vị điện tích hạt nhân Z và số khối A đặc trưng cơ bản cho hạt nhân và nguyên tử.

Hoạt động 2: Nguyên tố hoá học

Mục tiêu: Biết định nghĩa mới về nguyên tố hoá học, hiểu kí hiệu nguyên tử

– Gv: Trong phân ôn tập đầu năm, chúng ta có nhắc đến nguyên tố hoá học, em nào có thể nhắc lại định nghĩa?

– Hs trả lờiGv kết luận

– Gv thông tin

– Gv lấy một số ví dụ để hs xác định số khối, số hiệu nguyên tử :

– Hs vận dụng tính số n của các nguyên tố trên

II/ NGUYÊN TỐ HÓA HỌC:

1. Định nghĩa:

Nguyên tố hóa học gồm những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân .

2. Số hiệu nguyên tử (Z):

Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử của 1 nguyên tố được gọi là số hiệu của nguyên tố đó, kí hiệu là Z.

3. Kí hiệu nguyên tử:

Nguyên tố X có số khối A và số hiệu Z được kí hiệu như sau:

Hoạt động 3: Đồng vị

Mục tiêu: Củng cố về đồng vị

– Những nguyên tử như thế nào được gọi là đồng vị của một nguyên tố ?

– Hs trả lời

– Gv kết luận, vd

III/ ĐỒNG VỊ:

Đồng vị là những nguyên tử có cùng số proton, nhưng khác về số nơtron nên số khối khác nhau.

Vd : Nguyên tố hiđro có 3 đồng vị :

Proti Đơteri Triti