Bài tập hiđrocacbon không no

 

 

Xem thêm

Câu hỏi trắc nghiệm hiđrocacbon thơm 

Phân dạng bài tập hiđrocacbon thơm

Câu hỏi trắc nghiệm hiđrocacbon không no

 

I. Phản ứng cộng HBr, HCl, Br₂

1. Bản chất phản ứng cộng HBr, Br₂

2. Phương pháp giải

  a.Tính lượng chất trong phản ứng

Ví dụ 1: Cho hỗn hợp X gồm 0,1 mol C₂H₄ và 0,1 mol CH₄ qua 100 gam dung dịch Br₂ thấy thoát ra hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với H₂ là 9,2. Vậy nồng độ phần trăm của dung dịch Br₂ là

A. 12%. B. 14%. C. 10%.                        D. 8%.

Ví dụ 2: Dung dịch chứa 0,15 mol brom tác dụng hết với axetilen chỉ thu được 2 chất M, N là đồng phân của nhau, trong đó M có khối lượng là 13,392 gam. Khối lượng của N là

A. 14,508 gam B. 18,6 gam. C. 13,392 gam.     D. 26,988 gam.

Ví dụ 3: Hấp thụ hết 4,48 lít buta-1,3-đien (đktc) vào 250 ml dung dịch brom 1M, ở điều kiện thích hợp đến khi brom mất màu hoàn toàn, thu được hỗn hợp lỏng X (chỉ chứa dẫn xuất brom), trong đó khối lượng sản phẩm cộng 1,4 gấp 4 lần khối lượng sản phẩm cộng 1,2. Khối lượng sản phẩm cộng 1,2 trong X là:

A. 6,42 gam. B. 12,84 gam. C. 1,605 gam.   D. 16,05 gam.

Ví dụ 4: Dẫn 2,24 lít hỗn hợp khí X gồm C₂H₂ và H₂ (có tỉ lệ thể tích tương ứng là 2 : 3) đi qua Ni nung nóng thu được hỗn hợp Y, cho Y đi qua dung dịch Br₂ dư thu được 896 ml hỗn hợp khí Z bay ra khỏi bình dung dịch Br₂. Tỉ khối của Z đối với H₂ bằng 4,5. Biết các khí đều đo ở đktc. Khối lượng bình Br₂ tăng thêm là :

A. 1,6 gam. B. 0,8 gam.       C. 0,4 gam.                  D. 0,6 gam.

Ví dụ 5: Hỗn hợp X gồm C₂H₂ và H₂ (có tỉ lệ số mol tương ứng là 1 : 2). Lấy 10,08 lít (đktc) hỗn hợp X nung nóng có xúc tác Ni, sau một thời gian thu được hỗn hợp khí Y. Dẫn hỗn hợp Y qua nước brom dư thấy bình brom tăng 3 gam và còn lại V lít (đktc) hỗn hợp khí Z không bị hấp thụ. Tỉ khối của Z so với hiđro bằng 20/6. Giá trị của V là:

A. 2,80 lít. B. 5,04 lít. C. 8,96 lít.                    D. 6,72 lít.

Ví dụ 6: Hoà tan hết hỗn hợp rắn gồm CaC₂, Al₄C₃ và Ca vào H₂O thu được 3,36 lít hỗn hợp khí X có tỉ khối so với hiđro bằng 10. Dẫn X qua Ni đun nóng thu được hỗn hợp khí Y. Tiếp tục cho Y qua bình đựng nước brom dư thì thấy có 0,784 lít hỗn hợp khí Z bay ra, tỉ khối hơi so với He bằng 6,5. Các khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Khối lượng bình brom tăng là

A. 3,91 gam. B. 3,45gam.          C. 2,09 gam.         D. 1,35 gam.

  (Đề thi chọn học sinh giỏi tỉnh Nam Định, năm 2012)

1. Tìm công thức của hiđrocacbon không no C_nH_2n+2-2k

Ví dụ 7: Hiđrocacbon mạch hở X tác dụng với HCl theo tỉ lệ mol 1 : 1, thu được dẫn xuất Y duy nhất. Trong phân tử Y, clo chiếm 38,38% về khối lượng. Tên gọi của X là:

A. etilen. B. but-1-en.                  C. but-2-en.                  D. 2,3-đimetylbut-2-en.

Ví dụ 8: Cho 2,24 gam một anken X tác dụng với dung dịch Br₂ dư, thu được 8,64 gam sản phẩm cộng. Công thức phân tử của anken là

A. C₃H₆. B. C₄H₈.                        C. C₂H₄.                            D. C₅H₁₀.

Ví dụ 9: Cho hiđrocacbon X phản ứng với brom (trong dung dịch) theo tỉ lệ mol 1 : 1, thu được chất hữu cơ Y (chứa 74,08% Br về khối lượng). Khi X phản ứng với HBr thì thu được hai sản phẩm hữu cơ khác nhau. Tên gọi của X là

A. but-1-en. B. but-2-en. C. propilen.          D. propan.

(Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2009)

Ví dụ 10: X là một hiđrocacbon mạch hở. Cho 0,1 mol X làm mất màu vừa đủ 300 ml dung dịch Br₂ 1M, tạo dẫn xuất Y có chứa 90,22% Br về khối lượng. X tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃ tạo kết tủa. Công thức cấu tạo phù hợp của X là :

A. CH₃–CH=CH–CºCH. B. CH₂=CH–CH₂–CºCH.

C. CH₂=CH–CºCH. D. CH₂=CH–CH_2­–CH₂–CºCH.

Ví dụ 11: Cho hỗn hợp khí X gồm hai anken có cùng thể tích, lội chậm qua bình đựng dung dịch Br₂ dư, thấy khối lượng bình tăng 12,6 gam và có 48 gam Br₂ phản ứng. Số cặp chất thỏa mãn các điều kiện trên của X là

A. 2. B. 1. C. 3.                 D. 4.

Ví dụ 12*: Cho 0,42 lít hỗn hợp khí B gồm hai hiđrocacbon mạch hở đi chậm qua bình đựng nước brom dư. Sau phản ứng hoàn toàn thấy có 0,28 lít khí thoát ra khỏi bình và có 2 gam Br₂ đã tham gia phản ứng. Biết tỉ khối hơi của B so với H₂ bằng 19. Các thể tích khí đo ở đktc. Số hỗn hợp B thỏa mãn điều kiện trên là:

A. 5. B. 2. C. 4.                 D. 1.

5. Phản ứng cộng H₂

2.1. Phản ứng xảy ra hoàn toàn

1. Tính lượng chất trong phản ứng

Ví dụ 1: Hỗn hợp X gồm C₂H₂ và H₂, có tỉ khối so với H₂ bằng 5,8. Dẫn X (đktc) qua bột Ni nung nóng cho đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp Y. Tỉ khối của Y so với H₂ là:

A. 13,5. B. 11,5. C. 29.               D. 14,5.

Ví dụ 2: Cho 10,08 lít (đktc) hỗn hợp khí X gồm C₂H₂ và H₂ đi qua ống chứa xúc tác Ni, nung nóng thu được hỗn hợp Y chỉ chứa 3 hiđrocacbon. Tỉ khối của Y so với He là 7,125. Tính phần trăm thể tích của C₂H₂ trong hỗn hợp X:

A. 36,73%. B. 44,44%. C. 62,25%.       D. 45,55%.

 

1. Tìm công thức của hiđrocacbon

Ví dụ 3: Hỗn hợp X gồm hiđro và một hiđrocacbon. Nung nóng 14,56 lít hỗn hợp X (đktc) (có Ni xúc tác) đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được hỗn hợp Y có khối lượng 10,8 gam. Biết tỉ khối của Y so với metan là 2,7 và Y có khả năng làm mất màu dung dịch brom. Công thức phân tử của hiđrocacbon là :

A. C₃H₆. B. C₄H₆. C. C₃H₄.           D. C₄H₈.

Ví dụ 4: Cho 3,12 gam ankin X phản ứng với 0,1 mol H₂ (xúc tác Pd/PbCO₃, t^o), thu được hỗn hợp Y chỉ có hai hiđrocacbon. Công thức phân tử của X là :

A. C₂H₂. B. C₅H₈. C. C₄H₆.           D. C₃H₄.

(Đề thi tuyển sinh Cao đẳng năm 2010)

Ví dụ 5*: Hỗn hợp X gồm ankin Y và H₂ có tỉ khối so với H₂ là 6,7. Dẫn X đi qua bột Ni nung nóng cho đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp Z có tỉ khối so với H₂ là 16,75. Công thức phân tử của Y là:

A. C₄H₆. B. C₅H₈. C. C₃H₄.                       D. C₂H₂.

Ví dụ 6*: Hỗn hợp X là chất khí ở điều kiện thường gồm một hiđrocacbon Y mạch hở và H₂; X có tỉ khối so với H₂ bằng 4,8. Cho X qua ống chứa bột Ni rồi đun nóng để phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Z có tỉ khối hơi so với H₂ bằng 8. Công thức phân tử của Y là :

A. C₄H₆.                       B. C₃H₆.                       C. C₃H₄            .           D. C₄H₈.

2.2. Phản ứng xảy ra không hoàn toàn

1. Tính lượng chất trong phản ứng

Ví dụ 7: Hỗn hợp X gồm H₂, C₂H₄ và C₃H₆ có tỉ khối so với H₂ là 9,25. Cho 22,4 lít X (đktc) vào bình kín có sẵn một ít bột Ni. Đun nóng bình một thời gian, thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với H₂ bằng 10. Tổng số mol H₂ đã phản ứng là

A. 0,070 mol. B. 0,015 mol. C. 0,075 mol.   D. 0,050 mol.

(Đề thi tuyển sinh Đại học khối A năm 2013)

Ví dụ 8: Cho 22,4 lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm CH₄, C₂H₄, C₂H₂ và H₂ có tỉ khối đối với H₂ là 7,3 đi chậm qua ống sứ đựng bột Ni nung nóng, thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối đối với H₂ là 73/6. Số mol H₂ đã tham gia phản ứng là :

A. 0,5 mol.              B. 0,4 mol.       C. 0,2 mol.       D. 0,6 mol.

Ví dụ 9: Trong một bình kín có thể tích không đổi là 2 lít, chứa hỗn hợp khí gồm 0,02 mol CH₄, 0,01 mol C₂H₄, 0,015 mol C₃H₆ và 0,02 mol H₂. Đun nóng bình với xúc tác Ni, các anken đều cộng hiđro với hiệu suất 60%. Sau phản ứng giữ bình ở 27,3^oC, áp suất trong bình là:

A. 0,702 atm. B. 0,6776 atm.  C. 0,616 atm.   D. 0,653 atm.

Ví dụ 10: Trộn một thể tích anken X với một thể tích H₂, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H₂ là 7,5. Cho Y vào bình kín có chứa sẵn một ít bột Ni (thể tích không đáng kể). Nung nóng bình một thời gian rồi đưa nhiệt độ ban đầu thì thu được hỗn hợp khí Z có tỉ khối so với H₂ là 12,5. Phần trăm theo thể tích của H₂ trong Z là

A. 83,33%. B. 66,67%. C. 33,33%.       D. 16,67%.

Ví dụ 11: Một hỗn hợp gồm 2 ankin có thể tích 15,68 lít. Thêm H₂ vào để được hỗn hợp có thể tích 54,88 lít. Nung X với xúc tác Ni, thu được hỗn hợp Y có thể tích giảm đi 4/7 lần so với thể tích của X. Hiệu suất phản ứng hiđro hóa là:

A. 60%. B. 75%. C. 100%.          D. 80%.

Ví dụ 12: Trộn một thể tích H₂ với một thể tích anken, thu được hỗn hợp X có tỉ khối so với He là 3,75. Đun nóng X với xúc tác Ni, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với He là 4,6875. Biết các thể tích đo trong cùng một điều kiện. Thành phần phần trăm về khối lượng của ankan trong Y là:

A. 25%. B. 40%. C. 60%.            D. 20%.

Ví dụ 13: Hỗn hợp khí X gồm H₂ và C₂H₄ có tỉ khối so với He là 3,75. Dẫn X qua Ni nung nóng, thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với He là 5. Hiệu suất của phản ứng hiđro hoá là

A. 40%. B. 25%.                        C. 20%.                        D. 50%.

Ví dụ 14: Trong một bình kín dung tích 2,24 lít chứa một ít bột Ni xúc tác và hỗn hợp khí X gồm H₂, C₂H₄ và C₃H₆ (ở đktc); tỉ lệ số mol của C₂H₄ và C₃H₆ là 1 : 1. Nung nóng bình một thời gian sau đó làm lạnh tới 0^oC, thu được hỗn hợp khí Y. Cho hỗn hợp Y qua bình chứa nước Br₂ dư thấy khối lượng bình Br₂ tăng 1,015 gam. Biết tỉ khối của X và Y so với H₂ lần lượt là 7,6 và 8,445. Hiệu suất phản ứng của C₂H₄ là:

A. 20%. B. 25%.                        C. 12,5%.                     D. 40%.

 Tìm công thức của hiđrocacbon

Ví dụ 15*: Hỗn hợp khí X gồm 1 anken và H₂ có tỉ lệ số mol là 1 : 1, (đo ở 90^oC và 1 atm). Nung nóng X với bột Ni một thời gian rồi đưa về điều kiện ban đầu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối hơi so với H₂ là 23,2. Xác định công thức phân tử của anken và hiệu suất phản ứng hiđro hóa:

A. C₄H₈, H = 54,45%. B. C₃H₆, H = 75%.

C. C₅H₁₀, H = 44,83%. D. C₆H₁₂, H = 45%.

III. Phản ứng thế Ag

Ví dụ 1: Nhiệt phân nhanh 3,36 lít khí CH₄ (đo ở đktc) ở 1500^oC, thu được hỗn hợp khí T. Dẫn toàn bộ T qua dung dịch AgNO₃ dư trong NH₃ đến phản ứng hoàn toàn, thấy thể tích khí thu được giảm 20% so với T. Hiệu suất phản ứng nung CH₄ là:

A. 40,00%. B. 20,00%. C. 66,67%.       D. 50,00%.

Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm propin và ankin A có tỉ lệ mol 1 : 1. Lấy 0,3 mol X tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃ dư, thu được 46,2 gam kết tủa. Tên của A là

A. Axetilen. B. But-2-in. C. Pent-1-in. D. But-1-in.

Ví dụ 3: Hỗn hợp X gồm 2 ankin có số mol bằng nhau. Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp X thu được 0,6 mol CO₂. Mặt khác, cho 0,2 mol hỗn hợp X vào dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư, thu được 24,0 gam kết tủa. Vậy 2 ankin trong hỗn hợp X là :

A. Propin và but-1-in.               B. axetilen và propin.

C. axetilen và but-2-in. D. axetilen và but-1-in.

Ví dụ 4: Cho 1,12 lít khí hiđrocacbon X (đktc) phản ứng hoàn toàn với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, thu được 8,05 gam kết tủa. Công thức của X là

A. CH₃-CH₂-CCH. B. CH₃-CCH.

C. CHCH. D. CH₂=CH-CCH.

Ví dụ 5: Đốt cháy hiđrocacbon A, thu được CO₂ và H₂O theo tỉ lệ mol 2 : 1. Lấy 1,95 gam A tác dụng với AgNO₃/NH₃ dư thấy xuất hiện 7,3 gam kết tủa. CTPT của A là

A. C₂H₂. B. C₈H₈. C. C₆H₆            .           D. C₄H₄.

Ví dụ 6*: Đốt hoàn toàn 0,5 mol hỗn hợp 2 ankin đồng đẳng kế tiếp, sản phẩm cháy đem hấp thụ hoàn toàn vào bình đựng dung dịch chứa 0,846 mol Ca(OH)₂  thì thu được kết tủa và thấy khối lượng dung dịch không thay đổi. Mặt khác, cho 0,5 mol hỗn hợp vào dung dịch AgNO₃ dư/ NH₃ thì thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là:

A. 110,7 gam. B. 96,75 gam.               C. 67,9 gam.                 D. 92,1 gam.

 

Phản đốt cháy

Phương pháp giải

2.1. Sử dụng bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố

1. Tính lượng chất trong phản ứng

Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm C₂H₄, C₃H₆, C₄H₈, thu được 1,68 lít khí CO₂ (đktc). Giá trị của m là:

15. 1,15. B. 1,05. C. 0,95.                        D. 1,25.

Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm metan, axetilen, propen có tỉ khối so với H₂ là 13,1. Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp X sau đó dẫn sản phẩm cháy vào bình đựng chứa dung dịch Ca(OH)₂ dư, thu được 38 gam kết tủa trắng. Khối lượng dung dịch sau phản ứng thay đổi bao nhiêu gam so với dung dịch Ca(OH)₂ là

A. 22,84 gam. B. 16,68 gam. C. 21,72 gam.   D. 15,16 gam.

Ví dụ 3: Hỗn hợp khí X gồm một ankan và một anken, hỗn hợp Y gồm O₂ và O₃. Tỉ khối của X và Y so với H₂ tương ứng bằng 11,25 và 18. Đốt cháy hoàn toàn 4,48 lít hỗn hợp X cần dùng vừa đủ V lít hỗn hợp Y, thu được 6,72 lít CO₂ (các thể tích đo ở đktc). Giá trị của V là

A. 12,32. B. 10,45.                      C. 16,8.            D. 11,76.

Ví dụ 4: Dẫn hỗn hợp X gồm 0,05 mol C₂H₂, 0,1 mol C₃H₄ và 0,1 mol H₂ qua ống chứa Ni nung nóng một thời gian, thu được hỗn hợp Y gồm 7 chất. Đốt cháy hoàn toàn Y rồi cho sản phẩm cháy hấp thụ hết vào 700 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch Z. Tổng khối lượng chất tan trong Z là:

A. 38,2. B. 45,6. C. 40,2.                        D. 35,8.

Tìm công thức của hiđrocacbon

Ví dụ 5: Đốt cháy hoàn toàn 0,336 lít một ankađien liên hợp X, sau đó tiếp tục dẫn sản phẩm cháy qua 400 ml dung dịch Ba(OH)₂ 0,15M, thu được 8,865 gam kết tủa. Công thức của X là:

A. C₃H₄ . B. C₄H₆.

C. C₅H₈ . D. C₃H₄ hoặc C₅H₈.

Ví dụ 6: Đốt cháy hoàn toàn 3,48 gam một hiđrocacbon X (chất khí ở điều kiện thường), đem toàn bộ sản phẩm cháy hấp thụ hết vào bình đựng dung dịch Ba(OH)₂. Sau các phản ứng thu được 29,55 gam kết tủa và khối lượng dung dịch giảm bớt 13,59 gam. Công thức phân tử của X là:

A. CH₄. B. C₂H₄ .           C. C₃H₄            .           D. C₄H₁₀.

Ví dụ 7: Một hợp chất hữu cơ X chứa 2 nguyên tố. Đốt cháy hoàn toàn m gam X, thu được 9m/7 gam H₂O. Tỉ khối của X so với không khí nằm trong khoảng 2,1 đến 2,5. CTPT của X là

A. C₄H₈. B. C₅H₁₀.          C. C₆H₁₂.          D. C₆H₆.

Ví dụ 8*: Trong một bình kín dung tích không đổi chứa hỗn hợp A gồm etan và một ankin X (thể khí ở điều kiện thường) có tỉ lệ số mol là 1 : 1. Thêm oxi vào bình thì được hỗn hợp khí B có tỉ khối so với hidro là 18. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp B sau đó đưa bình về 0^oC thấy hỗn hợp khí Z trong bình có tỉ khối so với hiđro là 21,4665. X là:

A. C₂H₂. B. C₃H₄ .           C. C₄H₆.                       D. C₅H₈.

2.2. Sử dụng phương pháp trung bình

Ví dụ 1: Hỗn hợp khí X gồm propen, etan, buta-1,3-đien, but-1-in có tỉ khối hơi so với SO₂ là 0,75. Đốt cháy hoàn toàn 0,02 mol hỗn hợp X, cho hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào bình dung dịch Ca(OH)₂ dư thì thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 8,3. B. 7. C. 7,3.              D. 10,4.

Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm: C₂H₆, C₂H₂, C₂H₄ có tỉ khối so với H₂ là 14,25. Đốt cháy hoàn toàn 11,4 gam X, cho sản phẩm vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư thấy khối lượng bình tăng m gam. Giá trị của m là:

A. 62,4. B. 73,12.                      C. 68,50.                      D. 51,4.

Ví dụ 3: Hỗn hợp Y gồm metan, etilen và propin có tỉ khối so với H₂ là 13,2. Đốt cháy hoàn toàn 0,15 mol hỗn hợp Y, sau đó dẫn sản phẩm cháy vào dung dịch NaOH dư thì khối lượng bình tăng thêm m gam. Giá trị của m là:

A. 16,88. B. 17,56.          C. 18,64.          D. 17,72.

 

Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn 1 lít hỗn hợp khí gồm ankin X và hiđrocacbon Y cần dùng 2,25 lít khí O₂, thu được 1,5 lít khí CO₂ (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Công thức phân tử của X và Y lần lượt là:

A. C₂H₂ và C₂H₄. B. C₃H₄ và CH₄.

C. C₂H₂ và CH₄. D. C₃H₄ và C₂H₆.

 

Link tải bản pdf đầy đủ

PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP VỀ HIĐROCACBON KHÔNG NO

 

Xem thêm

• Tổng hợp đề thi học kì 2 lớp 12 môn hóa học
• Tổng hợp đề thi học kì 2 lớp 11 môn hóa học
• Tổng hợp đề thi học kì 2 lớp 10 môn hoá học
• Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 10
• Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 11
• Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 12
• Tổng hợp đề thi giữa học kì 2 cả ba khối 10 11 12
• Tổng hợp đề thi THPT QG 2021 file word có lời giải chi tiết
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp đề thi HSG lớp 12 môn hoá học