Đề thi hsg lớp 12 môn hóa học tỉnh Bắc Ninh năm 2018

UBND TỈNH BẮC NINH

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ CHÍNH THỨC

(Đề thi có 02 trang)

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH

NĂM HỌC 2017 – 2018

Môn thi: Hóa học – Lớp 12 THPT

Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề)

Câu 1 (4,0 điểm):

1. Có 5 hợp chất vô cơ A, B, C, D, E. Làm thí nghiệm với các hợp chất này ta thu được kết quả như sau:

– Khi đốt A, B, C, D, E đều cho ngọn lửa màu vàng.

– A tác dụng với nước thu được O₂; B tác dụng với nước thu được NH₃.

– Khi C tác dụng với D thu được khí X; C tác dụng với E thu được chất khí Y.

– X, Y là những chất khí có thể gặp trong một số phản ứng hóa học, tỉ khối của khí X so với O₂ và của Y so với NH₃ đều bằng 2.

Hãy xác định công thức hóa học của A, B, C, D, E, X, Y và viết các phương trình hóa học xảy ra.

2. Chỉ dùng nước và nước brom hãy trình bày phương pháp nhận biết 6 chất lỏng riêng biệt sau: benzen, anilin, xiclo hexen, axit acrylic, axit fomic, axit propionic. Viết các phương trình hóa học xảy ra.

Câu 2 (2,0 điểm):

1. Để điều chế oxi người ta đã nhiệt phân KClO₃ với một ít KMnO₄ như sơ đồ thí nghiệm bên.

a) Viết phương trình hóa học của phản ứng? Vì sao lại thêm một ít KMnO₄?

b) Vì sao phải dùng bông đậy ở phía gần miệng ống nghiệm?

c) Khi lắp ống nghiệm lên giá sắt, vì sao phải lắp miệng ống nghiệm hơi chúc xuống?

d) Người ta đã thu khí O₂ bằng cách nào? Vì sao?

2. Tính pH của dung dịch tạo thành khi hòa tan 0,1 mol PCl₃ vào 450 ml dung dịch NaOH 1M. Cho hằng số axit của H₃PO₃ là :,

Câu 3 (2,5 điểm):

1. Ở nhiệt độ không đổi, hằng số phân ly K_a của các chất: phenol; p-crezol; p-nitro phenol; 2,4,6 trinitro phenol (axit picric); glixerol là 7,0.10^-5; 6,7.10^-11; 1,28.10^-10; 7,0.10^-8; 4,2.10^-1. Hãy viết công thức cấu tạo và gán K_a vào các chất trên (theo thứ tự tăng dần K_a).

2. Viết phương trình hóa học hoàn thành dãy chuyển hóa sau:

A (C₉H₈O₄) B C (C₇H₆O₃)D (Br₂C₇H₄O₃) E

Biết: A là axit axetylsalixylic (o-CH₃COO-C₆H₄-COOH) dùng làm thuốc cảm (aspirin); B, C, D và E đều chứa vòng benzen.

Câu 4 (2,5 điểm):

1. Thêm V (ml) dung dịch Ba(OH)₂ 0,1M vào 100 ml dung dịch KAl(SO₄)₂ 0,1M thu được 2,1375 gam kết tủa. Tính V?

2. Cho 5,22 gam một muối cacbonat kim loại tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO₃ loãng, dư thu được dung dịch X và hỗn hợp khí Y gồm CO₂ và 0,336 lít NO. Xác định muối cacbonat và thể tích khí CO₂thu được, biết các khí đo ở đktc.

Câu 5 (2,0 điểm):

Oxi hóa một lượng ancol bằng oxi với xúc tác thích hợp thu được 9,2 gam hỗn hợp Y gồm: và Chia Y làm 2 phần bằng nhau, trung hòa phần một cần 30 ml dung dịch NaOH 1M, phần hai tác dụng với Na dư được 1,344 lít H₂ (đktc).

a) Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra, tìm .

b) Cho toàn bộ Y phản ứng hoàn toàn với AgNO₃/NH₃dư, tính khối lượng Ag sinh ra.

Câu 6 (3,0 điểm):

Cho 2,76 gam chất hữu cơ X (chỉ chứa C, H, O và có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất) tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, sau đó chưng khô thì thu được hơi nước, phần chất rắn chứa hai muối của natri có khối lượng 4,44 gam. Đốt cháy hoàn toàn 4,44 gam hỗn hợp hai muối này trong oxi thì thu được 3,18 gam Na₂CO₃; 2,464 lít CO₂ (ở đktc) và 0,9 gam nước. Tìm công thức phân tử, viết công thức cấu tạo có thể có của X.

Câu 7 (4,0 điểm):

1. Có loại đá A chứa CaCO₃, ZnCO₃, Al₂O₃, Fe₂O₃ trong đó Al₂O₃ chiếm a% và Fe₂O₃ chiếm b% về khối lượng. Nung A ở nhiệt độ cao sau một thời gian thu được chất rắn B có khối lượng bằng 80% khối lượng của A trước khi nung. Để hòa tan hết 10 gam B cần 150 ml dung dịch axit HCl 2M. Nung A ở nhiệt độ cao đến khi khối lượng không đổi thu được chất rắn C.

a) Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

b) Lập biểu thức tính % về khối lượng của C so với khối lượng của A trước khi nung. Kết quả cụ thể bằng bao nhiêu khi a = 20,4 và b = 24.

2. Cho 48 gam Fe₂O₃ vào m gam dung dịch H₂SO₄ 9,8% (loãng), sau phản ứng phần dung dịch D thu được có khối lượng 474 gam.

a) Tính C% chất có trong dung dịch D và giá trị của m?

b) Nếu cho 48 gam Fe₂O₃ vào m gam dung dịch H₂SO₄ 9,8% (loãng), sau đó sục SO₂ vào đến dư. Tính C% chất có trong dung dịch thu được sau phản ứng biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn.

—————–Hết—————–

Họ và tên thí sinh :………………………………………………. Số báo danh ………………………..

UBND TỈNH BẮC NINH

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HƯỚNG DẪN CHẤM

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH

NĂM HỌC 2017 – 2018

Môn thi: HÓA HỌC – Lớp 12

Câu 1 (4,0 điểm):

1. Có 5 hợp chất vô cơ A, B, C, D, E. Làm thí nghiệm với các hợp chất này ta thu được kết quả như sau:

– Khi đốt A, B, C, D, E đều cho ngọn lửa màu vàng.

– A tác dụng với nước thu được O₂; B tác dụng với nước thu được NH₃.

– Khi C tác dụng với D ta cho khí X; C tác dụng với E ta thu được chất khí Y.

– X, Y là những chất khí có thể gặp trong một số phản ứng hóa học, tỉ khối của khí X so với O₂ và của Y so với NH₃ đều bằng 2.

Hãy xác định công thức hóa học của A, B, C, D, E, X, Y và viết các phương trình phản ứng xảy ra.

2. Chỉ dùng nước và nước brom hãy trình bày phương pháp nhận biết 6 chất lỏng riêng biệt sau: benzen, anilin, xiclo hexen, axit acrylic, axit fomic, axit propionic.

Câu	Nội dung	Điểm
Câu 1		4,0
1		2,0
	A: Na₂O₂ ; B: Na₃N; C: NaHSO₄; D: NaHSO₃ hoặc Na₂S; E: NaHS hoặc Na₂S; X: SO₂; Y: H₂S	1,0
	2Na₂O₂ + 2H₂O 4NaOH + O₂ Na₃N + 3H₂O 3NaOH + NH₃ NaHSO₄ + NaHSO₃ Na₂SO₄ + SO₂ + H₂O NaHSO₄ + NaHS Na₂SO₄ + H₂S	1,0
2		2,0
	Trích mẫu thử, sau đó cho nước vào 6 chất lỏng ta được hai nhóm : + Nhóm tan : axit acrylic, axit fomic, axit propionic + Nhóm không tan: benzen, anilin, xiclo hexen	0,25 0,25
	Cho các chất trong nhóm tan lần lượt tác dụng với nước brom: + Axit acrylic làm mất màu nước brom; + Axit fomic làm mất màu dung dịch brom và có khí thoát ra; + Axit propionic không làm mất màu dung dịch brom. CH₂ = CH – COOH + Br₂ CH₂Br – CHBr – COOH HCOOH + Br₂ CO₂ + H₂O	0,25 0,25 0,25
	Cho nước brom vào 3 chất không tan: + Bezen tạo thành hai chất lỏng phân lớp; + Anilin tạo kết tủa trắng C₆H₅-NH₂+ 3Br₂ C₆H₂(Br₃)NH₂+ 3HBr + Xiclo hexen làm mất màu nước brom	0,25 0,25 0,25

Câu 2 (2,0 điểm):

1. Để điều chế oxi người ta đã nhiệt phân KClO₃ với một ít KMnO₄ như sơ đồ thí nghiệm bên.

a) Viết phương trình hóa học của phản ứng? Vì sao lại thêm một ít KMnO₄?

b) Vì sao phải dùng bông đậy ở phía gần miệng ống nghiệm?

c) Khi lắp ống nghiệm lên giá sắt, vì sao phải lắp miệng ống nghiệm hơi chúc xuống?

d) Người ta đã thu khí O₂ bằng cách nào? Vì sao?

2. Tính pH của dung dịch tạo thành khi hòa tan 0,1 mol PCl₃ vào 450 ml dung dịch NaOH 1M. Cho hằng số axit của H₃PO₃ là :,

Câu 2		2,0
1		1,0
	a) Phương trình hóa học: 2KMnO₄ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂ 2KClO₃ 2KCl + 3O₂ Phải thêm một ít KMnO₄ để khi nhiệt phân sinh ra MnO₂ làm xúc tác cho phản ứng nhiệt phân KClO₃	0,125 0,125 0,125
	b) Phải dùng bông đậy ở phía gần miệng ống nghiệm nhằm ngăn tinh thể chất rắn bị cuốn theo oxi khi nung nóng.	0,125
	c) Khi lắp ống nghiệm đã chứa hoá chất lên giá sắt, miệng ống nghiệm hơi chúc xuống để đề phòng chất rắn ẩm khi đun nước thoát ra sẽ không chảy ngược lại làm vỡ ống nghiệm.	0,25
	d) Thu khí O₂ bằng cách đẩy nước. Vì khí O₂ tan ít trong nước.	0,25
2		1,0
	Số mol NaOH = 0,45.1 = 0,45 mol PCl₃ + 3H₂O H₃PO₃ + 3HCl 0,10 0,10 0,30	0,25
	HCl + NaOH NaCl + H₂O 0,30 0,30 H₃PO₃ + NaOH NaH₂PO₃ + H₂O Ban đầu 0,10 0,15 0,00 Pứ 0,10 0,10 0,10 Sau pứ 0,00 0,05 0,10 NaOH + NaH₂PO₃ Na₂HPO₃ + H₂O Ban đầu 0,05 0,10 0,00 Pứ 0,05 0,05 0,05 Sau pứ 0,00 0,05 0,05	0,25 0,125
	Vậy sau phản ứng thu được dung dịch có số mol H₂PO₃^– = số mol HPO₃^2- = 0,05 mol	0,125
	Ta có cân bằng : H₂PO₃^– H⁺ + HPO₃^2- pH = – lg	0,25

Câu 3 (2,5 điểm):

2. Viết phương trình hóa học hoàn thành dãy chuyển hóa sau:

A (C₉H₈O₄) B C (C₇H₆O₃) D (Br₂C₇H₄O₃) E

Biết: A là axit axetylsalixylic (o-CH₃COO-C₆H₄-COOH) dùng làm thuốc cảm (aspirin); B, C, D và E đều chứa vòng benzen.

Câu 3		2,5
1		1,0
	Sắp xếp các chất trên theo thứ tự K_a tăng dần : K_a 6,7.10^-111,28.10^-10 7,0.10^-87,0.10^-54,2.10^-1	1,0
2		1,5
		0,25 0,25 0,5 0,5

Câu 4 (2,5 điểm):

1. Thêm V (ml) dung dịch Ba(OH)₂ 0,1M vào 100 ml dung dịch KAl(SO₄)₂ 0,1M thu được 2,1375 gam kết tủa. Tính V?

Câu 4		2,5
		1,5
	Ba(OH)₂ Ba²⁺+2OH^– (a là số mol Ba(OH)₂ ) a a 2a KAl(SO₄)₂ K⁺ + Al³⁺ + 2SO₄^2- 0,01 0,01 0,02 Ba²⁺ + SO₄^2- BaSO₄ (1) Al³⁺ + 3OH^– Al(OH)₃ (2) Al(OH)₃ + OH^– Al(OH)₄^– (3)	0,5
	Khi Al³⁺ kết tủa vừa hết thì mol Al(OH)₃=0,01; mol OH^–=0,03 nên mol Ba²⁺=0,015; khi này, khối lượng kết tủa=0,01.78+0,015.233= 4,275 gam lớn hơn lượng kết tủa của đề bài. Nếu tiếp tục thêm Ba(OH)₂, khối lượng kết tủa vẫn tăng (do BaSO₄ lớn nhất=0,02.233=4,66 gam) Al³⁺ dư	0,5
	Gọi số mol Ba(OH)₂ phản ứng=a a=0,0075V=0,075 lít hay 75ml	0,5
2		1,0
	Gọi công thức muối M₂(CO₃)_n có số mol là x 3M₂(CO₃)_n+ (8m – 2n) HNO₃ 6M(NO₃)_m + 2(m – n)NO + 3nCO₂ + (4m – n)H₂O () Theo phương trình () ta có : (1) Ta lại có : (2M + 60n)x = 5,22 (2) Giải (1) và (2) ta được: M = 116 m – 146 n n=2; m=3; M=56 là Fe (thỏa mãn)	0,25 0,25 0,25
	Số mol CO₂= số mol FeCO₃=5,22/116=0,045	0,25

Câu 5 (2,0 điểm):

a) Viết phương trình phản ứng xảy ra, tìm .

b) Cho toàn bộ Y phản ứng hoàn toàn với AgNO₃/NH₃dư, tính khối lượng Ag sinh ra.

Câu 5

2,0

+ 1/2O₂ +

+ O₂ +

+Na → + 1/2H₂

+Na → NaOH + 1/2H₂

+Na → + 1/2H₂

+NaOH → +

Bảo toàn nguyên tử H phản ứng với kim loại sinh ra H₂

→ m_{ancolbanđầu}< 9,2 – 0,03.2.32= 7,28 gam

→

→ là CH₃OH

0,125

0,25

→ mol

→ m_Ag = (0,095.4+0,03.2.2).108 = 54 gam

0,25

Câu 6 (3,0 điểm):

Câu 6		3,0
	= mol ; = mol X + NaOH hai muối của natri + H₂O (1) Hai muối của natri + O₂ Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O (2) Số mol Na = 0,06 mol; Số mol C = 0,03 + 0,11 = 0,14 mol; số mol H=0,1	0,25 0,25
	Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ở (1) ta có : – Bảo toàn H: Số mol H trong X= 2.0,04+ 0,1-0,06=0,12 – Khối lượng O trong X là : 2,76 – (0,14.12 +0,12) = 0,96 (gam) hay n_O= 0,06 mol	0,25 0,5 0,25
	Ta có tỷ lệ : n_C : n_{H :}n_O= 0,14 : 0,12 : 0,06 = 7 : 6 :3 Vậy công thức phân tử của X là: C₇H₆O₃ Do : n_{X = ;} và X có độ bội liên kết a = 5; tác dụng NaOH thu được 2 muối, phần hơi chỉ có nước nên X là este của phenol có công thức cấu tạo của X là:	0,75 0,75

Câu 7 (4,0 điểm):

a) Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

b) Lập biểu thức tính % về khối lượng của C so với khối lượng của A trước khi nung. Kết quả cụ thể bằng bao nhiêu khi a = 20,4 và b = 24.

2. Cho 48 gam Fe₂O₃ vào m gam dung dịch H₂SO₄ 9,8% (loãng), sau phản ứng phần dung dịch D thu được có khối lượng 474 gam.

a) Tính C% chất có trong dung dịch D và giá trị của m?

Câu 7		4,0
1		2,0
		0,5
	– Xét 100 gam hỗn hợp Số mol Al₂O₃= ; mol Fe₂O₃= – Khi tác dụng với 80 gam B cần 2,4 mol HCl Khi tác dụng với 100 gam A hoặc 80 gam B hoặc lượng C thu được cũng chỉ cần 2,4 mol HCl – Bảo toàn điện tích: = %m_C so với A= 100 – [ ].44 (%) Thay a = 20,4 và b = 24 tính ra kết quả % m_Cso với A = 93,4(%).	0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25
2		2,0
	– Nếu Fe₂O₃ phản ứng hết thì khối lượng dd H₂SO₄=478-48=426 số mol H₂SO₄=0,426; vì Fe₂O₃ còn dư và H₂SO₄ phản ứng hết. – Gọi số mol Fe₂O₃ phản ứng= x H₂SO₄ =3x 160x +3000x = 474 x=0,15 (mol) m=450 gam =12,66%	0,25 0,25 0,25 0,25
	Khi sục SO₂ vào thì phản ứng xảy ra Hai phản ứng trên được viết ở dạng	0,25 0,25 0,25 0,25

Lưu ý:

Thí sinh có thể làm theo các phương án khác, nếu đúng vẫn cho điêm tối đa.

O2 Education gửi các thầy cô link download file word đề thi

17-18 BN

Xem thêm

Đề thi hsg lớp 12 môn hóa học tỉnh Bắc Ninh năm 2018

Đề thi hsg lớp 12 môn hóa học tỉnh Bắc Ninh năm 2018

Comments

Leave a Reply Cancel reply