Tag: phân dạng bài tập

Phân dạng bài tập cacbohiđrat

Phân dạng bài tập cacbohiđrat

Xem thêm

Câu hỏi trắc nghiệm cacbohiđrat

Câu hỏi trắc nghiệm este lipit

Phân dạng bài tập este lipit

PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ VÍ DỤ MINH HỌA

1. Một số vấn đề lý thuyết cần lưu ý về tính chất của cacbohiđrat

a. Phản ứng với H₂ (t^o, Ni)

– Cả glucozơ và fructozơ bị khử bởi H₂ tạo ra sbitol.

CH₂OH[CHOH]₄CHO + H₂ CH₂OH[CHOH]₄CH₂OH

CH₂OH(CHOH)₃CCH₂OH + H₂ CH₂OH[CHOH]₄CH₂OH

b. Phản ứng tráng gương

– Cả glucozơ và fructozơ đều bị oxi hóa bởi dung dịch AgNO₃/NH₃ (t^o). Saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ không có phản ứng này.

Fructozơ không có nhóm -CHO nhưng trong môi trường kiềm thì nó chuyển hóa thành glucozơ nên cũng có phản ứng tráng gương.

c. Phản ứng với các chất oxi hóa khác

– Glucozơ bị oxi hóa bởi nước brom còn fructozơ, saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ không có phản ứng này.

– Glucozơ có khả năng tham gia phản ứng oxi hóa không hoàn toàn với O₂ (t^o, xt) tạo thành axit gluconic còn fructozơ, saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ không có phản ứng này.

d. Phản ứng lên men

– Glucozơ có khả năng tham gia phản ứng lên men rượu và lên men lactic, fructozơ không có những phản ứng này.

– Trong phản ứng lên men rượu từ tinh bột hoặc xelulozơ, để dễ dàng cho việc tính toán ta chỉ viết phản ứng hoặc sơ đồ chuyển hóa đối với một mắt xích.

e. Phản ứng thủy phân

– Các đisaccarit và polisaccarit có phản ứng thủy phân

g. Phản ứng với Cu(OH)₂ ở nhiệt độ thường

– Glucozơ, fructozơ và saccarozơ đều có phản ứng với Cu(OH)₂ ở nhiệt độ thường :

h. Phản ứng với HNO₃ đặc

– Chỉ có xenlulozơ có phản ứng này. Để thuận tiện cho việc tính toán ta viết phương trình như sau:

2. Phương pháp giải bài tập

Các phương pháp thường sử dụng là :

– Tính theo phương trình phản ứng, tính theo sơ đồ phản ứng.

– Đối với phản ứng tráng gương thì có thể dùng bảo toàn electron :

– PS :

3. Phân dạng bài tập và ví dụ minh họa

a. Dạng 1: Phản ứng tráng gương

Ví dụ 1: Đun nóng dung dịch chứa 18,0 gam glucozơ với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃, đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam Ag. Giá trị của m là

A. 10,8. B. 21,6. C. 32,4. D. 16,2.

Hướng dẫn giải

● Cách 1 : Tính theo phương trình phản ứng

Theo phương trình phản ứng ta thấy :

● Cách 2 : Dùng bảo toàn electron

Ví dụ 2: Hỗn hợp X gồm hai chất là glucozơ và fructozơ có khối lượng là 27 gam. Cho X tác dụng với một lượng dư AgNO₃/NH₃ (t^o) thu được m gam kết tủa. Tính giá trị của m

A. 43,2. B. 32,4. C. 16,2. D. 27,0.

Ví dụ 3: Cho 50 ml dung dịch glucozơ chưa rõ nồng độ tác dụng với một lượng dư AgNO₃ trong dung dịch NH₃, thu được 2,16 gam Ag kết tủa. Nồng độ mol/l của dung dịch glucozơ đã dùng là:

A. 0,20M. B. 0,01M. C. 0,10M. D. 0,02M.

Hướng dẫn giải

Ví dụ 4: Người ta dùng glucozơ để tráng ruột phích. Trung bình cần dùng 0,75 gam glucozơ cho một ruột phích. Tính khối lượng Ag có trong ruột phích biết hiệu suất phản ứng là 80%.

A. 0,36. B. 0,72. C. 0,9. D. 0,45.

Hướng dẫn giải

Ví dụ 5: Cho m gam glucozơ tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được 86,4 gam Ag. Nếu lên men hoàn toàn m gam glucozơ rồi cho khí CO₂thu được hấp thụ vào nước vôi trong dư thì lượng kết tủa thu được là:

A. 20 gam. B. 60 gam. C. 40 gam. D. 80 gam.

Hướng dẫn giải

b. Dạng 2 : Phản ứng cộng H₂

Ví dụ 1: Khử glucozơ bằng H₂ để tạo sobitol. Khối lượng glucozơ dùng để tạo ra 1,82 gam sobitol với hiệu suất 80% là bao nhiêu?

A. 14,4 gam. B. 22,5 gam. C. 2,25 gam. D. 1,44 gam.

Hướng dẫn giải

c. Dạng 3 : Phản ứng lên men

Ví dụ 1: Cho 360 gam glucozơ lên men tạo thành ancol etylic, khí sinh ra được dẫn vào nước vôi trong dư thu được m gam kết tủa. Biết hiệu suất của quá trình lên men đạt 80%. Giá trị của m là

A. 320. B. 200. C. 160. D. 400.

Hướng dẫn giải

Ví dụ 2: Cho m gam glucozơ lên men thành ancol etylic. Khí sinh ra cho vào nuớc vôi trong dư thu được 120 gam kết tủa, biết hiệu suất quá trình lên men đạt 60%. Giá trị m là

A. 225 gam. B. 180 gam. C. 112,5 gam. D. 120 gam.

Mời các thầy cô và các em tải file đầy đủ tại đây

2. Phân dạng bài tập cacbohiđrat

Xem thêm

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 10

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 11

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 12

Câu hỏi trắc nghiệm cacbohiđrat

Câu hỏi trắc nghiệm este lipit

Phân dạng bài tập este lipit

15/09/2020
Phân dạng bài tập nguyên tử

Phân dạng bài tập nguyên tử

Xem thêm

Câu hỏi trắc nghiệm nguyên tử

Phân dạng bài tập bảng tuần hoàn

Câu hỏi trắc nghiệm bảng tuần hoàn

PHÂN DẠNG BÀI TẬP VÀ VÍ DỤ MINH HỌA

● Dạng 1 : Xác định số khối, các loại hạt cơ bản trong nguyên tử, hợp chất, ion

Phương pháp giải

– STT ô nguyên tố = Z = số p = số e

– Số khối A = Z + N

– Tổng số hạt mang điện là P + E = 2Z

– Số hạt không mang điện là N

– Tổng số hạt cơ bản là S = P + E + N = 2Z + N = Z + A

– Ion dương (cation) Mⁿ⁺thì M nhường (cho ) ne thành ion Mⁿ⁺

– Ion âm (anion) X^m-thì X nhận me thành ion X^m-

► Các ví dụ minh họa ◄

Ví dụ 1: Nguyên tử nhôm (Al) có 13 hạt proton và 14 hạt nơtron. Số khối của Al là

A. 13 B. 27 C. 14 D. 1

( Đề thi khảo sát chất lượng THPT Nguyễn Trãi – Thanh Hóa, năm 2016 )

Hướng dẫn giải

A_Al= Z + N = p + n = 13 + 14 = 27

Chọn B

Ví dụ 2: Trong phân tử HNO₃ tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt không mang điện là ( Cho )

A. 31 hạt B. 32 hạt C. 33 hạt D. 34 hạt

Hướng dẫn giải

Trong HNO₃ có : Tổng số hạt mang điện là 2.1 + 2.7 + 2.8.3 = 64

Tổng số hạt không mang điện là (1 – 1) + (14 – 7) + (16 – 8).3 = 31

 Trong HNO₃ thì tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt không mang điện là: 64 – 31 = 33

Chọn C

Ví dụ 3: Cho ion nguyên tử kí hiệu . Tổng số hạt mang điện trong ion đó là

A. 38 B. 19 C. 37 D. 18

( Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Nguyễn Thái Học – Khánh Hòa, năm 2015)

Hướng dẫn giải

Tổng số hạt mang điện trong ion là : P + E -1 = 2Z -1 = 2.19 -1 = 37

 Chọn C

Ví dụ 4: Ion (, ) có chứa số hạt proton và electron lần lượt là

A. 48 và 50 B. 24 và 24 C. 48 và 48 D. 24 và 26

( Đề thi thử THPT Quốc Gia TTLT ĐH Diệu Hiền – Cần Thơ, tháng 04 năm 2016)

Hướng dẫn giải

Ion có chứa số hạt proton là : 16 + 8.4 = 48

Ion có chứa số hạt electron là : 48 + 2 = 50

 Chọn A

Ví dụ 5: Ion X³⁺có cấu hình electron ở trạng thái cơ bản là 1s²2s²2p⁶. Số hạt mang điện trong ion X³⁺ là

A. 18 B. 20 C. 23 D. 22

( Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Tuyên Quang, năm 2016 )

Hướng dẫn giải

X  X³⁺ + 3e

1s²2s²2p⁶3s²3p¹ 1s²2s²2p⁶

 Z_X = 13

 Số hạt mang điện trong ion X³⁺ là : 2Z_X– 3 = 2.13 – 3 = 23

 Chọn C

● Dạng 2 : Xác định một nguyên tố khi biết tổng số hạt cơ bản và mối quan hệ giữa các loại hạt trong một nguyên tử

Phương pháp giải

S là tổng số hạt cơ bản ( S = P + E + N = 2Z + N = Z + A )

a là hiệu số hạt mang điện ( tổng số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện )

( a = P + E – N = 2Z – N )

Từ

Như vậy, ta có công thức : Z =

Chú ý : Ngoài cách sử dụng công thức tính nhanh trên, ta có thể dựa vào dữ kiện bài tập cho để lập hệ phương trình

► Các ví dụ minh họa ◄

Ví dụ 1: Nguyên tử X có tổng số hạt cơ bản là 40. Trong đó tổng số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 12 hạt. X là

A. Na B. Mg C. Al D. Si

Hướng dẫn giải

Z = = = 13 ₁₃Al

Chọn C

Ví dụ 2: Tổng số các loại hạt trong nguyên tử M là 18. Nguyên tử M có tổng số hạt mang điện gấp đôi số hạt không mang điện. M là

A. C B. O C. S D. N

Hướng dẫn giải

Chọn A

Ví dụ 3: Một nguyên tử A có tổng số hạt là 46, số hạt không mang điện bằng tổng số hạt mang điện. A là

A. N B. O C. P D. S

Hướng dẫn giải

Chọn C

● Dạng 3 : Xác định một nguyên tố khi biết tổng số hạt cơ bản và mối quan hệ giữa tổng số hạt mang điện và số hạt không mang điện trong phân tử hợp chất

Phương pháp giải

Giả sử phân tử hợp chất A có dạng M_xN_y với x nguyên tử M và y nguyên tử N

Như vậy, ta có công thức :

► Các ví dụ minh họa ◄

Ví dụ 1: Tổng số hạt cơ bản của phân tử M₂O₅ là 212, trong đó tổng số hạt mang điện hơn số hạt không mang điện là 68. M là

A. N B. P C. As D. Bi

Hướng dẫn giải

2Z_M+ 5.8 = =70 Z_M= 15₁₅P

Chọn B

Ví dụ 2: Tổng số hạt cơ bản của phân tử MClO₃ là 182, trong đó tổng số hạt mang điện hơn số hạt không mang điện là 58. M là

A. Li B. Na C. K D. Rb

Hướng dẫn giải

Z_M+ 17 + 8.3 = = 60 Z_M= 19₁₉K

Chọn C

Ví dụ 3: Tổng số hạt proton, nơtron , electron trong hai nguyên tử của nguyên tố X và Y là 96 trong đó tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt không mang điện là 32 . Số hạt mang điện của nguyên tử Y nhiều hơn của X là 16. X và Y lần lượt là

A. Be và Mg. B. Ca và Sr. C. Na và Ca. D. Mg và Ca

Hướng dẫn giải

Theo đề ra, ta có hệ phương trình:

Chọn D

Ví dụ 4: Hợp chất A tạo bởi ion M²⁺ và ion . Tổng số hạt cơ bản tạo nên hợp chất A là 241, trong đó tổng số hạt mang điện nhiều hơn hạt không mang điện là 47. Tổng số hạt mang điện của ion M²⁺ nhiều hơn của ion là 76 hạt. M là

A. Ba B. Ca C. Mg D. Sr

Hướng dẫn giải

Công thức hợp chất A là MX₂. Theo đề ra, ta có hệ phương trình :

Chọn A

● Dạng 4 : Xác định một nguyên tố khi biết tổng số hạt cơ bản và mối quan hệ giữa tổng số hạt mang điện và số hạt không mang điện trong ion đơn nguyên tử

Phương pháp giải

Nếu ion Aⁿ⁺

Từ

Như vậy, ta có công thức Z_A =

Tương tự nếu ion B^m- thì ta cũng có công thức Z_B =

Vậy :

– Nếu ion Aⁿ⁺ thì Z_A =

– Nếu ion B^m- thì Z_B =

Chú ý : Cách nhớ nếu ion là + thì công thức sẽ cùng dấu + 2 lần điện tích ion, nếu ion là – thì công thức sẽ cùng dấu – 2 lần điện tích ion

► Các ví dụ minh họa ◄

Ví dụ 1: Một ion M³⁺ có tổng số hạt proton, nơtron, electron là 79, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 19. M là

A. Al. B. Fe C. Cr. D. Au.

( Đề thi THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Lê Quý Đôn – Quảng Trị, năm 2015 )

Hướng dẫn giải

Z_M= = 26  ₂₆Fe

 Chọn B

Ví dụ 2: Tổng số hạt cơ bản trong ion X^2- là 28, trong đó tổng số hạt mang điện nhiều hơn không mang điện là 8. X là ?

A. O B. S C. C D. N

Hướng dẫn giải

Z_X= = 8₈O

Chọn A

● Dạng 5 : Biết tổng số hạt cơ bản S

Phương pháp giải

Từ điều kiện Z ≤ N ≤ 1,5Z 1 ≤ ≤ 1,5 1 ≤ ≤ 1,5

Giải hệ phương trình trên ta có công thức

≤ Z ≤ ( với 82 nguyên tố đầu trong bảng tuần hoàn )

Chú ý : – Để giải nhanh thường sử dụng Z ≤ và lấy giá trị số nguyên gần nhất

– Phải kết hợp với thử lại A = S – Z ( nếu thỏa mãn thì nhận )

► Các ví dụ minh họa ◄

Ví dụ 1: Tổng số hạt cơ bản trong nguyên tử X là 58, X thuộc nhóm IA. X là

A. Na B. K C. Li D. Rb

Hướng dẫn giải

Z ≤ ≈ 19,33₁₉K

Thử : A_K = 58 -19 = 39 ( Thỏa )

Chọn B

Ví dụ 2: Nguyên tử X có số khối nhỏ hơn 36 và có tổng các hạt là 52. X là

A. Cl. B. K. C. Na. D. Br.

Hướng dẫn giải

Z ≤ ≈ 17,33₁₇Cl

Thử : A_Cl= 52 -17 = 35 ( Thỏa )

Chọn A

Ví dụ 3: : Một hợp chất ion cấu tạo từ ion M²⁺ và X^– , tổng số hạt cơ bản trong phân tử MX₂ là 186 hạt trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 54 hạt.Số khối của ion M²⁺ nhiều hơn X^– là 21. Tổng số hạt M²⁺ nhiều hơn trong X^– là 27 hạt. M là

A. Fe B. Be C. Mg D. Ca

( Đề thi THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Chúc Động – Hà Nội, năm 2015 )

Hướng dẫn giải

Khi giải những bài tập dạng như thế này, cách giải thông thường là dựa vào 4 dữ kiện của đề cho để lập được 4 phương trình tương ứng. Sau đó, kết hợp 4 trình đã lập được lại với nhau để giải ra kết quả. Tuy nhiên, ta chỉ cần dựa vào 2 dữ kiện đề cho có tổng số hạt để lập 2 phương trình tương ứng và giải 2 phương trình đó cũng cho ta kết quả cần tìm.

Dựa vào 2 dữ kiện đề cho có tổng số hạt, ta có hệ phương trình :

Thử : Z_M= 27  A_M= 82 – 27 = 55 (Loại)

Z_M= 26  A_M= 82 – 26 = 56 (Thỏa)  M là

Chọn A

Ví dụ 4: Một hợp chất có công thức cấu tạo là M⁺, X^2-. Trong phân tử M₂X có tổng số hạt cơ bản là 140 hạt, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 44 hạt. Số nơtron của M⁺ lớn hơn số khối của X^2- là 4. Tổng số hạt trong M⁺ nhiều hơn trong X^2- là 31 hạt. Công thức phân tử của M₂X là

A. Na₂O. B. K₂S. C. K₂O. D. Na₂S.

Hướng dẫn giải

Dựa vào 2 dữ kiện đề cho có tổng số hạt, ta có hệ phương trình :

Z_M≤ ≈ 19,33 ( Thỏa )

Z_X≤ = 8 ( Thỏa )

Công thức phân tử của M₂X là K₂O

Chọn C

● Dạng 6 : Bài tập suy luận khi không sử dụng được các công thức giải nhanh trên

Phương pháp giải

Qua các dạng nêu trên ta đã có các công thức tính và các công thức giải nhanh rất hữu dụng để áp dụng vào việc giải nhanh bài tập Hóa học phần Cấu tạo nguyên tử. Tuy nhiên, có những bài tập không áp dụng được những công thức giải nhanh trên . Để giải quyết được những bài tập này, ta cần làm như sau :

– Dựa vào dữ kiện đề bài cho, mỗi dữ kiện chúng ta sẽ lập được phương trình tương ứng

– Kết hợp các phương trình đó lại cùng với tư duy toán học chúng ta sẽ tìm ra được kết quả

► Các ví dụ minh họa ◄

Ví dụ 1: Một hợp chất có công thức XY₂, trong đó Y chiếm 50% về khối lượng. Trong hạt nhân của X và Y đều có số proton bằng số nơtron. Tổng số proton trong phân tử XY₂ là 32. Cấu hình electron của X, Y là

A. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴; 1s²2s²2p⁴ B. 1s²2s²2p⁶3s²3p³; 1s²2s²2p³

C. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴; 1s²2s²2p² D. 1s²2s²2p⁶3s²3p³; 1s²2s²2p⁴

Hướng dẫn giải

– Dựa vào các dữ kiện đề bài cho ta sẽ lập được các phương trình tương ứng

XY₂, trong đó Y chiếm 50% về khối lượng  (1)

Trong hạt nhân của X và Y đều có số proton bằng số nơtron  (2) và (3)

Tổng số proton trong phân tử XY₂ là 32  (4)

– Từ (1), (2), (3) và (4) ta có hệ phương trình

 Chọn A

1-PHÂN DẠNG BÀI TẬP NGUYÊN TỬ

Xem thêm

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 10

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 11

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 12

Câu hỏi trắc nghiệm nguyên tử

Phân dạng bài tập bảng tuần hoàn

Câu hỏi trắc nghiệm bảng tuần hoàn

14/09/2020
Phân dạng bài tập axit nitric

Phân dạng bài tập axit nitric

Xem thêm

Câu hỏi trắc nghiệm sự điện li

Phân dạng bài tập sự điện li

Câu hỏi trắc nghiệm nitơ photpho

Phân dạng bài tập nitơ photpho

PHÂN DẠNG BÀI TẬP VỀ AXIT NITRIC

1. Axit nitric tác dụng với kim loại

1.1. Tính lượng chất

a. Phản ứng không tạo muối amoni

● Mức độ vận dụng

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hòa tan hoàn toàn 5,4 gam Al bằng dung dịch HNO₃dư, thu được x mol NO₂ (là sản phẩm khử duy nhất). Giá trị của x là

A. 0,2. B. 0,5. C. 0,6. D. 0,25.

Ví dụ 2: Hoà tan hoàn toàn m gam Al vào dung dịch HNO₃ rất loãng, thu được hỗn hợp gồm 0,015 mol khí NO₂ và 0,01 mol khí NO (phản ứng không tạo NH₄NO₃). Giá trị của m là

A. 0,81. B. 8,1. C. 0,405. D. 1,35.

Ví dụ 3: Hỗn hợp X gồm Al và Ag. Cho m gam X vào dung dịch HCl dư, thu được 672 ml khí (đktc). Nếu cho m gam X vào dung dịch HNO₃ đặc, nguội (dư), thu được 448 ml khí (đktc). Giá trị của m là

A. 1,35. B. 1,62. C. 2,43. D. 2,7.

Ví dụ 4: Hòa tan hết 1,84 gam hỗn hợp Cu và Fe trong dung dịch HNO₃ dư, thu được 0,01 mol NO và 0,04 mol NO₂. Số mol Fe và Cu trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là

A. 0,02 và 0,03. B. 0,01 và 0,02. C. 0,01 và 0,03. D. 0,02 và 0,04.

Ví dụ 5: Hòa tan 15 gam hỗn hợp X gồm 2 kim loại Al và Mg vào dung dịch Y gồm HNO₃ và H₂SO₄ đặc, thu được 0,1 mol mỗi khí SO₂, NO, NO₂, N₂O (không còn sản phẩm khử khác). Phần trăm khối lượng Al trong hỗn hợp X là

A. 63%. B. 46%. C. 36%. D. 50%.

Ví dụ 6: Cho m gam Cu phản ứng hết với dung dịch HNO₃, thu được 8,96 lít (đktc) hỗn hợp khí NO và NO₂ có tỉ khối đối với H₂ là 19. Giá trị của m là

_A._25,6. _B._16._C._2,56._D._8.

Ví dụ 7: Hòa tan 4,59 gam Al bằng dung dịch HNO₃ thu được hỗn hợp khí NO và N₂O có tỉ khối hơi đối với hiđro bằng 16,75. Biết rằng không có phản ứng tạo muối NH₄NO₃. Thể tích NO và N₂O thu được lần lượt là

A. 2,24 lít và 6,72 lít. B. 2,016 lít và 0,672 lít.

C. 0,672 lít và 2,016 lít. D. 1,972 lít và 0,448 lít.

Ví dụ 8: Hòa tan hoàn toàn 12 gam hỗn hợp Fe, Cu (tỉ lệ mol 1:1) bằng axit HNO₃, thu được V lít (đktc) hỗn hợp khí X (gồm NO và NO₂) và dung dịch Y (chỉ chứa hai muối và axit dư). Tỉ khối của X đối với H₂ bằng 19. Giá trị của V là

A. 2,24. B. 4,48. C. 5,60. D. 3,36.

Ví dụ 9: Để hòa tan hết m gam Cu thì cần dung dịch HNO₃ (loãng) chứa 0,16 mol HNO₃, sản phẩm khử của phản ứng là khí NO (duy nhất). Giá trị của m là

A. 5,12. B. 3,84. C. 10,24. D. 10,80.

Ví dụ 10: Ngâm 10,1 gam hỗn hợp gồm Mg và Zn trong dung dịch HNO₃ vừa đủ, sau phản ứng thu được 1,12 lít một chất khí (sản phẩm khử duy nhất) không màu, nhẹ hơn không khí. Thể tích HNO₃ 0,5M đã dùng là

A. 100 ml. B. 250 ml. C. 500 ml. D. 1200 ml.

Ví dụ 11: Hòa tan hoàn toàn m gam Al trong dung dịch HNO₃, thấy tạo ra 44,8 lít hỗn hợp ba khí NO, N₂, N₂O . Biết rằng không có phản ứng tạo muối NH₄NO₃. Thể tích dung dịch HNO₃ 1M cần dùng (lít) là

A. 1,92. B. 19,2. C. 19. D. 1,931.

Ví dụ 12: Cho 1,86 gam hỗn hợp Al và Mg tác dụng với dung dịch HNO₃ loãng dư, thu được 560 ml lít khí N₂O (đktc, sản phẩm khử duy nhất) bay ra. Khối lượng (gam) muối nitrat tạo ra trong dung dịch là A. 40,5. B. 14,62. C. 24,16. D. 14,26.

Ví dụ 13: Cho 1,35 gam hỗn hợp A gồm Cu, Mg, Al tác dụng với HNO₃ dư, thu được 1,12 lít hỗn hợp sản khử là NO và NO₂(đktc) có khối lượng mol trung bình là 42,8. Biết rằng không có phản ứng tạo muối NH₄NO₃. Tổng khối lượng muối nitrat sinh ra là

A. 9,65 gam. B. 7,28 gam. C. 4,24 gam. D. 5,69 gam.

Ví dụ 14: Hòa tan 10,71 gam hỗn hợp gồm Al, Zn, Fe trong 4 lít dung dịch HNO₃ a mol/l vừa đủ, thu được dung dịch Y và 1,792 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm N₂ và N₂O có tỉ lệ mol 1:1. Cô cạn dung dịch Y thu được m gam muối khan. Biết Y phản ứng với dung dịch NaOH thì không thấy khí thoát ra. Giá trị m và a lần lượt là

A. 55,35 và 2,20. B. 53,55 và 0,22. C. 55,35 và 0,22. D. 53,55 và 2,20.

Ví dụ 15: Cho 25,2 gam Fe tác dụng với HNO₃ loãng đun nóng thu được khí NO là sản phẩm khử duy nhất và một dung dịch Z, còn lại 1,4 gam kim loại không tan. Khối lượng muối trong dung dịch Z là

A. 76,5 gam. B. 82,5 gam. C. 126,2 gam. D. 180,2 gam.

Ví dụ 16: Thể tích dung dịch HNO₃ 1M (loãng) ít nhất cần dùng để hòa tan hoàn toàn một hỗn hợp gồm 0,15 mol Fe và 0,15 mol Cu (biết sản phẩm khử duy nhất là NO)?

A. 1,2 lít. B. 0,6 lít. C. 0,8 lít. D. 1,0 lít.

Ví dụ 17: X là hỗn hợp bột kim loại Cu và Fe, trong đó Fe chiếm 40% khối lượng. Hoà tan m gam X bằng 200 ml dung dịch HNO₃ 2M, thu được khí NO duy nhất, dung dịch Y và còn lại 0,7m gam kim loại. Khối lượng muối khan trong dung dịch Y là

A. 54 gam. B. 64 gam. C. 27 gam. D. 81 gam.

Ví dụ 18: Cho 6,72 gam Fe phản ứng với 125 ml dung dịch HNO₃ 3,2M, thu được dung dịch X và khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N⁺⁵). Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng muối trong dung dịch X là

A. 25,32 gam. B. 24,20 gam. C. 29,04 gam. D. 21,60 gam.

Ví dụ 19: Hoà tan hoàn toàn 49,32 gam Ba bằng 800 ml dung dịch HNO₃ 1M, thu được V lít khí X ở điều kiện tiêu chuẩn (biết N⁺⁵ chỉ bị khử xuống N⁺¹). Giá trị của V là

A. 1,792. B. 5,824. C. 2,688. D. 4,480.

Ví dụ 20: Cho 2,76 gam hỗn hợp X gồm Cu và Fe có tỉ lệ số mol tương ứng 2:1 hòa tan hoàn toàn trong dung dịch HNO₃, thu được sản phẩm khử chỉ gồm NO₂ và NO. Thể tích hỗn hợp khí NO, NO₂ ít nhất thu được gần với giá trị nào sau đây?

A. 0,672 lít. B. 0,784 lít. C. 0,448 lít. D. 0,56 lít.

Mời các thầy cô và các em tải bản đầy đủ tại đây

2. PHÂN DẠNG BÀI TẬP VỀ AXIT NITRIC-có đáp án

Xem thêm

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 10

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 11

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 12

Câu hỏi trắc nghiệm sự điện li

Phân dạng bài tập sự điện li

Câu hỏi trắc nghiệm nitơ photpho

Phân dạng bài tập nitơ photpho

14/09/2020
Phân dạng bài tập kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm
Bài tập kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm

Xem thêm Câu hỏi trắc nghiệm kim loại kiềm va hợp chất

Câu hỏi trắc nghiệm kim loại kiềm thổ và hợp chất

Câu hỏi trắc nghiệm nhôm và hợp chất

Phân dạng bài tập kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm
1. Kim loại tác dụng với phi kim
Ví dụ minh họa

* Mức độ vận dụng

Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp Mg và Al cần vừa đủ 2,8 lít khí O₂ (đktc), thu được 9,1 gam hỗn hợp hai oxit. Giá trị của m là

A. 5,1. B. 7,1. C. 6,7. D. 3,9.

(Đề thi THPT Quốc Gia năm 2017)

Ví dụ 2: Cho 3,92 lít (đktc) hỗn hợp khí X gồm Cl₂ và O₂ phản ứng vừa đủ với 5,55 gam hỗn hợp Y gồm Mg và Al, thu được 15,05 gam hỗn hợp Z. Phần trăm khối lượng của Mg trong Y là

A. 51,35%. B. 75,68%.       C. 24,32%.       D. 48,65%.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Lương Văn Chánh – Phú Yên, năm 2017)

Ví dụ 3: Đốt cháy 2,15 gam hỗn hợp gồm Zn, Al và Mg trong khí oxi dư, thu được 3,43 gam hỗn hợp X. Toàn bộ X phản ứng vừa đủ với V ml dung dịch HCl 0,5M. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của V là

A. 240. B. 480.             C. 160.             D. 320.

(Đề thi THPT Quốc Gia năm 2016)

Ví dụ 4: Cho 14,3 gam hỗn hợp X gồm ba kim loại Mg, Zn và Al ở dạng bột tác dụng hoàn toàn với oxi, thu được hỗn hợp Y gồm các oxit có khối lượng 22,3 gam. Thể tích dung dịch HCl 2M vừa đủ để phản ứng hết với Y là

A. 0,5 lít. B. 1,0 lít. C. 2,0 lít.          D. 1,5 lít.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Lê Lợi – Bình Thuận, năm 2017)

Ví dụ 5: Cho 27,3 gam hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn ở dạng bột tác dụng với khí oxi, thu được là 38,5 gam hỗn hợp Y gồm các oxit. Để hòa tan hết Y cần vừa đủ V lít dung dịch gồm HCl 0,5M và H₂SO₄ 0,15M. Giá trị của V là

A. 1,750. B. 1,670. C. 2,1875.        D. 2,625.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – Trường THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2017)

Ví dụ 6: Đốt cháy 6,72 gam kim loại M với oxi dư, thu được 8,4 gam oxit. Nếu cho 5,04 gam M tác dụng hết với dung dịch HNO₃ dư, thu được dung dịch X và khí NO (là sản phẩm khử duy nhất). Thể tích khí NO (đktc) thu được là

A. 1,176 lít.   B. 2,016 lít.   C. 2,24 lít.    D. 1,344 lít.

Bài tập vận dụng

Câu 1: Để oxi hóa hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp gồm Fe và Cr cần dùng vừa đủ V lít O₂(đktc). Giá trị của V là

A. 2,240. B. 1,680.          C. 1,120.          D. 2,688.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Ngô Gia Tự – Đắk Lắk, năm 2017)

Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 2,3 gam Na và 7,8 gam K cần dùng vừa đủ 1,4 lít (đktc) hỗn hợp khí X gồm oxi và ozon. Phần trăm thể tích ozon trong hỗn hợp X là

A. 50%. B. 25%.      C. 75%.                        D. 40%.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Nguyễn Trãi – Thanh Hóa, năm 2016)

Câu 3: Đốt m gam hỗn hợp 3 kim loại gồm Zn, Al, Mg trong oxi dư, sau phản ứng thu được 8,125 gam hỗn hợp X chỉ gồm các oxit. Hỗn hợp X phản ứng vừa hết với 400 ml dung dịch HCl 1M. Giá trị m là

A. 4,925. B. 3,450.          C. 6,525.          D. 5,725.

Câu 4: Chia 2m gam hỗn hợp X gồm 2 kim loại có hoá trị không đổi thành 2 phần bằng nhau. Cho phần một tan hết trong dung dịch HCl (dư), thu được 2,688 lít H₂ (đktc). Nung nóng phần hai trong oxi (dư), thu được 4,26 gam hỗn hợp oxit. Giá trị của m là

A. 4,68. B. 1,17.                        C. 3,51.                        D. 2,34.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Nguyễn Xuân Nguyên – Thanh Hóa, năm 2017)

Câu 5: Cho m gam hỗn hợp Mg, Al, Zn tác dụng với 0,448 lít Cl₂ (đktc), phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn X. Cho X tác dụng với dung dịch axit HCl dư, thu được dung dịch Y và 0,672 lít H₂ (đktc). Làm khô dung dịch Y thu được 4,98 gam chất rắn khan. m có giá trị là

A. 3,12. B. 1,43. C. 2,14.                        D. 2,86.

Câu 6: Đốt 13,0 gam Zn trong bình chứa 0,15 mol khí Cl₂, sau phản ứng hoàn toàn thu được chất rắn X. Cho X vào dung dịch AgNO₃ dư thì thu được lượng kết tủa là

A. 46,30 gam. B. 57,10 gam. C. 53,85 gam.               D. 43,05 gam.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Bến Tre, năm 2016)

Câu 7: Cho 0,1 mol O₂ tác dụng hết với 14,4 gam kim loại M (hóa trị không đổi), thu được chất rắn X. Hòa tan toàn bộ X bằng dung dịch HCl dư, thu được 13,44 lít H₂ (đktc). M là

A. Fe.        B. Ca.                   C. Mg.                  D. Al.

II. Kim loại tác dụng với nước

Ví dụ minh họa

* Mức độ vận dụng
1. Tính lượng chất
Ví dụ 1: Hòa tan hết m gam Na trong nước (dư), thu được 2,24 lít khí H₂ (ở đktc). Giá trị m là

A. 9,2. B. 2,3.              C. 7,2.              D. 4,6.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Ngô Quyền – Bình Thuận, năm 2017)

Ví dụ 2: Cho 7,8 gam K vào 192,4 gam nước, sau khi phản ứng hoàn toàn thu được m gam dung dịch. Giá trị của m là

A. 198. B. 200. C. 200,2. D. 203,6.

Ví dụ 3: Hòa tan hỗn hợp Na và K vào nước dư, thu được dung dịch X và 0,672 lít khí H₂ (đktc). Thể tích dung dịch HCl 0,1M cần dùng để trung hòa X là

A. 150 ml. B. 300 ml. C. 600 ml.        D. 900 ml.

(Đề thi THPT Quốc Gia năm 2017)

Ví dụ 4: Cho m gam hỗn hợp Na, Ba vào nước thu được dung dịch X và 6,72 lít khí (đkc). Thể tích dung dịch hỗn hợp H₂SO₄ 0,5M và HCl 1M cần dùng để trung hòa dung dịch X là

A. 0,3 lít. B. 0,2 lít.          C. 0,4 lít.          D. 0,5 lít.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Hạ Long – Quảng Ninh, năm 2017)

Ví dụ 5: Cho 20,55 gam Ba vào luợng dư dung dịch MgSO₄. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu đuợc m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 43,65.           B. 34,95.                                 C. 3,60.                       D. 8,70.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Nguyễn Văn Trỗi – Bình Thuận, năm 2017)

Ví dụ 6: Cho một lượng hỗn hợp X gồm Ba và Na vào 200 ml dung dịch Y gồm HCl 0,1M và CuCl₂ 0,1M. Kết thúc các phản ứng, thu được 0,448 lít khí (đktc) và m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 1,28. B. 0,64.                        C. 0,98.                        D. 1,96.

Ví dụ 7: Cho 7,8 gam kali tác dụng với 1 lít dung dịch HCl 0,1M, sau phản ứng thu được dung dịch X và V lít H₂ (đktc). Cô cạn dung dịch X thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của V và m lần lượt là

A. 2,24 và 7,45. B. 1,12 và 3,725. C. 1,12 và 11,35. D. 2,24 và 13,05.

Ví dụ 8: Hòa tan hoàn toàn m gam K vào 100 ml dung dịch Y gồm H₂SO₄ 0,5M và HCl 1M, thấy thoát ra 6,72 lít khí (đktc). Hỏi cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được bao nhiêu gam chất rắn?

A. 38,55 gam. B. 28,95 gam.        C. 29,85 gam.      D. 25,98 gam.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Đồng Đậu – Vĩnh Phúc, năm 2016)

Bài tập vận dụng

Câu 1: Lấy 7,8 gam kali tác dụng hoàn toàn với nước thu được V lít khí (đktc). Giá trị của V là

A. 2,24 lít. B. 1,12 lít.    C. 0,56 lít.        D. 4,48 lít.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2017)

Câu 2: Hòa tan m gam Na vào nước được 100 ml dung dịch có pH = 13. Giá trị của m bằng

A. 0,23. B. 2,3. C. 3,45.                        D. 0,46.

Câu 3: Nồng độ phần trăm của dung dịch thu được khi cho 3,9 gam kali tác dụng với 108,2 gam H₂O là

A. 5,00%.   B. 6,00%. C. 4,99%.                     D. 4,00%.

Câu 4: Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp K và Na vào nước, thu được dung dịch X và V lít khí H₂ (đktc). Trung hòa X cần 200 ml dung dịch H₂SO₄ 0,1M. Giá trị của V là

A. 0,896. B. 0,448. C. 0,112.          D. 0,224.

(Đề thi THPT Quốc Gia năm 2017)

Câu 5: Cho một mẫu hợp kim K-Ca tác dụng với nước (dư), thu được dung dịch X và 3,36 lít H₂ (đktc). Thể tích dung dịch axit HCl 2M cần dùng để trung hoà dung dịch X là

A. 150 ml. B. 75 ml.         C. 60 ml.                      D. 30 ml.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Bùi Thị Xuân – Bình Thuận, năm 2017)

Câu 6: Cho một mẫu hợp kim Na-K-Ca tác dụng với nước (dư), thu được dung dịch X và 3,36 lít H₂ (đktc). Thể tích dung dịch axit HCl 1,5M cần dùng để trung hoà một phần hai dung dịch X là

A. 100 ml.    B. 75 ml. C. 50 ml.    D. 150 ml.

Câu 7: Hỗn hợp X gồm 2 kim loại Y và Z đều thuộc nhóm IIA và ở 2 chu kỳ liên tiếp trong bảng tuần hoàn (M_Y< M_Z). Cho m gam hỗn hợp X vào nước dư, thấy thoát ra V lít khí H₂. Mặt khác, cho m gam hỗn hợp X vào dung dịch HCl dư, sau phản ứng hoàn toàn thấy thoát ra 3V lít khí H₂ (thể tích các khí đo ở cùng điều kiện). Phần trăm khối lượng của Y trong hỗn hợp X là

A. 54,54%. B. 66,67%.                   C. 33,33%.                  D. 45,45%.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2016)

Câu 8: Cho 20,55 gam Ba vào lượng dư dung dịch MgSO₄. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 43,65. B. 34,95. C. 3,60.                        D. 8,70.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 3 – THPT chuyên Đại học Vinh, năm 2016)

Câu 9: Cho 18,3 gam hỗn hợp gồm Ba và Na vào 1 lít dung dịch CuSO₄ 0,5M, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam kết tủa và 4,48 lít khí H₂ (đktc). Giá trị của m là

A. 45,5. B. 40,5. C. 50,8.                        D. 42,9.

Câu 10: Cho một lượng hỗn hợp X gồm Ba và Na vào 200 ml dung dịch Y gồm HCl 0,1M và CuCl₂ 0,1M, kết thúc các phản ứng thu được 0,448 lít khí (đktc) và m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 1,96. B. 0,64.                        C. 0,98.           D. 1,28.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – Trường THPT chuyên ĐHSP Hà Nội, năm 2017)

Câu 11: Cho từ từ 27,40 gam Ba vào 100 gam dung dịch H₂SO₄ 9,80%, sau khi phản ứng kết thúc thu được m gam kết tủa, dung dịch X và khí Y. Nồng độ phần trăm của chất tan có trong dung dịch Y là

A. 16,49%. B. 13,42%.    C. 16,52%.   D. 16,44%.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Nguyễn Trãi – Hải Dương, năm 2016)

Câu 12: Hòa tan hoàn toàn 9,95 gam hỗn hợp X gồm Na, K và Ba vào 100 ml dung dịch HCl 1M, thu được dung dịch Y và 2,24 lít khí H₂ (đktc). Cô cạn dung dịch Y thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 15,2. B. 13,5.          C. 17,05.                     D. 11,65.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1– THPT chuyên Hạ Long, năm 2016)

Câu 13: Hòa tan hoàn toàn a gam Na vào 100 ml dung dịch Y gồm H₂SO₄ 0,5M và HCl 1M, thấy thoát ra 6,72 lít khí (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam chất rắn. Giá trị của m gần nhất với

A. 28. B. 27. C. 29.   D. 30.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Thoại Ngọc Hầu – An Giang, năm 2017)

Câu 14: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm kim loại kiềm và kiềm thổ vào 400 ml dung dịch HCl 0,25M, thu được 400 ml dung dịch Y trong suốt có pH = 13. Cô cạn dung dịch Y thu được 10,07 gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 6,16.    B. 5,84. C. 4,30.                       D. 6,45.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1– THPT Sở GD và ĐT Thanh Hóa, năm 2016)

Câu 15: Hòa tan hết một lượng Na vào dung dịch HCl 10%, thu được 46,88 gam dung dịch gồm NaCl và NaOH và 1,568 lít H₂(đktc). Nồng độ phần trăm của NaCl trong dung dịch thu được là

A. 14,97. B. 12,48. C. 12,68.              D. 15,38.

2. Tìm chất

Ví dụ 9: Cho 0,78 gam kim loại kiềm M tác dụng hết với H₂O, thu được 0,01 mol khí H₂. Kim loại M là

A. Li. B. Na.              C. K.    D. Rb.

(Đề minh họa lần 2 – Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, năm 2017)

Ví dụ 10: Hòa tan hoàn toàn 1,15 gam kim loại X vào nước, thu được dung dịch Y. Để trung hòa Y cần vừa đủ 50 gam dung dịch HCl 3,65%. Kim loại X là

A. Ca. B. Ba. C. Na. D. K.

(Đề thi THPT Quốc Gia năm 2017)

Ví dụ 11: Hòa tan 3,8 gam hỗn hợp hai kim loại kiềm thuộc hai chu kì liên tiếp vào nước dư, thu được 1,12 lít khí H₂(đktc) và dung dịch X. Hai kim loại kiềm đó là

A. K và Rb. B. Na và K. C. Li và Na.      D. Rb và Cs.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Nguyễn Văn Linh – Bình Thuận, năm 2017)

Ví dụ 12: Hòa tan hết 15,755 gam kim loại M trong 200 ml dung dịch HCl 1M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 23,365 gam rắn khan. Kim loại M là

A. Ba. B. Al.   C. Na.              D. Zn.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Hàm Long – Bắc Ninh, năm 2017)

Bài tập vận dụng

Câu 16: Cho 15,6 gam một kim loại kiềm X tác dụng với nước (dư). Sau phản ứng thu được 4,48 lít khí hiđro (đktc). Kim loại X là

A. Li. B. K.                C. Na.              D. Rb.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Thanh Chương – Nghệ An, năm 2017)

Câu 17: Cho 4,68 gam kim loại M vào nước dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 1,344 lít khí H₂ (đktc). Kim loại M là

A. K. B. Ba. C. Ca. D. Na.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Đại học Vinh, năm 2016)

Câu 18: Hòa tan hoàn toàn 8,5 gam hỗn hợp gồm 2 kim loại kiềm X, Y (ở hai chu kì liên tiếp, M_X < M_Y) vào nước, thu được 3,36 lít H₂ (đktc). Phần trăm khối lượng của X trong hỗn hợp ban đầu là

A. 54,12%. B. 45,89%. C. 27,05%.       D. 72,95%.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT chuyên Đại học Vinh, năm 2016)
1. Kim loại tác dụng với dung dịch kiềm
Ví dụ minh họa

* Mức độ vận dụng

Ví dụ 1: Cho hỗn hợp X gồm 0,1 mol Na và 0,2 mol Al vào nước dư, sau phản ứng hoàn toàn thấy thoát ra V lít khí H₂ (đktc). Giá trị của V là

A. 7,84. B. 1,12. C. 6,72.                        D. 4,48.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – Trường THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2017)

Ví dụ 2: Hòa tan m gam hỗn hợp X gồm Al và Na có tỉ lệ mol 1:2 vào nước dư, thu được 4,48 lít khí (đktc). Giá trị của m là

A. 7,3. B. 5,84.            C. 6,15.            D. 3,65.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – Sở Giáo Dục và Đào Tạo Vĩnh Phúc, năm 2017)

Ví dụ 3: Trộn m gam Ba và 8,1 gam bột kim loại Al, rồi cho vào lượng H₂O (dư), sau phản ứng hoàn toàn có 2,7 gam chất rắn không tan. Khi trộn 2m gam Ba và 8,1 gam bột Al rồi cho vào H₂O (dư), sau phản ứng hoàn toàn thu được V lít khí H₂(đktc). Giá trị của V là

A. 11,20. B. 14,56. C. 15,68.          D. 17,92.

Ví dụ 4: Chia 39,9 gam hỗn hợp X ở dạng bột gồm Na, Al, Fe thành ba phần bằng nhau:

– Phần 1: Cho tác dụng với nước dư, giải phóng ra 4,48 lít khí H₂ (đktc).

– Phần 2: Cho tác dụng với dung dịch NaOH dư, giải phóng ra 7,84 lít khí H₂(đktc).

– Phần 3: Cho vào dung dịch HCl dư, thấy giải phóng ra V lít khí H₂ (các khí đo ở đktc). Giá trị của V là

A. 7,84. B. 13,44. C. 10,08.                      D. 12,32.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Bến Tre, năm 2016)

Ví dụ 5: Hỗn hợp X gồm Na, Al và Fe (với tỉ lệ số mol giữa Na và Al tương ứng là 2 : 1). Cho X tác dụng với H₂O (dư), thu được chất rắn Y và V lít khí. Cho toàn bộ Y tác dụng với dung dịch H₂SO₄loãng (dư), thu được 0,25V lít khí. Biết các khí đo ở cùng điều kiện, các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Tỉ lệ số mol của Fe và Al trong X tương ứng là

A. 1 : 2. B. 16 : 5.                      C. 5 : 16.                      D. 5 : 8.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT Lam Kinh – Nghệ An, năm 2016)

Ví dụ 6: Hỗn hợp X gồm Na, Al, Mg. Tiến hành 3 thí nghiệm sau:

– Thí nghiệm 1: Hòa tan m gam X vào nước dư, thu được V lít khí.

– Thí nghiệm 2: Hòa tan 2m gam X vào dung dịch NaOH dư, thu được 3,5V lít khí.

– Thí nghiệm 3: Hòa tan 4m gam X vào dung dịch HCl dư, thu được 9V lít khí.

Biết các thể tích đều đo ở đktc và coi như Mg không tác dụng với nước và kiềm. Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Ở thí nghiệm 1, Al bị hòa tan hoàn toàn.

B. Số mol của Al gấp 1,5 lần số mol Mg.

C. Phần trăm khối lượng của Na là 23,76%.

D. Trong X có 2 kim loại có số mol bằng nhau.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT chuyên Phan Bội Châu, năm 2016)

Bài tập vận dụng

Câu 1: Chia m gam Al thành 2 phần bằng nhau:

– Phần 1: Cho tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH, sinh ra x mol khí H₂.

– Phần 2: Cho tác dụng với lượng dư HNO₃ loãng, sinh ra y mol khí N₂O (sản phẩm khử duy nhất). Quan hệ giữa x và y là

A. x = 2y. B. y = 2x.         C. x = 4y.         D. x = y.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Hạ Long – Quảng Ninh, năm 2017)

Câu 2: Cho m gam hỗn hợp bột Al và Fe tác dụng với dung dịch NaOH dư, thu được 6,72 lít khí (đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp trên tác dụng với dung dịch HCl dư thì thoát ra 8,96 lít khí (đktc). Khối lượng của Al và Fe trong hỗn hợp đầu là

A. 5,4 gam Al và 8,4 gam Fe.                B. 10,8 gam Al và 5,6 gam Fe.

C. 5,4 gam Al và 5,6 gam Fe.           D. 5,4 gam Al và 2,8 gam Fe.

Câu 3: Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp X gồm x mol Ba và y mol Al vào nước, thu được V lít khí H₂ (đktc) và dung dịch Y. Giá trị của V là

A. V = 11,2(2x + 3y). B. V = 22,4(x + 3y).

A. V = 22,4(x + y). D. V = 11,2(2x +2y).

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT chuyên Lào Cai, năm 2016)

Câu 4: Hòa tan m gam hỗn hợp X gồm Al và Na có tỉ lệ mol 1:2 vào nước dư, thu được 4,48 lít khí (đktc). Giá trị của m là

A. 7,3. B. 5,84.            C. 6,15.            D. 3,65.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – Sở Giáo Dục và Đào Tạo Vĩnh Phúc, năm 2017)

Câu 5: Hòa tan m gam hỗn hợp X gồm Al và K vào nước dư. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y, 6,72 lít H₂(đktc) và còn lại 0,12m gam chất rắn không tan. Giá trị của m là

A. 22,50.           B. 17,42.                                C. 11,25.                       D. 8,71.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Nguyễn Văn Trỗi – Bình Thuận, năm 2017)

Câu 6: Thể tích H₂ (đktc) tạo ra khi cho một hỗn hợp gồm (0,5 mol K; 0,2 mol Na; 1,2 mol Al) vào 2 lít dung dịch Ca(OH)₂ 0,1M đến phản ứng hoàn toàn là

A. 22,4 lít. B. 26,1 lít.                    C. 33,6 lít.                    D. 44,8 lít.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT chuyên Biên Hòa – Hà Nam, năm 2016)

Câu 7: X gồm Ba và Al. Cho m gam X vào nước dư, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 8,96 lít khí H₂ (đktc). Mặt khác, hòa tan hoàn toàn m gam X bằng dung dịch NaOH, thu được 15,68 lít khí H₂ (đktc). Giá trị của m là

A. 19,1. B. 29,9.    C. 24,5. D. 16,4.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 3 – THPT Lý Thái Tổ – Bắc Ninh, năm 2016)

Câu 8: Hỗn hợp X gồm a mol Al và b mol Na. Hỗn hợp Y gồm b mol Al và a mol Na. Thực hiện 2 thí nghiệm sau:

– Thí nghiệm 1: Hòa tan hỗn hợp X vào nước dư, thu được 5,376 lít khí H₂, dung dịch X₁ và m gam chất rắn không tan.

– Thí nghiệm 2: Hòa tan hỗn hợp Y vào nước dư, thu được dung dịch Y₁ trong đó khối lượng NaOH là 1,2 gam. Biết thể tích khí đo ở đktc. Tổng khối lượng Al trong hỗn hợp X và Y là

A. 6,75 gam. B. 7,02 gam.     C. 7,29 gam.     D. 7,56 gam.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 1 – THPT Triệu Sơn 1– Thanh Hóa, năm 2017)

Câu 9: Một hỗn hợp X gồm Na, Al và Fe (với tỉ lệ mol Na và Al tương ứng là 5:4) tác dụng với H₂O dư, thu được V lít khí, dung dịch Y và chất rắn Z. Cho Z tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng dư, thu được 0,25V lít khí (các khí đo ở cùng điều kiện). Thành phần phần trăm theo khối lượng của Fe trong hỗn hợp X là

A. 14,4%. B. 33,43%.    C. 20,07%.    D. 34,8%.

(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT chuyên Quốc Học Huế, năm 2016)

Câu 10: Cho 12,9 gam hỗn hợp X gồm Al và Al₂O₃ vào 400 ml dung dịch NaOH 1M, đun nóng. Sau phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch Y và thấy thoát ra 3,36 lít H₂ (đktc). Thêm 150 ml dung dịch H₂SO₄ 1M vào dung dịch Y, thu được kết tủa có khối lượng là

A. 7,8 gam. B. 23,4 gam.    C. 19,5 gam.   D. 15,6 gam.

* Mức độ vận dụng cao

Ví dụ 7: Hỗn hợp X gồm Ba, Na và Al trong đó số mol của Al bằng 6 lần số mol của Ba. Cho m gam X vào nước dư đến phản ứng hoàn toàn thu được 1,792 lít khí (đktc) và 0,54 gam chất rắn. Giá trị của m là
1. 5,27. B. 3,81. C. 3,45. D. 3,90.
(Đề thi thử THPT Quốc Gia lần 2 – THPT chuyên Phan Bội Châu, năm 2016)

…

Link download bản pdf đầy đủ chi tiết (74 trang)

6. KIỀM – KIỀM THỔ – NHÔM – BÀI TẬP

Xem thêm
17/04/2020
Phân dạng bài tập este lipit
Phân dạng bài tập este lipit

Xem thêm

Câu hỏi trắc nghiệm este lipit

Câu hỏi trắc nghiệm cacbohiđrat

Phân dạng bài tập cacbohiđrat

Thủy phân este đơn chức

Những vấn đề lý thuyết cần nhớ

Phản ứng thủy phân trong môi trường axit

+ Este tạo bởi axit và ancol :

+ Este tạo bởi axit và ankin :

+ Este tạo bởi axit và phenol :
1. Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm
+ Este tạo bởi axit và ancol :

+ Este tạo bởi axit và ankin :

+ Este tạo bởi axit và phenol :

Suy ra :

+ Trong phản ứng thủy phân este đơn chức thì . Riêng phản ứng thủy phân este của phenol thì .

+ Phản ứng thủy phân este thu được anđehit thì este phải có công thức là RCOOCH=CH–R’.

+ Phản ứng thủy phân este thu được xeton thì este phải có công thức là RCOOC(R’’)=CH–R’ (R’ có thể là nguyên tử H hoặc gốc hiđrocacbon, R’’ là gốc hiđrocacbon ).

+ Este có thể tham gia phản ứng tráng gương thì phải có công thức là HCOOR.

+ Este sau khi thủy phân cho sản phẩm có khả năng tham gia phản ứng tráng gương thì phải có công thức là HCOOR hoặc RCOOCH=CH–R’.

+ Nếu thủy phân este trong môi trường kiềm mà đề bài cho biết : “…Sau khi thủy phân hoàn toàn este, cô cạn dung dịch được m gam chất rắn” thì trong chất rắn thường có cả NaOH hoặc KOH dư.
1. Phương pháp giải bài tập
Các phương pháp thường sử dụng :

+ Nhận xét đánh giá, biện luận để tìm ra đặc điểm cấu tạo của este (là este no hay không no; là este của ancol hay phenol,…)

+ Bảo toàn nguyên tố :

+ Bảo toàn khối lượng :

+ Tăng giảm khối lượng:

+ Phương pháp trung bình : Đối với hỗn hợp nhiều este thì nên sử dụng phương pháp này.
1. Phân dạng bài tập và ví dụ minh họa
2. Dạng 1 : Tính lượng chất trong phản ứng
- Đối với este của ancol
Ví dụ 1: Xà phòng hoá hoàn toàn 8,8 gam CH₃COOC₂H₅ trong 150 ml dung dịch NaOH 1,0 M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là
1. 14,80. B. 10,20. C. 12,30. D. 8,20.
Ví dụ 2: Xà phòng hóa hoàn toàn 14,8 gam hỗn hợp etyl fomat và metyl axetat (tỉ lệ mol 1 : 1) trong dung dịch KOH lấy dư. Sau phản ứng thu được m gam muối khan. Giá trị m bằng
1. 18,20 gam. B. 15,35 gam. C. 14,96 gam. D. 20,23 gam.
Ví dụ 3: Thủy phân 44 gam hỗn hợp 2 este cùng công thức phân tử C₄H₈O₂ bằng dung dịch KOH dư. Chưng cất dung dịch sau phản ứng thu được hỗn hợp ancol Y và chất rắn khan Z. Đun nóng Y với H₂SO₄ đặc ở 140^oC, thu được 14,3 gam hỗn hợp các ete. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng muối trong Z là
1. 50,0 gam. B. 53,2 gam. C. 42,2 gam. D. 34,2 gam.
Ví dụ 4: Thủy phân 37 gam este cùng công thức phân tử C₃H₆O₂ bằng dung dịch NaOH dư. Chưng cất dung dịch sau phản ứng thu được hỗn hợp ancol Y và chất rắn khan Z. Đun nóng Y với H₂SO₄ đặc ở 140^oC, thu được 14,3 gam hỗn hợp các este. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng muối trong Z là
1. 40,0 gam. B. 42,2 gam. C. 38,2 gam. D. 34,2 gam.
Ví dụ 5: Hỗn hợp X gồm các chất : Phenol, axit axetic, etyl axetat. Cho m gam X tác dụng vừa đủ với 300 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch Y. Mặt khác, cho m gam X tác dụng với kim loại K dư thì thu được 2,464 lít khí H₂ (đktc). Khối lượng muối trong Y lớn hơn khối lượng hỗn hợp X ban đầu là bao nhiêu gam?
1. 4,36 gam. B. 4,84 gam. C. 5,32 gam. D. 4,98 gam.
Ví dụ 6*: Xà phòng hoá hoàn toàn m gam một este no, đơn chức, mạch hở E bằng 26 gam dung dịch MOH 28% (M là kim loại kiềm). Cô cạn hỗn hợp sau phản ứng thu được 24,72 gam chất lỏng X và 10,08 gam chất rắn khan Y. Đốt cháy hoàn toàn Y, thu được sản phẩm gồm CO₂, H₂O và 8,97 gam muối cacbonat khan. Mặt khác, cho X tác dụng với Na dư, thu được 12,768 lít khí H₂ (đktc). Phần trăm khối lượng muối trong Y có giá trị gần nhất với
1. 67,5. B. 85,0. C. 80,0. D. 97,5.
- Đối với este của phenol
Ví dụ 7: Hỗn hợp gồm phenyl axetat và metyl axetat có khối lượng 7,04 gam thủy phân trong NaOH dư, sau phản ứng thu được 9,22 gam hỗn hợp muối. Thành phần phần trăm theo khối lượng của phenyl axetat trong hỗn hợp ban đầu là:
1. 53,65%. B. 57,95%. C. 42,05%. D. 64,53%.
Ví dụ 8: Cho 13,6 gam phenyl axetat tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH 1,5M đun nóng. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch X. Cô cạn X thu được a gam chất rắn khan. Giá trị của a là :
1. 12,2 gam. B. 16,2 gam. C. 19,8 gam. D. 23,8 gam.
Ví dụ 9: Cho axit salixylic (axit o-hiđroxibenzoic) phản ứng với anhiđrit axetic, thu được axit axetylsalixylic (o-CH₃COO–C₆H₄–COOH) dùng làm thuốc cảm (aspirin). Để phản ứng hoàn toàn với 43,2 gam axit axetylsalixylic cần vừa đủ V lít dung dịch KOH 1M. Giá trị của V là :
1. 0,72. B. 0,48. C. 0,96. D. 0,24.
2. Dạng 2 : Xác định công thức của một este
- Đối với este của ancol
Bản chất của việc tìm công thức của este là xác định các thành phần cấu tạo của nó.

Ví dụ 1: Tỉ khối hơi của este X so với hiđro là 44. Khi thủy phân este đó trong dung dịch NaOH thu được muối có khối lượng lớn hơn khối lượng este đã phản ứng. Vậy este ban đầu là:
1. CH₃CH₂COOCH₃. B. HCOOC₃H₇.
2. CH₃COOCH₃. D. CH₃COOC₂H₅.
Ví dụ 2: Đun nóng 0,1 mol este đơn chức X với 135 ml dung dịch NaOH 1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được ancol etylic và 10,8 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là
1. C₂H₃COOC₂H₅. B. C₂H₅COOC₂H₅.
2. CH₃COOC₂H₅. D. C₂H₅COOC₂H₃.
Ví dụ 3: Cho 0,1 mol một este X vào 50 gam dung dịch NaOH 10% đun nóng đến khi phản ứng hoàn toàn (các chất bay hơi không đáng kể). Dung dịch thu được có khối lượng 58,6 gam. Cô cạn dung dịch thu được 10,4 gam chất rắn khan. CTCT của X là:
1. CH₂=CHCOOCH₃. B. HCOOCH=CH₂.
2. HCOOCH₂-CH=CH₂. D. CH₃COOCH₃.
Ví dụ 4: Thủy phân hoàn toàn 9,46 gam một este X trong NaOH dư, thu được 10,34 gam muối. Mặt khác, cũng 9,46 gam X có thể làm mất màu vừa hết 88 gam dung dịch Br₂ 20%. Biết rằng trong phân tử X có chứa hai liên kết π. Tên gọi của X là
1. metyl ađipat. B. vinyl axetat.
2. vinyl propionat. D. metyl acrylat.
Ví dụ 5: Xà phòng hoá hoàn toàn 0,1 mol este X (đơn chức, mạch hở) bằng 100 gam dung dịch gồm NaOH 4% và KOH 5,6%. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được 13,8 gam chất rắn khan; ngưng tụ toàn bộ phần hơi bay ra tạo thành 95 gam chất lỏng. Công thức của X là
1. C₂H₅COOCH₃. B. CH₃COOC₃H₇.
2. CH₃COOC₂H₅. D. C₂H₅COOC₂H₅.
Ví dụ 6: Một este X tạo bởi axit đơn chức và ancol đơn chức có tỉ khối với He bằng 22. Khi đun nóng X với dung dịch NaOH tạo ra muối có khối lượng bằng khối lượng este đã phản ứng. Tên X là:
1. Etyl axetat. B. Metyl axetat. C. Iso-propyl fomat. D. Metyl propionat.
Ví dụ 7: Cho 5,1 gam Y (C, H, O) tác dụng với dung dịch NaOH dư, thu được 4,80 gam muối và 1 ancol. Công thức cấu tạo của Y là
1. C₃H₇COOC₂H₅. B. C₃H₇COOCH₃. C. HCOOCH₃. D. C₂H₅COOC₂H₅.
Ví dụ 8: Este A là một hợp chất thơm có công thức C₈H₈O₂. A có khả năng tráng bạc. Khi đun nóng 16,32 gam A với 150 ml dung dịch NaOH 1M thì NaOH còn dư sau phản ứng. Số công thức của A thỏa mãn là:
1. 1. B. 2. C. 4. D. 5.
Ví dụ 9: Z là este tạo bởi ancol metylic và axit cacboxylic Y đơn chức, mạch hở, có mạch cacbon phân nhánh. Xà phòng hoá hoàn toàn 0,6 mol Z trong 300 ml dung dịch KOH 2,5M đun nóng, được dung dịch E. Cô cạn dung dịch E được chất rắn khan F. Đốt cháy hoàn toàn F bằng oxi dư, thu được 45,36 lít khí CO₂ (đktc), 28,35 gam H₂O và m gam K₂CO₃. Công thức cấu tạo của Y và giá trị của m là :
1. CH₃CH(CH₃)COOH; m = 51,75 gam. B. CH₂=C(CH₃)COOH; m = 51,75 gam.
2. CH₃CH(CH₃)COOH; m = 41,40 gam. D. CH₂=C(CH₃)COOH; m = 41,40 gam.
Ví dụ 10: Đun este đơn chức A với dung dịch NaOH đến khi kết thúc phản ứng thu được dung dịch X. Để trung hòa lượng NaOH dư trong X cần 100 ml dung dịch HCl 1M. Cô cạn dung dịch thu được 15,25 gam hỗn hợp muối khan và hơi ancol B. Dẫn toàn bộ hơi ancol B qua CuO dư, nung nóng thu được anđehit E. Cho E tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được 43,2 gam Ag. Biết rằng các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Công thức của este là
1. CH₃COOCH₃. B. C₂H₃COOCH₃. C. C₂H₃COOC₂H₅. D. C₂H₅COOCH₃.
Ví dụ 11: Chất hữu cơ X mạch hở có thành phần nguyên tố C, H và O có tỉ khối hơi so với H₂ bằng 49. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH thu được 2 chất hữu cơ Y và Z. Chất Y tác dụng với NaOH (xúc tác CaO, t^o) thu được hiđrocacbon E. Cho E tác dụng với O₂ (t^o, xt) thu được chất Z. Tỉ khối hơi của X so với Z có giá trị là
1. 1,633. B. 1,690. C. 2,130. D. 2,227.
Ví dụ 12: Cho 0,1 mol một este X mạch hở tác dụng với 100 gam dung dịch chứa NaOH 4% và KOH 5,6%, thu được 111,4 gam dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y, thu được 16,4 gam chất rắn khan. Số công thức cấu tạo thỏa mãn với X là
1. 2. B. 3. C. 4. D. 1.
(Đề thi chọn học sinh giỏi tỉnh Nam Định, năm học 2013 – 2014)

Ví dụ 13*: Xà phòng hoá hoàn toàn 0,1 mol một este no, đơn chức bằng 26 gam dung dịch MOH 28% (M là kim loại kiềm), rồi tiến hành chưng cất sản phẩm thu được 26,12 gam chất lỏng X và 12,88 gam chất rắn khan Y. Đốt cháy hoàn toàn chất rắn Y, thu được H₂O, V lít CO₂(đktc) và 8,97 gam một muối duy nhất. Giá trị của V là.
1. 5,264 lít. B. 14,224 lít. C. 6,160 lít. D. 5,600 lít.
(Đề thi chọn học sinh giỏi tỉnh Nam Định, năm học 2011 – 2012)
- Đối với este của ankin và este của phenol
Ví dụ 14: Hợp chất X có công thức phân tử C₅H₈O₂. Cho 5 gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được dung dịch Y. Lấy toàn bộ Y tác dụng hoàn toàn với dung dịch AgNO₃/NH₃ đun nóng, thu được 10,8 gam Ag. Số chất X thỏa mãn các điều kiện trên là:
1. 2. B. 6. C. 8. D. 7.
Ví dụ 15: Thủy phân hoàn toàn 10,75 gam este X (có công thức phân tử dạng trong dung dịch NaOH. Cho toàn bộ sản phẩm phản ứng hoàn toàn với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ đun nóng thì thu được 54 gam Ag. Số đồng phân của X thỏa mãn điều kiện trên là :
1. 3. B. 1. C. 2. D. 4.
Ví dụ 16: Cho 18,3 gam hỗn hợp X gồm hai hợp chất hữu cơ đơn chức là dẫn xuất của benzen có cùng công thức phân tử C₇H₆O₂ tác dụng hết với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ thu được 10,8 gam Ag. Vậy khi cho 9,15 gam X nói trên tác dụng với 300 ml dung dịch NaOH 1M, rồi cô cạn dung dịch sau phản ứng sẽ thu được bao nhiêu gam chất rắn khan ?
1. 16,4 gam. B. 19,8 gam. C. 20,2 gam. D. 20,8 gam.
Ví dụ 17: Chất hữu cơ X (chỉ chứa C, H, O và có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất). Cho 2,76 gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, sau đó chưng khô thì thu được hơi nước, phần chất rắn chứa hai muối của natri có khối lượng 4,44 gam. Đốt cháy hoàn toàn 4,44 gam hỗn hợp hai muối này trong oxi thì thu được 3,18 gam Na₂CO₃; 2,464 lít CO₂ (đktc) và 0,9 gam nước. Phần trăm khối lượng của nguyên tố O trong X gần nhất với giá trị nào sau đây?
1. 45%. B. 30%. C. 40%. D. 35%.
Ví dụ 18: Xà phòng hóa hoàn toàn m₁ gam este đơn chức X cần vừa đủ 100 ml dung dịch KOH 2M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m₂ gam chất rắn khan Y gồm hai muối của kali. Khi đốt cháy hoàn toàn Y thu được K₂CO₃, H₂O và 30,8 gam CO₂. Giá trị của m₁, m₂ lần lượt là :
1. 12,2 và 18,4. B. 13,6 và 11,6. C. 13,6 và 23,0. D. 12,2 và 12,8.
Ví dụ 19: Đốt cháy hoàn toàn m gam este đơn chức X cần vừa đủ 20,16 lít O₂, sản phẩm thu được gồm 17,92 lít CO₂ và 7,2 gam H₂O (các thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn). Mặt khác, khi thuỷ phân X trong môi trường kiềm thì thu được 2 muối. Có bao nhiêu công thức cấu tạo thoả mãn tính chất của X là
1. 3. B. 5. C. 4. D. 1.
Ví dụ 20: Cho 0,1 mol este đơn chức X phản ứng với 0,3 mol NaOH, thu được dung dịch B có chứa 2 muối. Cô cạn dung dịch B thu được m gam chất rắn. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn 42,7 gam X thu được hỗn hợp sản phẩm. Cho toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂dư. Sau phản ứng thu được 245 gam kết tủa và khối lượng dung dịch giảm 118,3 gam. X và giá trị của m là
1. HCOOC₆H₅và 18,4 gam. B. CH₃COOC₆H₅và 23,8 gam.
2. CH₃COOC₆H₅và 19,8 gam. D. HCOOC₆H₅và 22,4 gam.
Ví dụ 21*: Cho 34 gam hỗn hợp M gồm 2 este đơn chức X, Y đều thuộc loại hợp chất thơm (tỉ khối hơi của M đối với O₂ luôn bằng 4,25 với mọi tỉ lệ số mol giữa 2 este) tác dụng vừa đủ với 175 ml dung dịch NaOH 2M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được hỗn hợp Z gồm 2 muối khan. Thành phần phần trăm về khối lượng của 2 muối trong Z là
1. 55,43% và 44,57%. B. 56,67% và 43,33%.
2. 46,58% và 53,42%. D. 35,6% và 64,4%.
Ví dụ 22: Cho 27,6 gam hợp chất thơm có công thức C₇H₆O₃ tác dụng với 800 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch Y. Để trung hòa NaOH dư trong dung dịch Y cần 100 ml dung dịch H₂SO₄ 1M, thu được dung dịch Z. Khối lượng rắn khan thu được khi cô cạn dung dịch Z là.
1. 31,1 gam. B. 58,6 gam. C. 56,9 gam. D. 62,2 gam.
(Đề thi chọn học sinh giỏi tỉnh Nam Định, năm học 2012 – 2013)
1. Dạng 3 : Xác định công thức của este trong hỗn hợp
- Đối với este của ancol
Ví dụ 1: Hai este A và B là đồng phân của nhau và đều do axit cacboxylic no, đơn chức và ancol no đơn chức tạo thành. Để xà phòng hóa hoàn toàn 33,3 gam hỗn hợp hai este trên cần vừa đủ 450 ml dung dịch NaOH 1M. Tên gọi của 2 este đó là:
1. etyl fomat và metyl axetat. B. etyl axetat và propyl fomat.
2. butyl fomat và etyl propionat. D. metyl axetat và metyl fomat.
Ví dụ 2: Đun nóng m gam hỗn hợp gồm 2 este của cùng một axit và 2 ancol đơn chức kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng trong dung dịch KOH (vừa đủ) thu được m gam muối. Vậy công thức của 2 ancol là:
1. C₃H₇OH và C₄H₉OH. B. C₃H₅OH và C₄H₇OH.
2. C₂H₅OH và C₃H₇OH. D. CH₃OH và C₂H₅OH.
Ví dụ 3: Hỗn hợp X gồm 2 este đơn chức A và B hơn kém nhau một nhóm -CH₂– Cho 6,6 gam hỗn hợp X tác dụng vừa đủ với 100 ml dung dịch NaOH 1M, thu được 7,4 gam hỗn hợp 2 muối. Công thức cấu tạo chính xác của A và B là
1. CH₃COOCH=CH₂và HCOOCH=CH₂. B. HCOOCH₃ và CH₃COOCH₃.
2. CH₃COOC₂H₅ và CH₃COOCH₃. D. CH₃COOC₂H₅ và HCOOC₂H₅.
Ví dụ 4: Xà phòng hoá 22,2 gam hỗn hợp gồm 2 este đồng phân, cần dùng 12 gam NaOH, thu 20,492 gam muối khan (hao hụt 6%). Trong X chắc chắn có một este với công thức và số mol tương ứng là :
1. HCOOC₂H₅ 0,2 mol. B. CH₃COOCH₃ 0,2 mol.
2. HCOOC₂H₅ 0,15 mol D. CH₃COOC₂H₃0,15 mol.
Ví dụ 5: Xà phòng hóa hoàn toàn 3,98 gam hỗn hợp hai este bằng dung dịch NaOH vừa đủ, thu được 4,1 gam muối của một axit cacboxylic và 1,88 gam hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau. Công thức của hai este đó là
1. HCOOCH₃ và HCOOC₂H₅. B. C₂H₅COOCH₃ và C₂H₅COOC₂H₅.
2. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅. D. CH₃COOC₂H₅ và CH₃COOC₃H₇.
Ví dụ 6*: Hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ đơn chức. Cho 0,1 mol X tác dụng vừa đủ với 0,1 mol NaOH, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 7,36 gam hỗn hợp muối và ancol Y. Oxi hóa hoàn toàn ancol Y bằng CuO thu được anđehit. Cho toàn bộ lượng anđehit này tác dụng với AgNO₃/NH₃ thu được 25,92 gam Ag. Công thức cấu tạo của hai chất trong hỗn hợp X là:
1. CH₃COOCH₃ và CH₃COOCH₂CH₂CH₃. B. HCOOH và CH₃COOCH₃.
2. CH₃COOH và HCOOC₂H₅. D. CH₃COOH và HCOOCH₃
Ví dụ 7: Đun nóng hỗn hợp hai chất đồng phân (X, Y) với dung dịch H₂SO₄ loãng, thu được hai axit ankanoic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng và hai ankanol. Hoà tan 1 gam hỗn hợp axit trên vào 50 ml NaOH 0,3M, để trung hoà NaOH dư phải dùng 10 ml HCl 0,5M. Khi cho 3,9 gam hỗn hợp ancol trên tác dụng hết với Na thu được 0,05 mol khí. Biết rằng các gốc hiđrocacbon đều có độ phân nhánh cao nhất. CTCT của X, Y là :
1. (CH₃)₂CHCOOC₂H₅ và (CH₃)₃CCOOCH₃. B. HCOOC(CH₃)₃ và CH₃COOCH(CH₃)₂.
2. CH₃COOC(CH₃)₃ và CH₃CH₂COOCH(CH₃)₂. D. (CH₃)₂CHCOOC₂H₅ và (CH₃)₂CHCH₂COOCH₃.
Ví dụ 8: Đun nóng 32,1 gam hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ Y và Z cùng nhóm chức với dung dịch NaOH dư, thu được hỗn hợp muối natri của hai axit ankanoic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng và một chất lỏng T (tỉ khối hơi của T so với khí metan là 3,625). Chất T phản ứng với CuO đun nóng cho sản phẩm có phản ứng tráng gương. Cho 1/10 lượng chất T phản ứng với Na được 0,015 mol H₂. Nhận định nào sau đây là sai ?
1. Đốt cháy 32,1 gam hỗn hợp X sẽ thu được .
2. Tên gọi của T là ancol anlylic.
3. Trong hỗn hợp X, hai chất Y và Z có số mol bằng nhau.
4. Nung một trong hai muối thu được với NaOH (có mặt CaO) sẽ tạo metan.
- Đối với este của ankin, este của phenol
Ví dụ 9: Cho hỗn hợp X gồm 2 este đơn chức, mạch hở tác dụng hết với dung dịch KOH, thu được 1,96 gam một muối và 1,02 gam hỗn hợp 2 anđehit no, đồng đẳng kế tiếp. Cho lượng 2 anđehit này tác dụng hết với AgNO₃/NH₃, thu được 4,32 gam Ag. Công thức 2 este trong X là :
1. CH₃COOCH=CHCH₃ và CH₃COOCH=CHCH₂CH₃. b. HCOOCH=CHCH₃ và HCOOCH=CHCH₂CH₃.
2. CH₃COOCH=CH₂ và CH₃COOCH=CH–CH₃. D. HCOOCH=CH₂ và HCOOCH=CHCH₃.
Ví dụ 10: Hỗn hợp A gồm X, Y (M_X < M_Y) là 2 este đơn chức có chung gốc axit. Đun nóng m gam A với 400 ml dung dịch KOH 1M thu được dung dịch B (có KOH dư) và (m – 12,6) gam hỗn hợp gồm 2 anđehit no, đơn chức đồng đẳng kế tiếp, có tỉ khối hơi so với H₂ là 26,2. Cô cạn B thu được (m + 6,68) gam chất rắn khan. Phần trăm khối lượng của X trong A là :
1. 54,66. B. 45,55. C. 30,37. D. 36,44.
Ví dụ 11*: Hỗn hợp M gồm hai este đơn chức. Cho m gam M tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH đun nóng, thu được 17 gam một muối và 12,4 gam hỗn hợp N gồm hai anđehit thuộc cùng dãy đồng đẳng. Tỉ khối hơi của N so với H₂ là 24,8. Cho m gam M phản ứng với lượng dư dung dịch AgNO₃ trong NH₃ đun nóng, thu được tối đa a gam Ag. Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m và a lần lượt là
1. 25,15 và 108. B. 25,15 và 54. C. 19,40 và 108. D. 19,40 và 54.
Ví dụ 12: Cho 0,05 mol hỗn hợp hai este đơn chức X và Y tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH thu được hỗn hợp các chất hữu cơ Z. Đốt cháy hoàn toàn Z thu được H₂O, 0,12 mol CO₂ và 0,03 mol Na₂CO₃. Làm bay hơi hỗn hợp Z thu được m gam chất rắn. Giá trị gần nhất của m là
1. 2,5. B. 3,5. C. 4,5. D. 5,5.
Ví dụ 13*: Hỗn hợp X gồm 2 este đơn chức (đều tạo bởi axit no, đều không có phản ứng cộng với brom trong nước) là đồng phân của nhau. 0,2 mol X phản ứng được với tối đa 0,3 mol NaOH, khi đó tổng khối lượng sản phẩm hữu cơ thu được là 37,4 gam. số cặp este tối đa có thể có trong hỗn hợp X là:
1. 3. B. 1. C. 5. D. 4.
Ví dụ 14: Hai este X, Y có cùng công thức phân tử C₈H₈O₂ và chứa vòng benzen trong phân tử. Cho 6,8 gam hỗn hợp gồm X và Y tác dụng với dung dịch NaOH dư, đun nóng, lượng NaOH phản ứng tối đa là 0,06 mol, thu được dung dịch Z chứa 4,7 gam ba muối. Khối lượng muối của axit cacboxylic có phân tử khối lớn hơn trong Z là
1. 0,82 gam. B. 0,68 gam. C. 2,72 gam. D. 3,40 gam.
Ví dụ 15*: Hỗn hợp X gồm 2 este đơn chức (chứa C, H, O). Thủy phân hoàn toàn 0,15 mol X cần 200 ml dung dịch NaOH 1M, thu được một ancol Y và 16,7 gam hỗn hợp hai muối. Đốt cháy hoàn toàn Y, sau đó hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư, khối lượng bình tăng 8 gam. Hỗn hợp X là
1. HCOOC₆H₄-CH₃ và HCOOCH₃. B. HCOOC₆H₅ và HCOOC₂H₅.
2. CH₃COOC₆H₅ và CH₃COOCH₃. D. HCOOC₆H₄-CH₃ và HCOOC₂H₅.
Ví dụ 16*: Cho 0,3 mol hỗn hợp X gồm 2 este đơn chức tác dụng vừa đủ với 200 ml dung dịch NaOH 2M đun nóng, thu được hợp chất hữu cơ no mạch hở Y có phản ứng tráng bạc và 37,6 gam hỗn hợp muối hữu cơ. Đốt cháy hoàn toàn Y rồi cho sản phẩm hấp thụ hết vào bình chứa dung dịch nước vôi trong (Ca(OH)₂) dư, thấy khối lượng bình tăng 24,8 gam. Khối lượng của X là
1. 30,8 gam. B. 33.6 gam. C. 32,2 gam. D. 35,0 gam.
link download bản đầy đủ file pdf

PHÂN DẠNG BÀI TẬP ESTE

Xem thêm

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 10

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 11

Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 12

Câu hỏi trắc nghiệm este lipit

Câu hỏi trắc nghiệm cacbohiđrat

Phân dạng bài tập cacbohiđrat
09/04/2020