SKKN Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm
Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education
ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Khi triển khai thực hiện chuyên đề: “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ
làm trung tâm”, là cán bộ quản lý bản thân tôi xác định để thực hiện tốt chuyên
đề thì việc chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục có vai trò hết sức quan trọng.
Tại Khoản 1 Điều 2 Nghị định 80/2017/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2017 của
Chính phủ có hiệu lực ngày 05 tháng 9 năm 2017 nêu rõ: “Môi trường giáo dục
là tất cả các điều kiện về vật chất và tinh thần có ảnh hưởng đến hoạt động giáo
dục, học tập, rèn luyện và phát triển của người học”. Môi trường trong giáo dục
không chỉ góp phần quyết định đến sự hình thành và phát triển nhân cách con
người mà quan trọng hơn là yếu tố môi trường thực tế đã kích thích chủ thể (con
người) hoạt động năng động và sáng tạo hơn. Việc tạo lập, xây dựng và phát
triển môi trường giáo dục là một nhiệm vụ quan trọng của các nhà giáo dục
trong thời kỳ đổi mới hiện nay.
Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là
thực sự cần thiết và quan trọng. Nó giúp giáo viên trong công tác tổ chức, hướng
dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó
nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Một môi trường sạch
sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời phù hợp,
thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà
còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt
động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ,
giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được
chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn bè, nhờ
vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn
nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và
bạn bè hơn. Đối với mỗi giáo viên mầm non, việc xây dựng môi trường giáo dục
phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và
từng lứa tuổi. Đối với phụ huynh học sinh và cộng đồng xã hội, quá trình xây
2
dựng môi trường giáo dục sẽ thu hút được sự tham gia của các phụ huynh và sự
đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát
triển của trẻ trong từng giai đoạn, trong từng thời kì.
Thực tế trong công tác chỉ đạo thực hiện chuyên đề: “Xây dựng trường
mầm non lấy trẻ làm trung tâm” của trường mầm non thị trấn Rạng Đông trong
nhiều năm qua đã có những thành công đáng kể. Môi trường giáo dục trong nhà
trường được cải thiện, môi trường đã thực sự là yếu tố tham gia trực tiếp đến quá
trình chăm sóc giáo dục chứ không đơn thuần chỉ là nơi diễn ra hoạt động học.
Với trăn trở, làm thế nào để công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm ngày càng phát triển bền vững tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp
chỉ đạo nâmg cao chất lượng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm” để đúc rút kinh nghiệm với mục đích đóng góp một số biện pháp, nhằm
thực hiện tốt công tác xây dựng môi trường giáo dục tại đơn vị tôi công tác và
góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến
1.1. Thuận lợi:
đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nghĩa Hưng, của Đảng uỷ, Hội đồng
nhân dân, Uỷ ban nhân dân thị trấn Rạng Đông, sự phối kết hợp chặt chẽ của các
ban ngành đoàn thể, sự đồng thuận tin tưởng của nhân dân thị trấn và sự ủng hộ
nhiệt tình trách nhiệm của phụ huynh học sinh.
Trường có 44 cán bộ giáo viên và nhân viên, 100% cán bộ giáo viên và
nhân viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn, có 24 cán bộ giáo
viên là đảng viên. Đội ngũ cán bộ giáo viên luôn đoàn kết, có tinh thần trách
nhiệm cao và có trình độ, kinh nghiệm chuyên môn vững vàng; có sức khỏe tốt,
có khả năng tiếp cận khoa học công nghệ thông tin nhanh.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi được đầu tư đồng bộ, tương
đối đầy đủ, có sự quan tâm ưu tiên cho chuyên đề “Xây dựng trường mầm non
Trường Mầm non thị trấn Rạng Đông luôn nhận được sự quan tâm chỉ
3
lấy trẻ làm trung tâm”, trường là đơn vị trọng điểm thực hiện chuyên đề của
giáo dục mầm non huyện Nghĩa Hưng.
Trường có 3 điểm trường gồm 22 nhóm lớp với tổng số 757 trẻ. Trẻ luôn
đi học chuyên cần, mạnh dạn, tự tin. Chất lượng giáo dục của nhà trường luôn
dẫn đầu phong trào giáo dục mầm non của huyện. Nhà trường giữ vững danh
hiệu “Tập thể lao động xuất sắc” 15 năm liên tục.
1.2. Khó khăn:
Trường thuộc địa bàn nông thôn, cách xa trung tâm văn hóa, dân cư sống
thưa, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Các hoạt
động giao lưu văn hóa chủ yếu mang tính chất thuần nông ảnh hưởng đến việc
tiếp cận khoa học công nghiệp mới.
Nhận thức của một số phụ huynh về công tác phối kết hợp giữa nhà
trường – gia đình – xã hội trong việc xây dựng môi trường xã hội cho trẻ ở mọi
lúc mọi nơi còn hạn chế.
Diện tích điểm trường khu trung tâm còn chật hẹp, số học sinh trên lớp
đông ảnh hưởng không nhỏ đến công tác xây dựng môi trường ngoài lớp học và
việc tổ chức hoạt động tại các góc chơi trong lớp học.
Một số giáo viên cao tuổi tiếp cận thiết kế môi trường cho trẻ hoạt động
chưa phong phú, bố trí các góc hoạt động chưa linh hoạt, chưa khai thác triệt để
hiệu quả môi trường trong lớp học.
Mặt khác, trong quá trình thực hiện chuyên đề một số giáo viên tiếp cận
việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vẫn tồn tại nhiều khó
khăn, bất cập. Mỗi giáo viên thực hện theo cách thức quan điểm riêng, chưa có
chiều sâu.
Môi trường cho trẻ hoạt động chưa phong phú, còn mang tính áp đặt, cách
bố trí các góc hoạt động đôi lúc chưa linh hoạt, chưa khai thác hiệu quả của các
góc, các mảng tường, đồ dùng đồ chơi; chưa đầu tư suy nghĩ, tìm tòi, ngại đổi
mới, ngại sáng tạo nên thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm chưa chưa đáp ứng được so với yêu cầu phát triển của giáo dục mầm non
hiện nay.
4
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
2.1. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo nâng cao chất lượng xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của người hiệu trưởng là xây
dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch. Kế hoạch cụ thể giúp việc điều hành công
việc khoa học theo đúng kế hoạch đề ra và có hiệu quả cao. Mặt khác, khi triển
khai thực hiện kế hoạch giúp người hiệu trưởng có những điều chỉnh linh hoạt.
Trước khi xây dựng kế hoạch, tôi đã dựa trên kết quả trong công tác xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm của những năm học trước, phân tích ưu điểm,
tồn tại cần khắc phục. Phân tích đánh giá thực trạng nhà trường để tìm ra điểm
mạnh, điểm yếu và các nguồn lực cần huy động hỗ trợ nâng cao hơn nữa chất
lượng của công tác xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm. Phân tích tình
hình nhà trường, xã hội để biết được cơ hội cần tận dụng và các nguy cơ thách
thức cần tránh.
BẢNG TỔNG HỢP ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI XÂY DỰNG MÔI TRƢỜNG
TRONG 3 NĂM THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ
| TT | Nội dung tiêu chí | 2016-2017 | 2017-2018 | 2018-2019 | |||
| Số nhóm lớp đạt | Tỷ lệ % | Số nhóm lớp đạt | Tỷ lệ % | Số nhóm lớp đạt | Tỷ lệ % | ||
| 1 | Môi trường cơ sở vật chất an toàn | 15/22 | 68,18 | 17/22 | 77,27 | 19/22 | 86,36 |
| 2 | Môi trường giáo viên | 22/22 | 100 | 22/22 | 100 | 22/22 | 100 |
| 3 | Môi trường số lượng, chủng loại đồ dùng đồ chơi | 15/22 | 68,18 | 17/22 | 77,27 | 18/22 | 81,81 |
| 4 | Quy hoạch, trang trí, sắp xếp môi trường | 14/22 | 63,63 | 16/22 | 72,72 | 17/22 | 77,27 |
| 5 | Tính năng sử dụng môi trường cho trẻ | 13/22 | 59,09 | 15/22 | 68,18 | 17/22 | 77,27 |
| 6 | Tân dụng sử dụng tối đa môi trường hiện có | 13/22 | 59,09 | 15/22 | 68,18 | 17/22 | 77,27 |
5
Căn cứ vào kế hoạch chỉ đạo chuyên đề của phòng Giáo dục và Đào tạo,
căn cứ vào kết quả khảo sát thực tế và chất lượng việc xây dựng môi trường lấy
trẻ làm trung tâm từ năm học trước, tôi nhận thấy đa số giáo viên đã biết cách
xây dựng môi trường học tập cho trẻ phù hợp theo chủ đề, nhưng cách tạo các
góc mở và cách khai thác các góc mở cho trẻ hoạt động còn hạn chế. Việc làm
đồ dùng đồ chơi sáng tạo và khai thác có hiệu quả các đồ dùng, đồ chơi đã làm
được đưa vào cho trẻ hoạt động còn lúng túng. Việc tận dụng triệt để sản phẩm
của trẻ để trang trí môi trường chưa hiệu quả.
Từ thực tế trên, tôi đã lồng ghép kế hoạch chỉ đạo xây dựng môi trường
lấy trẻ làm trung tâm vào kế hoạch năm học, kế hoạch chuyên môn của nhà
trường. Trong kế hoạch chỉ rõ những biệp pháp thực hiện nhằm nâng cao chất
lượng công tác xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm. Chỉ đạo giáo viên
căn cứ kế hoạch của nhà trường xây dựng kế hoạch cá nhân về nội dung xây
dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm.
Trong công tác chỉ đạo các bộ phận, tổ nhóm chuyên môn và giáo viên
xây dựng kế hoạch, tôi chú trọng, quan tâm chỉ đạo sát sao, tỷ mỉ ngay từ việc
cung cấp số liệu, chỉ tiêu cụ thể cho đồng chí phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên
môn đến các đồng chí giáo viên, nhằm giúp họ xây dựng kế hoạch một cách cụ
thể đúng hướng hơn. Đặc biệt là kế hoạch chỉ đạo chuyên môn của hiệu phó, tổ
trưởng chuyên môn đây là nòng cốt quyết định đến chất lượng và hiệu quả công
tác xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường cũng như thúc
đẩy phong trào chung trong nhà trường.
Trong công tác xây dựng kế hoạch và chỉ đạo xây dựng kế hoạch, tôi luôn
quan tâm và coi trọng những giải pháp, số liệu, những chỉ tiêu nhiệm vụ theo
từng thời kỳ, từng giai đoạn, tỷ mỉ đến từng tuần từ đó giúp từng thành viên xác
định rõ mục tiêu cần đạt được của từng giai đoạn để phấn đấu, xác định các
bước xây dựng kế hoạch có tính khả thi cao. Bên cạnh đó, tôi luôn động viên
khích lệ mọi thành viên nêu cao tinh thần tự giác, ý thức trách nhiệm trong công
việc thực hiện nhiệm vụ một cách tích cực, sáng tạo để tìm ra những biện pháp
6
hữu hiệu mang tính đột phá, để thực hiện kế hoạch mà tổ khối đề ra trên cơ sở
kế hoạch năm học của nhà trường.
Chỉ đạo hai đồng chí phó hiệu trưởng phối hợp với các đồng chí tổ trưởng
chuyên môn xây dựng kế hoạch cụ thể cả hình thức tổ chức cũng như chỉ đạo về
nội dung trong các buổi sinh hoạt chuyên môn theo quy định. Buổi sinh hoạt
phải thực sự phong phú và bổ ích, có tác dụng thúc đẩy phong trào xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường, đặc biệt chú trọng giúp
đỡ nhau nhận thức sâu sắc về việc đổi mới phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ.
Phân công nhiệm vụ một cách rõ ràng do đó đã giúp cho mọi thành viên trong tổ
nâng cao tinh thần làm chủ, ý thức trách nhiệm trong công tác nâng cao chất
lượng chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả cao.
2.2. Chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn tổ nhóm, bồi dưỡng kỹ năng xây
dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm
Chỉ đạo duy trì nền nếp sinh hoạt chuyên môn tổ nhóm nhằm thực hiện
mục tiêu kế hoạch xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao
là một trong nhiệm vụ quyết định quan trọng khi thực hiện chuyên đề. Điều lệ
trường mầm non (Ban hành kèm theo Quyết định số 04/VBHN-BGDĐT ngày 24
tháng 12 năm 2015 của Bộ Giáo dục và Đào tạo), tại điều 14 mục 2 khoản b nêu
rõ nhiệm vụ của tổ chuyên môn là: “Thực hiện bồi bưỡng chuyên môn, nghiệp
vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo
dục trẻ và quản lý sử dụng tài liệu, đồ dùng, đồ chơi, thiết bị giáo dục của các
thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường”. Với nhiệm vụ đó, bản thân
tôi đã xác định rõ vai trò của người hiệu trưởng trong việc giúp họ hành động
theo mục tiêu thống nhất, tạo điều kiện cho họ hoàn thành nhiệm vụ của mình
trong quá trình chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Thông qua tổ chuyên môn,
hiệu trưởng sẽ nắm được hoạt động của giáo viên, phát huy cao độ sự thống nhất
giữa hiệu trưởng với các thành viên trong nhà trường. Do đó, để quản lý tốt các
hoạt động của tổ chuyên môn, người hiệu trưởng phải làm tốt chức năng của
mình nhất là công tác chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, đánh giá; tập trung làm tốt
7
công tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn tổ nhóm để hoàn
thành thắng lợi mục tiêu giáo dục đề ra.
(Hình ảnh buổi sinh hoạt chuyên môn tổ nhóm)
Ngay từ năm đầu thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ
làm trung tâm”, tôi luôn chú ý đến việc tổ chức tập huấn chuyên đề để giáo viên
nắm chắc quan điểm chỉ đạo, mục đích, ý nghĩa, nội dung của chuyên đề. Để
giúp giáo viên nắm chắc nội dung chuyên đề, tôi đã chỉ đạo tổ nhóm chuyên
môn lựa chọn nội dung sinh hoạt, lồng ghép nội dung của chuyên đề. Tạo điều
kiện tổ chức các lớp học tập chuyên môn toàn trường triển khai đầy đủ các văn
bản chỉ đạo của các cấp về nội dung chuyên đề như: Mục tiêu tổng quát của
chuyên đề là “Xây dựng trường mầm non bảo đảm các yêu cầu về môi trường giáo
dục; đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo; đổi mới hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ theo
quan điểm giáo dục lấy người học làm trung tâm”; Kế hoạch số 56/KHBGDĐT ngày 25 tháng 01 năm 2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành về
triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai
đoạn 2016-2020; Kế hoạch 166/SGDĐT ngày 22/02/2017 của Sở Giáo dục –
Đào tạo Nam Định về triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ
làm trung tâm”, giai đoạn 2016-2020; Kế hoạch số 72/KH-PGDĐT ngày
01/3/2017 của phòng GD&ĐT Nghĩa Hưng về việc hướng dẫn xây dựng kế
hoạch thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”,
giai đoạn 2016-2020; Kế hoạch số 02/KH-TrMN ngày 10/3/2017 của trường
8
mầm non thị trấn Rạng Đông về thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm
non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016-2020.
Hình thức tổ chức bồi dưỡng trong sinh hoạt chuyên môn thường xuyên
được thay đổi, phong phú về nội dung và hình thức:
– Tổ chức cho giáo viên thảo luận, trao đổi, đưa ý tưởng xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong từng nhóm lớp, phù hợp với cảnh
quan khuôn viên lớp học mình phụ trách nhằm trao đổi kinh nghiệm.
– Tổ chức cho giáo viên trình bày đề xuất, kiến nghị khó khăn trong thực
hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của nhóm lớp mình
chia sẻ cùng đồng nghiệp, cùng thảo luận tìm giải pháp khắc phục khó khăn
trong tổ nhóm.
– Tổ chức cho giáo viên tham gia đầy đủ các buổi tập huấn chuyên môn về
chuyên đề do Phòng, cụm chuyên môn, nhà trường tổ chức.
– Tổ chức các hoạt động thực hành, tiết dạy mẫu, tham quan mô hình
điểm trong trường, cụm trường và trong huyện về công tác xây dựng môi trường
lấy trẻ làm trung tâm.
– Bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, tự khai thác tìm hiểu
trên mạng internet, qua sách báo, tự nghiên cứu 6 nội dung, 56 tiêu chí của
chuyên đề và đề ra mục tiêu phấn đấu của nhóm lớp. Sau mỗi đợt học tập bồi
dưỡng và tự bồi dưỡng tôi thường tổ chức cho giáo viên viết bài thu hoạch, đúc
rút kinh nghiệm và áp dụng thực hành tại nhóm lớp mình phụ trách.
(Hình ảnh CBGV tham gia học tập bồi dưỡng chuyên môn cấp cụm trường)
9
2.2.2. Bồi dưỡng về kỹ năng thực hành xây dựng môi trường lấy trẻ làm
trung tâm
* Bồi dưỡng kỹ năng xây dựng môi trường trong lớp học
Môi trường trong lớp học là nơi gần gũi nhất với trẻ trong các hoạt động
theo thời gian biểu một ngày của trẻ. Việc xây dựng môi trường vật chất trong
lớp học cho trẻ hoạt động phải đáp ứng nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, tạo điều
kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi.
Xác định được vị trí vai trò của môi trường trong lớp học, tôi đã chỉ đạo
bộ phận chuyên môn, giáo viên nhóm lớp bám sát các tiêu chí, chỉ số về xây
dựng môi trường trong lớp học để thực hiện. Bồi dưỡng cho giáo viên kỹ năng
tạo không gian lớp học với những màu sắc sinh động, cách sắp xếp phù hợp, gần
gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ, thể hiện các nét văn hoá
riêng của cộng đồng và của địa phương; luôn thay đổi để tạo ra sự hấp dẫn mới
lạ đối với trẻ. Xây dựng môi trường trong lớp học đặc biệt chú ý đến điều kiện
đảm bảo yêu cầu an toàn, hệ thống vệ sinh, hệ thống điện, nước, thiết bị phòng
chống cháy nổ. Chỉ đạo giáo viên phân chia không gian và vị trí các khu vực
phải phù hợp với diện tích, vị trí cửa ra vào, cửa sổ, các góc hoạt động trong lớp
được xác định rõ ràng, có không gian riêng để cất giữ đồ đạc cá nhân của cô và
trẻ. Việc sắp xếp các góc chơi đòi hỏi giáo viên cần cân nhắc kỹ càng, cẩn thận
và phải rất linh hoạt. Trong bố trí góc chơi phải kết hợp hài hòa giữa hoạt động
góc tĩnh và góc động, giữa việc tận dụng không gian trong nội dung các hoạt
động chơi khi thay đổi.
Khi chỉ đạo bồi dưỡng các kỹ năng bố trí các góc chơi trong lớp, tôi đã tổ
chức cho tổ nhóm thiết kế mẫu trên nhóm lớp theo tổ chuyên môn để cùng nhau
trao đổi thảo luận rút kinh nghiệm và vận dụng vào thực tế vào lớp mình, theo
khả năng của mỗi giáo viên. Việc thiết kế bố trí các góc trên nguyên tắc: góc
chơi cho trẻ và để trẻ hoạt động được, đặc biệt lưu ý một số nguyên tắc cơ bản
các góc hoạt động được bố trí hợp lí, thuận tiện, linh hoạt như:
– Góc hoạt động cần yên tĩnh bố trí xa góc hoạt động ồn ào, góc thư viện,
sử dụng sách, tranh bố trí ở những nơi nhiều ánh sáng.
10
– Các góc hoạt động có “ranh giới” rõ ràng, có lối đi cho trẻ di chuyển
thuận tiện khi liên kết giữa các góc chơi.
– Các góc dễ dàng sắp xếp lại tùy theo yêu cầu hoạt động của trẻ và thiết
kế hoạt động của giáo viên.
– Tên hoặc ký hiệu các góc đơn giản, gần gũi với trẻ, được viết theo đúng
quy định mẫu chữ hiện hành mà trẻ đang được làm quen.
– Sắp xếp các góc để giáo viên có thể dễ dàng quan sát, giám sát được
toàn bộ hoạt động của trẻ.
Với trẻ mầm non, hoạt động chủ đạo là hoạt động vui chơi. Môi trường
vui chơi của trẻ trong lớp học ở trường mầm non là các mảng tường, các góc
chơi, đồ chơi được sắp xếp, trang trí nổi bật nhằm thu hút sự chú ý của trẻ; là
không gian lớp học gần gũi thân thiện, là bầu không khí lớp học vui tươi tràn
ngập tiếng cười nói, chan hòa, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ và trẻ. Vì vậy việc
chỉ đạo giáo viên trang trí trong lớp học, chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho trẻ phù
hợp với độ tuổi, đúng với mục tiêu của chuyên đề đóng vai trò không nhỏ trong
quá trình học và chơi của trẻ. Bản thân tôi đã cùng giáo viên tìm tòi nguyên vật
liệu, cách trang trí mảng tường có tính chất mở, phù hợp với lứa tuổi. Và ở đó là
nơi trẻ mẫu giáo có thể thỏa thích trang trí theo ý tưởng, theo chủ đề, theo hoạt
động học. Cách trang trí, sắp xếp đồ dùng đồ chơi hướng tới tạo cơ hội cho trẻ
tìm tòi, khám phá, phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong mỗi buổi học, trẻ
tự lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm một cách tích cực, không gò bó
qua đó kiến thức và kỹ năng ở trẻ dần được hình thành.
Giáo viên thường xuyên được hỗ trợ việc lập kế hoạch học tập cho trẻ,
kích thích trẻ tham gia và làm phong phú hoạt động học, hoạt động chơi của trẻ.
Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu, học liệu có giá đựng ngăn nắp, gọn gàng, để
ở nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ dùng, dễ cất.
Khi trang trí môi trường trong lớp học cần phù hợp với tính chất của các
hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí không gian phù hợp
dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của
nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là
11
những nguyên vật liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làm đồ chơi
phục vụ cho ý tưởng chơi của trẻ.
(Hình ảnh trang trí mảng tường, góc lớp)
Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu được thay đổi và bổ sung phù hợp với
mục tiêu chủ đề, của hoạt động và hứng thú của trẻ. Có nguyên vật liệu mang
tính mở (lá cây, hột hạt…), sản phẩm hoàn thiện, sản phẩm chưa hoàn thiện…
Có sản phẩm mua sẵn, sản phẩm cô và trẻ tự làm, sản phẩm của địa phương đặc
trưng văn hóa vùng miền (trang phục, dụng cụ lao động…). Đồ dùng, đồ chơi,
nguyên vật liệu phải đảm bảo an toàn, vệ sinh, phù hợp với thể chất và tâm lí
của trẻ mầm non. Có thể thay đổi tùy theo giáo viên dự định và tùy vào hứng
thú, khả năng của trẻ; phong phú, đa dạng và được bổ sung khi cần.
Tôi đã chỉ đạo giáo viên chú ý đến đến độ tuổi để tạo môi trường, mỗi lớp
có cách trang trí tạo môi trường với những nét riêng, cần đảm bảo tính mục đích:
môi trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của trẻ nhằm đạt
được mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và mục tiêu cuối độ tuổi nói riêng.
Muốn đạt được điều đó thì khi thiết kế môi trường phải phù hợp với mục đích tổ
chức các hoạt động; cần thu hút sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi
trường giáo dục càng nhiều càng tốt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng
12
dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò
bó, đặc biệt vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và
vào giờ hoạt động chiều.
(Hình ảnh bé sử dụng nguyên liệu phế thải làm đồ chơi sáng tạo)
(Hình ảnh hoạt động với đồ vật của các bé nhà trẻ)
13
(Hoạt động biểu diễn văn nghệ của các bé lớp mẫu giáo 4 tuổi)
Trong việc trang trí xây dựng môi trường giáo viên luôn phải điều chỉnh
kế hoạch giáo dục. Kế hoạch đảm bảo không áp đặt, không cung cấp cho trẻ
những kiến thức kĩ năng đơn lẻ mà cung cấp kiến thức theo hướng tích hợp, rèn
luyện hình thành và phát triển các năng lực, kĩ năng sống cho trẻ, tạo sự gắn kết,
tác động một cách thống nhất đồng bộ đến sự phát triển của trẻ, khuyến khích trẻ
tham gia tích cực vào các hoạt động giáo dục bằng nhiều hình thức khác nhau.
Kế hoạch trước khi thực hiện được góp ý của tổ nhóm và ký duyệt của Ban giám
hiệu nhà trường.
(Hoạt động giao lưu ngôn ngữ, chơi bán hàng tại góc chơi lớp MG 5 tuổi)
14
Bên cạnh công tác chỉ đạo bồi dưỡng trang trí môi trường trong lớp học,
tôi đã quan tâm và chỉ rõ cho giáo viên thiết kế môi trường giáo dục hoạt động
trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện cho việc sử dụng của cô và trẻ. Quan
tâm đến điều kiện thực tế không gian từng điểm trường để cân đối diện tích và
các khu vực chơi.
* Bồi dưỡng kỹ năng xây dựng môi trường ngoài lớp học
Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education
Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại: Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT
Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa