Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của BSCKII. Trương Văn Dũng từ website Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Trà Vinh.
Theo thông tin từ Cục An toàn thực phẩm, trong thời gian vừa qua đã xảy ra một số vụ ngộ độc thực phẩm do độc tố vi khuẩn Clostridium botulinum, hay còn gọi là vi khuẩn gây ngộ độc thịt, làm một số người ngộ độc phải nhập viện điều trị, trong đó đã có trường hợp tử vong.
Để chủ động phòng chống ngộ độc do vi khuẩn Clostridium botulinum, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật xin cung cấp một số thông tin phòng, chống ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn này gây ra.
Trong tự nhiên, các bào tử của vi khuẩn Clostridium botulinum phổ biến và có khả năng sống sót cao ở trong đất và bụi, nó được tìm thấy trong đất vườn, nghĩa trang, bùn, phân động vật tươi hoặc đã ủ, đường tiêu hóa của động vật, gia cầm, cá…Nha bào này có nhiều trong đất và có sức đề kháng cao, đặc biệt chịu nóng trên 1000 C vẫn sống, đun nóng ở nhiệt độ 1200 C trong 10 phút mới giết chết được nha bào. Ở điều kiện thích hợp sẽ tạo thành độc tố và sinh 7 typ độc tố gây ngộ độc cho con người.
Độc tố của vi khuẩn có độc lực mạnh hơn độc tố của tất cả các vi khuẩn khác. Nó chịu được men tiêu hoá và môi trường axit nhẹ của dạ dày, mất tác dụng bởi kiềm và nhiệt độ cao 1200 C trong 5 phút hoặc 800 C trong 10 phút hoặc đun sôi trong vài phút.
Vi khuẩn này phổ biến trong môi trường nên có thể lây nhiễm qua các khâu sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sử dụng thực phẩm. Đặc biệt là các lọai thực phẩm đóng hộp như: sữa bột, pho mát, xúc xích, lạp xưởng, thực phẩm lên men yếm khí. Các thực phẩm đóng hộp công nghiệp thường sử dụng nitric để ức chế độc tố botulinum. Các thực phẩm đóng hộp được chế biến thô sơ rất dễ nhiễm vi khuẩn.
2. Các biểu hiện của ngộ độc Clostridium botulinum
Sau khi ăn phải thức ăn có vi khuẩn Clostridium botulinum, khoảng 8-10 giờ sau, hoặc có trường hợp sau 4 giờ người bệnh sẽ có những biểu hiện như:
Đau bụng, bụng chướng, táo bón, thường ít ỉa chảy.
Không sốt hoặc sốt nhẹ, không rối loạn ý thức.
Sau đó xuất hiện triệu chứng thần kinh điển hình:
Liệt cơ mắt: giãn đồng tử, mất phản xạ ánh sáng, viễn thị, lác mắt, nhìn đôi.
Liệt màn hầu, co thắt họng: nghẹn, sặc đường mũi, nhai nuốt khó khăn.
Liệt cơ thanh quản: nói khàn, giọng mũi, nói nhỏ, nói không thành tiếng. Các triệu chứng liệt có đặc điểm thường liệt cả hai bên đối xứng.
Bệnh kéo dài từ 4-8 ngày. Trường hợp nặng thì khó thở, người bệnh thở nhanh, nông, cuối cùng thì chết do ngạt.
Khi bị ngộ độc do vi khuẩn này thường bệnh rất nặng, tỉ lệ tử vong rất cao, nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời, người bệnh sẽ chết sau 3 – 4 ngày. Nếu điều trị khỏi, bệnh hồi phục rất chậm, thường để lại di chứng kéo dài.
3. Cách phòng chống ngộ độc Clostridium botulinum
– Thực phẩm đóng hộp dễ có nguy cơ bị ngộ độc nhất. Ngoài ra, tất cả các lọai thực phẩm khác như rau, củ, quả, hải sản… vẫn có nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn nếu không đảm bảo an toàn thực phẩm và được ủ, bọc kín.
Các loại thực phẩm phổ biến dễ gây ngộ độc là các thực phẩm chế biến, đóng gói thủ công, sản xuất nhỏ lẻ, hộ gia đình hoặc điều kiện sản xuất không đảm bảo. Đặc biệt khi xu hướng sử dụng túi hút khí chứa đựng thực phẩm gia tăng, không đun chín kỹ thức ăn trước ăn.
Để phòng chống ngộ độc do Clostridium botulinum (vi khuẩn gây ngộ độc thịt), Bộ Y tế khuyến cáo đến người dân trong cộng đồng cần phải thực hiện tốt việc giữ vệ sinh an toàn thực phẩm như sau:
Trong sản xuất, chế biến phải dùng những nguyên liệu bảo đảm an toàn thực phẩm, tuân thủ theo đúng yêu cầu quy định về vệ sinh trong quy trình sản xuất. Trong sản xuất đồ hộp, phải chấp hành chế độ khử khuẩn một cách nghiêm ngặt;
Chỉ sử dụng các sản phẩm thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm đóng hộp đã hết hạn sử dụng, bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường.
Thực hiện ăn chín, uống chín. Ưu tiên ăn các thực phẩm mới chế biến, mới nấu chín.
Không nên tự đóng gói kín các thực phẩm và để kéo dài trong điều kiện không phải đông đá. Với các thực phẩm lên men, đóng gói hoặc che đậy kín theo cách truyền thống (như dưa muối, măng, cà muối…) cần đảm bảo phải chua, mặn. Khi thực phẩm hết chua thì không nên ăn.
Khi xuất hiện các triệu chứng ngộ độc, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, hạn chế tử vong./.
Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của BS. TRẦN VĂN PHÚC BV Saint Paul về vi khuẩn Clostridium botulinum và ngộ độc Botulinum.
Tất cả các bác sĩ, các chuyên gia thực phẩm, bất cứ ai cũng kinh hãi khi nói tới vi khuẩn Clostridium botulinum và độc tố của nó là botulinum.
Bởi botulinum là chất độc khét tiếng số 1 thế giới!
Tôi khẳng định botulinum là chất độc khét tiếng số 1 thế giới, không phải cách viết thông thường sử dụng cụm từ “nó là một trong những”. Nghĩa là botulinum đứng số 1. Với liều 0,004μg / kg cân nặng, nó sẽ giế t chế t một người trưởng thành.
Chỉ cần 1kg botulinum đủ giết chết 1 tỉ người.
Nói về chất độc, chúng ta thường nghĩ đến thạch tín với tên gọi khoa học là Asen, người phương Tây ở Thế kỉ 19 gọi là “bột thừa kế – the inheritance powder” vì liên quan đến các vụ đầu độc chiếm quyền thừa hưởng tài sản, nó cũng được sử dụng làm vũ khí giế t người hàng loạt.
Thạch tín chưa là gì so với Kali Xyanua.
Vụ đầu độc Kali Xyanua bằng trà sữa ở Thái Bình, cô y tá chỉ nhấp một ngụm, chạy vội vào nhà vệ sinh nhổ ra nhưng đã chế t tại chỗ.
Vậy mà Kali Xyanua mức độ nguy hiểm còn thua kém 10.000 lần so với botulinum. Ngay cả nguyên tố phóng xạ kinh khủng nhất, đó là Polonium, nhưng vẫn phải khiêm tốn cúi đầu trước chất độc botulinum.
Trong Thế chiến II, độc tố botulinum được ưu tiên số 1 để nghiên cứu sản xuất vũ khí hóa sinh học, nếu không kịp thời ngăn chặn chỉ cần 7kg có thể giế t chết t 8 tỉ người trên toàn thế giới hiện nay.
Chất độc botulinum có một lịch sử khám phá khá lâu dài
Câu chuyện bắt đầu từ thời Napoleon đánh nhau Nam Bắc, các cuộc chiến tranh liên tục diễn ra khắp Tây Âu, điều đó làm cho lương thực khan hiếm về số lượng và giảm sút về chất lượng.
Rất nhiều vụ ngộ độc thực phẩm nổi lên như cháy rừng.
Nằm ở miền nam nước Đức hiện nay, có một vùng đất gọi là Vương quốc Württemberg, nơi xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm kì lạ và bí ẩn vào năm 1815.
Nạn nhân ở Vương quốc Württemberg xuất hiện các triệu chứng sau khi ăn xúc xích hun khói, lúc đầu bị rối loạn tiêu hóa như nôn mửa và tiêu chảy, nhưng sau đó bị yếu cơ, liệt tứ chi, sụp mí, mắt nhìn mờ, nhìn đôi (tức là nhìn 1 người thành 2 người), cuối cùng nạn nhân tử vong.
Người dân gọi đó là “chất độc xúc xích”.
Vào thời điểm đó, một nhà khoa học tên là Justinus Kerner đã quan sát hơn 200 bệnh nhân, ông cho rằng vụ ngộ độc bí hiểm như vậy phải do một loại độc tố sinh học nào đó gây ra. Nọc độc của rắn cũng tương tự. Hơn nữa, độc tố sinh học này chỉ có thể được tạo ra trong điều kiện thiếu Oxy. ( yếm khí)
Kerner đã nghiền nát xúc xích, lọc lấy nước, cô đặc lại rồi gây bệnh thực nghiệm cho động vật, ông phát hiện ra động vật bị yếu liệt các cơ khiến chúng mất khả năng vận động.
Sau nhiều đêm suy nghĩ, Kerner đã quyết định nhỏ một giọt nước xúc xích chiết xuất lên lưỡi của mình, một cảm giác tê tái rồi sau đó lưỡi không thể cử động nổi. Thoát chết. Nhưng qua thí nghiệm, Kerner khẳng định độc chất gây chết người là do liệt cơ, chính xác là cơ kiểm soát nhịp tim và nhịp thở.
Những phỏng đoán của Justinus Kerner hôm nay đã thực sự đúng!
Chẳng mấy chốc đã qua 80 năm kể từ ngày Kerner làm thí nghiệm, vào năm 1895, tại một ngôi làng nhỏ ở Bỉ, bóng ma “chất độc xúc xích” lại bùng phát. Lần này có 3 người chế t và 10 người nguy kịch.
Thật may thời điểm đó ngành vi sinh vật học đã phát triển.
Giáo sư Emile Pierre van Ermengem của Đại học Ghent đã phân tích vi khuẩn trong xúc xích, và cuối cùng ông tìm ra thủ phạm, cùng với độc tố của nó.
Dưới kính hiển vi quang học, Ermengem quan sát thấy trực khuẩn có hình thoi nên sử dụng chữ Clostridium (xuất phát từ tiếng Hy Lạp klōstēr có nghĩa là thoi dệt cửi). Vi khuẩn cư trú trong xúc xích, nên ông sử dụng chữ Botulinum (theo tiếng Latin thì botulus có nghĩa là xúc xích).
Tên vi khuẩn là: clostridium botulinum.
Tiếng Việt chưa có tên gọi, nhưng tạm thời có thể dùng TRỰC KHUẨN THOI NGỘ ĐỘC THỊT, nó cũng gần với nghĩa Hán Việt là NHỤC ĐỘC THOA KHUẨN. Riêng chữ ĐỘC trong Hàn Việt ngoài nghĩa độc tố nó còn có nghĩa cực đại.
Độc tố botulinum vẫn được hiểu đơn giản là “chất độc xúc xích”, nghĩa Hán Việt là NHỤC TRÀNG vì đó là thịt xay nhồi vào lòng rột, tiếng Việt có khi gọi là THỊT ĐỘC lại hay.
Nhưng tôi vẫn tiếp tục sử dụng danh pháp khoa học clostridium botulinum.
Ngộ độc Clostridium Botulinum là gì?
Botulinum là chất độc thần kinh cực mạnh, nó xâm nhập vào các tế bào thần kinh, rồi ngăn chặn sự giải phóng chất dẫn truyền acetylcholine từ các đầu dây thần kinh. Một khi chất dẫn truyền thần kinh này bị chặn, xung thần kinh không thể truyền dẫn được nữa, giao tiếp các tế bào thần kinh không được thực hiện, làm cho các cơ bị tê liệt.
Độc tố botulinum có 7 loại, kí hiệu bằng các chữ cái theo thứ tự từ A đến G, riêng loại C gồm hai loại phụ, như vậy tổng cộng có 8 chất độc tất cả.
Nhiễm độc ở người loại A và B là phổ biến nhất, sau đó đến loại E và F, 4 loại còn lại ít gặp hơn.
Độc ác như vậy, nhưng botulinum không chịu được nhiệt, nếu đun ở 100⁰C, sau 2 phút chất độc bắt đầu biến tính và giảm độc lực, đun đến 10 phút có thể bị phá hủy. Đây là điều may mắn, bởi thực phẩm đun sôi nhiệt độ xấp xỉ 100⁰C, nên đồ ăn tươi nấu chín về cơ bản là yên tâm.
Nhưng với thực phẩm chế biến sẵn, dù đã đun nóng ở nơi sản xuất, thì vẫn còn công đoạn vận chuyển và lưu thông, nó được bảo quản trong vài ngày đến vài tháng, người sử dụng sẽ ăn ngay chứ không đun sôi lại, vì thế mà khó đảm bảo an toàn. Để tránh bị độc tố botulinum gây hại, từ lâu các nhà sản xuất đã tìm ra phương pháp bổ sung Nitrit rất hay, đây là chất đặc biệt hiệu quả trong việc ức chế độc tố botulinum.
Mặc dù Nitrit cũng độc, nhưng với liều lượng nhỏ vẫn chấp nhận được, nó sẽ tổng hợp thành nitrosamine trong thịt. Tất cả các nước trên thế giới đều cho phép bổ sung Nitrit vào các sản phẩm thịt đã qua chế biến. Bạn có tin hay không, chỉ cần nhìn vào nhãn của các sản phẩm như xúc xích và giăm bông, bạn sẽ luôn thấy từ “Natri Nitrit” trong danh sách thành phần, đó chính là chất bảo quản chống ngộ độ botulinum.
Điều tôi muốn nói là Nitrit nếu không được quản lí nghiêm ngặt, nó rất dễ xảy ra tai nạn vượt tiêu chuẩn, thậm chí ngộ độc cấp, về lâu dài là ung thư. Bởi vậy, cơ quan chức năng phải luôn cảnh giác với chất này, người tiêu dùng chúng ta cũng hạn chế sử dụng các thức ăn chế biến sẵn.
Để hiểu sâu hơn cần phải biết một chút về trực khuẩn clostridium botulinum.
Đây là trực khuẩn khá huyền thoại, bởi chúng có khả năng biến hình, ở điều kiện khắc nghiệt chúng biến thành nha bào vô cùng chắc chắn.
Vi khuẩn clostridium botulinum thực sự không phải là sinh vật hiếm, mà ngược lại, nó tồn tại rất rộng rãi trong tự nhiên, có thể tìm thấy trong đất và phân. Nước ao, nước sông hồ, thậm chí trong các hạt bụi bẩn, ở động vật đều có thể tìm thấy vi khuẩn.
Loại vi khuẩn này rất sợ axit và nhiệt, nhưng điểm yếu lớn nhất của nó là kị khí, vi khuẩn sẽ không phát triển mạnh ở những nơi có thông gió tốt, đặc biệt là môi trường đủ oxy vi khuẩn không thể hoạt động, ngược lại càng thiếu không khí và Oxy nó cảng sinh sôi nảy nở mạnh.
Ở nhiệt độ 25 – 42℃, clostrium botulinum phát triển cực tốt, nó tạo ra một lượng rất lớn độc tố.
Môi trường pH thuận lợi từ 4,6 – 9,0.
Ngoài khoảng nhiệt độ trên, vi khuẩn khá nhạy cảm nên rất khó để hoạt động, ở điều kiện <15 ℃ hoặc > 55 ℃ clostrium botulinum không thể phát triển và sinh độc tố nữa, nên nó biến thành nha bào có vỏ rất dày để chống đỡ lại các tác nhân bên ngoài.
Nha bào của clostridium botulinum “cứng đầu” hơn nhiều so với nha bào của các vi khuẩn thông thường.
100℃ nha bào bị diệt sau 6 giờ.
121°C nha bào bị diệt trong hơn 30 phút.
180°C nha bào bị diệt trong 5 – 15 phút.
Với đặc tính vi khuẩn sợ không khí, sợ nhiệt, sợ axit và kiềm; đó là những điều may mắn giúp chúng ta bảo quản và sử dụng thực phẩm đúng cách, chống lại clostrium botulinum.
Nhưng đừng bao giờ quên vi khuẩn có thể tạo ra một thứ gọi là “nha bào”.
Một khi vi khuẩn trở thành trạng thái nha bào thì nó rất lầy, không sợ đun ở nhiệt độ 100 độ, ít nhất nó phải đun ở 121 độ trong hơn 30 phút để loại bỏ các nha bào.
Nói chung nha bào nấu trong vài phút là vô ích.
Nếu không bị tiêu diệt, nha bào sẽ ẩn nấp trong thức ăn, khi gặp điều kiện môi trường thích hợp, nha bào sẽ nảy mầm “bung ra” và trở thành vi khuẩn clostridium botulinum hoạt động, sinh sôi mạnh mẽ. đó là một điều khủng khiếp.
Vì vậy, trong chế biến thực phẩm, có hai hình thức xử lý là “tiệt trùng” và “khử trùng”.
Tiệt trùng chỉ giết được vi khuẩn sống, còn nha bào thì không. Tôi lấy ví dụ “sữa thanh trùng – pasteurization” là sử dụng phương pháp xử lí ở nhiệt độ dưới 121°C để tiêu diệt vi khuẩn, nhưng không thể diệt được nha bào, vì vậy nó phải được bảo quản trong điều kiện tủ lạnh mát hoặc nhiệt độ phòng, sẽ nhanh chóng bị hư hỏng nên thời gian sử dụng ngắn. Ngược lại, một số sản phẩm sữa được xử lí tiệt trùng – Sterilization hoặc gọi tên theo phương pháp xử lý UHT – Ultra High Temperature” tức là xử lí trên 121℃ để diệt nha bào. Bằng cách này, sữa được làm vô trùng và niêm phong khi còn nóng, nên được bảo quản trong hộp vô trùng để sử dụng trong hơn 6 tháng, thậm chí hơn 1 năm.
Nhưng nha bào không thể đi vào trạng thái hoạt động trong mọi điều kiện. Điều kiện để nó nảy mầm là nhiệt độ phòng từ 15℃ trở lên, thích nhất là nhiệt độ phòng trên 25℃ trở thành môi trường thoải mái nhất của vi khuẩn. Trong tủ lạnh dưới 10°C clostrium botulinum không thể sinh sản hoặc tạo ra chất độc. Vì vậy, thức ăn thừa sau bữa ăn phải để vào tủ lạnh, đó là biện pháp quan trọng để phòng ngừa ngộ độc botulinum trong gia đình.
Clostridium botulinum đặc biệt thích thức ăn giàu protein, nghĩa là tất cả các sản phẩm từ động vật đều có nguy cơ cao, chẳng hạn như xúc xích, giăm bông, thịt hộp, cá hộp, thịt hun khói… thịt chế biến từ bò, cừu, lợn, gà; dù sản xuất trong nước hay nhập khẩu từ các quốc gia phát triển, thì vẫn có thể có độc tố botulinum ẩn trong đó.
Sữa và các sản phẩm làm từ sữa cũng có nguy cơ bị ngộ độc botulinum.
Thức ăn làm từ tinh bột, hoặc các loại thực vật, đều có thể nhiễm vi khuẩn clostrium botulinum. Pate Minh Chay của Công ty TNHH Hai Thành viên Lối sống mới là một ví dụ minh chứng rất rõ ràng.
Về lí thuyết, các sản phẩm làm từ sữa, tinh bột, thực vật dễ bị lên men, đó là môi trường ưa khí và pH thấp của axit, sẽ không thuận lợi cho vi khuẩn clostrium botulinum phát triển. Tuy nhiên, có thể quá trình chế biến không đảm bảo vệ sinh, ví dụ nguồn nước, hoặc quy trình sản xuất không tuân thủ nghiêm ngặt chống nhiễm khuẩn, hay do quá quá trình lưu thông và phân phối gây ô nhiễm.
Hàng loạt các sản phẩm dễ nhiễm clostrium botulinum như nước tương, chế phẩm từ đậu nành, đậu hũ, đậu hũ thối, váng đậu, thậm chí rau củ quả tươi sống cũng bị.
Nói tóm lại, các nguy cơ về an toàn thực phẩm đang hiện hữu khắp mọi nơi, mầm bệnh không biết bạn là ai, nó có thể đến từ chính một nhà sản xuất nổi tiếng, hay ở khâu vận chuyển và tiêu thụ, cũng như quá trình chúng ta chế biến và sử dụng tại nhà. Để tránh xa các mối nguy hiểm tiềm ẩn khác nhau, biện pháp quan trọng nhất là là phải kiểm soát chặt chẽ theo đúng khoa học từ lúc nuôi trồng, thu hoạch, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ, cho đến cuối cùng là sử dụng; mọi liên kết từ mặt đất tới bàn ăn phải rất sạch sẽ và khoa học.
Có một điều khá lí thú, phụ nữ không biết sợ botulinum, bởi vì chị em sẵn sàng tiêm botulinum toxin để xóa các nếp nhăn vùng da mặt. Đây là một ứng dụng thông minh của thẩm mĩ viện. Chị em rất thích, nhưng cá nhân tôi thì không, bởi nhìn khuôn mặt tuy mất nếp nhăn do cơ bị liệt làm giãn ra, tôi không thấy sự biểu cảm, cười cũng như khóc đều giống nhau.
Phụ nữ làm đẹp là nhu cầu chính đáng!
Nhưng tôi chỉ nhắc nhở khi tiêm botulinum toxin cần kiểm soát chính xác liều lượng độc tố, bất cẩn một chút là có thể bị ngộ độc. Hàng năm, trên thế giới có rất nhiều phụ nữ bị tai biến nhiễm độc do làm đẹp bằng botulinum botox, thậm chí có người tử vong.
Dù nhan sắc quan trọng nhưng mạng sống còn quan trọng hơn!
Tôi thích những biện pháp làm đẹp an toàn hơn, ví dụ chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tập thể dục điều độ, tôi thấy hiệu quả khá cao. Nhưng dường như chị em hôm nay, đắp bôi và tiêm đủ thứ lên khuôn mặt, rất nhiều chị em với da mặt bóng nhẫy không biểu cảm đã tâm sự với tôi rằng, chồng của họ bao nhiêu năm nhắm mắt mỗi lúc “face to face”, và đương nhiên đối tác không chịu hôn.
Khi ăn phải thực phẩm chứa vi khuẩn clostridium botulinum, điều kiện thông khí trong ruột của con người không tốt, độ axit tương đối nhỏ, đó là cơ hội thuận lợi cho vi khuẩn tồn tại, sinh sôi và phát triển gây ngộ độc.
Biểu hiện ngộ độc xuất hiện sau bữa ăn từ 12 – 36 giờ, nhưng cũng có thể kéo dài tới vài ngày, thậm chí là 4 ngày. Thời gian ủ bệnh càng ngắn, độc tố càng nhiều, bệnh càng nặng và nguy cơ tử vong càng cao.
Các triệu chứng ban đầu khi khởi phát bao gồm mệt mỏi, chóng mặt, chán ăn, tiêu chảy, đau bụng, nôn mửa và các triệu chứng viêm dạ dày ruột khác, nhưng lượng độc tố ít thì triệu chứng sẽ biến mất trong vài giờ.
Độc tố của vi khuẩn tiếp tục xâm nhập vào các dây thần kinh sọ ngoại biên. Biểu hiện rõ nhất là tổn thương liên quan đến mắt (nhìn mờ, nhìn đôi, sụp mí, giãn đồng tử, không phản xạ ánh sáng). Biểu hiện các cơ hàm mặt (liệt mặt, rối loạn tiết nước bọt, khô miệng, khó nuốt, nói khó, nói khàn, rối loạn ngôn ngữ).
Nặng hơn nữa, các triệu chứng liên quan yếu và liệt các cơ từ thân trên xuống thân dưới. Đầu tiên là không nhấc đầu lên được. Sau đó không đứng hay ngồi dậy được. Nặng lên có biểu hiện liệt toàn thân, với trương lực cơ toàn thân giảm, tắc ruột cơ năng. Giai đoạn cuối là khó thở, rối loạn nhịp thở, tử vong ở giai đoạn này từ 30-60% do suy hô hấp.
Bệnh nhân tử vong do ngộ độc botulinum có điểm rất đặc biệt, là không cần vuốt mắt, bởi trước lúc chế t mắt nhắm tịt do liệt cơ, nhưng đầu óc lại hoàn toàn tỉnh táo và nhận biết được hết những gì đang diễn ra xung quanh.
KẾT LUẬN
Ngộ độc botulinum không phải là cá biệt, do vi khuẩn tồn tại tương đối phổ biến, ngộ độc chủ yếu vẫn xảy ra ở thịt bảo quản trong điều kiện thiếu không khí. Tuy nhiên, ngộ độc có thể vô tình xảy ra ở bất cứ thực phẩm nào, bất cứ công ti nào, ngay cả những quốc gia văn minh nhất và tuân thủ an toàn vệ sinh thực phẩm tốt nhất vẫn có thể xảy ra.
Giữ gìn vệ sinh an toàn thực phẩm, nghĩa là từ khâu nuôi trồng đến chế biến và vận chuyển, cuối cùng là ăn uống, cần phải thực hành sạch sẽ.
Điều quan trong nhất là chúng ta hiểu về ngộ độc botulinum để phòng tránh, biết được những dấu hiệu ngộ độc sau ăn, kịp thời khám bác sĩ để phát hiện và xử trí sớm, thì không có gì đáng ngại và lo lắng.
Sẽ chẳng có món ăn nào trở nên an toàn nếu chúng ta thiếu hiểu biết, ngược lại nếu hiểu biết thì mọi món ăn đều có thể an toàn. Bài viết không khuyến cáo nên ăn món ăn này, hay không nên ăn món ăn kia, chúng ta cần sống vệ sinh sạch sẽ và hài hòa.
Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin về botulinum để độc giả tham khảo.
Căng thẳng, stress; bị rối loạn giờ thức và ngủ trong ngày; sử dụng các chất gây nghiện và kích thích như cà phê, trà, thuốc lá, rượu,… hay ăn quá no trước giờ đi ngủ là những nguyên nhân gây mất ngủ. Ngoài ra còn phải kể đến nguyên nhân thiếu Melatonin!
Mất ngủ là bệnh gì?
Mất ngủ là một dạng rối loạn giấc ngủ với nhiều dạng thức khác nhau như khó đi vào giấc ngủ, không thể ngủ sâu giấc, thường xuyên thức dậy sớm dù ngủ chưa đủ giấc, không thể quay lại giấc ngủ bình thường,…
Người bị mất ngủ còn cảm thấy mệt mỏi, uể oải sau khi thức dậy, thường xuyên buồn ngủ nhưng lại không thể ngủ được, làm ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống.
Có thể chia tình trạng mất ngủ làm 2 dạng thức chính:
Mất ngủ cấp tính: Mất ngủ không thường xuyên, không kéo dài quá 1 tháng.
Mất ngủ mạn tính: Mất ngủ mang tính chất thường xuyên, lặp đi lặp lại nhiều lần, kéo dài từ 1 tháng trở lên.
Có nhiều dạng mất ngủ khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất có thể kể đến:
Mất ngủ ban đêm. Người bị bệnh mất ngủ ban đêm sẽ có các triệu chứng điển hình như khó đi vào giấc ngủ vào mỗi tối, ngủ chập chờn không sâu giấc. Giấc ngủ đêm cũng không kéo dài 6-8 tiếng như bình thường mà chỉ rơi vào khoảng 3-4 tiếng là đã tỉnh giấc.
Mất ngủ kéo dài/mất ngủ kinh niên. Mất ngủ nếu không được điều trị kịp thời sẽ kéo dài và trở thành tình trạng mất ngủ kinh niên, dẫn đến nhiều khó khăn và bất tiện trong cuộc sống. Chứng mất ngủ kéo dài sẽ khó điều trị hơn, đòi hỏi người bệnh phải kiên trì tuân theo phác đồ điều trị từ các bác sĩ chuyên khoa.
Mất ngủ sau sinh. Phụ nữ sau sinh hay mất ngủ do nhiều nguyên nhân như: Cảm giác đau ở vết thương (vết mổ hoặc vết khâu tầng sinh môn), mất ngủ do thường xuyên thức khuya chăm con nên bị rối loạn giấc ngủ, tình trạng trầm cảm sau sinh,…
Rối loạn giấc ngủ. Rối loạn giấc ngủ bao gồm tình trạng mất ngủ, ngủ rũ ban ngày và cả việc ngủ quá nhiều nhưng không cảm thấy đủ, rối loạn nhịp thức – ngủ. Nguyên nhân rối loạn giấc ngủ có thể do cử động chi có chu kỳ hay ngủ rũ, hội chứng chân không yên, ngáy và ngưng thở lúc ngủ, mộng du và nghiến răng…
Melatonin là hormone nội sinh điều khiển chu kỳ ngủ-thức trong cơ thể. Ở đây, ánh sáng đóng một vai trò quan trọng. Ánh sáng kích thích võng mạc của mắt và sau đó ảnh hưởng đến tuyến tùng trong não, là nơi melatonin được hình thành.
Melatonin là một hormone được sản xuất bởi tuyến tùng, đây là tuyến có kích thước bằng hạt đậu nằm ở giữa não. Melatonin có tác dụng gây buồn ngủ nên thường được sử dụng trong việc điều hòa giấc ngủ, hỗ trợ chữa mất ngủ và nhịp sinh học nhưng nó không phải là thuốc ngủ.
Tác động của ánh sáng lên cơ thể
Nếu cơ thể không có rối loạn hoặc bệnh tật, vào buổi tối khi độ sáng giảm đi thì tuyến tùng sẽ sản xuất nhiều melatonin hơn và chúng ta cảm thấy buồn ngủ. Buổi sáng, ánh sáng chiếu lên võng mạc sẽ làm cho melatonin được sản xuất ít hơn và người ta bắt đầu tỉnh giấc. Vào ban ngày, lượng melatonin thấp hơn ban đêm khoảng 5 đến 12 lần.
Cortisol: chất đối kháng tự nhiên của melatonin
Chất đối kháng tự nhiên với melatonin là cortisol – hormone gây căng thẳng. Nó tích tụ nhiều hơn khi buổi sáng đến. Trong khi đó, melatonin được sản xuất ít lại.
Tuyến thượng thận là bộ phận tiết ra Cortisol
Melatonin làm tăng hoạt động của các enzym chống oxy hóa như glutathione peroxidase và superoxide dismutase. Những hoạt động này có ảnh hưởng tích cực đến hệ thống miễn dịch để chống lại bệnh tật (từ bệnh cảm lạnh thông thường đến bệnh ung thư).
Vì sao mất ngủ?
Thiếu melatonin sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho cơ thể, ví dụ:
Khó ngủ hoặc cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày
Cồn cào bao tử
Trầm cảm
Viêm loét dạ dày
Suy giảm trí nhớ
Ung thư
Các nguyên nhân có thể gây thiếu hụt melatonin rất phức tạp: Do dùng một số loại thuốc (ví dụ: thuốc huyết áp hoặc thuốc làm loãng máu), do tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời vào mùa hè, do thiếu serotonin (ví dụ: trong trường hợp trầm cảm), do lượng caffein vào buổi tối, do uống rượu và/hoặc thuốc lá, do chơi thể thao khi gần đi ngủ, do căng thẳng hoặc do quá nhiều ánh sáng nhân tạo vào buổi tối.
Cẩn thận: Ai dùng Smartphone, tivi hoặc laptop cho đến khuya đều có tác động tiêu cực đến việc giải phóng hormone.
Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử đặc biệt có hại
Dùng laptop, tablet hay smartphone vào buổi tối trước khi đi ngủ hay trên gường ngủ đều không tốt cho sức khỏe. Các nhà khoa học hiện đã xác nhận dựa trên đánh giá của 67 nghiên cứu. Nếu thời gian sử dụng thiết bị điện tử lâu dài và cận kề lúc đi ngủ, số giờ ngủ sẽ ít hơn và chất lượng giấc ngủ kém hơn.
Các nghiên cứu cho thấy nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về giấc ngủ nằm ở màn hình phát sáng của các thiết bị. Ánh sáng xanh sóng ngắn trong các thiết bị điện tử gây hậu quả lớn trong việc ngăn chặn sự giải phóng hormone melatonin, chất gây ra buồn ngủ.
Quá nhiều kích thích tinh thần cũng làm gián đoạn giấc ngủ
Ngoài bức xạ màn hình, kích thích tinh thần từ thông tin cũng đóng một vai trò trong rối loạn giấc ngủ: “Nội dung bức xúc, trò chơi điện tử hấp dẫn hay tin nhắn giữa bạn bè, tất cả những tương tác này đều làm tăng kích thích tinh thần, do đó có thể ngăn ngừa buồn ngủ”.
Đọc một cuốn sách sẽ tốt hơn nhiều và dễ cảm thấy buồn ngủ hơn.
Chế phẩm melatonin có thể mua tự do mà không cần toa bác sĩ
Trong khi các thuốc ngủ có thể gây nghiện và chỉ nên dùng trong thời gian ngắn thì ngược lại, melatonin được xem là “hormone ngủ” tự nhiên. Melatonin dạng viên, trà hoặc thuốc xịt là một cách nhẹ nhàng giúp người ta đi vào giấc ngủ.
Hầu hết các chế phẩm của melatonin không cần toa bác sĩ. Lý do: nồng độ kích thích tố trong các chế phẩm quá nhỏ, khi mà trong thực phẩm cũng có thể tìm thấy một lượng tương đương như vậy.
Vào tháng 1 năm 2023, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố không có mức tiêu thụ rượu an toàn không ảnh hưởng đến sức khỏe. Nhiều người cho rằng lạm dụng rượu bia sẽ gây tổn thương gan, dạ dày, điều này đúng nhưng chưa đủ. Thực tế ghi nhận rằng, nếu lạm dụng rượu bia sẽ làm tăng nguy cơ gây nên một số loại ung thư.
Uống rượu bia sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, ngoài những tác hại dễ nhận thấy sau khi uống như: Đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi, chất cồn trong rượu bia còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng.
Rượu bia và ung thư!
Trong tuyên bố của WHO:
Rượu là một chất độc hại, kích thích thần kinh và gây nghiện, được phân loại là chất gây ung thư nhóm 1 cùng với amiăng, bức xạ và thuốc lá.
Rượu là nguyên nhân gây ra ít nhất 7 loại ung thư, bao gồm cả những loại phổ biến như ung thư ruột và ung thư vú.
Nguy cơ ung thư tăng lên khi uống nhiều rượu, nhưng kể cả uống “nhẹ” và “vừa phải” như dưới 1,5 lít rượu hoặc 3,5 lít bia mỗi tuần cũng có thể gây ra một số lượng đáng kể các bệnh ung thư liên quan đến rượu, đặc biệt là ung thư vú.
Trái ngược với niềm tin phổ biến, không có mức tiêu thụ rượu “an toàn” có thể xác định được khi tác động gây ung thư không biểu hiện. Các nghiên cứu cho thấy lợi ích tiềm ẩn đối với tim mạch hoặc tiểu đường của việc uống rượu nhẹ có thể không lớn hơn nguy cơ ung thư đối với cá nhân.
Vì sao uống rượu bia lại làm tăng nguy cơ ung thư?
Nhiều người thắc mắc tại sao uống rượu bia lại làm tăng nguy cơ gây ung thư. Theo nghiên cứu, rượu bia có tác động của tới khả năng mắc ung thư, tùy theo từng loại ung thư nhất định.
Theo ghi nhận rượu bia làm tổn thương mô cơ thể, rượu hoạt động như một chất kích thích, đặc biệt ở khoang miệng và hầu họng. Các tế bào bị tổn thương do rượu cố gắng tự sửa chữa, điều này có thể làm biến đổi các DNA và đây chính là một bước quan trọng có thể tiến tới ung thư.
Rượu có thể tạo điều kiện cho các hóa chất độc hại thâm nhập dễ dàng hơn vào các tế bào lót ở đường tiêu hóa trên. Điều này giải thích tại sao tỷ lệ mắc ung thư vùng miệng họng ở những người vừa hút thuốc lá vừa uống rượu cao hơn hẳn những người chỉ hút thuốc hoặc chỉ uống rượu.
Rượu ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ một số chất dinh dưỡng và điều này có thể trở nên kém hơn ở những người nghiện rượu nặng, những người này thường có lượng folate rất thấp. Lượng folate giảm thấp có thể đóng vai trò là yếu tố nguy cơ gây ung thư vú và đại trực tràng.
Uống rượu có thể làm tăng nồng độ Estrogen, một hormone quan trọng trong việc phát triển nhu mô tuyến vú. Điều này có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư vú tăng cao.
Theo các nhà khoa học, nhiệt độ nóng nhất mà cơ thể có thể chịu đựng được phụ thuộc rất nhiều vào độ ẩm của không khí.
Nhiệt độ nóng nhất mà con người có thể chịu đựng
Theo một nghiên cứu vào năm 2020 trên tạp chí Science Advances, nhiệt độ bầu ướt giới hạn của con người có thể chịu được là 95°F (35°C). Nhiệt độ bầu ướt (wet-bulb temperature) được đo bằng một nhiệt kế bọc trong miếng vải ngâm nước và tính đến cả nhiệt độ cũng như độ ẩm. Điều quan trọng bạn cần hiểu là khi không khí có độ ẩm cao, mồ hôi sẽ khó bốc hơi khỏi cơ thể để hạ nhiệt cho con người.
Colin Raymond, nhà khoa học tại NASA và nghiên cứu về nhiệt độ cực cao cho biết nếu độ ẩm thấp nhưng nhiệt độ cao hoặc ngược lại thì nhiệt độ bầu ướt có thể sẽ không đến gần với điểm giới hạn của cơ thể con người. Tuy nhiên, khi cả nhiệt độ và độ ẩm đều rất cao, nhiệt độ bầu ướt có thể tăng lên mức nguy hiểm.
Ví dụ, khi nhiệt độ không khí là 46,1°C và độ ẩm tương đối là 30% thì nhiệt độ bầu ướt chỉ khoảng 30,5°C. Tuy nhiên, khi nhiệt độ không khí là 38,9°C và độ ẩm tương đối là 77% thì nhiệt độ bầu ướt là khoảng 35°C.
Nhiệt độ bầu ướt (wet-bulb) là nhiệt độ thấp nhất mà một vật có thể tự làm mát khi độ ẩm bốc hơi hết. Nhiệt độ bầu ướt càng thấp thì chúng ta càng dễ làm mát. Thông số này cho ta biết cơ thể chúng ta có thể được làm mát tốt tới chừng nào bởi mồ hôi khi trời nóng và ẩm, và cho ta biết liệu các điều kiện khí hậu có hại cho sức khỏe ta hay không, hay có gây chết người không.
Một nghiên cứu được công bố vào năm 2010 ước tính rằng nhiệt độ bầu ướt ở 35°C tương ứng 95°F ở độ ẩm 100% hoặc 115°F ở độ ẩm 50% sẽ là giới hạn an toàn mà cơ thể con người có thể chịu được.
Nghiên cứu mới đã hạ thấp giới hạn nhiệt bầu ướt (wet-bulb temperature) mà cơ thể con người có thể chịu đựng được trước khi tử vong.
Khí hậu càng nóng thì cơ thể chúng ta càng cảm thấy giãn ra, và càng cần toát mồ hôi để giải nhiệt. Nhưng không khí ẩm có khả năng giữ hơi ẩm bổ sung kém, nên nước bay hơi chậm hơn trong điều kiện ẩm. Khi đó, thân nhiệt trên cơ thể sẽ tăng lên trên 40°C. Theo viện y tế quốc gia Mỹ, điều này sẽ dẫn tới các thay đổi về trạng thái tinh thần, không đổ mồ hôi, ngất xỉu và hôn mê.
Mặc dù không ai có thể sống sót ở nhiệt độ bầu ướt cao hơn khoảng 35°C nhưng khi chỉ số này thấp hơn cũng có thể gây chết người. Tập thể dục và tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp dễ dẫn tới việc cơ thể trở nên quá nóng. Người cao tuổi, người có tình trạng sức khỏe không ổn định như béo phì… thì khả năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể cũng giảm đi. Điều này khiến nhiệt độ dễ giết chết họ hơn. Đây là lý do đôi khi con người chết khi nhiệt độ bầu ướt chưa đạt đến 35°C.
Nhiệt độ bầu khô cho biết nhiệt độ hiện tại của môi trường. Trong khi đó, nhiệt độ bầu ướt cho biết độ ẩm của không khí và khả năng tản nhiệt của môi trường. Khi không khí có chứa hơi nước, nhiệt độ bầu ướt có thể đo được thông qua độ ẩm không khí.
Nhiệt độ bầu ướt là gì?
Nhiệt độ bầu ướt (wet-bulb temperature) là một đại lượng đo nhiệt độ trong khí quyển, thường được sử dụng để đánh giá độ ẩm và khả năng tản nhiệt của môi trường.
Người ta thường đo nhiệt độ bầu ướt bằng cách sử dụng một bóng ẩm (wet-bulb) và một bóng khô (dry-bulb), đồng thời đo độ ẩm tương đối của không khí. Bóng ẩm được quấn một lớp vải bằng sợi cotton được ngâm vào nước. Sau đó được quay vòng để gió thổi qua bề mặt vải đó, tạo ra hiệu ứng làm giảm nhiệt độ của bóng ẩm. Nhiệt độ của bóng ẩm sẽ được ghi nhận và so sánh với nhiệt độ của bóng khô để tính toán ra nhiệt độ bầu ướt.
Nhiệt độ bầu ướt là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá mức độ khô hạn của không khí và khả năng tản nhiệt của môi trường.
Nhiệt độ bầu ướt thường được sử dụng để đánh giá mức độ khô hạn của không khí và khả năng tản nhiệt của môi trường. Nó là một chỉ số quan trọng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm thủy sản, nông nghiệp, hóa học, vật lý, y tế, và khí tượng học.
Nhiệt độ bầu khô là gì?
Nhiệt độ bầu khô (dry-bulb temperature) là một đại lượng đo nhiệt độ trong khí quyển, thường được sử dụng để đo nhiệt độ hiện tại của môi trường. Nhiệt độ bầu khô chính là nhiệt độ thông thường mà mọi người vẫn thường đo đạc bằng các loại nhiệt kế, đồng hồ thông thường.
Nhiệt độ bầu khô là chỉ số quan trọng trong việc dự báo thời tiết, điều hòa không khí, quản lý nhiệt độ trong các ngành công nghiệp và nhiều ứng dụng khác.
Nhiệt độ bầu khô là nhiệt độ được đo bằng cách sử dụng một bóng khô (dry-bulb) để đo nhiệt độ của không khí xung quanh. Bóng khô thường là một đoạn ống thủy tinh, được bọc bởi một lớp bảo vệ, và có chứa một thức chứa chất lỏng, như rượu hoặc dung dịch muối, để đo nhiệt độ.
Nhiệt độ bầu ướt và sức khỏe con người
Nhiệt độ bầu ướt (wet-bulb) là nhiệt độ thấp nhất mà một vật có thể tự làm mát khi độ ẩm bốc hơi hết. Nhiệt độ bầu ướt càng thấp thì chúng ta càng dễ làm mát. Thông số này cho ta biết cơ thể chúng ta có thể được làm mát tốt tới chừng nào bởi mồ hôi khi trời nóng và ẩm, và cho ta biết liệu các điều kiện khí hậu có hại cho sức khỏe ta hay không, hay có gây chết người không.
Mọi người thường chỉ ra một nghiên cứu được công bố vào năm 2010 ước tính rằng nhiệt độ bầu ướt ở 35 độ C tương ứng 95 độ F ở độ ẩm 100% hoặc 115 độ F ở độ ẩm 50% sẽ là giới hạn an toàn mà cơ thể con người có thể chịu được.
Khí hậu càng nóng thì cơ thể chúng ta càng cảm thấy giãn ra, và càng cần toát mồ hôi để giải nhiệt. Nhưng không khí ẩm có khả năng giữ hơi ẩm bổ sung kém, nên nước bay hơi chậm hơn trong điều kiện ẩm.
Các bạn hãy tưởng tượng vừa bước ra từ một vòi tắm nước nóng. Hơi nước bốc ra từ cơ thể bạn, và bạn cảm thấy lạnh. Nhưng nếu trong phòng đang nóng hoặc ẩm, thì bạn sẽ ít cảm thấy lạnh hơn. Cảm giác này liên quan trực tiếp tới cái mà nhiệt độ wet-bulb đang đo.
Chừng nào mà nhiệt độ wet-bulb thấp hơn nhiệt độ da bạn thì cơ thể có thể giải phóng nhiệt ra môi trường xung quanh bằng cách đổ mồ hôi hoặc phát ra bức xạ. Nhưng nếu nhiệt độ wet-bulb tiệm cận với nhiệt độ cơ thể thì bạn sẽ mất khả năng giải nhiệt. Khi đó cơ thể bạn sẽ xảy ra một số thay đổi. Bạn bị hấp nước (dehydrate). Các cơ quan nội tạng bị dồn nén, nhất là tim. Máu sẽ tăng tốc độ lưu thông để cố tìm cách giải nhiệt, bỏ đói các cơ quan nội tạng của bạn. Kết quả là bạn sẽ chết.
Việc sử dụng điện thoại ở nhiều nơi không vệ sinh làm nó dính rất nhiều loại vi khuẩn. Dưới vẻ bề ngoài sáng bóng và hiện đại của chiếc điện thoại thông minh, ẩn chứa một thực tế không thể phủ nhận: đó là một nơi cực lý tưởng cho vi khuẩn và bụi bẩn. Bạn có biết rằng việc vệ sinh đúng cách cho điện thoại không chỉ mang lại sự sạch sẽ mà còn đảm bảo sức khỏe và tuổi thọ cho thiết bị của bạn chưa?
Có cần vệ sinh điện thoại không?
Khi chúng ta sử dụng điện thoại trong suốt cả ngày, vi khuẩn và vi rút có thể truyền từ tay chúng ta vào bề mặt của điện thoại và ngược lại. Điện thoại cũng tiếp xúc với nhiều môi trường khác nhau như bàn làm việc, bàn ăn, hoặc thậm chí những nơi có nhiều vi khuẩn như nhà vệ sinh công cộng.
Vì vậy, việc làm sạch điện thoại giúp loại bỏ vi khuẩn và vi rút này, giảm nguy cơ lây nhiễm và bệnh tật.
Điều đáng ngại hơn, khi chúng ta sử dụng điện thoại để thực hiện cuộc gọi, chúng ta cũng có thể truyền những vi khuẩn sống trong đường hô hấp của chúng ta lên chiếc điện thoại yêu quý của mình.
Có, việc vệ sinh điện thoại định kỳ là rất cần thiết để đảm bảo điện thoại luôn hoạt động tốt và tránh những vấn đề về sức khỏe. Dưới đây là một số lý do tại sao bạn nên vệ sinh điện thoại của mình:
Tiêu diệt vi khuẩn: Điện thoại của chúng ta là một trong những vật dụng tiếp xúc trực tiếp với tay và mặt, vì vậy nó có thể trở thành một tổ ong cho vi khuẩn và vi rút. Vệ sinh điện thoại định kỳ có thể giúp tiêu diệt vi khuẩn và giảm nguy cơ lây nhiễm.
Ngăn ngừa bụi và bẩn: Việc sử dụng điện thoại hàng ngày có thể dẫn đến tích tụ bụi và bẩn trên bề mặt của nó, gây ra các vết bẩn và làm giảm khả năng hiển thị của màn hình. Vệ sinh điện thoại định kỳ giúp loại bỏ bụi và bẩn trên điện thoại và giữ cho nó luôn sạch sẽ.
Bảo vệ màn hình: Những vết bẩn và dấu vân tay trên màn hình không chỉ làm giảm khả năng hiển thị mà còn có thể gây ra vết trầy xước trên màn hình điện thoại. Vệ sinh điện thoại định kỳ giúp bảo vệ màn hình khỏi các vết trầy xước và giữ cho nó luôn sáng bóng.
Tăng tuổi thọ điện thoại: Việc vệ sinh điện thoại định kỳ giúp loại bỏ bụi và bẩn trên các khe hở và cổng kết nối, giúp giữ cho điện thoại luôn thông thoáng và tránh tình trạng quá nóng, từ đó kéo dài tuổi thọ của điện thoại.
Vì vậy, nếu bạn muốn điện thoại của mình luôn hoạt động tốt và bảo vệ sức khỏe của mình, hãy vệ sinh điện thoại định kỳ ít nhất một lần mỗi tháng.
Vệ sinh điện thoại đúng cách như thế nào?
Để vệ sinh điện thoại đúng cách, bạn có thể làm theo các bước sau đây:
Tắt điện thoại: Trước khi bắt đầu vệ sinh, hãy đảm bảo rằng điện thoại đã tắt nguồn.
Sử dụng khăn mềm: Sử dụng một khăn mềm và sạch để lau điện thoại. Tránh sử dụng khăn quá cứng hoặc có các đốm bẩn trên đó để tránh làm trầy xước hoặc làm hư hỏng bề mặt điện thoại.
Lau bề mặt điện thoại: Lau nhẹ nhàng bề mặt điện thoại bằng khăn mềm để loại bỏ bụi và bẩn trên bề mặt điện thoại.
Lau màn hình: Sử dụng một khăn vải mềm và sạch để lau màn hình điện thoại. Đối với màn hình điện thoại cảm ứng, hãy sử dụng giấy lau kính hoặc khăn mềm có độ ẩm nhẹ để loại bỏ các vết bẩn hoặc dấu vân tay.
Lau các lỗ âm thanh và cổng kết nối: Sử dụng một cây chổi mềm hoặc cọ để làm sạch các khe hở và cổng kết nối trên điện thoại.
Tránh sử dụng chất tẩy rửa: Không nên sử dụng các loại chất tẩy rửa hoặc hóa chất để vệ sinh điện thoại. Sử dụng chất tẩy rửa mạnh có thể làm hư lớp phủ ở vỏ điện thoại của bạn có thể làm điện thoại của bạn dễ trầy xước hơn. Lớp phủ ở ngoài ở một số điện thoại có thể chống lại nước và dầu.
Không dùng vải thô để lau màn hình vì dùng vải thô để lau có thể làm xước màn hình điện thoại.
Không dùng khí nén để thổi: dùng khí nén mạnh để thổi điều đó còn tác hại hơn cả việc bạn dùng vật cứng để lấy bụi bẩn và xơ vải.
Vệ sinh định kỳ: Để đảm bảo điện thoại luôn sạch sẽ và hoạt động tốt, bạn nên vệ sinh điện thoại định kỳ một lần mỗi tháng hoặc theo nhu cầu sử dụng.
Lưu ý rằng việc vệ sinh điện thoại đúng cách không chỉ giúp giữ cho điện thoại sạch sẽ, mà còn giúp kéo dài tuổi thọ của điện thoại và đảm bảo hoạt động tốt hơn.
Ngoài ra, bạn còn cần lưu ý một số điểm sau:
Sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dụng
Điện thoại là vật dụng chứa rất nhiều vi khuẩn vệ sinh điện thoại bằng cách lau thông thường sẽ không thể nào sạch được. Vì vậy, vệ sinh điện thoại bạn nên dùng dung dịch khử trùng chuyên dụng loại cồn isopropyl 70% hoặc khăn giấy khử trùng Clorox là chọn tốt.
Về cách vệ sinh điện thoại, nên dùng loại vải mềm thấm một ít cồn khử trùng lau nhẹ màn hình, dùng tâm bông thấm cồn để lau các khe của điện thoại.
Không nên rửa điện thoại chống nước
Có một số loại điện thoại có thể chống nước tuy nhiên không phải vì vậy mà bạn có thể dùng nước để rửa. Điều đó có thể làm nước thấm vào các cổng sạc, loa thậm chí bị thấm nước vào trong điện thoại khi ở áp lực nước mạnh, điện thoại bị hở.
Vệ sinh ốp điện thoại thường xuyên
Nếu bạn sử dụng ốp lưng hoặc vỏ bảo vệ, hãy tháo ra và lau sạch nó bằng khăn ẩm thường xuyên nhé. Vì khi dùng lâu, những món phụ kiện đi kèm cũng có thể là một ‘ổ’ bụi bẩn đang trú ẩn đó, vừa làm cho ‘dế yêu’ của bạn mất thẩm mỹ, vừa làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.
Áp lực công việc, stress, căng thẳng là nguyên nhân hàng đầu gây nên các cơn đau dạ dày, nhất là với người trẻ. Do đó mà căn bệnh đau dạ dày ngày càng phổ biến hơn trong xã hội ngày nay. Hãy cùng tìm hiểu khi bị đau dạ dày nên ăn gì trong bài viết dưới đây.
Nếu nói đến vấn đề đau dạ dày nên ăn gì thì chuối là thực phẩm cần phải nhắc đến đầu tiên. Các thành phần có trong chuối tốt cho hoạt động của dạ dày, trung hòa lượng acid quá mức để khắc phục các cơn đau.
Bên cạnh đó, chuối cũng là thực phẩm tốt cho sức khỏe, thành phần Kali hỗ trợ tình trạng hạ huyết áp, kiểm soát lượng Natri và hạn chế các tổn hại mao mạch máu.
Tuy nhiên, đối với những người bị đau dạ dày, không nên ăn chuối khi đói, đặc biệt là chuối tiêu vì hàm lượng pectin cao trong chuối sẽ khiến nồng độ acid trong niêm mạc dạ dày bị tăng cao. Nếu duy trì ăn chuối khi đói trong thời gian dài sẽ gây ra thành dạ dày bị bào mòn, đau dạ dày, viêm loét dạ dày.
Đau dạ dày nên ăn gì: Táo.
Táo không phải là thực phẩm xa lạ đối với người Việt nhưng công dụng giảm đau dạ dày thì không phải ai cùng biết. Táo có tác dụng bôi trơn đường tiêu hóa, ức chế hàm lượng acid và các tác nhân dẫn đến cơn đau dạ dày.
Táo là một trong những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe và hỗ trợ hệ tiêu hóa
Hơn nữa, các thành phần trong táo có khả năng kích thích hệ tiêu hóa làm việc năng suất, phân hủy và chuyển hóa nhanh thức ăn để giảm cơn đau dạ dày. Đồng thời, quá trình hấp thu các chất và bài tiết chất thải ra ngoài cùng diễn ra dễ dàng hơn.
Người đau dạ dày vẫn có thể ăn táo nhưng nên ăn với lượng vừa phải, nên ăn táo tươi chín, táo ta, ăn chậm, nhai kĩ vẫn là tiêu chí hàng đầu để tránh gặp phải tình trạng khó tiêu. Đặc biệt chỉ ăn táo khi bụng có chứa thức ăn, không ăn lúc bụng đói. Nên rửa sạch, ngâm muối và gọt vỏ để đảm bảo những chất bảo quản và chất kích thích được loại bỏ khi vào cơ thể.
Đau dạ dày nên ăn bánh mì
Khi bị đau dạ dày, bạn có thể ăn bánh mì. Không chỉ bữa sáng mà bạn có thể ăn bánh mì bất cứ lúc nào trong ngày khi bạn muốn ăn. Bánh mì có đặc tính khô, dễ tiêu hóa vì thế khi ăn vào cơ thể chúng sẽ giúp hút hết dịch vị dư thừa, giảm các triệu chứng đầy bụng, ợ hơi, khó tiêu.
Ngược với các loại thực phẩm khác thì nhiều người bị đau dạ dày đã có kinh nghiệm sử dụng bánh mì nướng nhằm cải thiện triệu chứng. Mỗi khi cơn đau dạ dày hoành hành, bạn có thể sử dụng bánh mì nướng để kìm hãm các tác nhân gây hại cho bao tử.
Tuy nhiên, tốt nhất thì bạn chỉ nên sử dụng bánh mì không, các loại thực phẩm đi kèm hay bơ, mứt, phô mai,… đều cần hạn chế.
Đau dạ dày nên uống mật ong
Mật ong vừa chống oxy hóa, vừa tiêu diệt gốc tự do. Trong khi đó, một phần nguyên nhân gây trào ngược và đau dạ dày là vì các gốc tự do làm tổn thương những tế bào lót ở đường tiêu hóa. Vì vậy mật ong sẽ ngăn ngừa diễn tiến của bệnh bằng cách loại bỏ các gốc tự do.
Một trong những bài thuốc dân gian mà nhiều người vẫn thường sử dụng là dùng tinh bột nghệ kết hợp mật ong để chữa đau dạ dày. Phương pháp này hầu như khá hiệu quả nhưng bạn cần phải cân nhắc và không nên quá lạm dụng.
Mật ong theo khuyến cáo của chuyên gia dinh dưỡng thì có chứa nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe, nhất là hệ tiêu hóa. Không chỉ vậy, mật ong là thực phẩm rất tốt để chữa nhiều bệnh lý mà đặc biệt là hỗ trợ điều trị đau dạ ở cả hai trường hợp dày cấp và mạn tính. Nếu không sử dụng được với nghệ bột thì bạn nên pha mật ong với nước ấm và dùng mỗi buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ. Ngoài cung cấp năng lượng và chữa đau dạ dày thì mật ong cũng sẽ giúp bạn dễ ngủ hơn sau một ngày dài.
Đau dạ dày nên ăn sữa chua
Sữa chua là thực phẩm cung cấp các thành phần vi khuẩn có lợi cho cơ thể và nhất là đường ruột.
Kể cả người bị đau dạ dày hay một cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh thì tốt nhất đều nên sử dụng sữa chua hàng ngày để tốt cho sức khỏe. Điều bạn cần lưu ý để đạt hiệu quả tốt nhất là sử dụng sau khi đã ăn no để hỗ trợ quá trình làm việc của hệ tiêu hóa.
Sau nước lọc thì người đau bao tử nên dùng nước dừa để hỗ trợ vi khuẩn đường ruột làm việc một cách hiệu quả. Ngoài ra, các thành phần chất khoáng có trong nước dừa, nhất là hàm lượng Kali cao rất tốt cho người bị huyết áp, bệnh mạch máu.
Đồng thời, nước dừa cũng tốt cho hệ bài tiết, kích thích khả năng đào thải chất độc, dư thừa trong cơ thể ra ngoài qua nước tiểu.
Thành phần trong nước dừa chứa nhiều chất khoáng có lợi cho cơ thể người mà chuyên gia khuyên dùng.
Nếu bạn thường xuyên ăn đậu bắp, cơ thể sẽ nhận được nhiều tác dụng đối với những người bị viêm dạ dày, đường ruột, loét dạ dày, các bệnh đường tiêu hóa và các bệnh liên quan đến viêm khớp khác. Ngoài ra, các chất polysacarit này cũng có thể hấp thụ một số ‘cholesterol xấu’, do đó làm giảm hàm lượng cholesterol.
Đậu bắp được mệnh danh là nhân sâm dành cho hệ tiêu hóa trong quá trình hỗ trợ chữa bệnh và chăm sóc người đau dạ dày. Trong đậu bắp có chứa nhiều Vitamin, Carotene và nhiều dưỡng chất khác cơ lợi cho sức khỏe, thức đẩy quá trình làm lành tổn thương do đau dạ dày gây ra.
Ngoài ra, chất nhầy có trong đậu bắp còn có công dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, hỗ trợ quá trình chăm sóc và giảm thiểu nguy cơ tổn thương.
Ngoài các loại thực phẩm nói trên thì bạn có thể sử dụng thành phần khác như bắp, đậu phộng, vừng rang, hạt điều, hạt hạnh nhân, nguyệt quế, bạc hà, thì là,… đều có hiệu quả tốt với tình trạng đau dạ dày. Tuy nhiên, việc hỗ trợ thông qua ăn uống, thực phẩm chỉ có tác dụng tức thời và bổ sung. Điều quan trọng nhất là bạn phải có sự kiểm tra, khám sức khỏe để biết chính xác mức độ đau dạ dày và can thiệp thuốc trong trường hợp cần thiết.
Ở nhiệt độ 25 – 42℃, clostrium botulinum phát triển cực tốt, nó tạo ra một lượng rất lớn độc tố.
