SKKN Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
I- ĐIỀU KIỆN, HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
gay từ những ngày còn nhỏ, khi còn ngày ngày cắp sách tới trường,
chúng tôi luôn được các thầy cô giáo nơi mái trường làng quê thân
yêu của mình kể cho nghe những câu chuyện thật hay về những danh nhân văn
hóa, những nhân tài kiệt xuất về nhiều lĩnh vực của đất nước Việt Nam chúng ta.
Tôi đặc biệt yêu thích môn toán của các thầy cô đã dạy tôi, càng yêu thích hơn
nữa những câu chuyện mà các thầy cô đã kể cho mình nghe của việc ứng dụng
toán học trong thực tế cuộc sống mà những nhân tài đất Việt đã thực hiện suốt
chiều dài lịch sử dân tộc. Từ những câu chuyện gán cho Trạng Quỳnh cân voi
(thực tế là Trạng Lường Lương Thế Vinh thực hiện việc này), Trạng Lường đo
độ dày tờ giấy, đo chiều rộng của sông mà không cần qua sông, chuyện Vũ Hữu
xây cổng thành không thừa một viên gạch, … Những câu chuyện đó là cả một thế
giới tuổi thơ tôi với ước mơ một ngày mình có thể thực hiện được một điều gì đó
kì diệu tương tự như vậy.
Một kỉ niệm thật đặc biệt mà sau này đã thực sự tạo những ấn tượng rất
mạnh đối với tôi là năm tôi sinh ra (1979) chính là năm mà anh học sinh Lê Bá
Khánh Trình (sinh năm 1963) – một trong 5 học sinh Việt Nam được chọn tham
gia Olympic Toán Quốc tế ở London. Khi đó ông là học sinh tại lớp chuyên toán
trường Quốc học Huế. Ông đã đạt giải nhất với số điểm tuyệt đối 40/40 đồng thời
được tặng giải đặc biệt về lời giải độc đáo trong kỳ thi này. Đây chính là người
được mệnh danh “Cậu bé vàng toán học Việt Nam”.
Những chuyện kể về cậu học trò Lê Bá Khánh Trình khi đó đã thực sự cho
tôi thêm đam mê với môn Toán. Xin được trích dẫn một đôi dòng được viết trên
trang tạp chí của Đại học Duy Tân về cuộc hội ngộ giữa anh học sinh Lê Bá
Khánh Trình và người đã chấm điểm tối đa cho anh năm nào:
Một khoảnh khắc vĩ đại (a great moment)!
Trong một buổi nói chuyện nhân dịp làm đề IMO năm nay, GS Tony
Gardiner, nhà toán học người Anh, chia sẻ: “Lần đầu tôi biết đến IMO là vào
năm 1979, khi IMO diễn ra trên đất Anh và tôi được mời chấm hình học. Năm đó
N
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
3
có một giải đặc biệt dành cho một lời giải độc đáo và ngắn gọn của một thí
sinh Việt Nam”.
“Người thí sinh đó sẽ có mặt ở IMO năm nay với tư cách phó đoàn”, ngay
lúc ấy PGS – TS Lê Anh Vinh, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt
Nam, Trưởng đoàn Việt Nam tham dự IMO năm nay, reo lên. “Ồ, vậy sao? Chắc
chắn tôi sẽ phải gặp lại cậu ấy!”, GS Tony Gardiner cũng reo lên. Và cuộc hội
ngộ ấy đã diễn ra vào ngày 18.7 tại Vương Quốc Anh.
GS Tony Gardiner bây giờ đã là một lão tướng nhưng vẫn xung trận chấm
hình học ở bài 2. Còn cậu học sinh 17 tuổi Lê Bá Khánh Trình ngày ấy bây giờ
đã là một vị phó Trưởng đoàn Việt Nam tham dự IMO. “Ngày đó chúng tôi đã
tính hết các nước cho lời giải bài hình. Cho nên khi đội chấm đưa lên một lời giải
rất ngắn thì tất cả đều cười và nói rằng chắc chắn lời giải sai. Nhưng sau khi
xem kỹ thì chúng tôi dần dần hiểu rằng không thể tìm ra chỗ sai – “Một khoảnh
khắc vĩ đại” (a great moment). Sau khi kiểm tra kỹ chính tôi đã đề xuất trao giải
đặc biệt cho lời giải này”, GS Tony Gardiner nhớ lại.
Khoảnh khắc vĩ đại đó đã dẫn tôi trở thành một giáo viên. Liền sau đó, với
sự kiện Giáo sư Ngô Bảo Châu giành giải Fields (giải thưởng được coi như giải
Nobel toán học thế giới), tôi đã rất vui mừng và hi vọng một ngày mình cũng có
thể có một người học trò đạt được tầm vóc như vậy. Những công dân vĩ đại chính
là những minh chứng vĩ đại cho sự hội nhập tự tin, mạnh mẽ của Việt Nam với
thế giới rộng lớn. Họ cũng là những minh chứng xuất sắc cho trí tuệ Việt Nam.
Con đường mà tôi lựa chọn là tìm hiểu về các kì thi quốc tế để qua đó có thể
hướng các em học sinh của mình tới các kiến thức đỉnh cao của môn toán cũng
như có thể vinh danh bản thân, gia đình và đất nước trên các diễn đàn toán học
lớn. Việc tham gia các kì thi toán quốc tế không chỉ giúp các em học sinh có
được khả năng tiếng Anh thật tốt, không chỉ giúp các em tiến tới đỉnh cao của
toán học, đó còn là con đường giúp các em và chính giáo viên chúng tôi nhận biết
được vị trí của mình trên một tấm bản đồ rộng hơn, lớn hơn, xa hơn để nỗ lực
hơn từng ngày, từng giờ, để cống hiến nhiều hơn cho đất nước thân yêu.
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
4
Thiết nghĩ, trên con đường hội nhập quốc tế thì ngoại ngữ và trí tuệ là hai
hành trang quan trọng nhất của mỗi cá nhân, quốc gia.
Từ những định hướng và mong muốn như vậy, tôi đã tìm hiểu và dẫn dắt
học sinh tham gia một số cuộc thi, tóm tắt và viết thành đề tài báo cáo sáng kiến:
“Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế”
* *
*
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
5
II- MÔ TẢ GIẢI PHÁP
MÔ TẢ GIẢI PHÁP TRƯỚC KHI TẠO RA SÁNG KIẾN
Trong những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Bộ GD&ĐT về việc
đẩy mạnh học ngoại ngữ qua hình thức học sách song ngữ, một số nhà xuất bản
đã xuất bản một số sách giáo khoa song ngữ, tập trung chủ yếu là môn Toán, môn
Khoa học, Hoá, Sinh từ lớp 2 đến lớp 12.
Việc sử dụng bộ sách được Bộ Giáo dục hướng dẫn triển khai với 3 cấp độ:
+ Cấp độ 1: đối với giáo viên không thông thạo Tiếng Anh, học sinh dùng
sách để nghiên cứu, tham khảo, bổ sung thêm khiến thức về toán, khoa học.
+ Cấp độ 2, đối với giáo viên thể sử dụng được tiếng Anh thì dùng như tài
liệu bổ trợ để giảng dạy một số khái niệm cho học sinh, giải thích bằng tiếng Anh
để giúp học sinh tiếp cận, hiểu và vận dụng được các thuật ngữ liên quan đến
toán và các môn khoa học bằng tiếng Anh.
+ Cấp độ 3, nếu giáo viên có trình độ đạt chuẩn thì dùng sách này để dạy các
môn toán, khoa học một phần hoặc toàn bộ bằng tiếng Anh theo định hướng của
Sở giúp học sinh tiếp cận với chương trình phổ thông quốc tế, đọc được sách, tài
liệu của nước ngoài bằng tiếng Anh.
Các lớp, trường học sách song ngữ thực hiện bài kiểm tra đánh giá bằng
tiếng Việt như các lớp học SGK hiện hành.
Theo cá nhân tôi nhận thấy, là một trong những môn học được xem là cốt
lõi, chương trình Toán bằng tiếng Anh ngày càng phổ biến và thậm chí còn được
khuyến khích giảng dạy ở nhiều trường công lập. Định hướng cho trẻ học toán
bằng tiếng Anh ngay từ tiểu học mang lại rất nhiều lợi ích. Nghiên cứu cho thấy,
học cùng lúc hai ngôn ngữ sẽ làm tăng khả năng xử lý của hệ thần kinh, kích
thích bộ não phát triển. Khi con học cách dùng hay không dùng một cụm từ nào
đó, con cũng phát triển được tư duy nhận xét, sử dụng từ trong ngữ cảnh sao cho
hợp lý để có thể sử dụng tiếng Anh trôi chảy.
Tuy vậy, học cùng lúc hai ngôn ngữ không dễ dàng. Khi học sinh học toán
bằng tiếng Anh, các em không chỉ học về những khái niệm hay công thức toán
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
6
học, mà còn phải cố gắng làm quen và ghi nhớ những thuật ngữ toán, vốn không
xuất hiện trong các cuộc giao tiếp hằng ngày.
Chúng ta sẽ dễ thấy nhiều khó khăn của chương trình toán bằng tiếng Anh
khi con bắt đầu học đến toán đố (word problems) – vốn là nỗi ác mộng của nhiều
học sinh khi theo học các trường quốc tế. Lý do là bởi chưa nói đến việc giải đề,
để con có thể đọc, hiểu được đề bài đang nói gì, câu hỏi là gì, cũng đã là cả một
dấu hỏi lớn. Ngay cả đối với những em đã có thể nghe nói tiếng Anh giao tiếp
căn bản vẫn còn “vật lộn” với toán đố, bởi các em chưa quen với các từ, cụm từ
viết theo thuật ngữ toán học, chưa biết cách liên hệ để hiểu hết những dữ liệu có
trong bài toán, gạch chân những từ quan trọng hay không biết vẽ hình minh họa
bài toán sao cho dễ hiểu để từng bước tìm thấy đáp số.
Đó là về nội dung toán song ngữ được dạy tại một số trường ở Nam Định.
Tuy nhiên, về khía cạnh tham gia các cuộc thi có nội dung sử dụng tiếng Anh
trong đề bài và trình bày, hiện còn chưa phổ biến. Chính vì vậy, cá nhân tôi mong
muốn có thể góp phần giúp cho phong trào học tập nội dung toán song ngữ có sự
phát triển mạnh mẽ hơn nữa và học sinh có thể tham gia nhiều hơn các sân chơi
quốc tế quan trọng.
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
7
PHẦN II
MÔ TẢ GIẢI PHÁP SAU KHI CÓ SÁNG KIẾN
“Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế”
ề cơ bản, để thể hiện bản thân thật tốt, đặc biệt trong thời điểm hiện
nay, các kì thi đều sử dụng tiếng Anh như một ngôn ngữ chính trong cả
đề bài lẫn các bước trình bày thì học sinh cần có 2 yếu tố vô cùng quan trọng:
vốn ngoại ngữ và khả năng toán học.
– Về vốn ngoại ngữ: Học sinh cần được trang bị thật tốt ngay từ lớp 1, thậm
chí cần sớm hơn như vậy. Bên cạnh đó, ngoài yếu tố tiếng Anh thông thường, các
em cần được cung cấp đầy đủ hệ thống các thuật ngữ toán – tiếng Anh để có thể
hiểu và giải các bài toán trong các đề thi quốc tế. Hệ thống thuật ngữ này sẽ được
cung cấp tương thích theo lượng kiến thức mà các em được học theo từng khối
lớp.
– Về khả năng toán học: Ngoài các kiến thức được học trong chương trình
của Việt Nam, các em cần được bổ sung các kiến thức nâng cao, các kiến thức
mang tính tư duy, IQ và một số mảng kiến thức mà hiện tại chương trình Việt
Nam chưa đề cập tới. Đặc biệt một số kì thi tổ chức thi theo khung độ tuổi giành
cho nhiều khối lớp cùng tham gia. Trong các kì thi này, việc 1 học sinh thực hiện
lời giải của những bài toán giành cho học sinh lớp trên là chuyện thường xảy ra.
Điểm khác biệt lớn nhất trong các bài toán quốc tế so với các bài toán được dạy
trong chương trình Việt Nam chúng ta hiện tại chính là tính thực tiễn trong mỗi
bài toán rất cao.
Như vậy, để các em học sinh có thể tham gia các kì thi Toán quốc tế, rất cần
giúp các em có khả năng ngoại ngữ thật tốt và có năng lực toán học đảm bảo chất
lượng, đúng tiêu chí mà mỗi cuộc thi đề ra. Tuy nhiên, hiểu được vấn đề là
chuyện dễ dàng, thực hiện được 2 yếu tố này lại là câu chuyện rất khác bởi để
giúp học sinh có khả năng ngoại ngữ tốt, khả năng toán học tốt, hơn nữa lại là
những nội dung toán quốc tế thật sự chẳng dễ dàng. Nguồn tài liệu để hướng dẫn
học sinh là một trở ngại không hề nhỏ bởi không có những tài liệu đó ở Việt
V
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
8
Nam. Không những thế, ngoài việc các em học sinh cần được rèn luyện thật tốt,
thì đối với giáo viên rất cần nắm vững các sân chơi trí tuệ từ thể lệ, thời điểm,
quy định đến nội dung kiến thức và một số kĩ năng quan trọng để từ đó có thể có
những sự chuẩn bị thật tốt tất cả các điều kiện và luôn sẵn sàng trước mỗi kì thi
mà thầy trò tham gia. Đó chính là nội dung những giải pháp mà tôi đã triển khai
trong thời gian qua và bước đầu đã chứng tỏ được những hiệu quả khá tích cực.
Cụ thể:
Thứ nhất: Giáo viên cần nắm rõ thông tin về các kì thi toán quốc tế mà
mình quan tâm
Thứ hai: Trang bị cho học sinh đầy đủ hệ thống kiến thức chuẩn mực,
khoa học
Xin trân trọng giới thiệu dưới đây một số nội dung về các kì thi quốc gia,
quốc tế quan trọng sử dụng yếu tố song ngữ, sử dụng tiếng Anh và các tài liệu bồi
dưỡng học sinh.
I- MỘT SỐ KÌ THI QUỐC TẾ QUAN TRỌNG
SỬ DỤNG YẾU TỐ SONG NGỮ, SỬ DỤNG TIẾNG ANH
1. INTERNATIONAL KANGAROO MATH COMPETITION – IKMC
2. AUSTRALIAN MATHEMATICS COMPETITION – AMC
3. INTERNATIONAL MATHEMATICS ASSESSMENTS FOR SCHOOLS –
IMAS
4. SINGAPORE AND ASIAN SCHOOLS MATH OLYMPIAD – SASMO
5. SINGAPORE INTERNATIONAL MATH OLYMPIAD CHALLENGE –
SIMOC
6. INTERNATIONAL JUNIOR MATH OLYMPIAD – IJMO
7. INTERNATIONAL MATHEMATICS COMPETITION – IMC
8. MALAYSIA INTERNATIONAL MATHEMATICS OLYMPIAD
COMPETITION – MIMO
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
9
9. ASIA PARCIFIC MATHEMATICAL OLYMPIAD FOR PRIMARY
SCHOOLS – APMOPS
10. PRIMARY MATHEMATICS WORLD CONTEST – PO LEUNG KUK
(PMWC)
11. INTERNATIONAL MATHEMATICS AND SCIENCE OLYMPIAD –
IMSO
12. AMERICAN MATHEMATICS OLYMPIAD – AMO
13. ASIAN SCIENCE AND MATHEMATICS OLYMPIAD – ASMO
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
10
Xin trân trọng giới thiệu cụ thể:
1- INTERNATIONAL KANGAROO MATH COMPETITION (IKMC)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai:
Thi tại mỗi quốc gia. Tổ chức IEG tại Việt Nam
* Đối tượng dự thi:
| Cấp độ | Số câu hỏi | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | 18 | Lớp 1+2 | 45 phút |
| Cấp độ 2 | 24 | Lớp 3+4 | 60 phút |
| Cấp độ 3 | 30 | Lớp 5+6 | 75 phút |
| Cấp độ 4 | 30 | Lớp 7+8 | 75 phút |
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, bài thi được chia ra thành 3 phần với số
điểm của mỗi câu trả lời đúng của từng phần như sau:
| Phần thi | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 6, 8, 10, 10. | Mức độ dễ | 3 | Sai 1 câu trừ 1 |
| Phần 2 | Từ câu 9 đến câu 12, 16, 20, 20. | Mức dộ trung bình | 4 | Sai 1 câu trừ 1 |
| Phần 3 | Từ câu 17 đến câu 18, 24, 30, 30. | Mức độ khó | 5 | Sai 1 câu trừ 1 |
* Thời gian tổ chức: Tháng 3, tháng 4 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn:
Đa số các bài toán đều thuộc loại toán tư duy, không có kỹ thuật cũng như
phương pháp cố định với mỗi bài toán. Tuy nhiên, các bài toán tư duy có thể
được phân loại theo các dạng toán và các chuyên đề cụ thể.
Vậy nên, với kỳ thi này các em học sinh cần được làm quen và chuẩn bị
những kiến thức cơ bản về các dạng toán tư duy dựa trên các nguồn tài liệu tham
khảo và các đề thi năm trước.
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
11
2- AUSTRALIAN MATHEMATICS COMPETITION (AMC)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Thi tai mỗi quốc gia. Tổ chức ISMART
tại Việt Nam
* Đối tượng dự thi:
| Cấp độ | Số câu hỏi | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | 30 | Lớp 3+4 | 60 phút |
| Cấp độ 2 | 30 | Lớp 5+6 | 60 phút |
| Cấp độ 3 | 30 | Lớp 7+8 | 75 phút |
| Cấp độ 4 | 30 | Lớp 9+10 | 75 phút |
| Cấp độ 5 | 30 | Lớp 11+12 | 75 phút |
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, bài thi được chia ra thành 4 phần với
số điểm của mỗi câu trả lời đúng của từng phần như sau:
| Phần thi | Vị trí câu hỏi | Độ khó | mỗi câu Số điểm | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 10 (Trắc nghiệm) | Mức độ dễ | 3 | Câu sai không trừ |
| Phần 2 | Từ câu 11 đến câu 20 (Trắc nghiệm) | Mức độ trung bình | 4 | Câu sai không trừ |
| Phần 3 | Từ câu 21 đến câu 25 (Trắc nghiệm) | Mức độ khó | 5 | Câu sai không trừ |
| Phần 4 | Từ câu 26 đến câu 30 (Tự luận) (Kết quả điền số từ 000 đến 999) | Mức độ khó | 6, 7, 8, 9 và 10 | Câu sai không trừ |
* Thời gian tổ chức: Tháng 8, tháng 9 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Các bài toán tư duy đan xen với các bài toán truyền thống (bài toán chu vi,
tuổi, đo lường và đơn vị,…) theo tỷ lệ 50:50. Vậy nên, với kỳ thi này ngoài việc
ôn tập vững các kiến thức về các dạng toán cơ bản trên lớp, các em học sinh cũng
cần được làm quen và chuẩn bị những kiến thức cơ bản về các dạng toán tư duy
dựa trên các nguồn tài liệu tham khảo và các đề thi năm trước.
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
12
3- INTERNATIONAL MATHEMATICS ASSESSMENTS FOR
SCHOOLS (IMAS)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Thi tại mỗi quốc gia. Tổ chức IEG tại
Việt Nam
* Đối tượng dự thi
| Cấp độ | Số câu hỏi | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | 25 | Lớp 3+4 | 75 phút |
| Cấp độ 2 | 25 | Lớp 5+6 | 75 phút |
| Cấp độ 3 | 25 | Lớp 7+8 | 75 phút |
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, bài thi được chia ra thành 3 phần với
số điểm của mỗi câu trả lời đúng của từng phần như sau:
| Vòng 1 | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 10 (Trắc nghiệm) | Mức độ cơ bản | 3 | Câu sai không trừ |
| Phần 2 | Từ câu 11 đến câu 20(Trắc nghiệm) | Mức độ nâng cao | 4 | Câu sai không trừ |
| Phần 3 | Từ câu 21 đến câu 25(Tự luận) (Kết quả điền số từ 000 đến 999 ) | Mức độ khó | 6 | Câu sai không trừ |
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
13
* Thời gian tổ chức:
| Vòng 1: Tháng 12 hàng năm * Góc nhìn chuyên môn | Vòng 2: Tháng 3 hàng năm |
Đây là một bài đánh giá với số câu hỏi dễ không nhiều, các dạng câu hỏi
phong phú và độc đáo đặc biệt với các câu hỏi từ câu 21 đến câu 25 là những câu
khó nhất trong đề. Điều này cũng dễ hiểu bởi bản chất các câu hỏi được soạn ra
với mục đích để đánh giá học sinh.
4- SINGAPORE AND ASIAN SCHOOLS MATH OLYMPIAD (SASMO)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Vòng 1 thi tai mỗi quốc gia, vòng 2 thi tại
Singapore. Tổ chức TITAN EDUCATION tại Việt Nam
* Đối tượng dự thi
| Cấp độ | Số câu hỏi | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | 25 | Lớp 2 | 90 phút |
| Cấp độ 2 | 25 | Lớp 3 | 90 phút |
| …….. | …….. | …….. | …….. |
| Cấp độ 10 | 25 | Lớp 10 | 90 phút |
| Cấp độ 11 | 25 | Lớp 11 | 90 phút |
| Vòng 2 | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 5 (Trắc nghiệm) | Mức độ cơ bản | 4 | Câu sai không trừ |
| Phần 2 | Từ câu 6 đến câu 13(Trắc nghiệm) | Mức dộ nâng cao | 5 | Câu sai không trừ |
| Phần 3 | Từ câu 14 đến câu 15(Tự luận) (Trình bày lời giải chi tiết ) | Mức độ khó | 20 | Câu sai không trừ |
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
14
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, bài thi được chia ra thành 2 phần với
số điểm của mỗi câu trả lời đúng của từng phần như sau:
| Phần thi | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 15 (Trắc nghiệm) | Mức độ cơ bản | 2 | Sai 1 câu trừ 1 điểm |
| Phần 2 | Từ câu 16 đến câu 25(Điền đáp án) | Mức độ nâng cao | 4 | Câu sai không trừ |
* Thời gian tổ chức: Tháng 4 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Các bài toán chủ yếu là các bài toán tư duy. Các câu hỏi về tư duy số và tư
duy không gian chiếm đa phần trong đề thi và các câu hỏi tư duy là những dạng
cơ bản và quen thuộc. Với các cấp độ, nói chung các bài toán với độ khó vừa
phải, không có sự thay đổi nhiều về độ khó của đề thi theo các năm.
– Thí sinh đạt giải đồng trở lên của kỳ thi SASMO sẽ đủ điều kiện tham gia
kỳ thi SIMOC
– Thí sinh đạt giải bạc trở lên của kỳ thi SASMO sẽ đủ điều kiện tham gia
kỳ thi IJMO
5- SINGAPORE INTERNATIONAL MATH OLYMPIAD CHALLENGE
(SIMOC)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Singapore. Tổ chức TITAN
EDUCATION tại Việt Nam
* Cấu trúc bài thi: Thí sinh tham gia phần thi cá nhân và phần thi đồng đội
với thể lệ như sau: Phần thi cá nhân: 90 phút
| Phần | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Trắc nghiệm | Từ câu 1 đến câu 15 (Trắc nghiệm) | Mức độ cơ bản | 2 | Sai 1 câu trừ 1 điểm |
| Tự luận | Từ câu 16 đến câu 25(Điền đáp án) | Mức độ nâng cao | 4 | Câu sai không trừ |
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
15
Phần thi đồng đội
| Phần thi | Luật chơi | Thời gian |
| Math warriors | Mỗi đội gồm 3 thành viên từ 3 cấp khác nhau đến từ 3 nước khác nhau. | 60 phút |
| Mind sports challenge | Mỗi đội giải 10 câu hỏi tư duy và 4 câu đố. | 60 phút |
* Thời gian tổ chức: Tháng 7 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Phần thi cá nhân chứa các câu hỏi tư duy và các dạng câu hỏi đã quen với
nhiều học sinh nên phần thi cá nhân sẽ không gây bỡ ngỡ cũng như sự lạ lẫm cho
các thí sinh. Tuy nhiên, với phần thi đồng đội thì có thể sẽ gây ra sự lung túng và
thiếu tự tin ở các thí sinh nếu các em học sinh không có sự chuẩn bị kỹ về các
luật chơi và ngay cả tinh thần trước khi tham gia.
6- INTERNATIONAL JUNIOR MATH OLYMPIAD (IJMO)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Singapore. Tổ chức TITAN
EDUCATION tại Việt Nam
* Cấu trúc bài thi: Bài thi có cấu trúc như sau
| Vòng 1 | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 10 (Trắc nghiệm) | Mức độ cơ bản | 2 | Sai 1 câu trừ 1 điểm |
| Phần 2 | Từ câu 11 đến câu 20(Trắc nghiệm) | Mức dộ nâng cao | 3 | Sai 1 câu trừ 1 điểm |
| Phần 3 | Từ câu 21 đến câu 30(Tự luận) | Mức độ khó | 5 | Sai 1 câu trừ 1 điểm |
* Thời gian tổ chức: Tháng 7 hàng năm
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
16
* Góc nhìn chuyên môn
Các câu hỏi đa phần là các câu hỏi tư duy, các bài toán và tình huống thực tế
nhằm đến việc đánh giá khả năng vận dụng kiến thức toán cũng như tư duy để
giải quyết các tình huống và vấn đề ngoài đời sống. Phần lớn các câu hỏi đều ở
mức độ nâng cao. Vậy nên các em học sinh cần được chuẩn bị kỹ hơn trước khi
tham gia IJMO.
7- INTERNATIONAL MATHEMATICS COMPETITION (IMC)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Thi tại Singapore, đại diện tại Việt Nam:
THCS Archimedes
* Đối tượng dự thi
| Cấp độ | Số câu hỏi | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | 18 | Lớp 3 | 90 phút |
| Cấp độ 2 | 18 | Lớp 4 | 90 phút |
| …… | …… | …… | …… |
| Cấp độ 6 | 18 | Lớp 8 | 90 phút |
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, bài thi được chia ra thành 3 phần với
số điểm của mỗi câu trả lời đúng của từng phần như sau:
| Phần thi | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 8 (Trắc nghiệm) | Cơ bản | 5 | Sai không bị trừ |
| Phần 2 | Từ câu 9 đến câu 16 (Điền đáp án) | trung bình | 5 | Sai không bị trừ |
| Phần 3 | Từ câu 17 đến câu 18 (Trình bày lời giải) | Khó | 10 | Sai không bị trừ |
* Thời gian tổ chức: Tháng 7 hàng năm
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
17
* Góc nhìn chuyên môn
Cấu trúc bộ câu hỏi trong đề thì gồm các câu hỏi tư duy chiếm phần hơn
(70%), tuy nhiên thí sinh vẫn có thể tìm thấy các dạng câu hỏi tính toán quen
thuộc như bài toán tính tổng dãy số, tính diện tích, chu vi, bài toán tuổi, ngày
tháng,… Các dạng câu hỏi trong đề thi khá là phong phú và đa dạng với mức độ
từ cơ bản đến nâng cao. Ngoài việc các em học sinh sẽ được theo học một khóa
ôn luyện từ các thầy cô tại Hà Nội, các em còn có cơ hội trải nghiệm 1 tuần học
tập trung tại Vĩnh Phúc hoặc Hải Phòng mà tại đó các em được học và sinh hoạt
tập thể tại 1 khu vực đặc khu với sự giám sát chặt chẽ của đội ngũ giáo viên và
nhân viên và đây là một điều mới và đặc trưng riêng của kỳ thi.
8- MALAYSIA INTERNATIONAL MATHEMATICS OLYMPIAD
COMPETITION (MIMO)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Thi tai Malaysia, đại diện tại Việt Nam:
THCS Archimedes
* Đối tượng dự thi
| Cấp độ | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | Lớp 3+4 | 90 phút |
| Cấp độ 2 | Lớp 5+6 | 90 phút |
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, mỗi thí sinh tham gia 3 phần thi có cấu
trúc như sau:
Phần thi cá nhân: 90 phút
| Phần thi | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần A | Từ câu 1 đến câu 10 (Điền đáp án) | Mức độ cơ bản | 4 | Câu sai không trừ |
| Phần B | Từ câu 11 đến câu 20 (Điền đáp án) | Mức độ nâng cao | 5 | Câu sai không trừ |
| Phần C | Từ câu 21 đến câu 25(Điền đáp án) | Mức độ khó | 6 | Câu sai không trừ |
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
18
Phần thi đồng đội
Có tất cả 10 bài toán với độ khó tăng dần trong phần thi đồng đội, mỗi
câu trả lời đúng được 10 điểm.
Mỗi đội có 4 thành viên có 10 phút để thảo luận với nhau 8 câu hỏi. Mỗi
một học sinh phải trả lời ít nhất 1 câu hỏi. Sau đó các thành viên có 35 phút
để độc lập viết câu trả lời của mình lên phiếu trả lời, không trao đổi với nhau.
Sau đó, cả 4 thành viên sẽ có 15 phút để cùng nhau làm 2 câu hỏi cuối cùng.
* Thời gian tổ chức: Tháng 11 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Đây là kỳ thi với đa số các câu hỏi trong đề là các câu hỏi nâng cao đối với
mỗi cấp độ với các câu hỏi tư duy đan xen cùng các câu hỏi tính toán. Hơn nữa,
với mỗi cấp độ, đề thi có thể sẽ chứa những câu hỏi đòi hỏi kiến thức ở các lớp
trên so với cấp độ đó, vậy nên các em học sinh cũng cần được trang bị một số
kiến thức trên mà đề thi yêu cầu (như số đo góc, công thức tính diện tích hình
tròn,..)
9- ASIA PARCIFIC MATHEMATICAL OLYMPIAD FOR PRIMARY
SCHOOLS(APMOPS)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Vòng 1 tại hệ thống Trường Quốc Tế
Singapore tại Việt Nam, vòng 2 tại Singapore
* Đối tượng dự thi: Học sinh dưới 13 tuổi (lớp 6, lớp 7) và chưa từng tham
dự kỳ thi APMOPS
| VÒNG | THỜI GIAN LÀM BÀI | ĐIỂM TỐI ĐA |
| Vòng 1 | 120 phút | 150 điểm |
| Vòng 2 | 90 phút | 60 điểm |
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
19
* Cấu trúc bài thi: Mỗi thí sinh tham gia 2 vòng thi có cấu trúc như sau:
| Vòng 1 | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 10 (điền đáp án) | Mức độ cơ bản | 4 | Câu sai không trừ |
| Phần 2 | Từ câu 11 đến câu 20(điền đáp án) | Mức độ nâng cao | 5 | Câu sai không trừ |
| Phần 3 | Từ câu 21 đến câu 30 (điền đáp án) | Mức độ khó | 6 | Câu sai không trừ |
| Vòng 2 | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Từ câu 1 đến câu 6 (Trình bày lời giải chi tiết) | Mức độ khó | 10 | Câu sai không trừ |
* Thời gian tổ chức:
Vòng 1: Tháng 4 hàng năm; Vòng 2: Tháng 6 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Bài thi vòng 1: Các câu hỏi ở mức nâng cao chiếm đa phần cấu trúc bài thi
trong đó các câu hỏi về HÌNH HỌC chiếm phần nhiều (40%-45%), tiếp đến là
các câu hỏi số học và tổ hợp (đây là những kiến thức khá mới lạ và chưa được
dạy trong chương trình toán tiểu học tại Việt Nam). Vậy để chuẩn bị tốt cho phần
thi này, các thí sinh nên tập trung vào phần hình học ngay từ đầu và học một cách
hệ thống phần này.
Bài thi vòng 2: Trong phần thi vòng 2, các dạng câu hỏi tổ hợp thường
xuyên được hỏi, bên cạnh đó, những câu hỏi tư duy về hình học cũng như số học
cũng là những dạng toán thường có trong phần thi vòng 2.
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
20
10- PRIMARY MATHEMATICS WORLD CONTEST (PMWC- PO
LEUNG KUK)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Hong Kong. Trung tâm bồi dưỡng Hiếu
Học
* Cấu trúc bài thi: Thí sinh tham gia phần thi cá nhân và phần thi đồng đội
với thể lệ như sau:
| Phần thi | Thể lệ thi | Số câu hỏi | Số điểm mỗi câu | Thời gian |
| Cá nhân | Điền đáp số | 15 | 1 | 120 phút |
| Đồng đội | Trình bày lời giải | 10 | 1 | 60 phút |
* Thời gian tổ chức: Tháng 7 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Cả hai phần thi, các câu hỏi đa phần là các câu hỏi với mức độ khó cao.
Tương đồng với kỳ thi IMSO hoặc APMOPS, các câu hỏi hình học thường chiếm
đa phần, tiếp đến là những bài toán số học và toán đếm. Vậy để chuẩn bị tốt cho
cả 2 phần, giáo viên cần có kế hoạch ôn tập cho học sinh một cách có hệ thống
đối với phần hình học, có thể sẽ phải tìm hiểu và trang bị thêm cho học sinh một
số kiến thức hình ở những lớp trên.
Đặc biệt trong phần thi đồng đội, việc chia nhóm và phân chia các câu hỏi
cũng là một trong những yếu tố quyết định thành công của cả đội, vậy nên cần
giúp các em học sinh có những chiến thuật phù hợp với đội của mình trong phần
thi đồng đội.
11- INTERNATIONAL MATHEMATICS AND SCIENCE OLYMPIAD
(IMSO)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Mỗi năm tổ chức tại một nước đăng cai.
Năm 2019 tổ chức tại Việt Nam
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
21
* Đối tượng dự thi: Học sinh dưới 13 tuổi tính đến ngày đăng ký và chưa
học lớp 8
* Cấu trúc bài thi: Mỗi thí sinh đều tham gia ba phần thi có cấu trúc như
sau:
| Phần thi | Số câu hỏi | Thời gian | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Short answer | 25 bài toán | 60 phút | 1 | |
| Essay | 13 bài toán | 90 phút | 3 | Cho điểm ý đúng |
| Exploration | 6 bài toán | 120 phút | 6 | Cho điểm ý đúng |
Chú ý: Thí sinh dự thi chỉ có thể viết bằng bút mực xanh hoặc mực đen
hoặc bút chì
* Thời gian tổ chức: Tháng 11 hàng năm, có vòng thi tuyển chọn đội tuyển
quốc gia (2 vòng)
* Góc nhìn chuyên môn
Đây là một kỳ thi uy tín dành cho đối tượng là học sinh tiểu học và đầu
trung học. Các bài toán đa dạng với độ khó cao. Thông thường, các bài toán hình
sẽ chiếm đa số các bài toán, tiếp đó là số học và toán tổ hợp. Vậy nên:
– Đối tượng phù hợp nhất để tham gia kỳ thi này là các em học sinh lớp 6
hoặc lớp 7. Tuy nhiên với một số học sinh lớp 5 với tư duy toán và kiến thức toán
vượt trội cũng nên khuyến khích tham gia.
– Để chuẩn bị tốt cho kỳ thi này, giáo viên cần có kế hoạch và chiến lược cụ
thể, có lộ trình lâu dài, đặc biệt chuẩn bị thật tốt cho học sinh kiến thức về hình
học cũng như một số kiến thức ở các lớp trên (lớp 6+7).
12- AMERICAN MATHEMATICS OLYMPIAD (AMO)
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
22
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Tổ chức tại mỗi quốc gia. Ban tổ chức
AMO Việt Nam
* Đối tượng dự thi
| Cấp độ | Số câu hỏi | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | 15 | Lớp 2+3 | 90 phút |
| Cấp độ 2 | 20 | Lớp 4 | 90 phút |
| Cấp độ 3 | 25 | Lớp 5 | 90 phút |
| Cấp độ 4 | 25 | Lớp 6 | 90 phút |
| Cấp độ 5 | 25 | Lớp 7 | 90 phút |
| Cấp độ 6 | 25 | Lớp 8 | 90 phút |
| Cấp độ 7 | 25 | Lớp 9 | 90 phút |
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, bài thi được chia ra thành 2 phần với
số điểm của mỗi câu trả lời đúng của từng phần như sau:
| Phần thi | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Smốỗđi i câu ểm | Chú ý |
| Phần 1 | Trắc nghiệm | Mức độ dễ | 1 | Sai không bị trừ |
| Phần 2 | Điền đáp án | Mức độ nâng cao | 1 | Sai không bị trừ |
* Thời gian tổ chức: Tháng 10 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Đề thi bao gồm các câu hỏi tư duy ở mức vừa phải, không quá đánh đố, chủ
yếu là các phép toán cơ bản, đo lường cũng như các bài toán quy luật. Vậy nên để
chuẩn bị tốt cho kỳ thi AMO, thí sinh cần nắm chắc các phép toán cơ bản cũng
như các dạng toán tư duy quen thuộc được tìm thấy trong một số cuốn sách toán
tiếng Anh hoặc toán song ngữ.
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
Tác giả: Vũ Văn Bền Phó hiệu trưởng Trường tiểu học Trần Nhân Tông – Tp. Nam Định 23
13- ASIAN SCIENCE AND MATHEMATICS OLYMPIAD (ASMO)
* Tổ chức và quốc gia đăng cai: Vòng 1 và vòng 2 thi tai mỗi quốc gia,
vòng 3 thi tại quốc gia đăng cai
* Đối tượng dự thi
| Cấp độ | Số câu hỏi | Trình độ | Thời gian làm bài |
| Cấp độ 1 | 25 | Lớp 1 | 90 phút |
| Cấp độ 2 | 25 | Lớp 2 | 90 phút |
| …….. | …… | …… | …… |
| Cấp độ 9 | 25 | Lớp 9 | 90 phút |
| Cấp độ 10 | 25 | Lớp 10 | 90 phút |
* Cấu trúc bài thi: Với mỗi cấp độ, bài thi được chia ra thành 3 phần với
số điểm của mỗi câu trả lời đúng của từng phần như sau:
| Phần thi | Vị trí câu hỏi | Độ khó | Số điểm mỗi câu | Chú ý |
| Phần 1 | Từ câu 1 đến câu 10 (Điền đáp án) | Mức độ cơ bản | 3 | Câu sai không trừ |
| Phần 2 | Từ câu 11 đến câu 20(Điền đáp án) | Mức độ nâng cao | 4 | Câu sai không trừ |
| Phần 3 | Từ câu 21 đến câu 25(Điền đáp án) | Mức độ nâng cao | 6 | Câu sai không trừ |
Chú ý: Thí sinh chỉ được sử dụng bút chì loại 2B để làm bài thi
* Thời gian tổ chức: Tháng 5, 8 và tháng 11 hàng năm
* Góc nhìn chuyên môn
Đề thi chủ yếu bao gồm các dạng toán tư duy quen thuộc tuy nhiên với mỗi
cấp học, các câu hỏi có thể bao gồm một số kiến thức ở các lớp trên ứng với cấp
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
Tác giả: Vũ Văn Bền Phó hiệu trưởng Trường tiểu học Trần Nhân Tông – Tp. Nam Định 24
học đó đặc biệt ở các lớp nhỏ. Do vậy, để chuẩn bị kỹ cho kỳ thi này, học sinh
ngoài việc làm quen với các dạng bài đặc trưng của kỳ thi, thì các em học sinhnên
trang bị cho mình một số những kiến thức ở các lớp trên để có thể sẵn sàng trước
khi tham gia.
II- HỆ THỐNG TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH
THAM GIA CÁC KÌ THI QUỐC TẾ
Đề tài: Hướng dẫn học sinh lớp 4, 5 tham gia các kì thi toán quốc tế
Tác giả: Vũ Văn Bền Phó hiệu trưởng Trường tiểu học Trần Nhân Tông – Tp. Nam Định 25
Để chuẩn bị tốt các mặt kiến thức, kĩ năng cho các em học sinh tham gia các
kì thi quốc tế, điều quan trọng nhất chính là một hệ thống các tài liệu tập huấn
được biên soạn chi tiết và hướng dẫn theo từng chủ đề sát với tiêu chí của các kì
thi và phát huy được khả năng sáng tạo, rèn luyện được tư duy và trí tuệ cho các
em học sinh hướng tới mục tiêu đào tạo và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Qua quá trình tập huấn học sinh, tôi đã biên soạn một số chủ đề trọng tâm để
có thể giúp các em học sinh có một hành trang thật tốt, giúp các em nuôi dưỡng
niềm đam mê học tập, thỏa mãn ước mơ với môn toán – môn học sở thích của
thầy trò chúng tôi.
Xin trân trọng giới thiệu một số chủ đề trọng tâm, cơ bản mà tôi
cùng các đồng nghiệp tại trung tâm Mathspace – Hà Nội
sưu tầm qua các kì thi quốc tế, biên soạn lại nguyên bản
để hướng dẫn học sinh trong thời g
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT
Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa