Category: SKKN Luận Văn Luận Án

SKKN Giáo dục kỹ năng sống cho đội viên thông qua các mô hình hoạt động Đội

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến
Theo Điều 2 của Luật Giáo dục năm 2019:”Mục tiêu giáo dục nhằm phát
triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe,
thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng
yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao
dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự
nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế”.Trong quá trình giáo dục,
ngoài việc hình thành cho học sinh thái độ đúng đắn, các hành vi và thói quen
tốt, các kỹ năng hoạt động và ứng xử trong các mối quan hệ xã hội về chính trị,
đạo đức, pháp luật…, còn phải giúp các em bổ sung và hoàn thiện những tri thức
đã học trên lớp. Vì vậy, quá trình giáo dục không những được thực hiện thông
qua việc tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp mà còn thông qua các hoạt động
giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội.
Hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội
là hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài thời gian học tập trên lớp. Đây là hoạt
động ngoài giờ lên lớp, là một trong hai hoạt động giáo dục cơ bản, được thực
hiện một cách có tổ chức, có mục đích theo kế hoạch của nhà trường, của Liên
đội; là hoạt động tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động học tập trên lớp,
nhằm góp phần hình thành và phát triển nhân cách học sinh theo mục tiêu đào
tạo, đáp ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội đối với thế hệ trẻ.Để hoạt động
giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội đạt hiệu quả,
ngoài năng lực, đòi hỏi giáo viên TPT phải có tâm huyết, sáng tạo và nghệ thuật
để cuốn hút các em tham gia hoạt động, nhằm phát triển phẩm chất, năng lực và
tinh thần tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật.
II. Mô tả giải pháp
1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến
1.1, Tình hình địa phƣơng
Xã Xuân Tiến là xã trọng điểm kinh tế của huyện Xuân Trường, Đảng và
chính quyền địa phương nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vai trò của giáo dục đào
tạo, quan tâm đúng mức đến công tác giáo dục của nhà trường, địa phương.
Đại đa số phụ huynh học sinh nhà có điều kiện về kinh tế, luôn quan tâm
chăm lo đến việc học của con em mình, luôn phối hợp tốt với nhà trường trong
công tác giáo dục học sinh nói chung, hoạt động hoạt động giáo dục kỹ năng
sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội nói riêng, các hoạt động của nhà
Trường nói chung. Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận nhỏ phụ huynh chưa nhận
thức đầy đủ về ý nghĩa của hoạt động này, không có điều kiện về thời gian hoặc
ngại tham gia vào các hoạt động ….
1. 2, Tình hình nhà trƣờng
Trường THCS Xuân Tiến đươc̣ thành lâp̣ vào tháng 7/1969 theo quyết định
của UBND huyện Xuân Th ủy vớ i tên goị Trườ ng cấp 2 Xuân Tiến, đánh dấu
bướ c đầu phát triển của sự nghiêp̣ giáo duc̣ xã nhà . Năm đầu thành lâp̣ , trườ ng
2
mớ i có 2 lớ p 5, 1 lớ p 6, 1 lớ p 7 vớ i tổng số 160 học sinh. Các lớp học được
mươṇ từ nhà thờ xứ Kiên Lao , văn phòng đươc̣ mươṇ từ nhà dân . Trườ ng có 40
bô ̣bàn ghế cả cũ lâñ mớ i và môṭ tủ đưṇ g hồ sơ , các đồ dung dạy học chưa có .
Đến năm 1974, Trườ ng đã xây dưṇ g môṭ daỹ nhà cấp 4 gồm 9 gian ở caṇ h
UBND xã đư ợc 2 phòng học và văn phòng trường (các lớp còn lại vẫn đi học
nhờ ). Tháng 1 năm 1976 ngôi trườ ng đươc̣ xây dưṇ g mớ i , nay là Trường Tiểu
học. Đến 7/2018, trườ ng chuyển về điạ điểm mớ i như hiêṇ nay vớ i quy mô 24
phòng học, có đầy đủ phòng chức năng và lần đầu tiên Liên đôị đã có phòng
Đội. Liên đội có 21 chi đội với tổng số 854 đội viên. Liên đội nhiều năm liền
được Tỉnh đoàn, Trung ương Đoàn tặng Bằng khen, Cờ thi đua xuất sắc.
2, Thực trạng công tác tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống
thông qua các mô hình hoạt động của Đội trong thời gian qua
2.1.Sự quan tâm vào cuộc của Ban giám hiệu
Ban giám hiệu đã xác định đúng mục đích, ý nghĩa, vai trò của hoạt động
giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội nên đã có sự
quan tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Chất lượng và hiệu quả của hoạt động đã
có bước chuyển biến tích cực. Nội dung giáo dục phong phú, hình thức đa dạng
hơn. hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội
đã trở thành hoạt động thường xuyên không thể thiếu trong hoạt động giáo dục
chung của nhà trường.
2.2. Việc tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua
các mô hình hoạt động Đội của giáo viên
Trong những năm trước, do quan điểm đánh giá học sinh chủ yếu tập trung ở
việc nắm kiến thức các môn học mà chưa quan tâm nhiều đến việc hình thành,
phát triển phẩm chất, năng lực của các em nên đa số giáo viên chưa thực sự nhận
thức được vai trò và tác dụng to lớn của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
đối với việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Giáo viên
còn xem nhẹ hoạt động này, chỉ tập trung vào các hoạt động dạy học trên lớp;
chưa có sự đầu tư nghiên cứu, thiếu các kỹ năng, phương pháp tổ chức; phối hợp
tổ chức cáchoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động
của Độimột cách hời hợt nhằm đối phó với sự quản lí, chỉ đạo của Ban giám
hiệu mà chưa quan tâm đến chất lượng và hiệu quả của nó. Hoạt động giáo dục
kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Độikhông được đầu tư dẫn
đến nội dung nghèo nàn, hình thức đơn điệu, chưa thiết thực, chưa gắn với nhu
cầu thực tế cuộc sống, chưa đáp ứng được nhu cầu nguyện vọng của đội viên.
Chính vì vậy, các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt
động của Đội chưa hấp dẫn lôi cuốn đội viên tham gia; chất lượng và hiệu quả
của các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của
Độichưa đáp ứng với mục tiêu giáo dục và yêu cầu của sự đổi mới.
Từ năm học 2014 – 2015 trở lại đây, hoạt động giáo dục kỹ năng sống
thông qua các mô hình hoạt động của Độiđã được nhà trường, đa số giáo viên
quan tâm cải tiến về nội dung và hình thức, thu hút được đội viên tham gia.
Nhận thức của giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh đối với hoạt động
này có nhiều chuyển biến. Giáo viên chủ nhiệm đã quan tâm và phối kết hợp với
3
Liên đội cũng như các tổ chức đoàn thể trong nhà trường nhiều hơn đến các hoạt
động này.
2.3. Sự tham gia của phụ huynh học sinh
Nhiều phụ huynh còn có những quan niệm chưa đúng về hoạt động giáo dục
kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội; chưa hiểu được vai trò,
tác dụng cũng như yêu cầu của việc tổ chức các hoạt động trong chương trình
giáo dục THCS. Vì vậy họ chỉ đầu tư nhiều cho hoạt động học tập, thu nhận các
kiến thức văn hóa, khoa học mà chưa khuyến khích tạo điều kiện cho trẻ tham
gia vào các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động
của Độicủa Liên đội. Thậm chí nhiều phụ huynh không muốn cho con em mình
tham gia vào hoạt động này vì sợ mất nhiều quỹ thời gian học tập của trẻ và ảnh
hưởng trực tiếp tới kết quả, thành tích học tập của các em. Chính những suy
nghĩ, nhìn nhận sai lầm ấy đã chi phối đến cách nhận thức của trẻ đối với hoạt
động này. Do vậy, nhiều học sinh không có ý thức tự nguyện, tự giác, không
tích cực khi tham gia hoạt động. Nhiều em tham gia lấy lệ, chưa phát huy hết
năng lực sở trường của bản thân, chưa thể hiện được bản lĩnh của mình trước tập
thể. Vì thế chất lượng hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình
hoạt động của Đội chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới.
3, Các giải pháp
3.1, Xây dựng kế hoạch tổ chứchoạt động giáo dục kỹ năng sống thông
qua các mô hình hoạt động của Đội
Xây dựng kế hoạch là điểm khởi đầu cho một chu trình quản lí khoa học mà
người giáo viên nào cũng phải thực hiện. Giáo viên TPT quản lí, tổ chức các
hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội cũng
phải bắt đầu từ việc xây dựng kế hoạch.
Đầu mỗi năm học, giáo viên TPT xây dựng kế hoạch và phối hợp với các bộ
phận trong nhà trường xây dựng kế hoạch công tác, trong kế hoạch đó có nội
dung phối hợp với liên đội tổ chức các hoạt động giáo dục theo chủ đề, chủ
điểm; đặc biệt là kế hoạch của Ban giám hiệu nhà trường, kế hoạch của tổ nhóm
chuyên môn, kế hoạch của giáo viên chủ nhiệm lớp, kế hoạch của các tổ chức
Đoàn, Công đoàn.
Liên đội xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục (kế hoạch năm, tháng, tuần)
thống nhất với kế hoạch chung của nhà trường, với kế hoạch của các bộ phận
(để tránh tổ chức các hoạt động chồng chéo trong cùng một thời điểm, đồng thời
có sự hỗ trợ và phối hợp tổ chức hoạt động của các bộ phận có liên quan). Giáo
viên TPT tham mưu Hiệu trưởng đưa kế hoạch này vào kế hoạch hoạt động
chung của nhà trường để toàn trường cùng thực hiện. Kế hoạch này được thông
qua trước toàn thể Hội đồng sư phạm vào đầu mỗi năm học.
3.1.1Yêu cầu đối với việc xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục kỹ năng
sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội
– Đối với hoạt động giáo dục theo chủ đề, chủ điểm hàng tháng, theo chủ đề
các môn học để củng cố kiến thức các môn học, rèn kĩ năng cho học sinh cần
dựa vào đặc điểm tâm sinh lý, nội dung các môn học của từng khối lớp; vì vậy,
kế hoạch hoạt động của các hoạt động giáo dục này cũng được tích hợp vào kế
4
hoạch của các tổ chuyên môn và tích hợp vào kế hoạch hoạt động giáo dục kỹ
năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội:
+ Kế hoạch phải được xây dựng phù hợp với điều kiện cụ thể của trường,
đáp ứng nhiệm vụ giáo dục trọng tâm của từng năm học và nhiệm vụ chính trị
của địa phương.
+ Phải có kế hoạch, lịch hoạt động cho toàn trường, cho từng khối lớp, cho
từng thời kì tiến tới ổn định thành nề nếp.
+ Có kế hoạch hoạt động đều đặn, cân đối từ đầu năm cho đến cuối năm học
và trong hè.
3.1.2. Nội dung Kế hoạch năm học cáchoạt động giáo dục kỹ năng sống
thông qua các mô hình hoạt động của Đội
a, Tình hình nhà trƣờng, địa phƣơng, chỉ đạo của các cấp quản lí
Nêu một số nhận định về tình hình nhà trường, địa phương có ảnh hưởng
đến việc tổ chức các hoạt động hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các
mô hình hoạt động của Đội.
b, Mục tiêu tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các
mô hình hoạt động của Đội
– Mục tiêu chung: hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình
hoạt động của Độiở nhằm góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục đội viên, góp
phần hình thành những cơ sở ban đầu rất quan trọng cho sự phát triển toàn diện,
hài hòa của đội viên.
– Các mục tiêu cụ thể
+ Góp phần củng cố, khắc sâu và phát triển ở đội viên những kỹ năng về tự
nhiên, xã hội và con người phù hợp với lứa tuổi.
+ Bước đầu hình thành cho các em đội viên năng lực thực tiễn, năng lực hoạt
động chính trị- xã hội, năng lực thích ứng, năng lực hòa nhập, …
+ Bước đầu hình thành cho các em đội viên các phẩm chất quan trọng như:
tinh thần đồng đội, tính mạnh dạn, tự tin, tự trọng, kỉ luật, trách nhiệm, nhân ái,
khoan dung, cảm thông, chia sẻ, trung thực, hợp tác, yêu lao động,…
+ Phát triển ở đội viên các kỹ năng hoạt động tập thể và các kỹ năng sống
cần thiết, phù hợp với lứa tuổiđội viên;
+ Giáo dục thẩm mĩ và phát triển sức khỏe thể chất và tinh thần cho đội
viên;
+ Phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu cho đội viên
3.2,Các biện pháp lớn để thực hiện mục tiêu
– Tham gia các lớp tập huấn bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để nâng cao năng
lực của bản thân về tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô
hình hoạt động của Đội, cụ thể bản thân tôi đã tham gia các lớp tập huấn về
nghiệp vụ về công tác Đội do Hội đồng Đội TW tổ chức: năm 2015 ở TP Hải
Phòng, năm 2016 ở Sầm Sơn tỉnh Thanh Hóa, Năm 2017 ở TP Đà Nẵng, năm
2018 ở TP Thủ Dầu Một tỉnh Bình Dương…., tham gia Trại huấn luện Kim
Đồng toàn quốc do Hội đồng huấn luyện TW Đội TNTP Hồ Chí Minh tổ chức
và đạt chứng nhận “Huấn luyện viên cấp I TW” về công tác Đội năm 2015.
5
– Thực hiện nghiêm túc kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống
thông qua các mô hình hoạt động của Đội. Chủ động thiết lập các quan hệ, trao
đổi, đề nghị và kêu gọi hỗ trợ, giúp đỡ, phối hợp của Hội cha mẹ học sinh và các
lực lượng xã hội khác, đặc biệt là các công ty đóng trên địa bàn xã để huy động
nguồn lực để tổ chức các hoạt động Đội;
– Xây dựng qui chế thi đua và tuyên dương, khen thưởng lớp, giáo viên phụ
trách, đội viên tích cực tham gia các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua
các mô hình hoạt động của Đội;
– Nâng cao nhận thức cho đội viên về quyền tham gia của trẻ em, về những
ích lợi đối với các em khi tham gia hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua
các mô hình hoạt động của Đội
– Tạo cơ hội cho đội viên được bày tỏ nhu cầu hoạt động, được tham gia ý
kiến và lựa chọn nội dung, hình thức hoạt động; được tham gia điều khiển, thực
hiện và đánh giá hoạt động một cách phù hợp.
– Bồi dưỡng cho đội viên những kĩ năng hoạt động tập thể cần thiết (kỹ năng
lập kế hoạch hoạt động, kỹ năng tổ chức và quản lí các hoạt động, kỹ năng đánh
giá kết quả hoạt động) và các kỹ năng hoạt động cụ thể khác.
– Hướng dẫn và giao việc cho đội viên theo mức độ phức tạp và khối lượng
tăng dần. Luôn động viên, khích lệ các em đội viên
– Chia hoạt động thành nhiều công việc, nhiều nhiệm vụ nhỏ để tăng cường
thu hút số lượng đội viên tham gia;
– Lựa chọn các ý tưởng, nội dung, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục kỹ
năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội đa dạng, mới mẻ, hấp dẫn
đội viên, thu hút được sự quan tâm của đội viên, đáp ứng được nhu cầu khám
phá của các emđội viên .
– Phổ biến rõ để mỗi đội viên đều biết công việc, cách thực hiện, thời gian,
địa điểm, … trước khi tham gia hoạt động.
– Phổ biến, nâng cao nhận thức cho phụ huynh học sinh để họ động viên,
khuyến khích, tạo điều kiện về thời gian, kinh phí, vật chất cho con em tham gia
hoạt động;
– Tổ chức giao lưu học hỏi kinh nghiệm về tổ chức hoạt động giáo dục kỹ
năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội giữa các chi đội/khối chi
đội trong Liên đội;
– Phối hợp các lực lượng xã hội động viên khuyến khích HS tham gia hoạt động
giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội; thông báo rộng rãi
với cha mẹ đội viên về các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình
hoạt động của Đội của liên đội;
– Tham mưu nhà trường xây dựng cở sở vật chất trường lớp, sách báo tham
khảo, tài chính đáp ứng yêu cầu các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua
cácmô hình hoạt động của Đội.
3.3. Chƣơng trình cáchoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các
mô hình hoạt động của Đội của năm học (cụ thể năm học 2019 -2020)

Thời gian

Chủ điểm

Nội dung và hình thức HĐ

Mục đích yêu cầu

Phối hợp thực hiện

Điều kiện

6

thực hiện
Tháng 9	Mái trường thân yêu của em	– Nói chuyện truyền thống nhà trường. – Tổ chức ngày hội trò chơi dân gian trong ngày lễ khai giảng năm học mới – Tổ chức “Hội rằm trung thu” – Tổ chức tập huấn BCH Liên đội lâm thời và đội nghi thức – Tổ chức tập nghi thức Đội và múa hát sân trường theo chủ đề – Tổ chức Đại hội Liên đội	– 100% học sinh tham gia với thái độ tích cực – Tạo không khí vui vẻ trong ngày đầu của năm học mới – Theo kế hoạch của BCH Đoàn xã -Lựa chọn đội viên có năng khiếu – 100% học sinh tham gia với thái độ tích cực – Lựa chọ được các đội viên chăm ngoan, học tốt, nhiệt tình, trách nhiệm trong công việc được giao vào BCH Liên đội	– GV phụ trách chi đội, GVTPT đội – GVTPT đội, BCH Liên đội, GV phụ trách chi đội – GV phụ trách các chi đội, GVTPT đội, đội nghi lễ – GV phụ trách các chi đội, GVTPT đội, BCH Liên – GVTPT đội, BCH Liên đội đội cũ, GV phụ trách các chi đội.	Lập kế hoạch, dự trù kinh phí hoạt động, xin ý kiến chỉ đạo của BGH, tài liệu về truyền thống nhà trường, nghi thức Đội, các trang thiết bị: âm thanh, máy chiếu, dụng cụ tổ chức trò chơi, ..
Tháng 10	Vòng tay bạn bè	– Phát động phong trào quyên góp sách GK, vở tặng các bạn có hoàn cảnh khó khăn. – Tập huấn, bồi dưỡng phụ trách chi đội, BCH Chi đội,	– 100% học sinh tham gia với thái độ tích cực, biết chia sẽ và giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn. – Hướng dẫn Phụ trách các chi đọi các kỹ năng tổ chức sinh hoạt chi	– GV phụ trách các chi đội, GVTPT đội, BCH chi đội, Liên đội – Giáo viên TPT Đội, phụ trách các chi đội -GV phụ trách	– Lập kế hoạch, dự trù kinh phí hoạt động, xin ý kiến chỉ đạo của BGH, chuẩn bị các tài

7

Liên đội – Phát động phong trào “ Đọc và làm theo Báo đội” – Sinh hoạt chủ điểm tháng 10 – Vòng tay bè bạn	độihiệu quả Thực hiện tốt các phương hướng hoạt động Đội đề ra – HD cho các bạn đội viên biết kỉ năng tổ chức đội.	các chi đội, TPT Đội và học sinh. – GV TPT, đội tuyên truyền măng non	liệu về ATGT,h ướng dẫn sinh hoạt chi đội, các trang thiết bị: âm thanh, máy chiếu,
Tháng 11	Biết ơn thầy cô giáo	– Phát động phong trào Viết nhật kí “ Thiếu nhi làm theo 5 điều Bác dạy” Chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam – Các chi đội làm báo tường chủ đề về thầy cô, mái trường. – Tổ chức sinh hoạt chuyên đề “ chúng em với An toàn giao thông”, tổ chức lễ tưởng niệm nạn nhân tử vong do tai nạn giao thông	-100% học sinh tham gia HĐ, biết tỏ thái độ kính trọng biết ơn thầy cô giáo – viết các bài thơ, bài văn về chủ đề thầy cô giáo, nhà trường thái độ kính trọng biết ơn thầy cô giáo – phổ biến các thông điệp về ATGT, văn hóa giao thông từ đó nâng cao ý thức chấp hành tốt luật ATGT	GV phụ trách chi đội, GVTPT đội – GV phụ trách chi đội,Chi đội – GV phụ trách chi đội, TPT Đội. – BGH, GV phụ trách chi đội, TPT Đội, Công ty Hon Đa Vũ Hoàng Lê phối hợp	Các phương tiện phục vụ hoạt động: âm thanh, máy chiếu, hội trường, trang phục; Liên hệ Hướng dẫn viên của công ty Hon Đa Vũ Hoàng Lê
Tháng 12	Uống nước nhớ nguồn	– Tìm hiểu về truyền thống quân đội NDVN; – Tổ chức buổi nói chuyện chuyên đề: “Biến nhà tu đế quốc thành trường học cách mạng” – Sinh hoạt câu	– 100% học sinh tham gia HĐ, Biết tỏ thái độ yêu quê hương đất nước, biết sự hy sinh to lớn của các chú bộ đội “ Uống nước nhớ nguồn” Nhằm giáo dục ý thức đạo đức,	– GVCN,GVTPT đội	Tài liệu về quê hương đát nước, Các phương tiện phục vụ hoạt động: âm thanh, máy

8

lạc bộ mĩ thuật chủ đề: Uống nước nhớ nguồn; Tổ chức hoạt động ngoại khóa với chủ đề:” Xây dựng tình bạn đẹp nói không với bạo lực học đường”	lối sống văn hóa, ngăn chặn nạn bạo lực học đường, định hướng xây dựng tình bạn đẹp cho học sinh	GV TPT, BGH, HĐ Đ huyện, GV Phụ trách các chi đội.	chiếu, hội trường, trang phục, Liên hệ mời chuyên gia giáo dục kỹ năng sống.
Tháng 1	Ngày tết quê em	-Tổ chức quyên góp ủng hộ các bạn nghèo đón tết; thăm và tặng quà cô nhi viện bùi chu – Tổ chức hoạt động tham quan địa chỉ đỏ. – Tổ chức ngày hội gói bánh chưng cho đội viên có hoàn cảnh đặc biệt với chủ đề: “Bánh chưng xanh dành yêu thương”	100% học sinh tham gia HĐ, thể hiện việc giữ gìn truyền thống dân tộc bằng hành động, lời nói trong giao tiếp hàng ngày – giúp cho các em đội viên hiểu về truyền thống cách mạng của huyện Xuân Trường nói chung, về truyền thống khoa bảng và cách mạng của gia đình Tổng bí thư Trường Chinh nói riêng.	GV phụ trách các chi đội, GV TPT, Ban BCH các chi đội, BCH Liên đội, TT Hội cha mẹ học sinh.	Tài liệu về truyền thống văn hóa dân tộc, Các phương tiện phục vụ hoạt động: âm thanh, máy chiếu, hội trường, trang phục
Tháng 2	Em yêu tổ quốc Việt Nam (không tổ chức hoạt động do dịch covid19)	– Tổ chức cho học sinh tìm hiểu về truyền thống địa phương; – Tổ chức Ngày hội Đọc sách; – Sinh hoạt tập thể kỷ niệm ngày 3/2, nghe nói chuyện về	100% học sinh tham gia HĐ, thể hiện việc giữ gìn truyền thống dân tộc bằng hành động, lời nói trong giao tiếp hàng ngày	GV phụ trách chi đội, GVTPT đội, BCH chi đội, Liên đội	Tài liệu về truyền thống văn hóa dân tộc, Các phương tiện phục vụ hoạt động: âm thanh,

9

truyền thống quê hương, đất nước, Đảng; – Tổ chức giao lưu : Nghi thức đội và múa hát tập thể; – Ra mắt câu lạc bộ học tập.	máy chiếu, hội trường, trang phục
Tháng 3	Yêu quý mẹ và cô (không tổ chức hoạt động do dịch covid19)	– Tổ chức ngày hội Kế hoạch nhỏ; – Thi kể chuyện về bà, mẹ, các vị nữ anh hùng dân tộc; Tổ chức ngày hội: Thiếu nhi vui khỏe – Tiến bước lên Đoàn	100% học sinh tham gia HĐ, có thái độ và cử chỉ đẹp thể hiện tình cảm kính trọng mẹ và cô	GV phụ trách chi đội, GVTPT đội, BCH chi đội, Liên đội	Các phương tiện phục vụ hoạt động: âm thanh, máy chiếu, hội trường, trang phục
Tháng 4	Hòa bình và hữu nghị (không tổ chức hoạt động do dịch covid19)	– Tổ chức cuộc thi sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về cuộc sống của thiếu nhi các nước trên thế giới; – Tổ chức giao lưu: “Tuyên truyền ca khúc cách mạng”.	100% học sinh tham gia HĐ, biết cách bày tỏ thái độ thể hiện hòa bình hữu nghị khi gặp khách nước ngoài	GV phụ trách chi đội, GVTPT đội, BCH chi đội, Liên đội.	Tài liệu về hòa bình, hữu nghị, Các phương tiện phục vụ hoạt động: âm thanh, máy chiếu, hội trường, trang phục
Tháng 5	Bác Hồ kính yêu	– Sinh hoạt tập thể kỷ niệm ngày sinh nhật Bác: Nghe kể chuyện về Bác Hồ. Tìm hiểu	100% học sinh tham gia HĐ, biết thể hiện lòng kính trọng và biết ơn Bác qua các việc làm	Tổ trưởng CM, GV phụ trách chi đội, GVTPT đội	Tài liệu về Bác Hồ với thiếu nhi, Các phương

10

về Bác Hồ với thiếu nhi Việt Nam; – Tổ chức giao lưu: “Chúng em kể chuyện Bác Hồ”; Tổ chức cuộc thi vẽ tranh “Bác Hồ với thiếu nhi – Thiếu nhi với Bác Hồ” – Tổ chức kết nạp Đội viên.	cụ thể	tiện phục vụ hoạt động: âm thanh, máy chiếu, hội trường, trang phục
Tháng 6	Hoa thơm dâng Bác	– Đại hội cháu ngoan Bác Hồ; tổng kết cuộc thi vẽ tranh “Bác Hồ với thiếu nhi – Thiếu nhi với Bác Hồ”	– Góp phần khẳng định vị trí của tổ chức Đội, thu hút sự quan tâm của các cấp, các ngành, các lực lượng xã hội đối với việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng và xây dựng Đội TNTP Hồ Chí Minh vững mạnh.	BGH, GVTPT đội, bí thư chi đoàn, Giáo viên phụ trách các chi đội, BCH Liên đội.	Huy động các nguồn lực của các tổ chức để tổ chức đại hội cháu ngoan Bác Hồ được trọng thể và ý nghĩa
Tháng 7,8	– Phối hợp với Đoàn địa phương tổ chức các HĐ;	100% tham gia hoạt động hè ở nơi cư trú	GVTPT đội, bí thư chi đoàn, BCH Đoàn Xã	Tài liệu về hoạt động hè, văn bản phối hợp giữa nhà trường và Ban chấp hành Đoàn địa phương

3.4, Xây dựng lịch hoạt động
11
Việc xây dựng lịch hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình
hoạt động của Độicủa liên độithành nền nếp theo thời gian thực chất là cụ thể hóa
các hoạt động vào kế hoạch hoạt động của nhà trường. Đó là những hoạt động
diễn ra hàng ngày, tuần, tháng, học kì ở các nhà trường. Giáo viên TPT đội cần
phối hợp tốt với giáo viên phụ trách chi đội, giáo viên bộ môn và các đoàn thể
để tìm ra những hình thức hoạt động hấp dẫn, phù hợp với lứa tuổi và điều kiện
cụ thể của trường, lớp mình để chuyển tải những nội dung giáo dục khá quen
thuộc thì mới có thể thu hút sự hào hứng tham gia của đông đảo học sinh, khi đó
hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Độimới
đạt chất lượng giáo dục cao. Lịch hoạt động thành nền nếp, theo thời gian gồm
các nội dung:
3.4.1. Hoạt động hàng ngày
– Ở lớp:
+ Trực nhật: vệ sinh trường lớp, chăm sóc cây hoa
+ Sinh hoạt 15 phút đầu giờ: truy bài, đọc báo Đội (báo Thiếu niên Tiền
phong), văn nghệ…
+ Bình xét thi đua cuối buổi học, cuối ngày học.
– Toàn trường:
+ Thể dục giữa giờ, múa hát tập thể
+ Bản tin hàng ngày
+ Hoạt động của đội Sao đỏ, để duy trì nề nếp, kỉ luật nhà trường.
3.4.2. Hoạt động hàng tuần
– Ở lớp:
+ Hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chương trình
+ Sinh hoạt lớp, sinh hoạt chi đội, phát động thi đua, sơ kết hàng tuần, phổ
biến công việc, trao đổi thảo luận những vấn đề học sinh lớp quan tâm, văn
nghệ, trò chơi, …
– Ở trường:
+ Sinh hoạt dưới cờ: chào cờ đầu tuần, câu chuyện dưới cờ theo chủ điểm
giáo dục, giao lưu khách mời, thời sự, thi đua, văn nghệ, trò chơi…
+ Phát thanh học đường theo các chủ đề: phòng chống tệ nạn xã hội, an toàn
giao thông, bảo vệ môi trường, người tốt, việc tốt, văn nghệ…
+ Sinh hoạt câu lạc bộ: câu lạc bộ văn hay chữ đẹp, câu lạc bộ giải toán qua
mạng, câu lạc bộ Tiếng anh, câu lạc bộ khéo tay hay làm, câu lạc bộ cờ vua, câu
lạc bộ điền kinh, câu lạc bộ bóng đá, võ thuật, câu lạc bộ những ca sĩ nhí….
3.4.3. Hoạt động hàng tháng
– Tổ chức sinh hoạt theo chủ điểm;
– Tổ chức ngày hội truyền thống;
– Công tác xã hội: lao động công ích, hoạt động từ thiện xã hội, hoạt động
hướng về cội nguồn…
– Tổ chức các hoạt động tuyên truyền các sự kiện chính trị lớn trong cả nước
như tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp, tuyên truyền về cách phòng và chống
dịch bệnh…
12
– Biểu diễn văn nghệ, thi đấu thể thao, thi khéo tay, thi vẽ tranh theo chủ
đề…
– Tổ chức cắm trại, tham quan dã ngoại theo chủ đề, du lịch, tổ chức sinh
nhật cho các bạn sinh cùng tháng;
– Sinh hoạt câu lạc bộ giải toán qua mạng, CLB Tiếng anh, CLB khéo tay
hay làm.
3.4.4. Hoạt động hàng kỳ
Sơ kết, tổng kết, bình xét thi đua, rút ra bài học kinh nghiệm để việc tổ chức
các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của
Độitrong thời gian tiếp theo đạt kết quả cao hơn.
4. Bồi dƣỡng nâng cao nhận thức cho đội viên về Quyền tham gia của
trẻ em, về những ích lợi đối với các em khi tham gia hoạt động giáo dục kỹ
năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội
4.1. Đối với Ban cán sự lớp, Ban chỉ huy Đội
Bồi dưỡng giáo dục để các em có nhận thức đúng về việc tham gia các hoạt
động ngoại khóa. Học sinh phải hiểu được tham gia hoạt động giáo dục kỹ năng
sống thông qua các mô hình hoạt động của Độichính là quyền lợi và cũng trách
nhiệm của mỗi học sinh. Qua các hoạt động ngoại khóa giúp các em phát triển
về nhận thức về các kĩ năng cần thiết. Từ đó các em tuyên truyền, vận động phụ
huynh, các bạn trong lớp, trong trường tích cực tham gia tốt hoạt động này;
Bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, về năng lực tổ chức, điều hành, hướng
dẫn, quản lí tập thể lớp tổ của đội ngũ, ban chỉ huy Liên đội, chi đội.
Bồi dưỡng về kĩ năng tổ chức, tham gia các hoạt động tập thể. Rèn tính chủ
động, tự giác, tính tập thể, tính sáng tạo trong tham gia hoạt động ngoài giờ lên
lớp.
4.2. Đối với đội viêntoàn trƣờng
Bồi dưỡng giáo dục để các em có nhận thức đúng về việc tham gia các hoạt
động ngoại khóa. Học sinh phải hiểu được tham gia hoạt động ngoài giờ lên lớp
chính là quyền lợi và cũng trách nhiệm của mỗi học sinh. Qua các hoạt động
ngoại khóa giúp các em phát triển về nhận thức về các kĩ năng cần thiết.
5. Xây dựng và tổ chức tốt các hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông
qua các mô hình hoạt động của Độitheo chủ đề, chủ điểm
Để tổ chức có hiệu quả các hoạt động giáo dục theo chủ đề, chủ điểm người
giáo viên cần lưu ý các nội dung sau:
5.1. Về nguyên tắc tổ chức
– Hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của
Đội phải tạo cơ hội cho đội viên được phát triển tối đa tiềm năng bản thân
– Nội dung và hình thức hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô
hình hoạt động của Đội phải phong phú, đa dạng, tươi vui, phù hợp với đặc điểm
lứa tuổi tiểu học và đáp ứng được nhu cầu hoạt động của đội viên;
– Hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của
Đội phải phù hợp với đặc điểm, điều kiện thực tế của nhà trường; phải gần gũi
với cuộc sống thực tiễn của đội viên; phù hợp với đặc điểm VH-XH và yêu
cầugiáo dục của địa phương.
13
– Phải đảm bảo huy động được sự tham gia tích cực của học sinh vào tất cả
các khâu của quá trình hoạt động phù hợp với khả năng của các em.
– Cần phải bố trí, sắp xếp hoạt động giáo dục kỹ năng sống thông qua các
mô hình hoạt động của Đội đan xen với việc dạy học các môn học khác, với các
hoạt động khác của nhà trường một cách hợp lí.
– Phải có sự phối hợp chặt chẽ của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường.
5.2. Về hình thức và phương pháp tổ chức
Chọn lựa hình thức tổ chức đa dạng, phong phú, hấp dẫn đội viên. Không
nên
lặp đi, lặp lại quá nhiều lần một hình thức tổ chức, dễ gây tâm lí nhàm chán
với đội viên
Cải tiến nội dung và hình thức tổ chức các ngày lễ kỉ niệm trong năm. Tránh
những bài thuyết trình quá dài dòng, bắt học sinh phải nghe mà không đọng lại
nhiều trong nhận thức của các em, dẫn đến việc các em nói chuyện riêng, gây
mất trật tự trong giờ sinh hoạt và không còn hứng thú với hoạt động tiếp theo.
Việc chọn lựa hình thức, phương thức tiến hành các hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp cần có sự xem xét đến nhu cầu và đặc điểm tâm lí của từng đối
tượng đội viên.
5.3. Về nội dung giáo dục
Nội dung của tiết hoạt động giáo dục có thể dựa vào nội dung chương trình
các môn học trong thời điểm tổ chức hoạt động hoặc theo chủ điểm giáo dục
hàng tháng (đã nêu ở phần 3.3. Chương trình các hoạt động giáo dục hoạt động
giáo dục kỹ năng sống thông qua các mô hình hoạt động của Đội năm học). Cấu
trúc nội dung một tiết hoạt động giáo dục gồm:
+ Củng cố, khắc sâu kiến thức đã được học trong chương trình chính khóa;
+ Rèn kĩ năng làm việc hợp tác nhóm nhỏ, cặp đôi;
+ Mở rộng, nâng cao kiến thức cho học sinh theo sở thích, sở trường để bồi
dưỡng năng khiếu cho các nhóm đối tượng.
5.4. Các khâu tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
– Khâu chuẩn bị:
Chuẩn bị là khâu quan trọng quyết định sự thành công của hoạt động. Nếu
chuẩn bị tốt thì hoạt động giáo dục sẽ đạt hiệu quả giáo dục cao, ít sơ suất. Quá
trình chuẩn bị, người tổ chức thực hiện phải xác định rõ: Làm cái gì? Ai làm?
Và làm như thế nào?
– Khâu tiến hành hoạt động:
Khi tiến hành các hoạt động cần chú ý đến việc phát huy tốt vai trò chủ động
tích cực của học sinh. Các hoạt động phải vừa sức với đội viên, phù hợp với
lượng thời gian định tổ chức, đảm bảo được tính tập thể, tính sư phạm trong suốt
quá trình của hoạt động.
Trong quá trình tiến hành hoạt động cần lưu ý khả năng tự điều khiển của
học sinh để giáo viên hỗ trợ, giúp đỡ khi cần thiết và giảm bớt được sự lúng lúng
của đội viên khi điều khiển các hoạt động

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN Cách làm bạn với học sinh của giáo viên Trung học cơ sở

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
1. Bối cảnh xã hội và mục tiêu giáo dục trong nhà trƣờng.
Bước sang thế kỷ thứ XX, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục có những bước
đột phá, tạo sự chuyển biến nhanh về mọi mặt trong đời sống của người Việt
Nam. Tuy nhiên, những biến động của nền kinh tế thị trường mở cửa cũng gây ra
không ít tác động tiêu cực đến đời sống tinh thần của nhiều người, đặc biệt là giới
trẻ, mà lực lượng đông nhất chính là học sinh trung học cơ sở và trung học phổ
thông. Điều này đòi hỏi gia đình và nhà trường phải có những giải pháp hợp lí
hướng đến giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách tốt đẹp ở học sinh.
Giáo dục học sinh không phải chỉ là dạy cho các em về kiến thức, mà còn
phải giúp các em hình thành nhân cách; không chỉ là dạy chữ mà còn phải dạy
người. Vì lẽ đó mà sự nghiệp giáo dục dược mệnh danh là “trồng người”. Việc
trồng người này đòi hỏi phải có sự chung tay góp sức của các lực lượng xã hội,
mà quan trọng nhất là sự phối hợp ăn ý, chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường.
Thế nhưng các bậc cha mẹ đôi khi cũng bế tắc trong việc giáo dục con ở tuổi
thanh thiếu niên. Một số bậc cha mẹ vì quá bận rộn với việc làm kinh tế mà
không quan tâm được đến con và phó mặc cho thầy cô. Có người rất thật lòng:
“Ở nhà tôi rầy cỡ nào nó cũng không nghe. Tôi nói mười câu không bằng thầy
nói một câu.” Cũng có người thể hiện thái độ bất hợp tác: khóa điện thoại khi
thầy cô chủ nhiệm gọi đến.
Với một số học sinh, gia đình không phải là chốn bình yên, không phải là
nơi mà em muốn quay về sau mỗi ngày đi học, bởi ở nhà, “bố mẹ con chỉ biết
dùng từ thô tục chửi con, đánh con. Con sợ đòn roi, nhưng con không nể bố mẹ
con,… Cô cho con một câu trả lời, cô cho con một lời nào giúp con đi cô!” – Một
em học sinh đã gửi đi lời cầu cứu đến cô chủ nhiệm của mình như thế! Có em, vì
cha mẹ không có con trai, nên ngay từ nhỏ, đã cho con gái ăn mặc quần áo của
con trai, đối xử như với con trai. Đến trường, em hung hăng, nghênh ngang thể
hiện bản lĩnh “đàn anh” của mình. Lúc này, cha mẹ mới khẩn khoản: thầy cô làm
ơn giúp dùm gia đình. Cũng có em tâm sự: Cô ơi, con không thích học sư phạm,
nhưng mẹ con nói là sư phạm dễ kiếm việc làm, dễ lấy chồng nên bắt con thi.
Bây giờ con đăng ký thi ngành điện tử, ba mẹ con không nhìn tới mặt con, con
phải làm sao hả cô?
Và còn biết bao tình huống mà người giáo viên phải đối diện khi dạy học
sinh: các em nghĩ thầy cô đối xử bất công hay hiều lầm, mâu thuẫn với bạn bè
3
dẫn đến xô xát, muốn nghỉ học vì chán nản chuyện gia đình, vì hoàn cảnh khó
khăn,… Ở tuổi mới lớn, vì luôn muốn được quan tâm, đôi khi các em thổi phồng
vấn đề của mình lên quá mức, khiến cho việc nhỏ trở nên trầm trọng. Nếu không
được kịp thời giúp đỡ, khi cảm thấy không ai quan tâm đến mình, các em sẽ tự
giải quyết vấn đề và thông thường đó là những cách xử lý tiêu cực, đôi khi gây ra
hậu quả vô cùng trầm trọng.
Thiết nghĩ, trước những tình huống nảy sinh trong quá trình giáo dục,
người thầy cần phải có đủ thời gian, đủ kiên nhẫn, đủ bản lĩnh và quan trọng nhất
là phải có đủ tình thương để có thể lắng nghe, thông cảm, thấu hiểu, chia sẻ và
định hướng cho các em cách giải quyết những vấn đề khó khăn trong cuộc sống.
Tuy nhiên, ta không nên chờ đến khi thật sự có vấn đề rồi mới đi tìm cách giải
quyết, mà phải phát hiện được vấn đề khi nó còn tiềm ẩn, ngăn chặn những tình
huống xấu phát sinh. Bởi vậy thầy cô cần biết cách “làm bạn” và trở thành người
bạn của học sinh.
2. Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lí của lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở.
– Tuổi thiếu niên là giai đoạn phát triển của trẻ từ 11 – 15 tuổi, các em được vào
học ở trường Trung học cơ sở (từ lớp 6 đến lớp 9). Lứa tuổi này có một vị trí đặc
biệt và tầm quan trọng trong thời kì phát triển của trẻ em, vì nó là thời kì chuyển
tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành và được phản ánh bằng những tên gọi khác
nhau như: “thời kì quá độ”, “tuổi khó bảo”, “tuổi khủng hoảng”, “tuổi bất trị”…
– Đây là lứa tuổi có bước nhảy vọt về thể chất lẫn tinh thần, các em đang tách dần
khỏi thời thơ ấu để tiến sang giai đoạn phát triển cao hơn (người trưởng thành)
tạo nên nội dung cơ bản và khác biệt trong mọi mặt phát triển: thể chất, trí tuệ,
tình cảm, đạo đức… của thời kì này.
– Ở lứa tuổi thiếu niên có sự tồn tại song song “vừa tính trẻ con, vừa tính người
lớn”, điều này phụ thuộc vào sự phát triển mạnh mẽ về cơ thể, sự phát dục, điều
kiện sống, hoạt động… của các em. Mặt khác, ở những em cùng độ tuổi lại có sự
khác biệt về mức độ phát triển các khía cạnh khác nhau của tính người lớn – điều
này do hoàn cảnh sống, hoạt động khác nhau của các em tạo nên. Hoàn cảnh đó
có cả hai mặt: Những yếu điểm của hoàn cảnh kiềm hãm sự phát triển tính người
lớn: trẻ chỉ bận vào việc học tập, không có những nghĩa vụ khác, nhiều bậc cha
mẹ có xu thế không để cho trẻ hoạt động, làm những công việc khác nhua của gia
đình, của xã hội. Những yếu tố của hoàn cảnh thúc đẩy sự phát triển tính người
lớn: sự gia tăng về thể chất, về giáo dục, nhiều bậc cha mẹ quá bận, gia đình gặp
khó khăn trong đời sống, đòi hỏi trẻ phải lao động nhiều để mưu sinh. Điều đó
khiến trẻ sớm có tính độc lập, tự chủ hơn.
4
– Phương hướng phát triển tính người lớn ở lứa tuổi này có thể xảy ra theo các
hướng sau:
Đối với một số em, tri thức sách vở làm cho các em có hiểu biết nhiều,
nhưng còn nhiều mặt khác trong đời sống xã hội các em biết rất ít. Có những em
ít quan tâm đến việc học tập ở nhà trường, mà chỉ quan tâm đến vấn đề làm thế
nào cho phù hợp với mốt, coi trọng việc giao tiếp với người lớn, với bạn lứa tuổi
để bàn bạc, trao đổi với họ các vấn đề trong cuộc, để tỏ ra mình cũng như người
lớn. Ở một số em khác không biểu hiện tính người lớn ra bên ngoài, nhưng thực
tế đang rèn luyện mình có những đức tính của người lớn như: dũng cảm, tự chủ,
độc lập…Trong những giai đoạn phát triển của con người, lứa tuổi thiếu niên có
vị trí và ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đây là thời kì phát triển phức tạp nhất, và
cũng là thời kì chuẩn bị quan trọng nhất cho những bước trưởng thành sau này.
Thời kì thiếu niên quan trọng ở chỗ: trong thời kì này những cơ sở, phương
hướng chung của sự hình thành quan điểm xã hội và đạo đức của nhân cách được
hình thành, chúng sẽ được tiếp tục phát triển trong tuổi thanh niên. Hiểu rõ vị trí
và ý nghĩa của giai đoạn phát triển tâm lí thiếu niên giúp chúng ta có cách đối xử
đúng đắn và giáo dục để các em có nhân cách toàn diện.
Ở độ tuổi 11-15, các em chưa phải là người lớn nhưng cũng không còn là
trẻ con, có khả năng nhận thức nhưng những nhận thức của các em chưa thật sự
chín chắn và có thể sẽ sai lệch nếu không được định hướng. Các em còn lệ thuộc
vào cha mẹ về cả kinh tế lẫn tinh thần. Tuy nhiệm vụ chính là học tập, nhưng các
em thường phải đối mặt với rất nhiều áp lực, từ nhiều phía: gia đình, nhà trường,
xã hội. Ở nhà, đó là những yêu cầu, kỳ vọng của cha mẹ, ông bà, là bầu không
khí trong gia đình, là mối quan hệ giữa con cái với cha mẹ,… Ở trường, là áp lực
về học tập, quan hệ với thầy cô, bạn bè….Ngoài xã hội, các em phải đối mặt với
những cám dỗ của các trò chơi, các trang thông tin mạng,… Và riêng bản thân
các em cũng phải lúng túng với những vấn đề mới nảy sinh: những thay đổi
vềtâm sinh lý, tình cảm tuổi học trò,… Cá biệt, có những em vấp phải vấn
đềnghiêm trọng hơn: lệch lạc về giới tính, bạo hành gia đình, tệ nạn xã hội,…Đối
diện với những vấn đề phức tạp đó, rất nhiều em sẽ không biết nhìn nhận, giải
quyết vấn đề như thế nào cho hợp lý. .
Trong những trường hợp như thế, học sinh rất cần đến sự chia sẻ, sự thông
hiểu từ người thân: gia đình, bạn bè,… Thế nhưng trong cuộc sống, người lớn
chúng ta thường đòi hỏi các em phải có ý thức trách nhiệm, có thái độ hợp lý, có
tính độc lập, nhưng mặt khác lại cũng đòi hỏi các em phải chịu sự sắp đặt của của
người lớn. Vì vậy, thay vì cho con những lời khuyên, các bậc cha mẹ lại thường
rót vào tai con cái những câu đại loại như: Con phải …, Con người ta … còn con
thì …, Hồi đó ba (mẹ) …, … Không muốn bị áp đặt, không muốn bị so sánh, và
5
không muốn nghe ba mẹ kể “chuyện đời xưa”, con cái thường che giấu cha mẹ
những điều mà các em đang trăn trở, những vướng mắc của bản thân, …
Lâu dần, vì lý do này hay lý do khác, các em đâm ra đề phòng cha mẹ, thầy
cô, thủ thế với bạn bè. Trong khi đó, trên báo chí, trên các trang mạng xã hội, lại
đầy những thông tin bất lợi đối với các em – những “người lớn – trẻ con” chưa đủ
sức sàng lọc để lựa chọn, giữ lại những điều tốt và loại bỏ cái xấu. Theo chuyên
gia tư vấn thuộc Trung tâm Tư vấn học đường tại TP.HCM – Chuyên viên
Nguyễn Hồng Sơn – thì: “Đối với trẻ vị thành niên, có thể bị mất thăng bằng bởi
chính những điều tưởng như vặt vãnh ấy, nếu không được những người xung
quanh quan tâm, giúp đỡ và chia sẻ kịp thời”. Bác sĩ Phạm Anh Tuấn, Khoa Cấp
cứu, Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương cho biết: 90% trẻ vị thành niên tự tử vì
cảm thấy không được gia đình thấu hiểu.
Có thể nói, lứa tuổi 11 – 15 là một trong những giai đoạn khủng hoảng và
khó khăn trong cuộc đời của mỗi người. Sự trợ giúp kịp thời và đúng đắn từ phía
người lớn là một nhu cầu bức thiết đối với trẻ, đặc biệt là khi các em đó rơi vào
sự khủng hoảng tâm lý. Học sinh cần được giãi bày, cần được tâm sự, cần được
những lời khuyên đúng đắn từ người lớn, mà gần gũi với các em nhất chính là
cha mẹ, thầy cô. Và khi không thể có được điều đó từ gia đình, nhiều em đó xem
thầy cô như một chỗ dựa tinh thần. Cho các em những lời khuyên, định hướng
đúng đắn cho các em con đường phải đi, giúp các em tìm lại niềm tin, niềm vui
trong cuộc sống…Mỗi thầy cô giáo cần là một người bạn của học sinh.
Là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy môn Ngữ văn tại trường THCS Lê
Quý Đôn, tôi cũng luôn mong muốn cùng với những đồng nghiệp đóng góp sức
lực nhỏ bé của mình vào sự nghiệp giáo dục huyện nhà nói riêng, nước nhà nói
chung. Với tinh thần ấy, tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân về
cách “làm bạn” với học sinh của giáo viên Trung học cơ sở”.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến
Thực hiện xây dựng sáng kiến tôi đã tiến hành tìm hiểu, quan sát:
1.1.Tìm hiểu thực trạng đạo đức của học sinh.
Theo kết quả khảo sát của Viện Nghiên cứu và Phát triển Giáo dục, tình
hình vi phạm các chuẩn mực đạo đức của học sinh là khá nghiêm trọng. Có đến
8% học sinh tiểu học thực hiện hành vi quay cóp trong thi cử và tỉ lệ gia tăng ở
các cấp học trên: Học sinh THCS là 55% và học sinh THPT là 60%. Hành vi nói
dối cha mẹ cũng gia tăng theo cấp học: tiểu học là 22%, trung học cơ sở là 50%,
trung học phổ thông là 64% (Trần Hữu Quang, 2012). Vì thế, nhận xét của hai tác
giả Đặng Văn Chương và Trần Đình Hùng (2012) làm cho những ai có trách
nhiệm phải suy ngẫm: “Càng học lên cao thì số HS, sinh viên vi phạm đạo đức
6
càng tăng lên.” Theo số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có khoảng 1.600 vụ HS
đánh nhau ở trong và ngoài trường học trong một năm học, tính trên phạm vi toàn
quốc, trung bình xảy ra khoảng 5 vụ/ngày (Mai Chi, 2017).Nghiên cứu của tác
giả Lê Duy Hùng (2013) về đạo đức của học sinh cho thấy tỉ lệ học sinh vi phạm
các chuẩn mực đạo đức là không nhỏ. Hành vi vi phạm phổ biến nhất là: chửi thề,
chửi bậy; gây gổ, đánh nhau; trốn học, bỏ giờ và gian lận trong thi cử. Tỉ lệ 50%
học sinh được khảo sát cho biết thỉnh thoảng có chửi thề và 12% thường xuyên
có những hành vi đó. Tình trạng báo động học sinh gây gổ đánh nhau, trong đó
không chỉ có học sinh nam mà còn có cả học sinh nữ. Một tỉ lệ đáng kể (34,2%
HS) cho biết là thỉnh thoảng có thực hiện hành vi gây gổ, đánh nhau. Bên cạnh
đó, hành vi bỏ giờ, trốn học cũng trở thành phổ biến. Có đến 26,7 % HS được
khảo sát thừa nhận thỉnh thoảng và 7,5% cho biết là thường xuyên.
Tình trạng suy thoái đạo đức của một bộ phận giới trẻ nói chung và học
sinh nói riêng không chỉ là kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên cứu và theo
dõi phản ánh của giới truyền thông, trong Văn kiện Đại hội Đảng khóa X (Đảng
CSVN, 2006), Đảng ta cũng đã nhận định “Tình trạng suy thoái, xuống cấp về
đạo đức, lối sống, sự gia tăng tệ nạn xã hội và tội phạm đáng lo ngại, nhất là
trong giới trẻ”.
Tôi đã quan sát thái độ, cách ứng xử, lời ăn tiếng nói của học sinh các
trường Trung học cơ sở khi tôi có dịp đến thăm, coi thi, tập huấn…Có khá nhiều
em ý thức chưa tốt, thậm chí tỏ ra ngỗ nghịch. Điều khiến tôi trăn trở nhất là thái
độ của các em đối với thầy cô giáo của mình: thiếu tôn trọng. Các em làm theo
lời thầy cô một các miễn cưỡng, thái độ thiếu hợp tác khi thầy cô căn dặn, có em
coi như không nghe thấy thầy cô nói gì…
Về nguyên nhân: Có rất nhiều nguyên nhân khách quan như tác động của
internet, điện thoại thông minh, mạng xã hội, phim ảnh, âm nhạc,… nhưng cần
thiết phải “tự soi lại chính mình” bằng việc xem xét lại hai nguyên nhân cơ bản
xuất phát từ gia đình và nhà trường. Tại hội nghị quốc tế lần thứ 5 về giáo dục
thế giới năm 2012 với chủ đề “Giáo dục đang đối mặt với những vấn đề đương
đại thế giới”, hai chuyên gia Clipa và Lorga (2012) đã khẳng định gia đình và nhà
trường là hai yếu tố quan trọng bậc nhất ảnh hưởng đến việc hình thành đạo đức
học sinh. Tuy nhiên, hai yếu tố then chốt này xét trong bối cảnh Việt Nam đang
có vấn đề bởi:Gia đình thiếu quan tâm hoặc là giáo dục con em mình không đúng
cách. Giáo dục đạo đức ở nhà trường chưa thực sự đạt hiệu quả, chưa đạt được
mục đích là giáo dục hướng thiện đối với con người. Có những việc tưởng rằng
nhỏ nhưng lại có tác động đáng kể đến quá trình hình thành nhân cách của học
sinh, tuy nhiên nhà trường lại không lưu tâm đến. Ví dụ như việc làm vệ sinh
trường lớp, tham gia hoạt động ngoại khóa của trường…Mặt khác, nói đến vai trò
7
của nhà trường trong việc dạy học sinh làm người, trước tiên phải đề cập đến vai
trò của người thầy. Tác giả Dương Văn Duyên (2011) cho rằng người học luôn
lấy người thầy làm mẫu. Thế nhưng hình ảnh mẫu mực của người thầy trong xã
hội chúng ta trong thời gian qua đang bị xem nhẹ. Hiện tượng giáo viên vi phạm
đạo đức như là có xảy ra, dù đó không phải là hiện tượng phổ biến nhưng đã gây
mất niềm tin của xã hội về một hình tượng cao quý trong tâm thức của nhiều thế
hệ. Mặt khác, Chỉ thị số 1737/CT-BGDĐT ngày 07-5-2018 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo cũng đã chỉ ra rằng bên cạnh đa số giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt thì
vẫn còn tình trạng giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo, gây bức xúc cho xã hội
(Bộ GDĐT, 2018).
Để nâng cao hiệu quả việc giáo dục đạo đức cho HS, chúng ta không thể
trông chờ vào các cơ quan quản lý nhà nước ở các lĩnh vực khác để hy vọng quản
lý tốt việc kinh doanh trò chơi điện tử hay hạn chế tác động tiêu cực của mạng xã
hội và các loại hình giải trí, … hoặc trông chờ vào lương tâm của những người
tạo ra sản phẩm “gây ngộ độc” cho đời sống đạo đức của HS, mà chính chúng ta,
những người làm công tác giáo dục phải tiên phong. Trong số rất nhiều giải pháp
hướng đến việc giáo dục đạo đức học sinh tôi nhận thấy: Mỗi giáo viên phải thực
sự là người mẹ, người cha và là người bạn biết lắng nghe và chia sẻ.Qua kinh
nghiệm thực tiễn của cá nhân và một số đồng nghiệp, chúng tôi nhận thấy nếu
giáo viên chỉ biết dùng kỷ luật và chỉ trích những học trò thuộc dạng khó dạy thì
khó mà chuyển hóa được học trò. Giáo viên phải ân cần lắng nghe, hiểu, chia sẻ
và thỉnh thoảng tìm những điểm tích cực để khen học trò nhằm khuyến khích các
em phát huy những điểm tích cực đó. Khi giáo viên đã trở thành “người bạn” của
học sinh – trở thành người các em tin tưởng, to nhỏ tâm sự, dám bộc bạch… giáo
viên sẽ hiểu và biết hướng giáo dục học sinh toàn diện.
1.2. Tìm hiểu mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh trong trƣờng Trung
học cơ sở.
Dân tộc Việt Nam có truyền thống hiếu học từ lâu đời. Người dân Việt
Nam dù ở giai đoạn nào của đất nước, vẫn coi trọng sự học, neo vào con chữ để
cho con em được học hành thành người, thành tài, thành người có ích cho xã hội.
Vì vậy, truyền thống “Tôn sư trọng đạo” luôn là một nét đẹp mang đậm tính nhân
văn của văn hóa Việt Nam. Coi trọng sự học, kính trọng người thầy là yếu tố cốt
lõi để làm nên giá trị nhân bản của việc học hành. Người thầy luôn được cả xã
hội tôn kính, người được nhân dân gửi gắm niềm tin về việc học hành và sự thành
đạt của con em họ.Từ vị trí quan trọng của người thầy, ông cha ta đã đúc rút
thành quan niệm và trở thành đạo lý từ ngàn đời nay “Lương Sư hưng Quốc”.
Một xã hội muốn hưng thịnh, muốn phát triển thì phải coi trọng người thầy, coi
trọng sự học. Đó là cái gốc để làm nên sự phát triển bền vững của một đất nước.
8
Đạo lý đó được cha ông ta gửi gắm vào câu ca dao được truyền tụng từ bao đời
nay: “Muốn sang thì bắc cầu kiều/Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy”.
Trong xã hội xưa, mối quan hệ thầy và trò đã được nhắc đến và được cụ
thể hóa qua những bài học, lời dạy bảo của thầy đối với trò và cử chỉ, hành động
“Tôn sư trọng đạo” của trò đối với thầy. Tuy nhiên, mối quan hệ thầy và trò trong
xã hội xưa so với xã hội ngày nay có một màu sắc khác, một đặc trưng riêng biệt.
Xuất phát từ việc coi trọng sự học, hình ảnh người thầy luôn được nhân dân nhìn
nhận là những bậc “đạo cao đức trọng”, là “khuôn vàng thước ngọc” để dạy
người.Vì thế, người thầy trong xã hội xưa luôn có một khoảng cách nhất định đối
với học trò. Thầy có “đạo làm thầy”, trò có “đạo làm trò”, mỗi người đều có bổn
phận để làm tròn vai vị trí của mình. Người thầy trong xã hội xưa luôn có thái độ
nghiêm khắc trước học trò. Từ lời nói, cử chỉ, hành động của thầy đều thể hiện
tính “mô phạm” để giáo dục học trò. Hình ảnh thầy đồ ngồi giảng bài trên chõng
tre, bên dưới là những cậu học trò cặm cụi viết chữ, ngồi im nghe lời thầy giảng
mà không dám trò chuyện riêng hay làm việc riêng là hình ảnh quen thuộc trong
xã hội xưa. Đôi khi, trò vi phạm, nhất là vi phạm đạo đức, thầy trách phạt, thậm
chí dùng roi đánh vào tay, vào lưng, thậm chí từ chối sự giáo dục để học trò nhận
ra lỗi lầm của mình nhưng trò và gia đình không hề kêu ca, không hề trách mắng
thầy vì họ đều nhận thức được rằng, có như vậy, bản thân mới nên người, mới cố
gắng học hành để thành đạt. Khi ấy, trò chỉ có một cách duy nhất là khoanh tay
hoặc quỳ lạy để mong thầy tha thứ và tiếp tục cho học. Người thầy trong xã hội
xưa luôn dạy học trò phải tự soi mình để mà rèn luyện bản thân. Thầy luôn coi
trọng giáo dục đạo đức, nhân cách cho trò để mỗi người khi thành đạt trở thành
những con người vừa có đức, vừa có tài. Vì vậy, trong mối quan hệ thầy – trò,
thầy luôn đặt ra yêu cầu cao đối với học trò như phải biết lễ nghĩa, thưa gửi khi
gặp thầy, phải giữ chữ tín, đi đứng phải đúng mực, phải biết sửa lỗi khi mắc
lỗi…Có như thế mới giữ đúng đạo làm trò. Học trò khi gặp thầy phải đứng từ xa
mà cung kính vái chào, khi thầy cho phép đi, cho phép vào gặp thầy thì mới được
thực hiện.
Đối với học trò trong xã hội xưa, người thầy luôn là bậc bề trên, người sẽ
giúp họ học hành và đỗ đạt, trở thành những người có địa vị trong xã hội. Tuy là
“khuôn vàng thước ngọc” để học trò noi theo, tuy mô phạm nhưng người thầy
luôn gần gũi, thương yêu học trò. Thầy luôn coi trò là con, trong cách xưng hô,
trò luôn xưng con khi nói, thưa gửi với thầy. Vì thế, với bổn phận là học trò,
những người học trò trong xã hội xưa luôn học theo câu nói của cổ nhân: “Tiên
học lễ, hậu học văn”.Họ vừa kính trọng thầy dạy, vừa có những hành động để thể
hiện lòng biết ơn thầy như những ngày lễ tết, học trò đến nhà để chúc tết thầy.
Dân gian vẫn có câu: “Mùng 1 tết cha, mùng 2 tết chú, mùng 3 tết thầy”. Người
9
thầy là người đặc biệt quan trọng để mỗi khi tết đến xuân về, học trò đến tri ân
thầy. Một hình ảnh, một cử chỉ thật đẹp mà có lẽ đến nay đã bị mai một, đó là
cách trò chào thầy. Khi gặp thầy giữa đường hay ở sân trường, trò đứng nghiêm
lễ phép, bỏ mũ đang đội trên đầu rồi cúi đầu chào thầy. Đó là cách trò thể hiện sự
kính trọng đối với thầy.
Mối quan hệ giữa thầy và trò trong xã hội xưa không bị chi phối bởi các
yếu tố tiêu cực của xã hội mà chủ yếu xuất phát từ những triết lý giáo dục. Từ lời
dạy, lễ nghĩa, cử chỉ, hành động của thầy đối với trò đều mang tính giáo dục.
Đồng thời, sự trách phạt của thầy cũng mang hàm lượng giáo dục cao. Người
thầy “đạo cao đức trọng” là người luôn giữ phẩm chất cao đẹp, trong sáng, không
đòi hỏi hay ép buộc gia đình học trò phải cung phụng hay biếu xén bất cứ thứ gì,
thầy luôn lấy giáo dục làm đầu và luôn coi sự thành đạt của trò là uy tín, tài năng
đức độ của thầy.
Ngày nay, xã hội phát triển và đổi thay từng ngày. Vì thế, quan niệm về sự
học và mối quan hệ giữa thầy và trò cũng khác trước, mang một màu sắc mới trên
nền tảng những giá trị nhân văn từ truyền thống. Ở giai đoạn nào, xã hội cũng coi
trọng việc học hành, đặc biệt, xã hội càng phát triển thì việc học của con em nhân
dân luôn được đặt lên hàng đầu để mỗi đứa trẻ khi lớn lên vừa lập thân, vừa lập
nghiệp. Ở xã hội ngày nay, khoảng cách giữa thầy và trò không cách xa như
trước. Thầy và trò gần gũi, thân thiện hơn. Mối quan hệ giữa thầy và trò không
còn bị chi phối bởi những giáo lý nghiêm ngặt như trong xã hội xưa mà có phần
được giảm nhẹ, giản hóa những quy định về lễ nghĩa.Đặc biệt, cách dạy trò của
thầy cũng thay đổi. Không còn là thầy ngồi trên cầm chiếc thước hay cầm roi như
xưa nữa. Đồng thời, việc trách phạt hay mắng mỏ của thầy khi trò mắc lỗi dường
như đã giảm đi rất nhiều. Các nhà trường đều phát động phong trào thi đua “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” để nhằm tạo một môi trường thân
thiện giữa thầy và trò. Các cách ứng xử giữa thầy và trò cũng khác trước rất
nhiều. Điển hình như thầy phải dạy bảo trò một cách nhẹ nhàng với những
phương pháp giáo dục tích cực chứ không không được đánh mắng hay sử dụng
những hình phạt như: Cho đứng xó, phạt lao động, đứng trước cờ…Thầy không
được chê trách học trò dốt mà phải đánh giá là học sinh chưa ngoan để tìm cách
giáo dục cho học sinh tiến bộ…Khoảng cách giữa thầy và trò ngày nay cũng khác
trước. Trò có thể đứng gần trò chuyện, hỏi han bài vở với thầy, trò có thể gọi tên
thầy từ xa, có thể gọi điện, nhắn tin hỏi bài thầy rồi cùng thầy cô đi dã ngoại, trải
nghiệm thực tế…
Tuy nhiên, mặt trái của cơ chế thị trường đã ảnh hưởng không nhỏ tới mối
quan hệ giữa thầy và trò. Điều đó dẫn đến những vụ việc không mong muốn nơi
10
học đường như: Gia đình học sinh dùng tiền hay những món quà vật chất để
mong thầy nương nhẹ, giúp đỡ con em mình. Thầy trách phạt học trò một cách
phản giáo dục dẫn đến việc hình thành những mâu thuẫn không nhỏ giữa phụ
huynh với giáo viên, với nhà trường. Cũng có thầy cô vì thu nhập mà tổ chức dạy
thêm trái quy định…Mối quan hệ giữa thầy và trò quá suồng sã làm mất đi tính
mô phạm trong giáo dục. Và những câu chuyện đau lòng hơn đã và đang diễn ra
trong xã hội ngày nay như: Thầy đánh trò, trò đánh thầy, phụ huynh đánh, chửi
rủa giáo viên khi họ đứng ra bênh vực con em mình…Điều đó đã như “con sâu
làm rầu nồi canh” khiến cho xã hội không khỏi trăn trở về nền giáo dục, một lĩnh
vực đặc biệt của xã hội là dạy người, đào tạo người.
Thiết nghĩ, ở bất kỳ giai đoạn nào của sự phát triển xã hội, hình ảnh người
thầy và sự học cũng luôn và cần được coi trọng. Trong đó, mối quan hệ thầy và
trò luôn được duy trì trong quá trình giáo dục. Để giữ đúng tính nhân văn trong
quan hệ giữa thầy và trò ngoài các biện pháp từ phía nhà trường, xã hội, bản thân
mỗi người thầy cần có cách “làm bạn”với học sinh để giữa thầy và trò có sự
đồng cảm, thấu hiểu, sẻ chia, kết nối – đây là những yếu tố quan trọng vô cùng
trong việc giáo dục toàn diện học sinh.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Cho dù bạn là hiệu trưởng hay giáo viên bình thường, dù bạn là giáo viên
chủ nhiệm hay giáo viên bộ môn, dù bạn đang giảng dạy ở một ngôi trường lớn
với số đông học sinh hay một ngôi trường nhỏ thì mối quan hệ với học sinh luôn
là một phần trong sự thành công nghề nghiệp của bạn. Sẽ không còn những trở
ngại trong việc giáo dục học trò khi mỗi giáo viên biết cách “làm bạn” với học
sinh.
2.1. Những hành động nhỏ tạo nên “tình bạn lớn” giữa giáo viên và học sinh
của mình.
11
2.1.1. Trong buổi dạy đầu tiên của mình, bạn có thể chia sẻ một chút về bản
thân như: một vài lời về tiểu sử, sở thích và mối quan tâm, hoặc tại sao bạn yêu
thích công việc giảng dạy. Sự cởi mở này giúp học sinh cảm thấy bạn gần gũi
hơn, chúng có thể kết nối và nói chuyện với bạn như bạn đã làm với chúng. Một
giáo viên có vẻ dễ gần hơn khi họ chia sẻ các thông tin về chính mình, ngược lại
với những người không hề chia sẻ một chút thông tin gì về họ.
2.1.2. Hãy nhớ tên học sinh, ví dụ Nam, Hoa, Mai,… Khi bạn cố gắng nhớ và
gọi tên một ai đó, nghĩa là bạn đang nhận ra những nét đặc trưng của họ. Thật là
đơn giản, nhưng nó giúp học sinh của bạn biết rằng chúng đang được quan tâm
đặc biệt. Mỗi lần tôi gọi tên học sinh, đặc biệt là những học sinh mới, chúng
thường hỏi tôi: Cô, sao cô lại biết tên con??? và tôi nói: vì con rất đặc biệt mà…
2.1.3. Hãy nhớ và nhắc lại một vài thứ mà học sinh thích: Điều đó thậm chí
đơn giản kiểu như “Ngọc Lan, cô biết con thích màu xanh” hay “Hoàng Long,
thầy biết đội bóng mà con hâm mộ là Manchester”… bất cứ điều gì. Nó sẽ giúp
bạn gần hơn trong mắt học sinh.
2.1.4. Hãy nhấn mạnh vào một vài điểm nổi bật của học sinh: “Yến Nhi, hôm
nay con có áo mới. Cô rất thích chiếc áo mới của con, nó rất đẹp”… sau đó hãy
tiếp tục câu chuyện về chủ đề đó,… con mua cái áo đó ở đâu? ai mua cho con,
ngày còn còn nhỏ mẹ thầy cũng hay mua quần áo cho thầy,…bla, bla…
2.1.5. Hãy hỏi học sinh về những trải nghiệm của chúng sau một ngày ở
trƣờng: Bạn có thể nói một câu kiểu như là “Thái Hòa, cô rất ấn tượng với phần
mở bài của con khi con làm đề văn miêu tả mẹ. Con đang cảm thấy như thế nào?
Hoặc là “Con chơi đá cầu thật tuyệt, hãy nói cho cô biết làm như thế nào để con
có thể chơi giỏi như vậy?”. Những kiểu đối thoại như vậy sẽ diễn ra chỉ trong
khoảnh khoắc nó không hề tốn thời gian mà lại hiệu quả vô cùng.
2.1.6. Nếu học sinh đến muộn, hãy vào lớp cùng với học sinh. Thay vì nói
“Hãy vào lớp nhanh lên” hãy bắt đầu đoạn đối thoại với một bài câu nói kiểu như
“Cô thấy con vừa đi học muộn cách đây vài ngày, có chuyện gì xảy ra vậy? Con
có cần cô giúp điều gì không?”. Sau đó bạn hãy đi cùng với học sinh để bước vào
lớp.
2.1.7. Khi học sinh mâu thuẫn với nhau, hãy sử dụng nó nhƣ một cơ hội. Khi
là một giáo viên, chúng ta có sứ mệnh là giúp học sinh giải quyết những vấn đề
rắc rối của cuộc sống và nhanh chóng thoát khỏi nó. Ngôn ngữ mà bạn dùng ở
trong tình huống đó là một chìa khóa quan trọng. Dưới đây là một vài câu hỏi bạn
12
có thể dùng: “Có điều gì đã xảy ra vậy?” “ Con có thể làm một cách khác được
không?” “Con mong muốn điều gì?” “ Cô có thể làm điều gì để giúp con vượt
qua điều đó?”
2.1.8. Cho phép học sinh gọi bạn bằng một biệt danh. Bạn nghe thấy đâu đó
học sinh gọi bạn bằng một biệt danh “Cô Mai cận”, “cô Hoa kều”…, nếu nó hài
hước (không mang tính xúc phạm) bạn hãy công khai tên gọi đó và cho phép học
sinh được sử dụng nó. Điều này đem lại không khí hài hước và thoải mái. Việc
học sinh lúc nào cũng thưa thầy, thưa cô với dáng điệu và cử chỉ lễ phép cũng
khiến học sinh không muốn nói chuyện với bạn.
2.1.9. Nhận thức đƣợc rằng cần dành thời gian cho việc xây dựng mối quan
hệ với học sinh: Bạn nên nhớ rằng bạn cần phải dành thời gian cho các mối quan
hệ với học sinh, thậm chí đó là những học sinh cũ của bạn từ năm học trước. Tôi
đã từng thấy những giáo viên (nhất là giáo viên trẻ) họ ra trường với sự hăng say
và niềm đam mê với công việc, họ háo hức xây dựng quan hệ với người học và
họ thất bại sau đó, họ bỏ cuộc rất nhanh chóng. Họ quay sang chán nản công việc
giảng dạy. Hãy bình tĩnh nhé, vì mọi thứ đều cần phải có thời gian.
2.1.10. Hãy cởi mở, thành thật với học sinh của bạn. Không điều gì là không
có giới hạn, hãy thành thật với học sinh, bạn có thể nói “Xin lỗi con, cô vừa bị
con cô làm cho cô tức giận. Cô xin lỗi nếu như tinh thần của cô không tốt. Chúng
ta sẽ nói về chuyện đó sau.” Tôi cho rằng đó là vũ khí rất hữu hiệu đối với học
sinh. Khi đó, chúng có thể nói “Con cũng cãi nhau với mẹ con vào sáng nay và
con cảm thấy,…”. Tôi rất thích phương pháp đó, bởi vì vào thời điểm cuối ngày
khi bản thân đã kiệt sức, tôi biết khi đó tôi không thể bình tĩnh để đeo “mặt nạ”,
hãy đối mặt và thành thật như con người bình thường.
2.1.11. Hãy thể hiện tính cách của bạn và dùng nó để lôi cuốn học sinh. Nếu
bạn để ý sẽ thấy trong lời khuyên của mỗi chuyên gia tư vấn đều thể hiện vốn
sống và kinh nghiệm cá nhân của họ. Tôi đã từng thầy một chuyên gia tâm lí, ông
ta là fan hâm mộ hip-hop từ khi ông ta mới có 10 tuổi. Và bây giờ ông đã dùng
chính hip-hop giống như một phương tiện để liên kết, lôi kéo và cuốn hút học
sinh.
2.1.12. Hãy giúp học sinh của bạn biết rằng bất cứ câu trả lời nào của chúng
đều TỐT “vấn đề đối với mọi học sinh đó là chúng không muốn xuất hiện/thể
hiện mình khi chúng không biết về một thứ gì đó”. Điều đó là một chướng ngại
vô cùng lớn ngăn cản chúng đưa ra các câu hỏi đều hướng đến sự giúp đỡ từ giáo
13
viên. Nó chính là bức tường vô hình ngăn cản giáo viên bước vào thế giới của
học trò. Hãy phá bỏ nó bằng cách “luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu”.
2.1.13. Hƣớng dẫn học sinh của bạn trở thành các chuyên gia tƣ vấn cho
chính bản thân chúng. Một số học sinh học tốt trong môn nghệ thuật, một số
học sinh rất ngoan và có kỉ luật, một số học sinh có năng khiếu thuyết trình…
Hãy giúp học sinh nhận ra thế mạnh của chúng – cũng như những điểm mạnh của
những bạn cùng lớp – từ đó chúng có thể hỗ trợ lẫn nhau và biết ai là người có
thể tin tưởng để nhờ cậy sự giúp đỡ. Khi đó mối quan hệ sẽ vượt khỏi giới hạn
giữa giáo viên với từng học sinh mà lan tỏa thành mối quan hệ giữa các thành
viên với nhau.
2.1.14. Nhớ rằng bạn luôn quan tâm đến chính bản thân mình. Hãy duy trì
trạng thái cân bằng, đó là một việc cực kì quan trọng. Khi là một giáo viên, chúng
ta luôn luôn nghĩ cho học sinh. Chúng ta cũng đồng thời là chuyên gia tư vấn và
đôi khi còn nhiều hơn thế nữa. Khi cân nhắc về những điều học sinh cần, đừng
quên chính bạn cũng cần sự giúp đỡ. Nếu bạn rơi vào khủng hoảng, không cân
bằng được chính bản thân mình thì làm sao bạn có thể giúp được cho học sinh.
2.1.15. Hãy tạo nên sự kì vọng với học sinh vào ngày đầu tiên. Điều quan
trọng đối với học sinh đó là cảm giác trong ngày đầu tiên, khi mà “không khí”
lớp học sẽ bắt đầu được định hình. Những kì vọng đối với học sinh và giáo viên
là gì? Hãy cho học sinh cơ hội được xây dựng các chuẩn mực về hành vi trong
lớp học, nhưng bạn cũng là người nắm quyền “phủ quyết”. Hãy rõ ràng sự kì
vọng của bạn và miêu tả để học sinh nhận được ra điều đó. Nếu sự tôn trọng được
coi là một kì vọng thì hãy cho học sinh biết được như thế nào được gọi là tôn
trọng.
2.1.16. Cho dù bất kì điều gì xảy ra những lời khuyên vẫn là những lời
khuyên. Điều đó rất quan trọng, nó bao gồm sự tự tin trong những kì vọng để
học sinh cảm thấy thoải mái để chia sẻ cảm giác, khó khăn, sự thành công trong
một không gian an toàn. Học sinh không cảm thấy rằng đó là mệnh lệnh từ một
kẻ bề trên.
2.1.17. Hãy trọng tâm vào việc dạy cho học sinh những kĩ năng sẽ theo chúng
trong suốt cuộc đời. Dạy chúng biết cách quản lí thời gian, đặt mục tiêu cho
công việc, cách đối phó với deadline, cách sử dụng các công cụ trên mạng,… Đó
là cách khiến cho học sinh cảm thấy gần với giáo viên hơn.
14
2.1.18. Hãy chào đón học sinh, hoặc tạm biệt chúng khi ra về. Bạn có thể
dành thời gian để chào từng học sinh, vào thời điểm cuối ngày, bạn sẽ nghe
chúng sẽ nói về trường, về mối quan hệ trong trường, về cuộc sống về những điều
mà chúng muốn để giáo viên biết. Bạn sẽ có được mối quan hệ với học sinh,
nhưng vấn đề là bạn sẽ chấp nhận phải mất đi 10 – 15 phút mỗi ngày? Bạn có sẵn
sàng làm điều đó?
2.1.19. Hãy làm một vài điều hài hƣớc. “Nếu 36 đứa trẻ trong lớp học của bạn
là 36 tòa thành kiên cố, bạn sẽ làm gì để ngày mai có thể xây dựng mối quan hệ
với học sinh?” Hãy làm một điều gì đó thật hài hước, nó sẽ khiến lũ trẻ tự phá bỏ
bức tường và đến bên bạn.
2.1.20. Hãy vừa đi bộ vừa nói chuyện với học sinh: Khi học sinh đã có một
ngày với quá nhiều “vấn đề” ở trường. Khi học sinh của tôi đã có một ngày thực
sự “mệt mỏi”, tôi để học sinh đi khỏi lớp và cùng đi bộ, cùng nói chuyện, khi đó
học sinh có thể cảm thấy dễ dàng hơn để chia sẻ những điều bạn ấy đang nghĩ
trong đầu. Điều đó thực sự quan trọng đối với học sinh, chúng cảm nhận được
rằng chúng đang nhận được sự giúp đỡ từ thầy, cô và các bạn và lúc đó chúng sẽ
nghe bạn nói.
2.1.21. Hãy tổ chức các bữa liên hoan nhỏ. Tôi thường cộng ngàáy, tháng sinh
của toàn bộ học sinh trong lớp, chia trung bình để có ngày sinh nhật lớp. Trong
dịp đặc biệt ấy, tôi lên một thực đơn và mỗi người đều có một trách nhiệm. Học
sinh sẽ mang theo đồ ăn và chúng tôi ăn, nói chuyện và vui cười cùng nhau. Đó là
cách mà tôi mang học sinh đến gần tôi hơn. Nếu bạn từng là học sinh, bạn biết là
chúng luôn thích được lên kế hoạch nấu ăn, hay đi chơi cùng nhau để tổ chức
ngày sinh nhật hay một dịp nào đó. Hãy thử, bạn sẽ thấy mối quan hệ giữa bạn và
học sinh sẽ được cải thiện đáng kể đó.
2.1.22. Chú ý tác phong: Thầy cô giáo trên lớp là một hình ảnh trực quan tác
động mạnh mẽ tới tâm lí của học sinh. Và để được học sinh yêu thích hay nói
cách khác là để học sinh thích học mình, muốn nghe mình nói thì trước hết học
sinh phải yêu mình, kính trọng mình sau đó mới nói đến việc dạy cái gì? dạy như
thế nào?
Vậy để tạo được thiện cảm với học sinh thiết nghĩ mỗi người thầy, người
cô tạo ra một hình ảnh riêng thật gần gũi và thân thiện với học sinh. Nghĩa là làm
tất cả những gì mình có thể, phù hợp với tâm lí các em, phù học với chuẩn mực
đạo đức xã hội của một nhà giáo.
15
Tôi nhận thấy những hôm cô mặc quần áo mới, quần áo đẹp vào lớp dạy,
dường như trong lớp có một không khí mới hơn, vui hơn, hứng thú học hơn
(nhưng không có nghĩa là thầy cô không mặc quần áo mới thì hoàn toàn ngược
lại).
Tác phong đi lại của thầy cô cũng là một hình ảnh trực quan của học sinh.
Với các cô giáo, sự duyên dáng, nhẹ nhàng, trong từng bước đi, thế đứng cũng
tác động không nhỏ đến tâm lí học sinh.Nếu trong không gian yên tĩnh giờ kiểm
tra những bước chân thịch thịch, cục cục, cọc cọc của gót giày cũng tác động tới
các em (đôi khi khó tránh khỏi). Thầy cô bước đi dề dà, chậm chạp, điệu đà, cũng
khiến các em để ý.
Hành động của giáo viên là những việc làm diễn ra trước mắt học sinh.
Giáo viên phải tế nhị, kín đáo, ý tứ. Có những tình huống giáo viên xếch quần,
kéo áo, mặc áo ngắn, váy ngắn, nghe điện thoại nói oang oang, ném phấn vào học
sinh… đều là những hành động thiếu tế nhị không nên làm trước mặt các em.
Nét mặt của giáo viên biểu lộ trực tiếp thái độ với các em học sinh. Cô giáo
có khuôn mặt đẹp, dịu hiền là điều tuyệt vời, nhất là giáo viên dạy văn có khuôn
mặt đẹp sẽ tạo ấn với học sinh rất nhiều.
Nếu giáo viên không có khuôn mặt đẹp, nên để ý hơn khi lên lớp: Có thể
mỗi khi lên lớp trang điểm một chút, chỉn chu quần áo một chút để thấy mình đẹp
hơn, tự tin hơn, các em sẽ thích hơn, đó cũng là cách tôn trọng các em. Nhưng
không quá lạm dụng trang điểm lòe lẹt, nhuộn tóc quá đậm mầu… không phù
hợp với môi trường sư phạm, môi trường giáo dục.Thầy cô đẹp sang trọng là
đáng quí, đáng khích lệ nhưng phải đúng mực, chuẩn mực, đẹp tinh tế luôn có
sức hấp dẫn và tạo được thiện cảm giữa thày và trò.
Xây dựng mối quan hệ là một trong những yếu tố rất quan trọng. Khi học
sinh cảm thấy giữa chúng là bạn có một mối liên quan nào đó, chúng biết bạn
đang quan tâm đến chúng, điều đó sẽ là ngọn nguồn tạo nên sự khác biệt to lớn.
Nếu chúng ta muốn dạy học sinh, điều quan trong là học sinh phải ngồi yên nghe
chúng ta nói. Điều đó chỉ có được khi giáo viên và học sinh đã xây dựng được
một mối quan hệ: giáo viên không chỉ là người cha, người mẹ mà còn phải là
người bạn của học sinh. Hãy nhớ rằng HỌC SINH SẼ KHÔNG HỌC ĐƯỢC
BẤT CỨ THỨ GÌ TỪ GIÁO VIÊN MÀ CHÚNG KHÔNG THÍCH.

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN Một số kinh nghiệm phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với giáo viên dạy bộ môn Tin học trong việc giáo dục về Luật An ninh mạng cho học sinh THCS

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cao vai trò của giáo dục trong quá
trình hình thành con người. Theo Bác, nhân cách được hình thành phần lớn
trong giáo dục “Hiền dữ đâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”.
Thấm nhuần tư tưởng của Người, công tác giáo dục pháp luật luôn được xác
định là nội dung quan trọng trong nhà trường phổ thông nhằm hình thành cho
học sinh ý thức tôn trọng, tuân thủ pháp luật, góp phần xây dựng các em trở
thành những công dân tốt, có ích cho gia đình và xã hội.
Trong xã hội hiện đại việc giáo dục pháp luật cho học sinh đóng một vai trò
hết sức quan trọng. Đặc biệt, với sự phát triển và tiến bộ của khoa học kĩ thuật,
thế giới đang thay đổi nhanh chóng từng ngày. Với sự bùng nổ của công nghệ
thông tin đã tạo những điều kiện và cơ hội cho mọi người giao lưu, liên kết, chia
sẻ sở thích, sự quan tâm, ý tưởng, những việc làm bằng phương tiện truyền
thông hiện đại – nhất là sự phát triển ngày càng đa dạng của internet, trong đó
có mạng xã hội. Việt Nam là nước thứ 13 trong tốp 20 quốc gia có dân số sử
dụng mạng xã hội và internet cao nhất trên thế giới. Bởi mạng xã hội mang lại
nhiều tiện ích cho con người trong cuộc sống. Đối với học sinh, những tiện ích
mà mạng xã hội đem lại như sử dụng nó trong giao tiếp, trao đổi thông tin và
quan trọng nhất nó còn là một trợ thủ, cố vấn đắc lực không thể thiếu được trong
học tập. Đây là một trong những kênh giúp học sinh có được phương pháp học
nhanh chóng và tiếp nhận tri thức một cách dễ dàng hơn, nâng cao hiệu quả học
tập. Tăng khả năng sáng tạo, tự học, tự trau dồi kiến thức. Ngoài ra, nó còn giúp
học sinh thư giãn và giải trí hơn thông qua các kênh nghe nhạc, xem video… sau
những giờ học mệt mỏi để học sinh trở lại học tập tốt hơn. Đồng thời tạo nên
những con người năng động trong thời đại công nghệ 4.0. Tuy nhiên, bên cạnh
những mặt tích cực thì việc sử dụng mạng xã hội cũng gây ra những tác động
không tốt với học sinh. Sử dụng mạng xã hội quá nhiều gây sao nhãng thời gian
học tập. Lãng phí thời gian như lên mạng chát chít, tán gẫu, bình luận lung tung
3
trêu chọc nhau, thậm chí bới móc, xỉa xói và nói xấu người khác. Không biết tận
dụng và phát huy mạng xã hội để chia sẻ thông tin hữu ích, truy cập thông tin
phục vụ học tập, trao đổi và nâng cao kiến thức ngoài giờ lên lớp mà lại chìm
đắm trong thế giới ảo, dần mất đi sự tự tin, suy thoái đạo đức khi thường xuyên
xem các tin tức và hình ảnh xấu liên quan đến bạo lực, văn hóa không lành
mạnh… Khi sử dụng không gian mạng chưa chuẩn mực, chưa biết cách chọn lọc
thông tin để tiếp thu… rất dễ dẫn đến vi phạm luật an ninh mạng. Chính vì vậy,
khiến cho giáo viên không thể không băn khoăn, trăn trở và không chỉ với giáo
viên chủ nhiệm lớp mà còn với tất cả giáo viên đặc biệt là giáo viên dạy bộ môn
tin học là làm thế nào để học sinh nắm rõ Luật An ninh mạng một cách tốt nhất,
hiệu quả nhất. Vai trò của chúng tôi lại càng quan trọng hơn khi đối tượng học
sinh ở tuổi 12 đến 15, cái tuổi muốn khám phá cái mới mẻ, tò mò và hiếu động
thì việc định hướng, trang bị cho các em về kiến thức phòng chống tội phạm và
vi phạm luật trên không gian mạng là việc làm cần thiết. Từ đó chúng tôi mạnh
dạn đưa ra: “Một số kinh nghiệm phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với
giáo viên dạy bộ môn Tin học trong việc giáo dục về Luật An ninh mạng cho
học sinh THCS”.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến
Gần 20 năm qua, mạng internet đã trở thành một phần không thể thiếu và
đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng xã hội thông tin và phát triển kinh
tế tri thức, đem lại lợi ích to lớn cho con người và xã hội. Trong giáo dục mạng
internet giữ vai trò quan trọng trong việc đổi mới của quá trình dạy và học.
Những hình ảnh về một đứa trẻ học bài với chiếc đèn đom đóm, đèn dầu và
đống sách vở đã chỉ còn trong kí ức. Thay vào đó là những chiếc máy tính có kết
nối mạng rất thuận tiện cho các em trong học tập. Tuy vậy, mạng internet cũng
gây ra những tác động tiêu cực với con người nói chung và học sinh nói riêng.
Trước những tác động tiêu cực đó, Quốc hội khóa XIV đã thông qua: “Luật An
ninh mạng 2018” với hơn 86% đại biểu tán thành và có hiệu lực chính thức từ
ngày 01/01/2019.
4
* Đối với giáo viên: Bản thân tất cả các giáo viên nhất là giáo viên chủ
nhiệm và giáo viên dạy bộ môn Tin khi giảng dạy trong một số tiết trong giờ
sinh hoạt lớp, Hoạt động ngoài giờ và trong giờ Tin học cũng đã tuyên truyền và
xen kẽ giáo dục cho các em cách sử dụng mạng Internet, sử dụng mạng xã hội
an toàn. Tuy nhiên, việc giáo dục về Luật An ninh mạng cho học sinh chưa được
quan tâm đúng mức. Do thời lượng học cho các nội dung này còn ít nên chưa
đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của học sinh.
* Đối với học sinh: Theo thống kê từ năm 2017 đến nay Công an tỉnh
Nam Định đã tiếp nhận, giải quyết 93 tin báo, vụ việc, khởi tố 28 vụ, 116 bị can
phạm tội với thủ đoạn có liên quan đến không gian mạng. Đặc biệt trong số 116
bị can có 95 bị can trong độ tuổi thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên chiếm
81,9%. Ở địa bàn huyện Hải Hậu cũng có nhiều vụ liên quan đến học sinh vi
phạm Luật an ninh mạng.
Là trường nằm ở trung tâm huyện, đời sống nhân dân ở mức khá nên
nhiều gia đình có điều kiện cho con tiếp cận mạng từ nhỏ. Tuy nhiên nhận thức
và hành vi của các em học sinh THCS khi sử dụng mạng đa số phụ thuộc vào sự
nhắc nhở, quản lý của cha mẹ học sinh, thầy cô giáo. Những kiến thức về Luật
An ninh mạng của học sinh còn ít và chưa hiểu rõ được những tác hại của mạng
đem lại cũng như những vi phạm khi sử dụng không gian mạng.
Trong thực tế ở trường cũng có một số học sinh chưa hiểu về Luật An
ninh mạng nên cũng đã vi phạm như bình luận, nói xấu bạn trên facebook dẫn
đến xích mích. Hay trong đợt nghỉ dịch Covid – 19 khi học trực tuyến một số em
còn vẽ bậy lên màn hình, chia sẻ mật khẩu cho nhiều người dẫn đến trong giờ
học bị một số kẻ xấu quấy phá làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập.
Từ những lí do nêu trên chúng tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm
nhằm khắc phục những tồn tại trên.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
2.1. Tuyên truyền, giáo dục cho học sinh hiểu về Luật An ninh mạng.
5
2.1.1. Tuyên truyền, giáo dục cho học sinh lớp 8A hiểu về Luật An
ninh mạng trong một số tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp.
a. Đƣa ra các ví dụ thực tế, mới nhất trong cuộc sống hàng ngày để
học sinh tìm hiểu Luật An ninh mạng.
Cách thực hiện gồm các bước sau:
– Bước 1: Đưa ra các ví dụ thực tế trong cuộc sống
– Bước 2: Đặt các cau hỏi để học sinh thảo luận trả lời
– Bước 3: Học sinh trả lời và giáo viên giuos học sinh hiểu rõ hơn qua
một số điều lệ trong luật an ninh mạng.
Cụ thể thực hiện như sau:
* Trong tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp chúng tôi đưa ra câu chuyện xảy
ra ngày 22/03/2019 tại trường THCS Phù Ủng huyện Ân Thi tỉnh Hưng Yên về
sự việc một nhóm gồm 5 em học sinh lớp 9 tham gia đánh hội đồng em nữ sinh
N.T.H.Y khiến em phải nhập viện. Điều đáng tiếc là sự việc đã xảy ra từ rất lâu
nhưng chỉ khi các em phát tán clip với nội dung bạo lực (đánh đâp, chửi rủa, xúc
phạm danh dự, lột đồ nữ sinh Y) lên mạng xã hội thì sự việc mới được đưa ra
ánh sáng.
– Từ đây giáo viên đưa ra vấn đề thảo luận cho các em:
+ Câu 1: Hành vi của 5 em học sinh đã vi phạm những điều luật nào.
+ Câu 2: Nếu các em là người trong cuộc thì sẽ xử lí như thế nào.
– Các nhóm thảo luận đưa ra ý kiến: Câu 1 các em cho rằng hành vi của 5
bạn học sinh trên vi phạm quyền trẻ em; xâm phạm bất khả xâm phạm về thân
thể công dân; quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe và danh dự
và nhân phẩm của công dân. Tuy nhiên với câu hỏi thảo luận thứ 2 thì các em
chỉ đưa ra được giải pháp cũ khó giải quyết triệt để được vấn đề như: không
tham gia và khuyên nhủ các bạn không lên làm như thế nữa…
– Nhận ra điều này chúng tôi đã tổng kết câu trả lời và đưa ra những giải
pháp và kiến thức về Luật An ninh mạng (cụ thể ở mục 2.1.2)
6
Giáo viên chủ nhiệm lớp 8A trợ giúp học sinh khi thảo luận nhóm về tìm hiểu
Luật An ninh mạng qua ví dụ thực tế trong cuộc sống.
7
Học sinh lớp 8A thảo luận nhóm tìm hiểu về Luật An ninh mạng.
* Trong tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp khác sau dịch Covid-19 khi các em
đi học trở lại chúng tôi đưa ra một số hiện tượng tung tin giả lên facebook như:
Covid-19 phát tán qua mạng 5G; sử dụng đồ uống cồn giúp phòng chống lây
nhiễm Covid-19; ăn tỏi để không bị nhiễm covid; phun thuốc trên bầu trời để
phòng chống dịch Covid; đã tìm ra vắc xin phòng bệnh rồi uống thuốc sốt rét sẽ
khỏi được bệnh Covid… Hay hiện tượng kẻ xấu xâm nhập vào lớp dạy học qua
internet, có biểu hiện quấy rối, bắt nạt trên mạng lúc học sinh học qua mạng do
dịch Covid-19. Sau đó tôi hỏi các em những hiện tượng như tung tin giả lên
facebook; xâm nhập, quấy rối lớp học trực tuyến sẽ bị xử lí như thế nào? Các em
8
cũng đã trả lời được là có thể bị xử lí vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách
nhiệm hình sự. Có em nói rất cụ thể là khi tổ chức, các nhân cung cấp thông tin
sai sự thật lên mạng xã hội sẽ bị xử phạt từ 10 – 15 triêu với cá nhân, từ 20 – 30
triệu đối với tổ chức.
Một số hình ảnh dạy học qua mạng internet do dịch Covid-19
9
* Trong một tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp khác: Chúng tôi tiếp tục đưa ra
thông tin về một nhóm học sinh THPT tự tạo nhóm chat trên mạng xã hội để
10
thay phiên mắng chửi, xúc phạm đến ngoại hình của một nữ sinh khiến em này
gặp biến chứng về tâm lí. Dù đã “cầu xin” để được thoát ra được nhóm đó
nhưng kẻ cầm đầu là một nam sinh gốc Việt hiện đang học ở Singapore vẫn liên
tục thêm “nạn nhân” vào cuộc trò chuyện để tiếp tục chửi rủa. Đỉnh điểm là câu
nói “Mày xấu vậy thì chết đi!”. Sau khi “nạn nhân” đăng bài lên tiếng về hành vi
này của nhóm bạn trẻ kể trên thì nhóm này không tỏ ra hối lỗi mà vẫn tiếp tục
bịa đặt làm gia đình “nạn nhân” nghĩ sai về em rồi nhốt em lại không cho tiếp
xúc với mọi người. Sự việc chỉ kết thúc khi cộng đồng mạng dậy sóng gửi mail
về nhà trường của học sinh tham gia nhóm chat này đã có hành vi, lời nói, xúc
phạm danh dự người khác. Áp lực từ dư luận đã khiến nhóm học sinh này nhận
ra hành vi sai trái của mình và khắc phục hậu quả bằng cách trực tiếp cùng phụ
huynh đến nhà nạn nhân để xin lỗi và bồi thường danh dự. Vậy theo các em
nhóm học sinh trên vi phạm điều luật nào và qua đó em rút ra bài học gì? Trong
tiết học này thì các em đã trả lời khá tự tin khi đã nắm được Luật An ninh mạng
đó là xúc phạm, bôi xấu danh dự, nhân phẩm của người khác sẽ bị phạt từ 20
triệu đến 30 triệu đồng. Các em rút ra bài học không được xúc phạm danh dự,
nhân phẩm người khác, không bịa đặt nói xấu, tung tin giả lên mạng…
* Như vậy qua một số tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp khi chúng tôi đưa ra
các ví dụ thực tế trong cuộc sống hàng ngày nhất là ví dụ mà chính các em là
người đã từng chứng kiến đó là: Khi dịch Covid -19 hoành hành, việc thực hiện
cách ly toàn xã hội nên các em không thể tới trường, việc học online được triển
khai, thầy và trò đã không còn khoảng cách nhưng đồng thời lại phải đối diện
với rất nhiều khó khăn và thử thách. Đó là lỗ hổng bảo mật qua phần mềm học
trực tuyến Zoom, một phần do ý thức kém của một số em học sinh chia sẻ mật
khẩu, những kẻ xấu đã truy cập chia sẻ lên những hình ảnh, video thiếu văn hóa
lên lớp học trực tuyến. Khi có hiện tượng đó xảy ra, chúng tôi đã kịp thời thay
đổi mật khẩu và chỉ thông báo mật khẩu khi lớp học bắt đầu. Đồng thời chúng
tôi cũng giáo dục luôn cho các em ý thức khi sử dụng không gian mạng đúng
cách trong lúc dạy trực tuyến. Vì khi được tiếp xúc với phương tiện học tập mới,
một số em đã lạm dụng sự tin tưởng của phụ huynh để mượn điện thoại của bố
11
mẹ chơi game, sử dụng mạng xã hội để giao lưu, kết bạn với người không quen
biết… rất dễ dẫn đến vi phạm luật khi sử dụng không gian mạng. Nhận thấy đây
là một việc làm cần phải thực hiện ngay để giáo dục cho các em hiểu rõ hơn về
pháp luật nên chúng tôi đã cung cấp và phân tích cho các em một số điều trong
Luật An ninh mạng.
b. Cung cấp và phân tích cho học sinh lớp 8A hiểu điều:1,2,8,9,18,29
trong Luật An ninh mạng.
– Giáo viên trích dẫn một số điều trong Luật An ninh mạng (có hiệu lực từ
ngày 01/01/2019)
Điều 1. Phạm vi điều chỉnh
Luật này quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự,
an toàn xã hội trên không gian mạng; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân
có liên quan.
Điều 2. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. An ninh mạng là sự bảo đảm hoạt động trên không gian mạng không
gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích
hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
2. Bảo vệ an ninh mạng là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi
xâm phạm an ninh mạng.
3. Không gian mạng là mạng lưới kết nối của cơ sở hạ tầng công nghệ
thông tin, bao gồm mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống
thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu; là nơi con người
thực hiện các hành vi xã hội không bị giới hạn bởi không gian và thời gian.
4. Không gian mạng quốc gia là không gian mạng do Chính phủ xác lập,
quản lý và kiểm soát.
5. Cơ sở hạ tầng không gian mạng quốc gia là hệ thống cơ sở vật chất, kỹ
thuật để tạo lập, truyền đưa, thu thập, xử lý, lưu trữ và trao đổi thông tin trên
không gian mạng quốc gia, bao gồm:
12
a) Hệ thống truyền dẫn bao gồm hệ thống truyền dẫn quốc gia, hệ thống
truyền dẫn kết nối quốc tế, hệ thống vệ tinh, hệ thống truyền dẫn của doanh nghiệp
cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng Internet, các dịch vụ gia tăng trên
không gian mạng;
b) Hệ thống các dịch vụ lõi bao gồm hệ thống phân luồng và điều hướng
thông tin quốc gia, hệ thống phân giải tên miền quốc gia (DNS), hệ thống chứng
thực quốc gia (PKI/CA) và hệ thống cung cấp dịch vụ kết nối, truy cập Internet
của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng Internet, các
dịch vụ gia tăng trên không gian mạng;
c) Dịch vụ, ứng dụng công nghệ thông tin bao gồm dịch vụ trực tuyến;
ứng dụng công nghệ thông tin có kết nối mạng phục vụ quản lý, điều hành của
cơ quan, tổ chức, tập đoàn kinh tế, tài chính quan trọng; cơ sở dữ liệu quốc gia.
Dịch vụ trực tuyến bao gồm chính phủ điện tử, thương mại điện tử, trang
thông tin điện tử, diễn đàn trực tuyến, mạng xã hội, blog;
d) Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của đô thị thông minh, Internet vạn vật,
hệ thống phức hợp thực – ảo, điện toán đám mây, hệ thống dữ liệu lớn, hệ thống
dữ liệu nhanh và hệ thống trí tuệ nhân tạo.
6. Cổng kết nối mạng quốc tế là nơi diễn ra hoạt động chuyển nhận
tín hiệu mạng qua lại giữa Việt Nam và các quốc gia, vùng lãnh thổ khác.
7. Tội phạm mạng là hành vi sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin
hoặc phương tiện điện tử để thực hiện tội phạm được quy định tại Bộ luật Hình sự.
8. Tấn công mạng là hành vi sử dụng không gian mạng, công nghệ thông
tin hoặc phương tiện điện tử để phá hoại, gây gián đoạn hoạt động của mạng
viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và
điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu, phương tiện điện tử.
9. Khủng bố mạng là việc sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin
hoặc phương tiện điện tử để thực hiện hành vi khủng bố, tài trợ khủng bố.
10. Gián điệp mạng là hành vi cố ý vượt qua cảnh báo, mã truy cập,
mật mã, tường lửa, sử dụng quyền quản trị của người khác hoặc bằng phương
thức khác để chiếm đoạt, thu thập trái phép thông tin, tài nguyên thông tin trên
13
mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử
lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu, phương tiện điện tử của cơ quan, tổ
chức, cá nhân.
11. Tài khoản số là thông tin dùng để chứng thực, xác thực, phân quyền
sử dụng các ứng dụng, dịch vụ trên không gian mạng.
12. Nguy cơ đe dọa an ninh mạng là tình trạng không gian mạng xuất hiện
dấu hiệu đe dọa xâm phạm an ninh quốc gia, gây tổn hại nghiêm trọng trật tự,
an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
13. Sự cố an ninh mạng là sự việc bất ngờ xảy ra trên không gian mạng
xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp
của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
14. Tình huống nguy hiểm về an ninh mạng là sự việc xảy ra trên không
gian mạng khi có hành vi xâm phạm nghiêm trọng an ninh quốc gia, gây tổn hại
đặc biệt nghiêm trọng trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của
Điều 8. Các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng
1. Sử dụng không gian mạng để thực hiện hành vi sau đây:
a) Hành vi quy định tại khoản 1 Điều 18 của Luật này;
b) Tổ chức, hoạt động, câu kết, xúi giục, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo,
huấn luyện người chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
c) Xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại
đoàn kết toàn dân tộc, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, phân biệt
chủng tộc;
d) Thông tin sai sự thật gây hoang mang trong Nhân dân, gây thiệt hại cho
hoạt động kinh tế – xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước
hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan,
tổ chức, cá nhân khác;
đ) Hoạt động mại dâm, tệ nạn xã hội, mua bán người; đăng tải thông tin
dâm ô, đồi trụy, tội ác; phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc, đạo đức xã hội,
sức khỏe của cộng đồng;
e) Xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội.
14
2. Thực hiện tấn công mạng, khủng bố mạng, gián điệp mạng, tội phạm mạng;
gây sự cố, tấn công, xâm nhập, chiếm quyền điều khiển, làm sai lệch, gián đoạn,
ngưng trệ, tê liệt hoặc phá hoại hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.
3. Sản xuất, đưa vào sử dụng công cụ, phương tiện, phần mềm hoặc có
hành vi cản trở, gây rối loạn hoạt động của mạng viễn thông, mạng Internet,
mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin,
phương tiện điện tử; phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của
mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống
xử lý và điều khiển thông tin, phương tiện điện tử; xâm nhập trái phép vào mạng
viễn thông, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển
thông tin, cơ sở dữ liệu, phương tiện điện tử của người khác.
4. Chống lại hoặc cản trở hoạt động của lực lượng bảo vệ an ninh mạng;
tấn công, vô hiệu hóa trái pháp luật làm mất tác dụng biện pháp bảo vệ an ninh mạng.
5. Lợi dụng hoặc lạm dụng hoạt động bảo vệ an ninh mạng để xâm phạm
chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích
hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân hoặc để trục lợi.
6. Hành vi khác vi phạm quy định của Luật này.
Điều 9. Xử lý vi phạm pháp luật về an ninh mạng
Người nào có hành vi vi phạm quy định của Luật này thì tùy theo tính chất,
mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu
trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của
pháp luật.
Điều 18. Phòng, chống hành vi sử dụng không gian mạng, công nghệ
thông tin, phƣơng tiện điện tử để vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia,
trật tự, an toàn xã hội
1. Hành vi sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin, phương tiện
điện tử để vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội bao gồm:
a) Đăng tải, phát tán thông tin trên không gian mạng có nội dung quy định
tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5 Điều 16 và hành vi quy định tại khoản 1 Điều 17
của Luật này;
15
b) Chiếm đoạt tài sản; tổ chức đánh bạc, đánh bạc qua mạng Internet;
trộm cắp cước viễn thông quốc tế trên nền Internet; vi phạm bản quyền và sở
hữu trí tuệ trên không gian mạng;
c) Giả mạo trang thông tin điện tử của cơ quan, tổ chức, cá nhân; làm giả,
lưu hành, trộm cắp, mua bán, thu thập, trao đổi trái phép thông tin thẻ tín dụng,
tài khoản ngân hàng của người khác; phát hành, cung cấp, sử dụng trái phép các
phương tiện thanh toán;
d) Tuyên truyền, quảng cáo, mua bán hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục cấm
theo quy định của pháp luật;
đ) Hướng dẫn người khác thực hiện hành vi vi phạm pháp luật;
e) Hành vi khác sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin, phương tiện
điện tử để vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.
Điều 29. Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng
1. Trẻ em có quyền được bảo vệ, tiếp cận thông tin, tham gia hoạt động
xã hội, vui chơi, giải trí, giữ bí mật cá nhân, đời sống riêng tư và các quyền khác
khi tham gia trên không gian mạng.
2. Chủ quản hệ thống thông tin, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên
mạng viễn thông, mạng Internet, các dịch vụ gia tăng trên không gian mạng
có trách nhiệm kiểm soát nội dung thông tin trên hệ thống thông tin hoặc
trên dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp để không gây nguy hại cho trẻ em,
xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em; ngăn chặn việc chia sẻ và xóa bỏ thông tin
có nội dung gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em;
kịp thời thông báo, phối hợp với lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng
thuộc Bộ Công an để xử lý.
3. Cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên không gian mạng có
trách nhiệm phối hợp với cơ quan có thẩm quyền trong bảo đảm quyền của trẻ
em trên không gian mạng, ngăn chặn thông tin có nội dung gây nguy hại cho
trẻ em theo quy định của Luật này và pháp luật về trẻ em.
16
4. Cơ quan, tổ chức, cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và cá nhân
khác liên quan có trách nhiệm bảo đảm quyền của trẻ em, bảo vệ trẻ em khi
tham gia không gian mạng theo quy định của pháp luật về trẻ em.
5. Lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng và các cơ quan chức năng
có trách nhiệm áp dụng biện pháp để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý
nghiêm hành vi sử dụng không gian mạng gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm
đến trẻ em, quyền trẻ em.
* Giáo viên hướng dẫn cho học sinh tự tìm hiểu Luật An ninh mạng đầy
đủ thông qua mạng internet (Phần Luật An ninh mạng có trong phần phụ lục
4)
* Như vậy khi chúng tôi cung cấp và phân tích cho các em một số điều
như trên trong Luật An ninh mạng thì các em đã nắm được các hành vi bị
nghiêm cấm về an ninh mạng, khi vi phạm sẽ bị xử lý vi phạm như thế nào .Từ
đó học sinh sẽ tránh xa những trang mạng xấu; không tung tin giả lên mạng;
không bình luận, nói xấu, xúc phạm danh dự nhân phẩm nhau trên mạng… và
đặc biệt là các em biết thêm về quyền bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Để
các em hiểu cụ thể hơn về quyền bảo vệ trẻ em chúng tôi đã hướng dẫn cho các
em cài đặt và sử dụng tổng đài 111.
c. Hƣớng dẫn học sinh cà đặt và sử dụng tổng đài 111 bảo vệ trẻ em
khỏi xâm hại, bạo hành.
* Theo điều 29 Luật An ninh mạng về bảo vệ quyền trẻ em trên không
gian mạng và qua ví dụ 1 phần 2.1.1 cũng như gần đây có rất nhiều những vụ
bạo hành, xâm hại tình dục trẻ em xảy ra. Chính vì vậy là giáo viên chủ nhiệm
lớp tôi đã cung cấp thêm cho các em tìm hiểu về tổng đài 111. Tổng đài 111 có
nhiệm vụ: Tiếp nhận, xử lý thông tin, thông báo tố giác nguy cơ, hành vi xâm
hại trẻ em, tư vấn chính sách và pháp luật cho trẻ em, kết nối dịch vụ, can thiệp
bảo vệ trẻ em và trị liệu tâm lý.
17
18
19
* Từ những ví dụ thực tế trong cuộc sống khi chúng tôi đưa ra thì trong các
tiết đầu các em còn lúng túng, gặp khó khăn trong các giải pháp cần xử lí như
thế nào. Vì vậy, chúng tôi đưa ra một số điều trong Luật An ninh mạng và phân
tích để học sinh biết cách sử dụng mạng an toàn không xảy ra lỗi vi phạm Luật
An ninh mạng. Các tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp tiếp theo khi chúng tôi đưa
ra một số ví dụ khác dù các em đã giải quyết tốt hơn nhưng thiết nghĩ để khắc
sâu hơn nữa cho học sinh cũng như sử dụng mạng đúng cách, hiệu quả, không vi
20
phạm luật thì cần có thêm các biện pháp khác. Chúng tôi nhận thấy không chỉ
cung cấp và phân tích Luật An ninh mạng cho học sinh lớp 8A hiểu nói riêng
mà cần lan tỏa cho tất cả học sinh toàn trường bằng cách trao đổi thảo luận với
các giáo viên chủ nhiệm trong toàn trường, các ban nghành đoàn thể thì mới có
thể đạt kết quả toàn diện khi giáo dục pháp luật cho các em.
2.1.2. Trao đổi với các giáo viên chủ nhiệm trong toàn trƣờng để cùng
kết hợp giáo dục về Luật An ninh mạng cho học sinh.
Trong buổi sinh hoạt về giáo dục pháp luật cho học sinh với tất cả các giáo
viên chủ nhiệm trong toàn trường chúng tôi đưa ra một số mặt tích cực và hạn
chế khi giáo dục Luật An ninh mạng ở lớp 8A đó là:
– Ưu điểm: Qua các tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp các em đã biết đến Luật
An ninh mạng.
– Hạn chế: Các em chưa được thực hành trực tiếp trên máy tính có mạng để
biết cách chặn một số trang mạng xấu. Chưa lan tỏa đến toàn thể học sinh trong
toàn trường.
– Chúng tôi đề xuất một số biện pháp như: Nên tuyên truyền về Luật An
ninh mạng cho học sinh trong toàn trường vào một số tiết Hoạt động ngoài giờ
lên lớp của giáo viên chủ nhiệm; có sự kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm trong
toàn trường với giáo viên dạy bộ môn Tin, GDCD và với các ban ngành trong
trường để tuyên truyền, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về Luật An ninh mạng thì
học sinh mới hiểu rõ hơn và biết sử dụng mạng đúng cách, không vi phạm luật.
21
Giáo viên chủ nhiệm toàn trường trong buổi sinh hoạt về giáo dục
pháp luật cho học sinh.
Trước những nội dung chúng tôi đưa ra thì các giáo viên chủ nhiệm trong
trường đều tán thành và cùng phối kết hợp trong việc giáo dục pháp luật cho học
22
sinh nhất là Luật An ninh mạng. Bởi hơn ai hết các giáo viên chủ nhiệm đều
hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của người làm công tác chủ nhiệm lớp. Nhất là
việc sử dụng mạng internet với học sinh hiện nay rất cần sự quan tâm, giáo dục
của giáo viên chủ nhiệm với các em . Tuy nhiên, các giáo viên chủ nhiệm cũng
đưa ra ý kiến về cách giáo dục cần phù hợp với tâm lí của mỗi lứa tuổi học sinh
của các khối lớp sẽ là khác nhau. Vì vậy, trong khi giáo dục pháp luật ở mỗi tiết
học trong các môn, các khối lớp khác nhau giáo viên cần khéo léo lựa chọn cách
giáo dục sao cho phù hợp nhất mang lại kết quả tốt nhất.
2.1.3. Tuyên truyền, giáo dục Luật An ninh mạng cho học sinh xen
kẽ trong các giờ học bộ môn Tin học trong tất cả các khối lớp
Qua phần tuyên truyền tìm hiểu lí thuyết về Luật An ninh mạng cho học
sinh trong một số tiết Hoạt động ngoài giờ lên lớp thì chúng tôi sẽ tổ chức cho
học sinh tìm hiểu thêm trực tiếp trên máy tính có kết nối mạng.
Chúng tôi hướng dẫn cho các em các bước tìm hiểu luật An ninh mạng
trên mạng internet:
23
24
Cụ thể trong môn Tin học lớp 8A, khi dạy bài: Tổ chức và truy cập thông tin
trên Internet chúng tôi đã đưa ra dẫn chứng là câu chuyện có thật tại địa phương:
Một nhóm học sinh khối 8 tại trường THCS đã có hành vi vi phạm luật An ninh
mạng khi tải ảnh đại diện của bạn học cùng lớp để tạo tài khoản Facebook giả
danh. Sau đó đưa những hình ảnh, những bình luận không đúng sự thật lên
mạng. Hành vi đó đã bị phát hiện và bị phạt theo pháp luật.
Sau khi đưa tình huống giáo viên đặt câu hỏi:
Nếu em được rủ tham gia nhóm học sinh đó thì em sẽ làm gì?
Sau khi cho học sinh thảo luận giáo viên chốt lại các em nên làm gì trong
tình huống trên.
(Em sẽ không tham gia và khuyên các bạn dừng ngay việc đó lại. Nếu các
bạn vẫn tiếp tục thì báo với thầy/ cô).
25
Học sinh lớp 8A tìm hiểu về Luật An ninh mạng trong giờ Tin học
Học sinh lớp 9A say sưa tìm hiểu về Luật an ninh mạng trong giờ Tin học
26
Bài “Sử dụng thư điện tử” môn Tin học 9 chúng tôi đặt ra câu hỏi:
Câu 1: Khi tạo Gmail em có cần đọc Điều khoản sử dụng không?
HS thảo luận nhóm để trả lời.
Sau khi các nhóm thảo luận và trình bày giáo viên đã phân tích kỹ cho học
sinh về Điều khoản sử dụng khi tạo Gmail. Chúng ta có thói quen là đánh dấu
luôn mục tôi đồng ý để tạo tài khoản cho nhanh nhưng không đọc Điều khoản sử
dụng. Điều này có thể gây ra những vấn đề về pháp lý.
Cụ thể: Trong Điều khoản của Google có quy định như sau:
Yêu cầu về độ tuổi:
Nếu chưa đủ tuổi để tự quản lý Tài khoản Google theo quy định, bạn phải
được cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp cho phép thì mới có thể sử dụng Tài
khoản Google. Vui lòng yêu cầu cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp cùng bạn
đọc các điều khoản này.
Nếu bạn là cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp và bạn cho phép con bạn
sử dụng các dịch vụ này, thì bạn phải tuân theo các điều khoản này và chịu trách
nhiệm đối với hoạt động của con bạn trong các dịch vụ đó.
Một số dịch vụ của Google có các yêu cầu bổ sung về độ tuổi như mô tả
trong các chính sách và điều khoản bổ sung dành riêng cho từng dịch vụ.
Quyền sử dụng nội dung của bạn:
Một số dịch vụ của chúng tôi được thiết kế để bạn có thể tải lên, nộp, lưu
trữ, gửi, nhận, chia sẻ hoặc tải nội dung của bạn lên. Bạn không có nghĩa vụ
cung cấp bất kỳ nội dung nào của bạn cho các dịch vụ của chúng tôi và bạn có
thể chọn nội dung bạn muốn cung cấp. Nếu bạn chọn chia sẻ hoặc tải nội dung
lên, vui lòng đảm bảo rằng bạn có các quyền cần thiết để làm điều đó và rằng
nội dung đó là nội dung hợp pháp.
Như vậy khi sử dụng Gmail, học sinh cần phải tuân thủ theo các quy định
của pháp luật và cần sự trợ giúp của cha mẹ học sinh.
Câu 2: Em nên sử dụng mật khẩu Email như thế nào?
27
Chúng tôi tạo cơ hội để học sinh thảo luận và trình bày. Có em học sinh
trả lời: Đặt đơn giản cho dễ nhớ như dãy số liên tục 12345678 hay ngày sinh, số
điện thoại bố, mẹ, tên những người thân trong gia đình… Chúng tôi đã phân tích
cho các em về cách đặt mật khẩu sao cho an toàn. Từ đó các em có ý thức tạo và
bảo mật mật khẩu tài khoản thư điện tử của mình. Một số em đã có hành vi đổi
mật khẩu chưa an toàn của mình để đảm bảo độ bảo mật hơn.
Học sinh nghiên cứu về điều khoản khi tạo Gmail
28
Với học sinh lớp 7 chúng tôi xen kẽ trong các giờ dạy để giáo dục về các
trò chơi điện tử Games online và đặt ra câu hỏi: Games Online có lợi hay có
hại? Sau đó yêu cầu học sinh thảo luận nhóm để trả lời. (HS trả lời theo ý hiểu).
Sau đó chúng tôi phân tích cho các em mặt có lợi của các trò chơi:
Sau đó giáo viên phân tích các mặt có hại của các trò chơi điện tử:
– Ngồi quá gần so với màn hình vi tính trong một thời gian dài có thể làm
cho mắt bị mỏi, nặng hơn là bị cận thị, sức khỏe giảm sút nhanh chóng.
– Tiêu tốn thời gian của bản thân, tiền bạc của gia đình một cách vô ích
– Nhiều thói hư tật xấu nảy sinh như: nói dối, trộm cắp, lừa lọc, thậm chí
còn giết người.
– Không những thế ham mê trò chơi điện tử học sinh sẽ xao nhãng việc
học, bỏ học, trốn học, không làm bài tập dẫn đến học tập sút kém, kiến thức mơ
hồ.
– Trò chơi điện tử khiến tâm hồn con người bị đầu độc bạo lực, chém giết,
bắn phá khiến con người dễ rơi vào thế giới ảo, đầu mưu mô, nhiều thủ đoạn dẫn
đến việc luôn luôn tìm mọi cách đối phó với gia đình, bạn bè, thầy cô.
– Các mối quan hệ bạn bè, gia đình ngoài thực tế giảm dần.
Sau đó giáo viên đặt thêm câu hỏi: Làm thế nào để hạn chế tình trạng
nghiện trò chơi điện tử?
Học sinh thảo luận nhóm trả lời.
Giáo viên phân tích thêm:
Mỗi chúng ta phải xác định được nhiệm vụ chính là học tập, rèn luyện, tu
dưỡng đạo đức, nhân cách, không lãng phí thời gian vào trò chơi vô bổ, thậm chí
có hại, biết chế ngự, kìm nén bản thân để không sa vào những trò chơi chết
người đó.
Khuyên những người bạn ham mê điện tử, bên cạnh đó phải có sự quan
tâm thường xuyên của gia đình, sự quản lý của nhà trường và xã hội, để giúp
cho con em mình tránh xa những đam mê tai hại đó.
Cần tạo ra những sân chơi bổ ích có trí tuệ để tất cả các bạn đều tham gia.
Cha mẹ không nên cho trẻ ở độ tuổi nhỏ chơi trò chơi điện tử
29
Cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện, tâm sự cùng trẻ.
Cho trẻ tham gia những hoạt động lành mạnh bên ngoài, những hoạt động
xã hội bổ ích.
Theo dõi thời gian biểu của trẻ để kịp thời phát hiện những dấu hiệu của
việc nghiện game.
Không tiếp xúc với những môi trường dễ nghiện Games.
Học sinh đang tìm hiểu về thông tin về tác hại của Games
Khi học các tiết học Tin của khối 6 khi dạy về thông tin, chúng tôi trao
đổi về các tình huống khi học sinh tìm kiếm thông tin trên mạng và đặt ra câu
hỏi: khi tìm kiếm thông tin về vấn đề nào đó trên Internet, các kết quả nhận được
xuất hiện các hình ảnh không phù hợp lứa tuổi em làm thế nào?
Chúng tôi để cho học sinh trả lời theo cách giải quyết của các em. Sau đó
nếu ý kiến nào cần chấn chỉnh thì chúng tôi phân tích cho các em hiểu. Khi gặp
các tình huống như thế em cần bình tĩnh, thoát khỏi các trang web, các cửa sổ
phụ đó. Lưu ý khi gõ từ tìm kiếm cần xác định nhóm từ gần với nội dung cần
tìm kiếm nhất, có thể đặt trong dấu ngoặc kép “ …”.
30
* Như vậy thông qua giáo dục Luật An ninh mạng cho học sinh xen kẽ
trong các giờ học bộ môn Tin học ở tất cả các khối lớp trong toàn trường chúng
tôi nhận thấy các em đã biết cách xử lý ngăn chặn các trang mạng xấu; không
đăng tải, bình luận và chia sẻ những thông tin xấu lên facebook; biết cách sử
dụng thư điện tử tạo tài khoản Gmail an toàn… và đặc biệt là biết được tác hại
của các trò chơi điện tử để xác định được rõ nhiệm vụ chính là học tập, tu dưỡng
đạo đức, nhân cách không lãng phí thời gian vào các trò chơi vô bổ; khuyên các
bạn ham mê điện tử từ bỏ tránh xa những đam mê độc hại đó. Qua các tiết học
Tin các em được thực hành trực tiếp trên máy sẽ giúp các em nắm bắt nhanh
hơn, dễ hiểu hơn về Luật An ninh mạng để các em không vi phạm luật. Bên
cạnh đó, chúng tôi còn tích hợp với môn GDCD trong một số tiết ở lớp 6 và 9 để
giáo dục pháp luật cho học sinh.
2.1.4. Tích hợp với môn Giáo dục công dân để giáo dục pháp luật cho
học sinh
Trong quá trình giảng dạy chúng tôi đã giúp các em tìm kiếm các thông
tin, hiểu sâu hơn các kiến thức được học ở bộ môn Giáo dục công dân. Có được
thông tin chính xác, sự giải thích cặn kẽ của chúng tôi và giáo viên bộ môn Giáo
dục công dân giúp cho học sinh có được kiến thức, thông tin đúng. Từ đó có
những hành vi đúng, việc làm đúng theo pháp luật.
Ví dụ: Ở môn Giáo dục công dân 6 có bài: Chúng tôi đã giúp các em tìm
kiếm thông tin về “Quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, thân thể, sức
khỏe, danh dự và nhân phẩm”.
Cách tìm kiếm:
Bước 1: Mở trình duyệt Web.

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN về công tác chủ nhiệm THCS

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

ĐIỀU KIỆN TẠO RA SÁNG KIÊN
Bộ giáo dục đã ban hành
Chương trình giáo dục phổ thông
tổng thể mới theo định hướng
phát triển phẩm chất và năng lực
học sinh như mô hình bên cạnh.
Để thực hiện được định hướng
này, tôi nghĩ công tác chủ nhiệm
lớp rất quan trọng. Sự tương tác
giữa giáo viên chủ nhiệm lớp,
giáo viên bộ môn với đội ngũ cán
bộ lớp và các thành viên trong
lớp có đạt hiệu quả hay không,
một phần rất quan trọng là đội
ngũ cán bộ lớp – trung tâm của sự
tương tác đó.
Trường THCS Nghĩa Hưng
là trường chất lượng cao của toàn
huyện nên sẽ có cơ hội tuyển
chọn nhiều em có tố chất về học.
Yêu cầu phát triển phẩm chất và
năng lực cho học sinh càng trở
nên cấp thiết. Đây là điều kiện trực tiếp để tôi có sáng kiến mới.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. MÔ TẢ GIẢI PHÁP TRƢỚC KHI TẠO RA SÁNG KIẾN
1. HIỆN TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP MỚI
Đầu mỗi năm học, giáo viên chủ nhiệm lớp muốn giữ đội ngũ cán bộ lớp của
năm cũ thì hầu như những học sinh đó đều có ý kiến không làm nữa. Học sinh giải
thích, vì quá áp lực, bị các bạn nói, bị thầy cô gọi hỏi rồi đủ mọi chuyện dồn lên
cán bộ lớp “ Em không làm nữa đâu cô!”. Đây là một thực trạng cần giải quyết
ngay. Lớp học mà không có đội ngũ cán bộ lớp đồng thuận cùng với giáo viên chủ
nhiệm thì lớp học sẽ không đảm bảo, kết cấu sẽ lỏng lẻo, phụ huynh sẽ lo lắng.
Trong khi đó chúng ta đang hướng tới một lớp học an toàn, hạnh phúc.
Trước khi tiến hành sáng kiến, tôi thấy đội ngũ cán bộ lớp hiện nay làm việc
chưa mang lại hiệu quả cao. Nguyên nhân từ đâu? Có thể do cách thức làm việc
của học sinh bây giờ chưa có đường lối cụ thể, khoa học, ghi chép lung tung ở các
quyển vở nào đó, có khi giấy nháp… Làm việc rập khuôn hay ngẫu hứng
3
Theo cách cũ, Lớp trưởng vừa chỉ đạo vừa đôn đốc và trực tiếp làm mọi việc
của lớp như: Lao động vệ sinh, văn nghệ, học tập…vậy một vấn đề cấp thiết đặt ra
là Lớp trưởng có quá sức? Nếu quá sức liệu có dẫn đến căng thẳng, buông xuôi…
Các tổ trưởng cũng áp lực, trong tiết học, cứ ôm quyển vở theo dõi các bạn
để chấm phát biểu, ghi ý thức… Từ đó, nảy sinh nhiều mâu thuẫn cá nhân.
Vì vậy, một vấn đề cấp thiết đặt ra: Phải có sổ theo dõi chuyên biệt cùng với
sự phân công rõ ràng, chỉ đúng người đúng việc phù hợp với năng lực và phẩm
chất của học sinh.
1.2. ƯU, NHƯỢC ĐIỂM CỦA PHƯƠNG PHÁP CŨ
Ưu điểm: Không cần đầu tư nhiều thời gian để thay đổi
Nhược điểm: Lớp học vẫn lộn xộn, lao động vệ sinh lớp học bẩn hoặc muộn
giờ, giờ truy bài ồn, tổ trưởng và sao đỏ làm việc căng thẳng, lớp trưởng thì áp lực
chồng chất…
2. MÔ TẢ GIẢI PHÁP SAU KHI CÓ SÁNG KIẾN
2.1. NÊU VẤN ĐỀ
Thiết kế bộ máy lớp học cùng sổ theo dõi cho đội ngũ cán bộ lớp nhằm nhát
huy được phẩm chất và năng lực của đội ngũ can bộ lớp nói riêng cũng như tập thể
lớp nói chung. Góp phần thực hiện mục tiêu dạy học theo định hướng giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh. Có thể khẳng định, các PPDH mới có sự khác biệt so với
PP DH truyền thống. Tuy nhiên ở đây không thể phủ nhận một số PP truyền thống
vẫn phù hợp, phát huy được hiệu quả. Cho nên, tùy vào điều kiện từng lớp, từng
trường mà chúng ta phải linh hoạt kết hợp giữa PPDH mới với PPDH truyền thống
để lấyngười học là trung tâm. Học sinh được chủ động làm việc, được tôn trọng,
được giáo dục hướng tới những phẩm chất và năng lực mà Bộ giáo dục đã thông
qua.
Vì vây, hãy thay đổi để thành công, hãy mạnh dạn làm điều khác biệt để
thay đổi.
2.2 CÁCH THỨC THỰC HIỆN
Thứ nhất: Sơ đồ bộ máy lớp học
Trên Sơ đồ bộ máy lớp học thể hiện được vị trí tối cao thuộc về giáo viên
chủ nhiêm, phó chủ nhiệm. Sau đó, người được ủy quyền sẽ là Lớp trưởng. Lớp
trưởng trực tiếp chỉ đạo đội ngũ cán bộ lớp, ban quản lý. Lớp phó học tập quan
tâm, đôn đốc, tìm ra giải pháp giúp vấn đề học tập của lớp đi lên. Lớp phó văn
nghệ sẽ phụ trách về mảng văn nghệ trại thu hay các ngày lễ lớn, lên kế hoạch và
đạo diễn chương trình sinh nhật cho các bạn . Lớp phó Lao động phân công chịu
trách nhiệm toàn bộ những vấn đề về lao động vệ sinh; trực tiếp phân công nhiệm
vụ cho từng tổ đồng thời đôn đốc, kiểm tra. Lớp phó đời sống thì chăm lo đến sức
khỏe cũng như một số bạn có hoàn cảnh đặc biệt trong lớp để báo cho giáo viên
chủ nhiệm nắm bắt kịp thời. Sao đỏ làm nhiệm vụ mà Đội giao. Thủ quỹ thu chi
4
cũng phải rõ ràng bằng sổ, có xác nhận chữ ký của người nộp cũng như người
nhận. Các Ban quản lý được thành lập nhằm chỉ đúng người đúng việc, không à
uôm nhất là trong một tập thể lớp đông học sinh. Các thành viên được sự quan
tâm, chia sẻ trực tiếp của đội ngũ cán bộ lớp.
SƠ ĐỒ BỘ MÁY LỚP 8A2
NĂM HỌC 2019 – 2020

GVCN Cô Trần Thị Duyên ĐT: 0913 375 626	GVPCN Thầy Nguyễn Văn Nhất ĐT: 0941 145 168
LỚP TRƢỞNG Phạm Duy Hƣng
LỚP PHÓ HỌC TẬP Đinh Hoàng Khánh	LỚP PHÓ LAO ĐỘNG Đinh Phương Khanh	LỚP PHÓ VĂN NGHỆ Phạm An Bình	LỚP PHÓ ĐỜI SỐNG Đinh Gia Khiêm	SAO ĐỎ Hoàng Khánh Hưng và Phạm Ngọc Quỳnh	THỦ QUỸ Trần Phương Mai
TỔ 1 TT: Dương Thị Phương Anh	TỔ 2 TT: Trần Phương Mai	TỔ 3 TT: Nguyễn Hoàng Hải	TỔ 4 TT: Nguyễn Công Minh
Thành viên: 7 hs Ly, Hồng, Ngọc Anh, Ngọc Ánh, Bình, Tiên, Linh	Thành viên: 6 hs Khanh, Quỳnh, Hưng, Đỗ Minh, Hiếu, Phương Bảo	Thành viên: 6 hs Đỗ Khánh, Công, Dũng, Khoa, Quân, Khiêm	Thành viên: 5 hs Đinh Khánh, Giang, Quang, Huy, Đức Anh
Quản lý	Quản lý	Quản lý	Quản lý

5

thƣ viện Lưu Thị Phương Bảo

chìa khóa, điện Trần Phương Mai và Nguyễn Hoàng Hải

máy tính Phạm Tiến Dũng

ghế nhựa Đỗ Quốc Khánh

Thứ hai: Nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ lớp
Căn cứ vào quy định của từng trường cũng như từng lớp ở mỗi vùng miền sẽ
có sự khác nhau. Để từ đó, đội ngũ cán bộ lớp, Ban quản lý sẽ nắm được rõ nhiệm
vụ cũng như quyền hạn của mình trong quá trình quản lý lớp học. Góp phần vào
hoạt động tự quản, tự chủ của lớp được tốt hơn.

Quy định nhiệm vụ và quyền hạn của các cán bộ lớp 8A2 – trƣờng THCS Nghĩa Hƣng năm học 2019 – 2020 1. Lớp trƣởng: Chịu trách nhiệm chung tất cả các vấn đề của lớp với tinh thần – Trực tiếp chỉ đạo Lớp phó học tập, lớp phó lao động, lớp phó văn nghệ, lớp phó đời sống, các tổ trưởng. – Kí sổ sao đỏ hàng này – Quản lý sĩ số lớp: Điểm danh đầu giờ truy bài, ghi tổng số hs của lớp, hs vắng (có phép hay không); Tuần học. Nếu có học sinh bỏ tiết phải kịp thời báo cho giáo viên bộ môn của tiết đó hoặc gvcn, BGH. – Bình nhật vào giờ ra chơi trước tiết sinh hoạt lớp hàng tuần (viết kết quả xếp thứ lên bảng) – Nếu thành viên lớp xẩy ra xô xát, đánh nhau thì lớp trưởng cùng một số thành viên có mặt phải can ngăn. – Là thành viên của cả 4 tổ. 2. Lớp phó học tập: Chịu trách nhiệm chung về vấn đề học tập của lớp – Kiểm tra bài của Lớp trưởng và 4 tổ trưởng. – Tìm hiểu, phân loại năng lực học của các bạn trong lớp để có kế hoạch giúp các bạn vươn lên bẳng cách thông qua các tổ trưởng. – Tìm ra các giải pháp để thúc đẩy phong trào học tập của lớp đi lên, ví dụ: tiến hành “Đôi bạn cùng tiến” ; giúp bạn chép bài, giảng cho

6

bạn khi bạn bị ốm phải nghỉ họ hay đăng ký “Tôi sẽ thay đổi”… 3. Lớp phó lao động: Chịu trách nhiệm chung về tất cả các vấn đề lao động vệ sinh của lớp, của trường. – Trực tiếp phân công lao động, xếp thứ và chỉ đạo các tổ trưởng làm công tác vệ sinh. – Quản lý vật dụng lao động của lớp (chổi, hót rác, xô…) – Trực tiếp đến báo cáo kết quả xếp loại cuối tuần cho lớp trưởng trước tiếp sinh hoạt lớp 4. Lớp phó văn nghệ: chịu trách nhiệm với tất cả các vấn đề văn nghệ của lớp của trường – Lên kế hoạch các ngày lễ lớn trong năm với các tiết mục tương ứng – Bắt nhịp cho các bạn khi có trống hát. – Lên kế hoạch, đạo diễn chương trình trải nghiệm: tổ chức sinh nhật cho các bạn trong lớp – Nếu lớp xẩy ra xô xát hoặc đánh nhau phải chạy ngay đi gọi Gv hoặc BGH. Trong tình huống hôm đó Lớp phó văn nghệ không có mặt thì lớp trƣởng, các tổ trƣởng sẽ đi thay 5. Lớp phó đời sống: – Tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình các bạn trong lớp, xem có những bạn nào cần được giúp đỡ. Kế hoạch giúp đỡ những bạn khó khăn ntn? – Quan tâm về sức khỏe của các bạn trong lớp để kịp thời báo cho giáo viên bộ môn hoặc nhân viên y tế. – Tìm hiểu về tâm tư, nguyện vọng của các bạn trong lớp rồi kịp thời báo cáo cho GVCN. 6. Tổ trƣởng: Chịu trách nhiệm chung về các thành viên của tổ mình – Kiểm tra, giúp đỡ thành viên trong giờ truy bài hoặc thời gian nào nếu có thể. – Kịp thời cập nhận thông tin theo dõi thành viên để các bạn nhìn thấy sự cố gắng của mình đến đâu. 7. Sao đỏ: Chịu trách nhiệm đi theo dõi các lớp với tinh thần: chấm đúng

7

và công bằng giữa các lớp. 8. Các ban quản lý thì chịu trách nhiệm với nhiệm vụ được phân công 9. Thủ quỹ: yêu cầu thu – chi rõ ràng, mỗ tháng quyết toán trước lớp 1 lần

Thứ ba: Quy định khen thƣởng
Tùy theo điều kiện từng lớp, từng trường, từng địa phương cũng như sự
quan tâm của phụ huynh học sinh để có hình thức khen thưởng sao cho phù hợp và
hiệu quả nhất.

Quy định khen thƣởng của lớp 8A2 – trƣờng THCS Nghĩa Hƣng Năm học 219 – 2020 Chia làm 2 đợt khen thƣởng: Đợt 1 hết học kỳ 1, đợt 2 cuối năm học *Khen thƣởng cho cá nhân – Đối với cán bộ lớp + Lớp trưởng: Nếu lớp xếp chung toàn trường từ thứ 1 – 6. + Lớp phó lao động: Nếu sao đỏ trừ điểm về lao động vệ sinh tối đa chỉ 6 điểm. + Lớp phó học tập: Nếu trong các kì thi, lớp đứng chung thứ 1-2 của khối. +Lớp phó văn nghệ: Nếu trong các cuộc thi văn nghệ lớp đứng vào tốp đầu của khối hoặc của trường. + Lớp phó đời sống: Nếu hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, giúp đỡ được một số trường hợp trong lớp… + Tổ trưởng: xét thưởng từ thứ 1 đến thứ 4. + Quản lý thư viện: tủ sách đa dạng, luôn gọn gàng; không để mất sách + Quản lý chìa khóa, điện của lớp: đảm bảo thời gian mở khóa cửa đồng thời phải biết tiết kiện điện. + Quản lý ghế nhựa: không để mất, gẫy ghế và đảm bảo ghế xếp thắng hàng ngoài sân trường khi tập trung.

8

– Đối với cá nhân có thành tích học tập xuất sắc + Thi hết học kì 1 và cuối năm: xếp từ thứ 1 – 10 của lớp. + Thi học sinh khá giỏi cấp huyện: giải nhất, giải nhì, giải ba và giải kk – Đối với những học sinh hoàn thành xuất sắc tất cả các nhiệm vụ của năm học (xếp thứ nhất của các tổ) – Đối với những học sinh có sự tiến bộ vượt bậc về ý thức học và kết quả học tập ( sẽ có sự bình bầu bằng phiếu kín hoặc giơ tay) *Khen thƣởng tập thể – Đối với tổ xuất sắc nhất về thực hiện nhiệm vụ lao động. – Đối với tổ xuất sắc nhất về hoàn thành các nhiệm vụ của năm học

Thứ tƣ: Các bảng, sổ theo dõi của cán bộ lớp
Bảng theo dõi của Lớp trưởng:
Theo cách cũ, thì ngày nào lớp trưởng cũng bình nhật nên mất nhiều thời
gian, công sức. Để bình nhật theo cách mới, Lớp trưởng có thể đưa ra các nội
dung: Về lao động vệ sinh, sổ sao đỏ, sổ đầu bài. Tùy hiệu quả của từng công việc
mà đưa mức điểm cũng như hệ số cho phù hợp. Vì những nội dung này có tác
động trực tiếp đến vấn đề thi đua của tập thể lớp trong năm học.

Đ Nội dung1 2 3 4Về lao động vệ sinhLấy kết quả từ Lớp phó lao độngVề sổ sao đỏTổ đó không ai bị ghi ở sổ sao đỏ lần nào trong tuần.Tổ đó bị sao đỏ nhắc nhở trong giờ truy bài nhưng không bị trừ điểm ở sổ saoTổ đó bị sao đỏ ghi và trừ lớp 1 điểm.Tổ đó bị sao đỏ ghi và trừ lớp 2 điểm trở lên.

9

đỏ.Về Sổ đầu bàiTổ đó không ai bị ghi phạt nhưng phải có bạn được điểm tốt trong sổ đầu bài.Tổ đó không có tên ai trong sổ đầu bài.Tổ đó có học sinh vừa bị ghi phạt vừa có điểm tốt trong sổ đầu bài.Tổ đó có học sinh bị ghi phạt và không có điểm tốt trong sổ đầu bài.BẢNG ĐÁNH GIÁ THI ĐUA GIỮA CÁC TỔ, Tuần……………….. Lớp trƣởng tổng hợp và viết kết quả bình nhật lên bảng vào giờ ra chơi trƣớc tiết sinh hoạt lớp hàng tuần TỔ LAO ĐỘNG VS (hệ số 1)SỔ SAO ĐỎ (hệ số 2)SỔ ĐẦU BÀI (hệ số 3)TỔNG ĐIỂMXẾP LOẠI1 2 3 4

Sổ theo dõi của Lớp phó lao động
Lao động vệ sinh là một trong những vấn đề bất cập trong các trường học
hiện nay. Nó không chỉ góp phần bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp; rèn về nếp
sống văn minh; ý thức trách nhiệm đối với bản thân và đối với tập thể lớp. Mà còn
rèn tác phong nhanh nhẹn, làm việc khoa học, hiệu quả. Bởi lao động là sáng tạo.
Trong sổ theo dõi của Lớp phó lao động có quy định: lao động là trách
nhiệm của tất cả các thành viên, trừ một số trường hợp đặc biệt. Lớp phó lao động
sẽ phân công nhiệm vụ cho từng tổ vào mỗi tuần và trực tiếp chỉ đạo các tổ trưởng.
10
Phân công phải có tính luôn phiên để công bằng giữa các tổ. Các tổ trưởng sẽ trực
tiếp chỉ đạo các thành viên và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước tập thể lớp.
Trong trường hợp Lớp phó lao động nghỉ học thì Lớp trưởng làm thay. Nếu
tổ trưởng nghỉ học thì Lớp phó lao động hoặc lớp trưởng làm thay nhiệm vụ . Tùy
theo đặc thù của từng lớp, từng trường mà có yêu cầu cụ thể sám sát với thực tiễn.

Quy định và theo dõi thi đua về công tác Lao động vệ sinh Lớp 8A2 – Trƣờng THCS Nghĩa Hƣng, năm học 219 – 2020 1. VỆ SINH TRONG LỚP – Thời gian có mặt: từ 6h15 – 6h25. – Quét nhà, hàng lang, đổ rác hàng ngày. – Kê bàn ghế trong lớp thẳng hàng. – Giặt dẻ, lau bảng, vệ sinh bàn giáo viên: giặt dẻ 1 -2 lần buổi sáng và 1 – 2 lần buổi chiều. Lau bảng sạch sau khi kết thúc tiết học môn ; gấp khăn lau bảng gọn gàng; xắp xếp đồ trên bàn gv phải ngay ngắn, gọn gàng. – Chăm sóc cây: ngày tưới 1 lần – Chuẩn bị chậu nước rửa tay: 1 lần/ 1 buổi. – Chuẩn bị nước uống đầy đủ: Lúc nào trong bình cũng còn ¼ nước trở lên. 2. VỆ SINH NGOÀI SÂN TRƢỜNG a. QUÉT RÁC – Yêu cầu phải đi sớm, khoảng 6h15 – 6h25 có mặt – Quét sạch khu vực được phân công, dập thành các đống gọn gàng. b. HÓT – ĐỔ RÁC – Yêu cầu có mặt khoảng 6h20 – 6h30. – Hót sạch các đống rác rồi mang đi rổ vào hố rác. – Cuối giờ lao động, quan sát xem quanh khu vực của lớp có vật dụng lao động không. Nếu có, thì phải mang về lớp ngay c. NHẶT CỎ BỒN CÂY VÀ SÂN TRƢỜNG – Quy định vào đầu giờ sáng thứ hai hàng tuần (trước giờ tập trung đầu tuần) phải nhặt sạch cỏ. Nếu sạch, những ngày còn lại trong tuần sẽ đc nghỉ lao

11

động. CÁCH XẾP THI ĐUA TRONG TUẦN – XT1:Trong tuần ngày nào cũng đảm bảo đúng thời gian; công việc (cơ bản sạch, gọn gàng…) – XT 2: Trong tuần có một vài lần trống đánh truy bài mà chưa xong nhưng vẫn đảm bảo sạch, gọn gàng mà không bị sao đỏ ghi. – XT 3: Trong tuần có một vài lần Có vệ sinh nhưng qua loa, vẫn còn bẩn mặc dù đúng giờ. – XT 4: Trong tuần một vài lần bị ghi vào sổ sao đỏ (Nếu ở NV nào bị ghi sổ đỏ thì tổ đó hoàn toàn chịu TN). NV LÀM VỆ SINH TRONG LỚPLÀM VỆ SINH NGOÀI SÂN TRƢỜNG XẾP TQUÉT RÁCHÓT – ĐỔ RÁCLÀM CỎ XẾP LOẠITU ẦN TỔ1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 4 1 21 *2 *3 *4 *Chú ý:Các tổ nhìn dấu “*” để xem nhiệm vụ đƣợc phân công trong tuần học. Lớp phó lao động phải phân công vào giờ ra chơi trước tiết sinh hoạt lớp của tuần trước để các bạn biết nhiệm vụ của tuần sau ( lưu ý phần công luôn phiên giữa các tổ cho hợp lý và công bằng) Lớp phó lao động ghi kết quả xếp thứ vào giờ ra chơi trước tiết sinh hoạt lớp

12

hàng tuần

Sổ theo dõi của Lớp phó học tập
Lớp phó học tập sẽ trực tiếp kiểm tra Lớp trưởng và các tổ trưởng về các
mặt: Ý thức tự giác ở nhà, trong giờ truy bài 15 phút, sổ sao đỏ, sổ đầu bài.
Tôi xin lưu ý về phiếu đánh giá học sinh về Ý thức tự giác ở nhà do Phụ
huynh theo dõi và điền vào phiếu đánh giá hàng tuần. Nếu trường nào có học sinh
ở nội trú thì cô bảo mẫu sẽ thay phụ huynh xác nhận. Nếu phụ huynh nào muốn
chụp gửi lên Zalo của nhóm để trao đổi cũng được. Tùy theo đặc thù của từng lớp,
từng nơi để phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục các con được tốt hơn.
Phiếu đánh giá này mỗi tuần nộp 1 lần.
PHIẾU ĐÁNH GIÁ HỌC SINH VỀ “Ý THỨC TỰ GIÁC”
Phụ huynh học sinh:………………………………..Lớp……..
Những tiêu chí đánh giá học sinh về ”Ý thức tự giác”
Tiêu chí 1: Tự giác làm đủ bài tập về nhà
– Lên kế hoạch phân bố thời gian hợp lý để làm bài tập về nhà mà không
cần phụ huynh nhắc nhở.
– Sau khi làm xong bài tập thầy cô giáo giao về nhà thì có thể tự học thêm
kiến thức nào đó nếu còn thời gian
Tiêu chí 2: Về thời gian biểu
– Nếu biết trước hôm sau nghỉ học vì có việc thì phải viết giấy xin phép
nghỉ học gửi bạn mang đến lớp. Nếu có việc đột xuất thì trước 7h sáng
phải gọi điện cho giáo viên chủ nhiệm xin phép. Nếu muốn nghỉ buổi
chiều thì có thể điện trực tiếp cho giáo viên dạy buổi hôm đó.
– Đi đâu cũng phải xin phép bố mẹ: đi đâu? đi bao lâu? Mấy giờ về?
– Đi học đúng giờ, khi tan học thì phải về nhà ngay.
Tiêu chí 3: Về sinh hoạt của cá nhân
– Vệ sinh thân thể ; thu dọn phòng ở gọn gàng, sạch sẽ, có góc học tập hợp
lý
– Ăn uống điều độ, đặc biệt là phải ăn sáng; vui chơi thể thao lành mạnh.
Tiêu chí 4: Về việc giúp đỡ gia đình làm việc nhà và ứng xử với mọi ngƣời
– Quét nhà, rửa bát, nhặt rau, tưới cây; Làm các món ăn cho gia đình…
– Cùng bố mẹ tiết kiệm chi tiêu nếu có thể.
13
– Về ứng xử với mọi người: kính trên, nhường dưới; hòa nhã với mọi
người; giúp đỡ những người gặp khó khăn; tuyệt đối không được gây gổ
đánh nhau, nói xấu bôi nhọ danh dự người khác…
Tiêu chí 5: Về việc sử dụng điện thoại, máy tính, ti vi…
– Phải được sự đồng ý cho phép của bố mẹ. Xem những chương trình lành
mạnh, có tính giáo dục…
– Không được ra ngoài quán chơi game…

Mức độ đánh giá về ý thức tự giác	Điều kiện	Đá nh dấu (X)	Chữ kí; ghi rõ họ và tên của phụ huynh và ngày ký
Rất tốt	Con đáp ứng được hết 5 tiêu chí trên
Tốt	Con gần đáp ứng được những tiêu chí trên.
Khá	Trong tuần có một số tiêu chí chưa thực hiện được.
Cần phải cố gắng nhiều	Con không thực hiện được tiêu chí nào.

Sổ theo dõi của Lớp phó học tập 8 A2 – Trƣờng THCS Nghĩa Hƣng Năm học 2019 – 2020 ĐIỂM NỘI DUNG1 2 3 4

14

Về ý thức tự giác ở nhàNếu phụ huynh đánh dấu vào ô “rất tốt” .Nếu phụ huynh đánh dấu vào ô “tốt” .Nếu phụ hunh đánh dấu vào ô “lúc thì tự giác lúc thì chưa”.Nếu phụ huynh đánh dấu vào ô “cần phải cố gắng rất nhiều” hoặc không nộp giấy đánh giá của phụ huynh.Về kiểm tra 15 phút truy bài đầu giờNếu cả tuần chuẩn bị đầy đủ bài tập và để sẵn trước mặt bàn trước khi lớp phó học tập đến kiểm tra đồng thời nghiêm túc đi kiểm tra bài và giúp đỡ các thành viên .Nếu cả tuần chuẩn bị đầy đủ bài tập và để sẵn trước mặt bàn rồi đi kiểm tra bài của các thành viên.Nếu cả tuần thiếu ít bài tập nhưng vẫn cố gắng đi kiểm tra bài các bạn.Nếu cả tuần thiếu nhiều bài tập.Về lao động vệ sinhNếu cả tuần có mặt đúng giờ, chỉ đạo và tự giác làm những công việc của tổ được phân công. Nếu còn thời gian rỗi,Nếu cả tuần Có mặt đúng giờ, chỉ đạo và tự giác làm những công việc của tổ được phân công.Nếu cả tuần Có mặt đúng giờ nhưng không chỉ đạo được các thành viên.Nếu trong tuần một số lần Có mặt muộn khoảng 10 phút, không chỉ đạo, không

15

có thể giúp đỡ các tổ khác lao động vệ sinh.tự giác làm vệ sinh hoặc không làm vệ sinh.Về sổ sao đỏNếu cả tuần không bị ghi ở sổ sao đỏ lần nào trong tuần.Nếu trong tuần một vài lần Bị lóp trưởng hoặc sao đỏ nhắc nhở trong giờ truy bài nhưng không bì trừ điểm ở sổ sao đỏ.Nếu trong tuần Bị sao đỏ ghi và trừ lớp 1 điểm.Bị sao đỏ ghi và trừ lớp 2 điểm trở lên.Về Sổ đầu bàiNếu cả tuẩn không bị ghi phạt nhưng phải được điểm tốt trong sổ đầu bài.Nếu trong tuần không có tên trong sổ đầu bài.Nếu trong tuần Vừa bị ghi phạt vừa có điểm tốt trong sổ đầu bài.Nếu trong tuần vừa Bị ghi phạt vừa không có điểm tốt trong sổ đầu bài.BẢNG THEO DÕI LỚP TRƢỞNG CÁC TỔ TRƢỞNG VÀ TỰ THEO DÕI BẢN THÂN TRONG TUÀN……… Về ý thức tự giác ở nhà (hệKiểm tra 15 phút truy bàiLao động vệ sinh (hệ sốSổ Sao đỏ (hệSổ đầu bài (hệTổng điểmXT

16

số 1) (hệ số 2) 3) số 4) số 5)TT TỔ 1TT TỔ 2TT TỔ 3TT TỔ 4LỚP TRƢỞNGLỚP PHÓ HỌC TẬP

Sổ theo dõi của các tổ trưởng
Trong sổ theo dõi này, không theo dõi chéo giữa các tổ mà Tổ trưởng trực
tiếp theo dõi thành viên của tổ mình luôn: Theo dõi cũng dựa vào những nội dung:
Ý thức tự giác ở nhà, giờ truy bài 15 phút, sổ sao đổ, sổ đầu bài. Mỗi tuần xếp loại
1 lần
Tùy theo đặc điểm của từng lớp, từng môi trường mà đưa ra tiêu chí cũng
như các nội dung theo dõi sao cho phù hợp.

Sổ theo dõi của Tổ trƣởng lớp 8A2 – Trƣờng THCS Nghĩa Hƣng Năm học 2019 – 2020 BẢNG THEO DÕI CÁC THÀNH VIÊN TRONG TỔ……….Lớp … PHỤ TRÁCH: TỔ TRƢỞNG………………………………………………. CÁCH TÍNH ĐIỂM Điểm1 2 3 4

17

Nội dungVề ý thức tự học ở nhàNếu phụ huynh đánh dấu vào ô “rất tốt” .Nếu phụ huynh đánh dấu vào ô “tốt” .Nếu phụ hunh đánh dấu vào ô “Khá ”.Nếu phụ huynh đánh dấu vào ô “cần phải cố gắng rất nhiều” hoặc không nộp giấy đánh giá của phụ huynh.Về kiểm tra 15 phút truy bài đầu giờNếu trong tuần chuẩn bị đầy đủ bài tập và để sẵn trước mặt bàn trước khi tổ trưởng đến kiểm tra đồng thời tự giác học một nội dung kiến thức nào đó hoặc 1 vài lần giúp đỡ bạn ngồi cạnh mình học bài.Nếu chuẩn bị đầy đủ bài tập và để sẵn trước mặt bàn.Nếu thiếu ít bài tập nhưng cố gắng hỏi bạn để làm luôn trong giờ truy bài.Nếu thiếu nhiều bài tập.Về lao động vệ sinhcó mặt đúng giờ, tự giác làm những công việc củaCó mặt đúng giờ, tự giác làm những công việc củaCó mặt đúng giờ nhưng để tổ trưởng dục nhiều lần mớiCó mặt muộn khoảng 10 phút,

18

tổ được phân công. Nếu còn thời gian rỗi, có thể giúp đỡ các tổ khác lao động vệ sinh khi còn thời gian.tổ được phân công.làm. không tự giác làm vệ sinh hoặc không làm vệ sinh.Về sổ sao đỏkhông bị ghi ở sổ sao đỏ lần nào trong tuần.Bị tổ trưởng hoặc sao đỏ nhắc nhở trong giờ truy bài nhưng không bị trừ điểm ở sổ sao đỏ.Bị sao đỏ ghi và trừ lớp 1 điểm.Bị sao đỏ ghi và trừ lớp 2 điểm trở lên.Về Sổ đầu bàikhông bị ghi phạt nhưng phải được điểm tốt trong sổ đầu bài.không có tên trong sổ đầu bài.Vừa bị ghi phạt vừa có điểm tốt trong sổ đầu bài.Bị ghi phạt và không có điểm tốt trong sổ đầu bài.THEO DÕI THEO TUẦN BẢNG THEO DÕI CÁC THÀNH VIÊN TRONG TUÀN………TỔ …

19

Nội dung HỌ VÀ TÊNÝ thức tự học ở nhà (hệ số 1)Kiểm tra 15 phút truy bài (hệ số 2)Lao động vệ sinh (hệ số 3)Sổ Sao đỏ (hệ số 4)Sổ đầu bài (hệ số 5)Tổng điểmXT

Sổ theo dõi của Lớp phó văn nghệ
Lớp phó văn nghệ là người trực tiếp chỉ đạo hoạt động ngoại khóa, trải
nghiệm theo sự hướng dẫn của giáo viên Tổng phụ trách đội, giáo viên chủ nhiệm.
Các hoạt động nhằm hướng tới rèn kỹ năng sống cho các em học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm hội ý và thông qua những hoạt động chính trong một
năm học mà lớp sẽ thực hiện để Lớp phó văn nghệ lên kế hoạch cụ thể.
Trong các hoạt động trải nghiệm hay ngoại khóa rất cần có sự tham gia hỗ
trợ của các bậc phụ huynh. Các bậc phụ huynh có thể đến tham gia trực tiếp hay
ủng hộ về vật chất cũng như tinh thần cũng được.
Về tổ chức sinh nhật tùy theo điều kiện của mỗi lớp, chúng ta có thể tổ chức
hàng tháng, theo quý hay theo đợt sao cho phù hợp.

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN Hiệu trưởng chỉ đạo công tác tự đánh giá kđclgd để nâng cao chất lượng giáo dục tại đơn vị trường thcs

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến
I. 1 Cơ sở lí luận:
Trong sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, giáo dục giữ một vị
trí quan trọng trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp
phần xây dựng một nền kinh tế tri thức. Tuy nhiên, giáo dục ở các cấp học và trình độ
đào tạo đang phải đối mặt với những khó khăn và thách thức mới, nhất là tình trạng
chất lượng giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn
hiện nay. Thực hiện Luật Giáo dục 2005 sửa đổi và Nghị định số 75/2006/NĐ-CP
ngày 02/08/2006 của Chính phủ quy định chi tiết về hướng dẫn thi hành một số điều
của Luật Giáo dục; Bộ Giáo dục-Đào tạo (GD-ĐT) đang triển khai đổi mới mục tiêu,
nội dung, phương pháp giáo dục, tiếp tục đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, tăng
cường cơ sở vật chất, đẩy mạnh công tác đánh giá kiểm định chất lượng giáo dục
(KĐCLGD) ở các cấp học và trình độ đào tạo nhằm nhanh chóng tạo bước chuyển
biến lớn về chất lượng giáo dục để góp phần thực thắng lợi Nghị quyết Hội nghị lần
thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29-NQ/TW) về Đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại
hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc
tế.
Phát triển nguồn nhân lực là yêu cầu vừa cấp bách vừa lâu dài, cần được thực hiện
một cách bài bản, có tầm chiến lược, theo tinh thần xã hội hóa, huy động đông đảo các lực
lượng xã hội tham gia, với nhiều giải pháp khác nhau, đáp ứng được những yêu cầu phát
triển và hội nhập.
Nhu cầu học tập của người dân tăng lên, giáo dục chất lượng là nhu cầu cấp thiết, do
sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại
hóa, do sự mở rộng thị trường và hội nhập sâu hơn kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.
Nhân dân sẽ cần đến những hình thức học tập đa dạng và phải được trang bị kiến thức, kỹ
năng để có những cơ hội thực hiện được phương thức học tập suốt đời. Với yêu cầu đó,
nguồn lực con người càng trở nên có ý nghĩa cực kì quan trọng, quyết định sự thành
công của công cuộc phát triển đất nước. Trường THCS có vai trò, nhiệm vụ quan trọng
trong việc chuyển tiếp các em học sinh tiếp tục học lên THPT, Đại học trở thành
những sinh viên, hoặc đi học nghề làm công nhân, người lao động có chất lượng, góp
phần xây dựng một thế hệ người lao động mới cho địa phương, đất nước, đáp ứng yêu
cầu phát triển kinh tế – xã hội trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế. Với sứ mệnh
vẻ vang xã hội giao phó, đòi hỏi trường THCS phải có chiến lược phát triển đúng
hướng, hợp quy luật, xu thế phát triển của địa phương, đất nước và xứng tầm yêu cầu
mới của thời đại.
Xu thế toàn cầu hóa đang lôi cuốn nhiều nước tham gia, vừa tạo ra những cơ hội và
điều kiện phát triển, vừa đặt ra trước các quốc gia những thách thức lớn. Việc gia nhập
AFTA và WTO với nhiều thể chế chặt chẽ buộc phải đào tạo nguồn nhân lực có chất
lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắc khe của thị trường lao động. Để thực hiện
tốt trọng trách của mình, mỗi đơn vị trường học, từng giáo viên cần phải tham gia quy
trình tự đánh giá (KĐCLGD), qua đó đánh giá được một cách đầy đủ về năng lực giáo
dục của đơn vị và là cơ sở để xây dựng chiến lược phát triển ở những giai đoạn tiếp
theo.
I.2. Cơ sở thực tiễn:
Kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục phổ thông nhằm xác định mức độ đáp ứng
mục tiêu giáo dục trong từng giai đoạn của cơ sở giáo dục phổ thông nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục; thông báo công khai với các cơ quan quản lý nhà nước và xã hội
về thực trạng chất lượng giáo dục; để cơ quan chức năng đánh giá và công nhận cơ sở
giáo dục phổ thông đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục.
Được Đảng và Nhà nước quan tâm, ngành Giáo dục và Đào tạo nước ta trong
nhiều năm trở lại đây đã không ngừng phát triển lớn mạnh cả về quy mô, số lượng và
chất lượng. Giáo dục và Đào tạo đã góp một phần không nhỏ trong chiến lược con
người, từng bước đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao công cuộc xây dựng và phát
triển đất nước. Nằm trong hệ thống giáo dục phổ thông trường THCS Trực Thái trong
những năm qua từng bước nâng cao chất lượng giáo dục, nhất là từ khi Sở Giáo dục và
Đào tạo Nam Định triển khai công tác tự đánh giá (KĐCLGD) đến nay. Để đáp ứng
được yêu cầu của đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục là cần phải triển khai công
tác thu thập thông tin về chất lượng dạy- học của nhà trường, trên cơ sở đó có các biện
pháp cải tiến và nâng cao chất lượng giáo dục.Vì vậy, tự đánh giá (KĐCLGD) của nhà
trường hiện nay là công việc hết sức quan trọng mà trong đó vai trò chỉ đạo của Hiệu
trưởng để thực hiện tốt việc tự đánh giá (KĐCLGD). Chính vì thế, bản thân chọn đề
tài sáng kiến kinh nghiệm “Hiệu trưởng chỉ đạo công tác tự đánh giá (KĐCLGD) để
nâng cao chất lượng giáo dục tại đơn vị Trường THCS Trực Thái”.
II. Mô tả giải pháp kĩ thuật
II.1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến
Nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường là một yêu cầu bức bách của xã
hội trong giai đoạn hiện nay ở nước ta. Việc Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định các đơn
vị trường học từ Phổ thông đến Đại học phải thực hiện tự đánh giá (KĐCLGD) càng
cho thấy tính cấp thiết của vấn đề chất lượng giáo dục. Sự khẳng định quyết tâm của
Nhà nước ta trong việc không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào
tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho đất nước, phục vụ cho phát triển bền
vững và hội nhập quốc tế.
Để thực hiện được sứ mệnh của mình trong việc đổi mới phương thức tổ chức và
phát triển quy mô, chất lượng giáo dục hiện nay, trường THCS vừa phải thực hiện
nhiệm vụ giáo dục học sinh có chất lượng vừa phải định hướng nghề nghiệp để các em
học tiếp THPT hay bước vào các trường dạy nghề… Do đó, chúng ta cần huy động tối
đa nguồn lực sẵn có của đơn vị, đó là: tất cả những yếu tố và phương tiện mà hệ thống
có quyền chi phối, điều khiển, sử dụng để thực hiện mục tiêu. Đối với hệ thống kinh tế
– xã hội, có thể chia nguồn lực ra các bộ phận khác nhau như: nguồn nhân lực(con
người), nguồn tài lực(nguồn tài chính) và nguồn vật lực (nguồn cơ sở vật chất) và
thông tin”. Nguồn lực của trường THCS là tập hợp các yếu tố mà nhà trường sử dụng
để thực hiện mục tiêu của mình bao gồm nguồn nhân lực, nguồn tài chính, nguồn lực
vật chất và nguồn lực thông tin. Trong đó, nhân lực là nhân tố chủ đạo có vai trò quyết
định việc nâng cao chất lượng giáo dục, các thành tố khác là những điều kiện hỗ trợ
không thể thiếu được, tạo cho quá trình giáo dục đạt chất lượng và hiệu quả.
Huy động nguồn lực cần đảm bảo các nguyên tắc sau: Tuân thủ pháp luật và thông
lệ xã hội (văn bản pháp luật hiện hành); phát huy tập trung dân chủ; kết hợp hài hòa
các lợi ích (tập thể, cá nhân, hiện tại, tương lai); hiệu lực thi hành phải đi đôi với hiệu
quả và tiết kiệm; Có tổng kết đánh giá và không ngừng hoàn thiện chính mình.
Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học là những cách làm, cách giải quyết từng
vấn đề cụ thể một cách biện chứng trong công tác chỉ đạo, phù hợp với tình hình điều
kiện thực tế của nhà trường và được tập thể giáo viên, các đoàn thể, tổ chức xã hội
hưởng ứng tích cực; với mục đích nâng cao chất lượng giáo dục. Nâng cao chất lượng
dạy và học là nhiệm vụ tiên quyết của những người làm công tác giáo dục học trong
các nhà trường. Tương lai của đất nước ta đang trông chờ vào những chủ nhân mới
đầy năng động, sáng tạo và lòng nhiệt quyết mà hàng ngày các thầy cô giáo đang dày
công chăm chút vun đắp. Để thực hiện tốt điều đó nhà trường phải có đủ nội lực, đoàn
kết, quyết tâm và tham gia thực hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD) đúng quy trình.
Để thực hiện có hiệu quả đề tài “Hiệu trưởng chỉ đạo công tác tự đánh giá
(KĐCLGD) để nâng cao chất lượng giáo dục tại đơn vị Trường THCS Trực Thái” nhất
thiết phải căn cứ vào các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các hướng dẫn về thực
hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD) của Sở Giáo dục và Đào tạo Nam Định và các
văn bản có liên quan, cụ thể là:
Căn cứ Thông tư 18/2018/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về kiểm định chất lượng giáo dục
và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường trung học;
Căn cứ các văn bản hướng dẫn chi tiết, rõ ràng của Sở GD&ĐT Nam Định, của
Phòng GD&ĐT Trực Ninh làm cho việc thực hiên công tác tự đánh giá (KĐCLGD)
được thuận tiện, nhanh chóng và độ tin cậy chính xác cao.
II.2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
1. Nhiệm vụ nghiên cứu:
2. Phƣơng pháp nghiên cứu:
2.1. Cở sở lý luận và thực tiễn có tính định hƣớng cho việc nghiên cứu, tìm
giải pháp của đề tài :
Trước tình hình thực tế của nhà trường, trước các đòi hỏi bức bách phải nâng cao
hơn nữa chất lượng giáo dục nhằm đáp ứng được những yêu cầu ngày càng cao trong
quá trình đổi mới và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đề tài vận dụng các văn bản về
công tác tự đánh giá (KĐCLGD) kết hợp với thực tiễn giáo dục ở địa phương làm thay
đổi nhận thức về giáo dục; đó là: công tác giáo dục là của mọi người, mọi nhà và toàn
xã hội, chứ không của riêng thầy, cô giáo, của nhà trường. Chất lượng giáo dục của
nhà trường luôn được công khai và giám sát của phụ huynh, của toàn xã hội.
Đề tài nghiên cứu nhằm đưa ra các giải pháp thực hiện có hiệu quả trong công tác
chỉ đạo của Hiệu trưởng trong vai trò Chủ tịch Hội đồng tự đánh giá (KĐCLGD) của
đơn vị trường THCS Trực Thái, giúp cho toàn thể hội đồng sư phạm nhà trường, các
đoàn thể, phụ huynh và học sinh có cái nhìn đầy đủ, đúng đắn về công tác tự đánh giá
(KĐCLGD) và tùy theo điều kiện, nhiệm vụ của từng đối tượng tham gia công tác tự
đánh giá (KĐCLGD), góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của đơn vị.
2.2. Các biện pháp tiến hành, thời gian tạo ra giải pháp:
Các biện pháp tiến hành thực hiện đề tài:
– Đánh giá hiện trạng về chất lượng giáo dục, qua đó thấy được những điểm mạnh
để phát huy và những điểm yếu để khắc phục.
– Trên cơ sở điểm mạnh và điểm yếu phát hiện được so với các tiêu chuẩn đề ra, từ
đó định ra kế hoạch thực hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD).
– Tăng cường nhận thức của đội ngũ nhà giáo, phụ huynh, học sinh và toàn xã hội,
sự cần thiết của giáo dục và chất lượng giáo dục.
– Thực hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD) theo đúng quy trình, qua đó nâng cao
chất lượng và quy mô giáo dục từ năm học 2019 -2020 cũng như cho các năm học tiếp
theo.
Đề tài nhằm huy động các nguồn lực phục vụ công tác cải tiến, nâng cao chất
lượng giáo dục nhà trường. Xác định các nguồn nhân lực, vật lực, tài lực cần huy
động.
Chỉ rõ từng hoạt động đánh giá chất lượng giáo dục của trường và thời gian cần
được cung cấp và khoảng thời gian cần thiết để triển khai công tác tự đánh giá
(KĐCLGD). Qua đó công khai chất lượng giáo dục của đơn vị và để giải trình với cơ
quan chức năng, xã hội về thực trạng chất lượng giáo dục của nhà trường. Qua đó để
cơ quan chức năng, xã hội đánh giá và công nhận trường đạt tiêu chuẩn chất lượng
giáo dục. Từng bước xây dựng “thương hiệu” về chất lượng cho nhà trường.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài:
– Phạm vi tự đánh giá theo bộ tiêu chuẩn Quy định về tiêu chuẩn đánh giá chất lượng
giáo dục và quy trình, chu kỳ kiểm định chất lượng giáo dục cơ sở giáo dục phổ thông,
cơ sở giáo dục thường xuyên (Ban hành kèm theo Thông tư 18/2018/TT-BGDĐT ngày
22 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về
kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường trung
học)
– Đối tượng của đề tài : Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và chất lượng
giáo dục từ năm học 2010-2011 cho đến hết năm học 2019-2020 của trường THCS
Trực Thái, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định.
4. Nội dung nghiên cứu:
4.1. Thực trạng về công tác tự đánh giá (KĐCLGD) ở đơn vị Trường THCS
Trực Thái:
4.1.1. Thực trạng chung:
Công tác tự đánh giá (KĐCLGD) được đội ngũ nhà giáo và đặc biệt là Ban giám
hiệu nhà trường tích cực chỉ đạo thực hiện, nguồn lực con người phục vụ cho nhu cầu
phát triển giáo dục dần được đáp úng. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và công
tác xã hội hóa giáo dục ngày càng được quan tâm, phát triển sâu rộng. Đồng thời, sự
phát triển của khoa học, công nghệ thông tin có những tác động tích cực, tạo sự
chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của đội ngũ nhà giáo, các đoàn
thể, phụ huynh và tất cả học sinh.
4.1.2. Những thuận lợi và khó khăn thách thức:
Khi nghiên cứu thực trạng của đơn vị để xây dựng, triển khai thực hiện đề tài
“Hiệu trưởng chỉ đạo công tác tự đánh giá (KĐCLGD) để nâng cao chất lượng giáo
dục tại đơn vị Trường THCS Trực Thái”, bản thân tôi cũng như các đồng nghiệp
nhận thấy trong quá trình thực hiện công tác giáo dục ở đơn vị trường THCS Trực
Thái có những thuận lợi và khó khăn thách thức chủ yếu là:
Thuận lợi:
– Trong quá trình nhà trường tự đánh giá, nhà trường luôn được Phòng Giáo dục-
Đào tạo Trực Ninh thường xuyên kiểm tra và tiến hành rút kinh nghiệm trong quá trình
thực hiện. Trường THCS Trực Thái đã hoàn thành KĐCLGD và được UBND tỉnh, Sở
GD&ĐT Nam Định đánh giá đạt cấp độ 3 năm 2011 và tháng 5 năm 2019.
– Được sự đồng thuận cao của Hội đồng giáo viên, Ban đại diện cha mẹ học sinh
trường và chính quyền địa phương về công tác này.
– Các thành viên trong Hội đồng tự đánh giá kiểm định chất lượng làm việc với tinh
thần trách nhiệm cao và tranh thủ làm việc đúng thời gian biểu đã ban hành.
– Hồ sơ quản lý, lưu trữ trong trường từng năm có kiểm tra và sắp xếp khá ngăn nắp
nên rất dễ tìm và thu thập để làm minh chứng.
– Cán bộ quản lí nhà trường có soạn thảo và ban hành tương đối đầy đủ các loại
văn bản để chỉ đạo, điều hành hoạt động công tác KĐCL trong nhà trường.
– Chất lượng giáo dục từng bước được ổn định củng cố và không ngừng được nâng
cao về mọi mặt trong những năm gần đây; Cơ sở vật chất nhà trường, trang thiết bị dạy
học được đầu tư , đáp ứng tốt hơn yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục ở nhà trường,
phù hợp với yêu cầu giảng dạy và học tập.
– Ban giám hiệu nhà trường có tầm nhìn chiến lược; đủ năng lực tập hợp các nguồn
lực xã hội trong điều kiện có thể để nâng cao chất lượng giáo dục. Đặc biệt Hiệu
trưởng đã có kinh nghiệm thực tế trong việc chỉ đạo về công tác tự đánh giá
(KĐCLGD) – Hội đồng sư phạm và các đoàn thể nhà trường đoàn kết một lòng, đang
nổ lực thi đua thực hiện phong trào “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, với
những hiệu quả thiết thực, nhằm hướng tới sự phát triển toàn diện của mỗi người học
đức – trí – thể – mỹ.
– Công tác xã hội hóa giáo dục ở địa phương đã được chú trọng, bước đầu huy
động được nguồn lực của nhân dân, tạo được sự đồng thuận cao đối với sự nghiệp giáo
dục và công tác xã hội hóa giáo dục.
Nhìn nhận, đánh giá của xã hội đối với đội ngũ nhà giáo được nâng lên, đời sống
của giáo viên ngày càng được cải thiện, tạo được môi trường thuận lợi để duy trì và
phát triển đội ngũ.
Những khó khăn thách thức:
– Nền kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp và hoa màu nhưng năng suất thấp,
tiềm lực kinh tế của địa phương còn hạn chế.
– Trình độ dân trí không đồng đều, nhận thức về việc học tập của một bộ phận
người dân chưa cao.
– Nhiều phụ huynh học sinh chưa nắm rõ quan điểm giáo dục hiện nay, thái độ hợp
tác với nhà trường, với con em chưa rõ ràng, chưa thống nhất với quan điểm giáo dục
chung; cho rằng chất lượng giáo dục là nhiệm vụ của thầy cô giáo, của nhà trường.
– Văn bản chỉ đạo, chi phí cho công tác tự đánh giá kiểm định chất lượng giáo dục
chưa được ban hành song song với văn bản chỉ đạo thực hiện công tác tự đánh giá
kiểm định chất lượng nên không đáp ứng được chi phí hoạt động cho Hội đồng tự
đánh giá kiểm định chất lượng giáo dục của nhà trường.
4.2. Quy trình thực hiện công tác Tự đánh giá (KĐCLGD).
Trường THCS Trực Thái thực hiện công tác Tự đánh giá (KĐCLGD) theo đúng
trình tự quy định, đó là:
1- Thành lập Hội đồng tự đánh giá.
2- Xác định mục đích phạm vi tự đánh giá.
3- Xây dựng kế hoạch tự đánh giá.
4- Thu thập, xử lí và phân tích các thông tin, minh chứng.
5- Đánh giá mức độ đạt được theo từng tiêu chí.
6- Viết báo cáo tự đánh giá.
7- Công bố báo cáo tự đánh giá (KĐCLGD) để phụ huynh học sinh và toàn xã
hội giám sát.
Song việc giải quyết bài toán về huy động học sinh đến trường, duy trì sĩ số học
sinh và nâng cao chất lượng giáo dục không đơn thuần chỉ là sự cố gắng, mà phải tìm
ra những nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan, những thuận lợi cũng như những
thách thức nội tại và các tác nhân ảnh hưởng đến giáo dục.
4.3. Các biện pháp, giải pháp đơn vị đã tiến hành thực hiện công tác tự đánh giá
(KĐCLGD), nâng cao chất lượng giáo dục.
Để thực hiện công tác Tự đánh giá (KĐCLGD) đạt hiệu quả, cần bám sát 05 tiêu
chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường THCS, đó là:
– Tổ chức và quản lý nhà trường.
– Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh.
– Tài chính và cơ sở vật chất.
– Quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
– Hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục.
Thông qua đó chúng ta đánh giá những điểm mạnh, những điểm yếu để làm công
tác tham mưu cho chủ tịch hội đồng tự đánh giá (KĐCLGD) tiến hành các bước theo
đúng quy trình để thực hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD).
4.3.1. Xây dựng đội ngũ vững mạnh.
Trong quá trình xây dựng đội ngũ, Hội đồng tự đánh giá (KĐCLGD) phải tuân thủ
đúng theo các văn bản chỉ đạo, các chế độ chính sách của ngành Giáo dục – Đào tạo,
của Đảng và Nhà nước; đồng thời phải huy động được sức mạnh tổng hòa về nội và
ngoại lực để phát triển.
Hiệu trưởng – Chủ tịch Hội đồng công tác tự đánh giá (KĐCLGD) phải tự học tập,
rèn luyện để có đủ trình độ, năng lực, nắm được định hướng phát triển chung của
ngành và đặc thù riêng của đơn vị, địa phương.
Các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục phải có căn cứ, tính khoa học, bảo
đảm tính khả thi khi thực hiện, tránh tuỳ tiện, áp đặt.
Cần lắng nghe ý kiến của tập thể hội đồng sư phạm và các nguồn dư luận xã hội để
giải quyết kịp thời những thắc mắc, mâu thuẫn, tạo nên sự hoà hợp thống nhất trong
việc phát triển đồng bộ nguồn lực và chất lượng giáo dục.
Tăng cường công tác bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ lý luận chính trị, năng
lực chuyên môn, năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ nhà giáo.
Tổng kết, đánh giá và khen thưởng kịp thời những tập thể và cá nhân có thành tích
trong quá trình thực hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD).
4.3.2. Bồi dưỡng nâng cao phẩm chất đạo đức, nhận thức và chất lượng chuyên
môn:
Thường xuyên bồi dưỡng về đạo đức, nâng cao nhận thức tư tưởng chính trị cho
đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong đơn vị luôn được lên hàng đầu và
không thể thiếu được trong một đơn vị trường học. Sự nghiệp giáo dục và đào tạo
đang đứng trước những đòi hỏi bức bách của sự phát triển xã hội; đội ngũ những người
làm công tác giáo dục phải có đầy đủ các năng lực định hướng những đòi hỏi chính
đáng đó.
Luôn tìm tòi đổi mới các hình thức tổ chức mới và hiệu quả trong quá trình hoạt
động sư phạm, nhằm tăng hưng phấn cho đội ngũ, tránh sự nhàm chán.
Giáo viên cần vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học để kết quả học tập của
học sinh được nâng cao. Chú trọng dạy học theo nhóm đối tượng, quan tâm đồng đều
các đối tượng học sinh.
Tăng cường hoạt động dự giờ thăm lớp, trao đổi chuyên môn, công tác chủ nhiệm
và các hoạt động giáo dục trong nhà trường. Tích cực sáng tạo trong việc làm và sử
dụng đồ dùng dạy học, sưu tầm tài liệu bộ môn. Động viên khuyến khích, đặt ra yêu
cầu mới và sáng tạo không ngừng.
4.3.3. Xây dựng môi trường học tập tích cực cho học sinh:
Để tiếp tục học tập lên bậc học cao hơn và hòa nhập với xã hội hiện đại, trường
THCS Trực Thái luôn chú trọng đến giáo dục toàn diện cho học sinh, giúp cho các em
có đủ năng lực trí tuệ nội sinh để thức thích ứng với môi trường học tập và lao động
sau này. Muốn vậy, chúng ta phải xây dựng cho các em học sinh nhận thức đúng đắn
đó là: Mỗi học sinh phải lấy sự học hỏi làm lẽ sống của mình; từ những nhân tố tức
cực đó chúng ta dần dần hình thành ý thức học tập, nâng cao chất lượng. Để đạt được
điều đó mỗi thầy cô giáo cần có lòng nhiệt huyết và là tấm gương học tập, sáng tạo;
qua đó truyền niềm say mê học tập, học tập có chất lượng và học tập suốt đời.
Nâng cao chất lượng giáo dục là qui luật của sự phát triển, là vấn đề chung của thời
đại, do đó chúng ta những người làm công tác giáo dục phải có nhiệm vụ trang bị cho
các em có đủ kiến thức, kỹ năng cần thiết để tham gia và tự khẳng định mình.
4.3.4. Thực hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD) đã đem lại cho đơn vị, cho mỗi
cán bộ, giáo viên, công nhân viên nhiều cơ hội phát triển và được tham gia đầy đủ
các quy trình nâng cao chất lượng dạy và học, đó là:
Quyền tự chủ: tham gia vào quá trình giáo dục, sử dụng tài chính giành cho giáo
dục và đóng góp cho giáo dục;
Nâng cao tỷ trọng (số người theo học): Phát triển phù hợp với yêu cầu của địa
phương;
Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học được trang bị ngày một hoàn thiện và có chất
lượng hơn;
Nhà trường tham gia vào quá trình giáo dục một cách năng động và tự chịu trách
nhiệm về chất lượng;
Tăng cường năng lực cạnh tranh, tạo “thương hiệu chất lượng” cho nhà trường (xây
dựng văn hoá chất lượng, không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập, quản
lý và sử dụng tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, các nguồn lực hỗ trợ
giáo dục).
Kiểm định chất lượng: Nâng cao trách nhiệm của nhà trường do có quá trình tự
nhìn nhận lại công việc của mình so với tiêu chuẩn chất lượng ban hành. Quá trình tự
đánh giá theo tiêu chuẩn kiểm định làm cho nhà trường xem xét lại một cách toàn diện
hiện trạng các hoạt động của trường mình (hoặc lớp, môn mình đang tiến hành đào
tạo), phân tích các điểm mạnh và điểm yếu trong mọi hoạt động của mình dựa trên các
tiêu chuẩn kiểm định chất lượng đề ra và cũng là mục tiêu về chất lượng mà nhà
trường mong đạt được. Khi đó, kiểm định chất lượng là “sự thể chế hoá được phát
triển đầy đủ nhất về tính chịu trách nhiệm” đối với công luận.
Từ đó, giá trị của chất lượng được khẳng định, thương hiệu của nhà trường được
nâng lên, kéo theo sự quan tâm của phụ huynh, học sinh và toàn xã hội; làm cho các
giá trị đầu tư cho giáo dục được đền đáp và công tác xã hội hóa giáo dục được nâng
lên một bước mới.
4.3.5. Kết quả tự đánh giá (KĐCLGD) góp phần định hướng các hoạt động của
xã hội , đó là:
– Định hướng lựa chọn đầu tư của người học – của phụ huynh đối với cơ sở giáo
dục có chất lượng, phù hợp với khả năng của mình;
– Định hướng lựa chọn đầu tư của nhà nước để đào tạo nguồn nhân lực theo những
ngành nghề cần thiết cho sự phát triển trong tương lai;
– Với sự công khai hóa các tiêu chuẩn kiểm định cũng có nghĩa là công khai hóa
tiêu chuẩn chất lượng của đào tạo, nhà trường sẽ thấy rõ được mục tiêu mà mình cần
phải đạt tới và nhu cầu của xã hội;
– Bằng việc tự đánh giá mức độ thực hiện của nhà trường so với các tiêu chuẩn
kiểm định nhà trường sẽ thấy được một cách tương đối toàn diện thực trạng chất lượng
đào tạo của mình để có thể chủ động đưa ra những biện pháp hữu ích cho việc cải
thiện chất lượng của trường một cách nhanh và bền vững;
– Khi thực hiện công tác tự đánh giá (KĐCLGD) nhà trường cần được tham gia
một khâu hết sức quan trọng trong quy trình đó là đánh giá ngoài. Mục đích của khâu
này là các chuyên gia đại diện cho cơ quan kiểm định xem xét trực tiếp, so sánh với
các tiêu chuẩn của cơ quan kiểm định. Từ đó đưa ra những kết luận xác nhận, và góp ý
cho nhà trường những thiếu sót cần khắc phục;
– Kiểm định chất lượng sẽ giúp nhà trường, người quản lý và người dạy không
ngừng nâng cao và hoàn thiện năng lực của mình .
4.3.6. Tự đánh giá (KĐCLGD) góp phần nâng cao trách nhiệm xã hội của nhà
trường:
Khâu cuối cùng của qui trình tự đánh giá (KĐCLGD) là ghi nhận và công bố công
khai kết quả kiểm định đó. Việc làm này có ý nghĩa trên nhiều mặt:
* Về phía xã hội:
– Đó là sự đảm bảo trước xã hội về chất lượng “sản phẩm” của từng giáo viên và
của nhà trường tạo ra.
– Xác nhận chất lượng và hiệu quả đào tạo của nhà trường.
– Là cơ sở cho việc chuyển tiếp cho người học tham gia các bậc học cao hơn ở các
trường THPT hoặc các trường dạy nghề…
– Thông qua quá trình kiểm định, các trường luôn chủ động và có ý thức trong việc
không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo của mình, nâng cao hiệu quả của đầu tư cho
giáo dục.
* Đối với người học:
– Yên tâm vì nhu cầu học tập đã được đáp ứng một cách tốt nhất.
– Giúp cho người học có đủ tri thức, các kỹ năng cần thiết, sự tự tin để học lên các
bậc học cao hơn.
– Là tiền đề giúp cho người học bước vào đời sống lao động sau này..
* Đối với nhà trường:
– Giúp nhà trường định hướng trong việc cải thiện chất lượng đào tạo của mình
thông qua chiến lược phát triển trung, dài hạn và kế hoạch cụ thể từng năm học.
– Nhà trường có điều kiện đánh giá lại mình một cách toàn diện và đầy đủ thông
qua việc xây dựng báo cáo tự đánh giá (KĐCLGD).
– Giúp nhà trường có những chuẩn để củng cố, tránh những đánh giá thiếu độ chính
xác về chất lượng của nhà trường .
– Khẳng định uy tín của nhà trường trước xã hội và công luận.
Với ý nghĩa, tầm quan trọng như vậy hoạt động tự đánh giá (KĐCLGD) thường
mang tính nghề nghiệp và tính xã hội rất cao.
4.3.7. Các bước tiến hành Tự đánh giá (KĐCLGD):
Để đánh giá công tác kiểm định chất lượng của nhà trường nhất thiết phải theo các
bước cơ bản sau:
– Tự đánh giá theo bộ tiêu chuẩn thống nhất.
– Đánh giá ngoài đối với tự đánh giá của nhà trường.
– Công nhận và công khai kết quả kiểm định của công tác tự đánh giá và đánh giá
ngoài.
Sản phẩm cuối cùng một bản báo cáo đầy đủ, đúng thực chất về những mặt nhà
trường đã làm tốt, những việc còn hạn chế cần khắc phục và kế hoạch phát huy điểm
mạnh, khắc phục các điểm còn tồn tại giúp cho nhà trường liên tục cải tiến chất lượng
trong thời gian tới.
Những cái đạt được lớn hơn là đào tạo được lớp lớp thế hệ trẻ có đạo đức, có tri
thức và tinh thần tự tôn dân tộc, sẵn sàng phục vụ quê hương, tổ quốc. Qua đó vai trò
của giáo dục- giáo dục có chất lượng, tiếp tục được khẳng định và được đón nhận, tôn
vinh.
III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại:
Trong quá trình triển khai tự đánh giá, đối chiếu tiêu chuẩn do Bộ GD&ĐT ban
hành, Nhà trường rút ra những ưu điểm sau: Trường có nền nếp, kỷ cương tốt, luôn là
một trong những điểm sáng của phong trào giáo dục xã Trực Thái và huyện Trực
Ninh. Công tác chỉ đạo, quản lý làm việc khoa học, có hiệu quả. Hoạt động tập thể có
nền nếp. Phong trào thi đua trong giáo viên, học sinh diễn ra sôi nổi. Công tác mũi
nhọn bồi dưỡng học sinh giỏi đạt được nhiều thành tích cao. Chất lượng học sinh đại
trà đã có nhiều cố gắng. Nhà trường đã có nhiều giáo viên dạy giỏi cấp huyện, tỉnh. Số
lượng giáo viên đạt trên chuẩn đạt tỷ lệ khá, chất lượng đồng đều, đảm bảo được yêu
cầu của giáo dục trong thời kỳ mới. Hệ thống hồ sơ, sổ sách, tài liệu của nhà trường
được lưu trữ tương đối đầy đủ. Hàng năm đều hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học, thực
hiện tốt các cuộc vận động và các phong trào thi đua, hoàn thành các chỉ tiêu đề ra với
chất lượng cao. Nhà trường có nhiều năm đạt danh hiệu : Tập thể lao động tiên tiến
xuất sắc. Song trường cũng phải cố gắng nhiều hơn nữa trong việc đổi mới phương
pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học để kết quả ngày càng tốt hơn.
Trên cơ sở đó, nhà trường đề ra các biện pháp cụ thể để khắc phục hạn chế, đổi
mới phương pháp giảng dạy, phấn đấu tiếp tục giữ vững danh hiệu trường : Tập thể
Lao động tiên tiến xuất sắc để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp giáo dục, công cuộc
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Như vậy, công tác tự đánh giá (KĐCLGD) là một quá trình lâu dài, có tính hệ
thống nên việc thực hiện tránh việc nóng vội, áp đặt. Trước hết chúng ta cần phân tích
các số liệu thống kê về giáo dục của đơn vị trong thời gian qua; các tác nhân tác động,
chi phối kết quả đó. Trên cơ sở đạt được, ghi nhận sự cố gắng, những kết quả đã đạt
được, đồng thời đánh giá những khó khăn, thách thức phải giải quyết. Và từ đó chúng
ta định hướng mang tầm chiến lược cho sự phát triển của đơn vị trong thời gian tiếp
theo.

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN Áp dụng mô hình Kim tự tháp đảo ngược trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

1. Điều kiện, hoàn cảnh tạo ra sáng kiến
Chương trình giáo dục phổ thông mới chú trọng đến phát triển năng lực toàn
diện cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Trong các phương pháp dạy học thì học qua trải nghiệm là phương pháp
đem lại nhiều kết quả tối ưu và để lại lợi ích dài lâu nhất với đối tượng học.
Tuy nhiên, với mô hình trường học truyền thống chủ yếu tập trung vào đào
tạo lí thuyết trên lớp và thông qua thi cử trên giấy thì nội dung của chương trình
giáo dục phổ thông mới đặt ra những bài toán không nhỏ với người quản lí về nhân
lực, cơ sở vật chất, chương trình học…
Đứng trước thách thức chương trình cũ không còn phù hợp yêu cầu thực tế
nhưng chưa thể xoá bỏ ngay, chương trình mới sắp triển khai đáp ứng được nhiều
yêu cầu của xã hội thì lại chưa có đường đi cụ thể và kinh phí lớn. Làm thế nào để
vừa duy trì kết quả học tập như cũ mà vẫn triển khai được các hoạt động trải
nghiệm sáng tạo với nguồn lực rất hạn chế? Đây chính là động cơ để chúng tôi tìm
tòi một mô hình khả thi đảm bảo các yêu cầu đặt ra ở trên trong thời điểm giao thời
chuyển giao chương trình học.
2. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
Thực tế hoạt động trải nghiệm sáng tạo đã được áp dụng thực hiện ở cấp
THPT trong thời gian gần đây chủ yếu là thông qua các môn học và những hoạt
động tập thể ngoài giờ học chính khóa.
Trong chương trình môn học nhiều khi chưa phân công rõ ràng là ai sẽ là
người chịu trách nhiệm chính về các dự án học tập, HĐTN mà thường do các thầy
cô và tổ chuyên môn tích cực đổi mới sẽ đưa vào bài giảng hoặc cho HS đi trải
nghiệm theo bộ môn nhưng rất ít.
Trong những hoạt động tập thể thì ý tưởng tổ chức chủ yếu đưa từ trên
xuống. Điều đó tạo ra nhiều bất cập: như ý tưởng của ban giám hiệu hoặc giáo viên
nghèo nàn hoặc cạn dần theo thời gian, giáo viên phải kiêm nhiệm thêm những
chức năng không thuộc trong phạm vi chuyên môn thế mạnh của mình. Các ý
tưởng trên mạng internet rất nhiều tuy nhiên khó phù hợp với đặc thù của từng địa
phương. Các trường tư, trường quốc tế có nhiều hoạt động trải nghiệm phong phú
nhưng dựa trên thế mạnh cơ sở vật chất và nhân lực lớn. Do đó, khó có thể học hỏi
để áp dụng đại trà ở trường phổ thông trên cả nước. Quan sát cụ thể những hoạt
động các trường đang làm như: sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp thì chủ yếu là thầy
cô dành thời gian để giáo dục, nhắc nhở HS vi phạm hoặc biểu diễn văn nghệ hay
chơi đố vui có thưởng cùng một vài hoạt động nhưng chỉ những người được phân
công thực hiện còn đa số như người ngoài cuộc…Các hoạt động lớn như tổ chức
thể thao, đi tham quan, dã ngoại thì đa phần các trường ít tổ chức vì nó liên quan
đến kinh phí và quản lý học sinh, một số GV quan điểm đó là vui chơi, không giúp
HS phát triển kĩ năng, lo mất thời gian học của HS sẽ không đảm bảo được yêu cầu
của các kì thi… Người hướng dẫn chủ yếu là các thầy cô: Ban Giám hiệu chỉ đạo
Bí thư Đoàn trường, một số giáo viên chủ nhiệm (GVCN) lớp và giáo viên bộ môn
(GVBM) phối hợp thực hiện. Đi tham quan thì CMHS và GV lo cho HS hết, HS
chỉ đi chơi và chụp ảnh là chủ yếu, bài viết thu hoạch không đàu tư thời gian và
suy nghĩ nên ít chất lượng, thường copy trên mạng và copy của nhau …
Và điều quan trọng nhất là hoạt động đưa ra mất nhiều công sức thời gian,
tiền bạc, cơ sở vật chất phục vụ trải nghiệm nhưng lại hiệu quả không cao do
không đáp ứng đúng nhu cầu đa dạng của từng học sinh. Chương trình giáo dục
phổ thông mới hướng tới phát triển phẩm chất năng lực của từng học sinh. Vậy làm
thế nào để một hoạt động trải nghiệm có thể đáp ứng nhu cầu của mọi học sinh, và
thông qua đó học sinh có thể tìm thấy năng lực lõi của mình? Làm sao để tiết kiệm
nhất và có hiệu quả giáo dục cao nhất trong phạm vi nguồn lực của địa phương mà
tối đa hoá lợi ích cho người học? Với thách thức này, tất cả các giải pháp cũ đang
áp dụng trên cả nước không thể thoả mãn nên chúng tôi buộc phải tìm tòi một giải
pháp phù hợp với điều kiện tỉnh thuần nông mà vẫn hoàn thành mục tiêu giáo dục
tiên tiến như các nước phát triển đang hướng tới.
3. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến

Giải pháp áp dụng Mô hình “Kim tự tháp đảo ngược” vào tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo là giải pháp hoàn toàn mới trong giáo dục trên phạm vi cả nước trong bối cảnh chuyển giao chương trình giáo dục sẽ giúp ích nhiều trường tiết kiệm nguồn lực mà vẫn đảm bảo mục tiêu giáo dục.

3.1. Mô hình kim tự tháp đảo ngược là mô hình mới được áp dụng trong
kinh doanh
Mô hình kim tự tháp đảo ngược là mô hình rất mới ngay cả trong lĩnh vực
nó được áp dụng đầu tiên là lĩnh vực kinh doanh. Theo đó, nhân viên của doanh
nghiệp sẽ được đặt lên vị trí số 2, trên cả cổ đông – những ông chủ doanh nghiệp,
và chỉ sau khách hàng. Vậy mô hình này cụ thể là gì? Nó ưu việt ra sao và có phù
hợp với áp dụng vào giáo dục hay không? Câu trả lời là hoàn toàn được – minh
chứng bằng hiệu quả 3 năm thực tiễn áp dụng của tôi trong công tác quản lý đã
đem lại kết quả bất ngờ và là một giải pháp đột phá tôi muốn chia sẻ để lan toả
trong cả nước.
Trước khi tìm hiểu về mô hình kim tự tháp ngược, cùng xem lại mô hình
kim tự tháp (kiểu truyền thống).
Sự khác nhau căn bản giữa hai mô hình này là vai trò của quản lý – nhân
viên, ai là người hỗ trợ.
Mô hình quản lý truyền thống (theo hình kim tự tháp) được phân cấp theo
thứ tự từ cao xuống thấp. Quyền lực cao nhất và quyền ra quyết định tập trung trên
đỉnh kim tự tháp – vị trí dành cho lãnh đạo cao nhất. Các cấp bên dưới thừa hành
và chịu trách nhiệm thực thi những mệnh lệnh từ cấp trên.
Mô hình kim tự tháp ngược theo đó là một phép ẩn dụ, đảo ngược cách quản
lý truyền thống. Cụ thể, phần lớn nhất của kim tự tháp – các nhân viên, những
người gần gũi với khách hàng và quá trình sản xuất kinh doanh nhất, sẽ được đặt ở
khu vực cao nhất. Các quản lý cấp cao hơn xếp ở vị trí thấp hơn trên kim tự tháp
ngược này.
Trong mô hình này, nhân viên sẽ được trao quyền, được quyết định và tự do
hành động. Nhà quản lý sẽ hỗ trợ toàn nhóm, với vai trò cố vấn hay huấn luyện
viên. Về lý thuyết, mô hình này giúp cho tổ chức vận động nhanh hơn, linh hoạt và
hiệu quả hơn.
Khách hàng là trên hết, nhân viên là quan trọng nhất
Ông Kip Tindell, CEO Container Store, người rất thành công trong áp dụng
mô hình kim tự tháp ngược từng đúc rút: “Nếu nhân viên không hài lòng, khách
hàng không hài lòng thì sau đó cổ đông cũng sẽ không được hạnh phúc.”
Trong mô hình kim tự tháp ngược, nhân sự quan trọng nhất là nhân viên –
những chiến binh nơi tiền tiêu của thương trường. Họ là những người trực tiếp giao
dịch, chuyển tải các sản phẩm – dịch vụ, nâng cao hình ảnh thương hiệu doanh
nghiệp… với khách hàng. Họ là mấu chốt quyết định sự hài lòng và tạo dựng quan
hệ bền vững giữa khách hàng với doanh nghiệp. Tuy nhiên, đội ngũ nhân sự này
thường đông và có sự biến động rất lớn, dễ nghỉ việc, nhảy việc.
Thế Giới Di Động là một trong các doanh nghiệp rất thành công khi áp dụng
mô hình này, ông Tài chia sẻ nhân viên TGDĐ được đặt ở vị trí thứ hai, chỉ sau
khách hàng và cao hơn cả cổ đông – những ông chủ thực sự của doanh nghiệp, hay
đối tác, bạn hàng. Theo đó, nếu có mâu thuẫn lợi ích giữa nhân viên và các cổ
đông, hay đối tác, nhà cung cấp, Thế Giới Di Động sẽ ưu tiên bảo vệ quyền lợi cho
nhân viên, như cách họ giữ chính sách ESOP cao dù từng gây tranh cãi với cổ
đông.
Với số lượng lên đến hàng trăm cửa hàng, cùng tốc độ mở rộng chóng mặt
của TGDĐ trong những năm qua, nếu áp dụng quy trình ra lệnh – thừa hành theo
kiểu cũ lên toàn hệ thống sẽ rất mất thời gian và kém hiệu quả.
Mô hình kim tự tháp ngược sẽ cho phép hàng trăm cửa hàng trưởng ở
TGDĐ chủ động tự xử lý các vấn đề nảy sinh và đưa ra quyết định nhanh chóng để
việc bán hàng đạt hiệu suất cao nhất, thay vì chờ đợi quyết định từ một vài lãnh
đạo cấp cao. Quản lý cấp cao sẽ đóng vai trò hỗ trợ tối ưu cho toàn hệ thống vận
hành một cách hiệu quả nhất.
Không riêng gì TGDĐ, các doanh nghiệp bán lẻ, tiêu dùng hay các ngân
hàng thương mại ngày nay đều có tôn chỉ hoạt động “khách hàng là trên hết”. Do
đó, họ luôn tập trung xây dựng cơ cấu nhân sự theo hình kim tự tháp ngược, nghĩa
là, từ vị trí quản trị cấp cao cho đến đội ngũ chuyên viên đều thúc đẩy bán hàng sao
cho đạt hiệu suất cao nhất.
Chìa khóa thành công
Yếu tố quyết định thành công cho mô hình này là người lao động đòi hỏi
phải phát triển các kỹ năng mới, thay vì chỉ đơn giản là được hướng dẫn. Họ cần
thời gian trau dồi và được đào tạo để làm chủ các kỹ năng làm việc theo nhóm.
Ban đầu, một số nhân viên có thể miễn cưỡng hay hoài nghi. Các nhân viên trong
mô hình này cũng cần nắm được thông tin và được truyền thông đầy đủ, họ cần
hiểu rõ mục tiêu của tổ chức và vai trò của họ trong việc đạt được mục tiêu đó.
Một câu hỏi điển hình dành cho một nhân viên tuyến đầu trong mô hình Kim
tự tháp ngược là”Bạn cần gì ở tôi để có thể làm việc hiệu quả nhất ở vị trí đó”.
Khi đã nắm được mong muốn của nhân viên, nhà quản lý cần đảm bảo các nguồn
lực và học cách tin tưởng cấp dưới để họ có thể tự lực hoàn thành mục tiêu công
việc.
Ngoài ra, các nhà quản lý cần đảm bảo thống nhất việc trao quyền cho nhân
viên, cung cấp các nguồn lực cần thiết để họ phát triển kỹ năng, đặt niềm tin vào
họ và chỉ nên đảm nhận vai trò cố vấn hay huấn luyện viên.

Tiểu kết: Dựa trên lí thuyết và bài học kinh doanh trên chúng tôi áp dụng cho mô hình trường học, trong đó vai trò tương đương trong các bậc tháp là: Nhóm quản lí cấp cao = Ban giám hiệu Nhóm lãnh đạo và quản lí=Tổ bộ môn (tổ trưởng + giáo viên ) Nhóm nhân viên trực tiếp = Các leader học sinh Nhóm khách hàng và đối tác khác = Các học sinh khác/phụ huynh/chuyên gia/doanh nghiệp/người địa phương. Leader học sinh là người sáng lập các dự án/hoạt động trải nghiệm sáng tạo dựa trên nhu cầu trực tiếp từ học sinh trong trường, từ các doanh nghiệp, người địa phương. Họ tạo ra dự án và họ kết nối để thực hiện dự án. Học sinh leader được TRAO QUYỀN, TRAO TIỀN* VÀ TRAO CƠ CHẾ * Tiền được hiểu là các nguồn lực trong phạm vi có thể của trường.

Bảng so sánh sau đây sẽ làm rõ hơn những điểm MỚI của mô hình dạy học
đồng sáng tạo so với các mô hình được đề xuất trước đó:

Tiêu chí	Dạy học truyền	Dạy học lấy người
thống	học làm trung tâm	Giáo dục theo mô hình kim tự tháp đảo ngược
Người quyết	Giáo viên	Giáo viên	Giáo viên đề xuất – HS
định	nội	lựa chọn RA QUYẾT ĐỊNH
dung học
Giáo viên chủ động	Giáo viên tạo các	HS đề xuất kế hoạch
Kế	hoạch	làm theo giáo án để	nhiệm vụ để HS	chiếm lĩnh kiến thức kĩ
học tập	truyền đạt kiến	thực hiện chiếm lĩnh	năng
thức	kiến thức

Giáo viên giảng,	Giáo viên hướng	HS quyết định hình thức
Hình thức	HSghi chép	dẫn, hỗ trợ, HS thực	học tập và giảng dạy lại
học tập	hiện nhiệm vụ theo	kiến thức lĩnh hội
giáo án
Giáo viên là người	Giáo viên và HS	HS chịu trách nhiệm cao
duy nhất	cùng đánh giá	nhất, giáo viên, bạn cùng
Đánh giá	học, cộng đồng phản hồi
cho sản phẩm của học
sinh
Chi phí đào tạo	Nhu cầu và trình độ	Người học thể hiện vai trò
thấp thấp nhưng	của người học được	chủ động học theo nhu
Ảnh hưởng	người học thụ động	quan tâm nhưng	cầu và năng lực, giáo viên
phụ thuộc nhiều	giáo viên vẫn là	có quá trình học ngược để

3.2. Mô hình kim tự tháp đảo ngược có thể được áp dụng rộng rãi cho tất
cả các loại hình trường học (trường công, trường tư thục, trường quốc tế trên
phạm vi cả nước)
Khó khăn lớn nhất khi lặp lại các hoạt động trải nghiệm sáng tạo giữa các
trường trên cả nước là do sự chênh lệch về thu nhập/nguồn lực của từng trường,
đặc thù địa lý của mỗi địa phương khác nhau, trình độ, năng lực của mỗi trường
cũng chênh lệch. Một hoạt động trải nghiệm sáng tạo có thể rất thành công ở
trường quốc tế nhưng chưa chắc đã thành công tại trường miền núi. Một hoạt động
kinh phí thấp tạo ra hiệu quả giáo dục cao tại vùng nông thôn cũng chưa chắc có
hiệu quả với trường tư thục thành phố. Nguyên nhân căn bản là HIỆU QUẢ đến từ
MỨC ĐỘ PHÙ HỢP của hoạt động với đối tượng học sinh là NGƯỜI TRỰC
TIẾP THỤ HƯỞNG.
Vậy khi áp dụng mô hình kim tự tháp đảo ngược, học sinh chính là người
tạo ra hoạt động và đồng thời kết nối nguồn lực của họ để giải quyết vấn đề nhu
cầu cho chính họ. Họ được QUYỀN RA QUYẾT ĐỊNH nhiều hơn, được HỖ TRỢ
nhiều hơn thì khả năng đạt hiệu quả của hoạt động chắc chắn sẽ cao hơn là việc
nhà trường tự nghĩ ý tưởng, tự xin nguồn lực tạo hoạt động mà chưa chắc phù hợp
với học sinh.
Cách làm này kích hoạt sự linh động, tri thức bản địa của học sinh nên mọi
trường với mọi hoàn cảnh thu nhập khác nhau đều có thể áp dụng để tối đa hoá
nguồn lực sẵn có tại địa phương và trong trường học.
Trong bối cảnh chuẩn bị thực hiện CTGDPT để tiếp cận và chỉ đạo đúng
hướng, phân công đúng người đúng việc để tất cả cán bộ, GV phát huy được điểm
mạnh của mình trong công việc, ngoài việc CBQL chỉ đạo từ trên xuống còn rất
cần sự tham gia tích cực của CBGV từ việc xây dựng kế hoạch nhà trường đến việc
tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá các hoạt động trong nhà trường; trong thời đại
bùng nổ công nghệ thông tin và tri thức thì vai trò của người thầy không phải là
người quyết định cung cấp cho HS loại kiến thức, TN nào mà nên là người hướng
dẫn HS làm thế nào để chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng HS mong muốn có thì mô
hình kim tự tháp đảo ngược theo thời gian chắc chắn sẽ có ưu thế để áp dụng rộng
rãi trong nhà trường với điều kiện xây dựng kế hoạch, học tập dự án, TN.
3.3. Mô hình Kim tự tháp đảo ngược đã đem lại hiệu quả cả về mặt giáo
dục, kinh tế, xã hội
3.3.1. Về giáo dục

vào giáo viên	người có quyền	hiểu học viên hơn
quyết định

ĐỐI VỚI HỌC SINH: Mô hình Kim tự tháp đảo ngược đã làm sâu sắc hơn lí thuyết lấy người học, người trải nghiệm làm trung tâm bằng cách trao quyền chủ động đầy đủ hơn cho học sinh.

– Về mục tiêu dạy học, trải nghiệm: Hướng vào việc chuẩn bị cho HS sớm
thích ứng với đời sống xã hội, hòa nhập và phát triển cộng đồng, tôn trọng nhu cầu,
lợi ích, tiềm năng của người học…
– Về nội dung dạy học, trải nghiệm: Hệ thống kiến thức lí thuyết chưa đủ để
đáp ứng mục tiêu chuẩn bị cho cuộc sống. Cần chú trọng các kĩ năng thực hành
vận dụng các kiến thức lí thuyết, năng lực phát hiện và giải quyết những vấn đề
thực tiễn.
Dạy học, trải nghiệm không chỉ đơn giản là cung cấp tri thức mà còn phải
hướng dẫn hành động. Khả năng hành động là một yêu cầu được đặt ra không phải
đối từng cá nhân mà cả ở cấp độ cộng đồng địa phương và toàn xã hội. Chương
trình giảng dạy, trải nghiệm phải giúp cho từng cá nhân người học biết hành động
và tích cực tham gia vào các chương trình hành động của cộng đồng; “từ học làm
đến biết làm, muốn làm và cuối cùng muốn tồn tại phát triển như nhân cách một
con người lao động tự chủ, năng động và sáng tạo”.

ĐÔI VƠI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: Mô hình phát huy tính tích cực của học sinh, nâng cao khả năng hỗ trợ, truyền cảm hứng của giáo viên. Chuyển tự dạy học sang tự học

Về phương pháp dạy học, trải nghiệm: Coi trọng việc tổ chức cho HS hoạt
động thông qua đó HS vừa tự lực nắm các tri thức, kĩ năng mới, đồng thời được
rèn luyện về phương pháp tự học, được tập dượt phương pháp nghiên cứu.
– Về hình thức tổ chức dạy học, trải nghiệm: Linh hoạt, thường dùng bàn
ghế cá nhân, có thể bố trí thay đổi linh hoạt cho phù hợp với hoạt động học tập
trong tiết học, thậm chí theo yêu cầu sư phạm của từng phần trong tiết học. Nhiều
bài học được tiến hành trong phòng thí nghiệm, ngoài trời, tại Viện bảo tàng hay
cơ sở sản xuất…
– Về đánh giá: Giúp HS hiểu và tự giác chịu trách nhiệm về kết quả học tập
của mình, được tham gia tự đánh giá và tự đánh giá lẫn nhau về mức độ đạt các
mục tiêu của từng phần trong chương trình học tập, trải nghiệm chú trọng bổ
khuyết những mặt chưa đạt được so với mục tiêu

ĐỐI VỚI CÁC MỐI QUAN HỆ TRONG TRƯỜNG HỌC: Lợi ích của quan hệ hợp tác học tập của mô hình kim tự tháp đảo ngược giúp các mối quan hệ trong trường học trở nên hạnh phúc hơn

– Đối với giáo viên: GV – HS – bạn cùng nhóm làm việc cùng nhau vì mỗi
cá nhân và lợi ích chung; HS “dạy” cho HS là cách để hiểu hơn công việc của giáo
viên; Giao tiếp với GV với vai trò đồng cấp đã giúp cải thiện môi trường học tập,
TN theo nhiều cách; HS dễ dàng bộc lộ với GV điều mình mong muốn và cách
giúp họ học tốt hơn; GV và HS giúp đỡ lẫn nhau; HS được trao quyền chủ động
hoàn toàn giúp kích thích sự phấn khởi học tập, TN; Nâng cao hiệu quả quản lý lớp
học của GV; GV biết cách tiếp cận và hợp tác với HS; GV hiểu rõ điểm mạnh và
điểm yếu của cá nhân; GV không phải phỏng đoán những gì HS biết và hiểu. Đối
với HS: HS ý thức về mục đích học tập, TN; Hiểu cách học, cách làm; Biết được
tầm quan trọng của giao tiếp/đối thoại với GV Kết nối nhiều hơn với trường học;
Hiểu các phương pháp sư phạm; Tự nhận thức về cách hành vi học tập, TN ảnh
hưởng đến các HS khác trong lớp học
– Đối với mối quan hệ giữa GV và HS: Phá vỡ rào cản giữa HS và GV; Xây
dựng mối quan hệ và giao tiếp thuận lợi; Tăng sự tôn trọng của HS đối với GV có
năng lực; HS đánh giá cao nỗ lực của GV về mục đích chuyên môn và kỹ năng
mềm.
3.3.2. Về kinh tế, xã hội
Mô hình kim tự tháp đảo ngược giúp huy động xã hội hoá nguồn lực vào
trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo như nhà xưởng của doanh nghiệp địa phương,
các trang trại, các cánh đồng, kiến thức chuyên gia của phụ huynh học sinh. Nhờ
đó tiết kiệm một nguồn kinh phí rất lớn cho trường học trong khi lại các nguồn lực
hỗ trợ đều rất sẵn có trong dân và doanh nghiệp địa phương.
Về mặt xã hội, doanh nghiệp, người dân địa phương đồng thời là phụ huynh
hoặc người thân của học sinh là những người hiểu rõ nhất con em mình, ủng hộ các
em trải nghiệm sáng tạo cho thực nghiệp nên tạo mối liên kết tốt với trường học
giữa người học – người sử dụng lao động – người đào tạo.
Việc giải quyết bài toán CHI PHÍ THẤP – HIỆU QUẢ GIÁO DỤC CAO sẽ
giúp quá trình thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới nhanh chóng được
chuyển giao thành công mà không có đứt đoạn chất lượng.
3.4. Sử dụng mô hình kim tự tháp đảo ngược trong dạy học, TN
3.4.1. Với vai trò CBQL (PHT, HT): Chỉ đạo
– Xây dựng kế hoạch HĐGD của trường trong năm học của nhà trường
trong đó có kế hoạch cho HĐTN, HN (Căn cứ nguồn nhân lực: CSVC, đội ngũ
GV, Căn cứ nội dung chương trình khung của Bộ GD&ĐT, Căn cứ ý kiến phản
hồi, góp ý từ người học, CMHS) đảm bảo
Mục tiêu giáo dục của nhà trường: Mục tiêu giáo dục đáp ứng hoàn toàn
được yêu cầu SMART và thể hiện rõ đặc trưng riêng của nhà trường
Nội dung chương trình giáo dục nhà trường: Nội dung chương trình giáo
dục nhà trường phong phú, vận dụng sáng tạo tinh thần Chương trình giáo dục phổ
thông 2018 và thể hiện rõ nét đặc trưng riêng của nhà trường.
Kế hoạch tổng hợp của năm học: Thể hiện rõ ràng, đầy đủ tiến trình thực
hiện các nội dung chương trình giáo dục nhà trường theo thời gian cụ thể trong
năm học.
Tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục nhà trường: Phân công thực hiện và
phân cấp trong quản lý thực hiện kế hoạch giáo dục nhà trường cụ thể, rõ ràng, phù
hợp với bối cảnh nhà trường. Điểm khác biệt, tạo sự đột phá tạo động lực, trao
quyền đầy đủ để Trường trở thànhTrung tâm điều hành mang tính giáo dục được
vận hành tại tất cả các cán bộ, nhân viên (nhưng thực sự mới đang dừng ở mức độ
TTCM, các GV tích cực)
Tiến hành theo các bước
Bước 1: Các thành viên Ban xây dựng KHGD (BGH, TTCM, CTCĐ,
BTTN) làm việc cá nhân, nhóm. Phân tích bối cảnh và đưa ra định hướng xây dựng
kế hoạch giáo dục nhà trường. Kế hoạch phân tích rõ điểm mạnh, điểm yếu, thời
cơ, thách thức của nhà trường. Định hướng xây dựng kế hoạch phù hợp với bối
cảnh. Chủ động trao đổi, thống nhất với các bộ môn có liên quan trong việc xây
dựng các dự án học tập; trải nghiệm
Bước 2: Làm việc tập thể Ban xây dựng KHGD và chuyên gia (Trao đổi,
giải đáp và bàn giải pháp tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, Kết hợp làm việc cá
nhân, làm việc nhóm, hoàn thiện sản phẩm gửi thẩm định)
Bước 3: Thẩm định
Bước 4: Nghiên cứu kết quả thẩm định và điều chỉnh Kế hoạch
Bước 5: Làm việc toàn Ban biên soạn chốt các Kế hoạch
Bước 6: Trình cấp trên phê duyệt
BGH tạo điều kiện, cơ hội cho CB, GV; GV tạo điều kiện cho HS theo Quy
trình áp dụng mô hình
Bước 1: (BGH, GV)/(GV, HS) cùng thảo luận về những nội dung xây dựng
kế hoạch, học tập, TN. VD: GV sẽ hỏi HS về CLB họ muốn thực hiện để hình
thành một kĩ năng nào đó theo yêu cầu của bản thân (ví dụ kĩ năng thuyết trình, thủ
thư trong CLB sách), cho HS một vài lựa chọn liên quan (ví dụ thông qua các vị trí
trong CLB, hướng dẫn du lịch, thuyết trình hoặc tạo cẩm nang, vẽ. Cho phép HS
chọn một CLB yêu thích, lựa chọn hình thức thể hiện sẽ phát cho lớp/CLB và
quyết định không gian thực hiện bài tập trước lớp/CLB khi thực hiện.
Bước 2: GV/HS lựa chọn hình thức xây dựng kế hoạch/học tập, TN. Với chủ
đề/nội dung học tập, TN đã lựa chọn, GV/HS được quyền chọn một hình thức báo
cáo/học tập, TN phù hợp với khả năng, mong muốn của mình.
Bước 3: GV/HS lên kế hoạch thực hiện/học tập, TN: GV/HS được yêu cầu
viết kế hoạch/ kế hoạch học tập, TN nội dung đã chọn để tạo ra kế hoạch/ sản
phẩm học tập, TN tương ứng. Kế hoạch học tập này có sự tư vấn của BGH/giáo
viên để đảm bảo hiệu quả và tiến độ công việc/học tập, TN. Tuy nhiên, GV/HS chỉ
thực sự lên kế hoạch của mình khi sự tư vấn của BGH/GV là vừa đủ và vẫn đảm
bảo được việc GV/HS biết họ đang làm/học, TN cái gì, bằng cách nào, cần phải
làm gì, tại sao phải làm việc đó, làm ở đâu và khi nào cho công việc/nội dung học
tập, TN mà họ lựa chọn. (what, how, how well, why, where, and when to learn).
Điều này bao gồm GV/HS được thiết kế kế hoạch/chương trình giảng dạy, lập kế
hoạch cho ngày học, đồng sáng tạo thiết kế không gian học tập mới, hoặc các hoạt
động học tập xây dựng dựa trên kinh nghiệm, hiểu biết, ý tưởng và ý kiến của học
sinh.
Bước 4: GV/HS báo cáo/giảng dạy lại nội dung đã chuẩn bị cho xây dựng kế
hoạch/học tập,TN
GV/HS“báo cáo/dạy” lại cho BGH/GV và GV/HS khác nội dung mà mình
lĩnh hội được. Để việc trao đổi/tiết học được hiệu quả, GV/HS được đề nghị chuẩn
bị bài thuyết trình, tài liệu đã tích lũy được và phát trước tài liệu đọc cho người
tham gia/lớp nhằm tăng tính phản biện của người nghe.
Bước 5: BGH/GV – đồng nghiệp/bạn cùng học phản hồi đánh giá
Trong mô hình kim tự tháp đảo ngược, BGH&GV/ GV& HS cùng là người
đánh giá. Tuy nhiên, ngay cả tiêu chí đánh giá lẫn nhau như thế nào là một kết quả
tốt cũng được trao quyền thiết lập tiêu chí cho GV/HS, bằng chính cách nhìn nhận
của GV/HS. Quá trình giáo viên hướng dẫn GV/HS đánh giá lẫn nhau có thể thông
qua hướng dẫn các nhiệm

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa chuyển  mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm sáng tạo tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông mới tại trường THPT

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

Điều kiện, hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:
1. “Mục tiêu của giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện có
đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất năng lực
của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (Luật Giáo
dục – 2005). Việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại
khóa (HĐ GDNGLL, HĐNK) chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm sáng
tạo (HĐ TNST) tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông (CT GDPT) mới là rất cần
thiết phù hợp với mục tiêu giáo dục, nhằm góp phần đào tạo con người mới với đầy đủ
các mặt đức, trí, thể, mĩ để học sinh (HS) được phát triển toàn diện đáp ứng những yêu
cầu mới của xã hội.
2. Việc tổ chức các HĐ GDNGLL – HĐNK chuyển mạnh sáng hướng HĐ TNST
tiếp cận CT GDPT mới còn xuất phát từ yêu cầu của Bộ GD&ĐT, của Sở GD&ĐT
Nam Định, của trường THPT Ngô Quyền
Công văn số 3892/BGDĐT-GDTrH ngày 28/8/2019 Về việc hướng dẫn thực hiện
nhiệm vụ giáo dục trong năm học 2019-2020 nêu rõ: “Việc tổ chức các hoạt động tập
thể, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa chuyển mạnh sang
hướng hoạt động trải nghiệm; tăng cường tổ chức và quản lí các hoạt động giáo dục
kỹ năng sống; kỹ năng khởi nghiệp, tư duy thiết kế, tư duy quản lý tài chính cho học
sinh; khuyến khích học sinh tham gia các câu lạc bộ sở thích. Chỉ đạo việc tăng cường
công tác giáo dục kỹ năng sống, xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học giai đoạn
2018-2025 theo Quyết định số 1299/QĐ-TTg ngày 03/10/2018 của Thủ tướng Chính
phủ. Khuyến khích tổ chức, thu hút học sinh tham gia các hoạt động góp phần phát
triển năng lực học sinh như: Văn hóa – văn nghệ, thể dục – thể thao;… trên cơ sở tự
nguyện của nhà trường, cha mẹ học sinh và học sinh, phù hợp với đặc điểm tâm sinh
lý và nội dung học tập của học sinh trung học, phát huy sự chủ động và sáng tạo của
các địa phương, đơn vị; tăng cường tính giao lưu, hợp tác nhằm thúc đẩy học sinh
hứng thú học tập, rèn luyện kĩ năng sống, bổ sung hiểu biết về các giá trị văn hóa
truyền thống dân tộc và tinh hoa văn hóa thế giới. Không giao chỉ tiêu, không lấy
thành tích của các hoạt động giao lưu nói trên làm tiêu chí để xét thi đua đối với các
đơn vị có học sinh tham gia”.
Nội dung này này tiếp tục được Sở giáo dục và đào tạo Nam Định chỉ đạo thực
hiện trong Hướng dẫn tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp – Trải nghiệm
sáng tạo (Kèm theo công văn số 1106/SGDĐT – GDTrH ngày 06/9/2019 của Sở
2
GDĐT về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trong năm học 2019-2020): “Việc tổ
chức các hoạt động tập thể, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại
khóa chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm sáng tạo; tăng cường tổ chức và
quản lý các hoạt động giáo dục kỹ năng sống theo Thông tư số 04/2014/TT-BDĐT
ngày 28/02/2014 của Bộ GDĐT. Căn cứ vào khung phân phối chương trình, tùy điều
kiện cụ thể của địa phương và nhà trường, các đơn vị lựa chọn mỗi tháng thực hiện từ
1 đến 2 hoạt động, miễn là đảm bảo các chủ đề hoạt động. Thời lượng trong năm học:
18 tiết, trong hè: 6 tiết”. “Chương trình hoạt động trải nghiệm tập trung cao hơn vào
nội dung hoạt động giáo dục hướng nghiệp. Thông qua các chủ đề sinh hoạt tập thể,
hoạt động lao động sản xuất, câu lạc bộ hướng nghiệp và các hoạt động định hướng
nghề nghiệp khác, các học sinh được đánh giá và tự đánh giá về năng, sở, hứng thú
liên quan đến nghề nghiệp; có thể tự chọn cho mình ngành nghề phù hợp; được rèn
luyện phẩm chất và năng lực để thích ứng với nghề nghiệp tương lai”; “Các đơn vị có
thể tham khảo và lồng ghép một số nội dung trong chương trình GDPT mới dưới đây
vào kế hoạch TNST của nhà trường, đảm bảo phù hợp với chủ đề hoạt động”, cụ thể:
+ Hoạt động hướng vào bản thân: Hoạt động khám phá bản thân (tìm hiểu hình ảnh
về tính cách bản thân, tìm hiểu khả năng của bản thân); Hoạt động rèn luyện bản thân
(rèn luyện nề nếp, thói quen tự phục vụ và ý thức trách nhiệm trong cuộc sống, rèn
luyện các kỹ năng thích ứng với cuộc sống).
+ Hoạt động hướng đến xã hội: Hoạt động chăm sóc gia đình (Quan tâm, chăm sóc
người thân và các quan hệ trong gia đình, tham gia các công việc của gia đình); hoạt
động xây dựng nhà trường (xây dựng và phát triển quan hệ với bạn bè và thầy cô, cô
tham gia xây dựng và phát huy truyền thống của nhà trường và của tổ chức Đoàn,
đội); Hoạt động xây dựng cộng đồng (xây dựng và phát triển quan hệ với mọi người,
tham gia các hoạt động xã hội, hoạt động giáo dục truyền thống, giáo dục chính trị,
đạo đức, pháp luật).
+ Hoạt động hướng đến tự nhiên: Hoạt động tìm hiểu về bảo tồn cảnh quan thiên
nhiên (Khám phá vẻ đẹp, ý nghĩa của cảnh quan thiên nhiên, tham gia bảo tồn cảnh
quan thiên nhiên); hoạt động tìm hiểu và bảo vệ môi trường (tham gia bảo vệ môi
trường).
+ Hoạt động hướng nghiệp: Hoạt động tìm hiểu nghề nghiệp (tìm hiểu ý nghĩa, ba
đặc điểm và yêu cầu của nghề nghiệp, tìm hiểu yêu cầu về an toàn và sức khỏe nghề
nghiệp, tìm hiểu thị trường lao động); Hoạt động rèn luyện phẩm chất, năng lực phù
hợp với định hướng nghề nghiệp (tự đánh giá sự phù hợp của bản thân với định hướng
nghề nghiệp, rèn luyện phẩm chất và năng lực phù hợp với định hướng nghề nghiệp);
Hoạt động lựa chọn hướng nghề nghiệp và lập kế hoạch học tập theo định hướng nghề
3
nghiệp (tìm hiểu hệ thống trường trung cấp, cao đẳng, đại học và các cơ sở Giáo dục
nghề nghiệp khác của địa phương, trung ương; tham vấn ý kiến của thầy cô, người
thân và chuyên gia về định hướng nghề nghiệp; Lựa chọn cơ sở đào tạo trong tương
lai và lập kế hoạch học tập phù hợp với định hướng nghề nghiệp)
3. Việc tổ chức các HĐ GDNGLL – HĐNK chuyển mạnh sáng hướng HĐTNST
tiếp cận CT GDPT mới còn xuất phát từ chính người học và vì người học
Thông qua HĐ TNST, HS huy động tổng hợp kiến thức kỹ năng của các môn học
và lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn gia đình, nhà trường, xã hội;
tham gia các hoạt động phục vụ cộng đồng và hoạt động hướng nghiệp, dưới sự hướng
dẫn, tổ chức của giáo viên (GV), từ đó hình thành những phẩm chất chủ yếu (yêu
nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm) và năng lực chung (năng lực tự chủ
và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo)
Tổ chức các HĐ TNST cho HS giúp giáo dục kĩ năng sống (KNS), trang bị cho HS
những hiểu biết và kinh nghiệm thực tế để trải nghiệm trong đời sống; giáo dục cho
HS cách ứng phó với những thử thách như: tai nạn, điện giật, bị ngộ độc, động vật cắn,
bị xâm hại tình dục, phòng, chống các tệ nạn xã hội… và mục đích quan trọng nhất,
lâu dài đó là hình thành nhân cách cho học sinh, trong đó quan trọng nhất là giáo dục
tình thân ái và các ứng xử văn hóa.
4. Báo cáo sáng kiến “Đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải
nghiệm sáng tạo tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông mới tại trường THPT
Ngô Quyền, TP Nam Định” còn được chúng tôi lựa chọn còn xuất phát từ chính lòng
yêu nghề và sự say mê với hoạt động trải nghiệm. Thực hiện đề tài này chúng tôi thực
sự mong muốn được trao đổi với đồng nghiệp để được học hỏi và trau dồi về chuyên
môn, về công tác tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa, hoạt
động trải nghiệm sáng tạo, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.
II. Mô tả giải pháp:
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
1.1.Thực trạng nhận thức của giáo viên và học sinh về hoạt động trải nghiệm sáng
tạo (Xem Phiếu phỏng vấn số 01 – Phụ lục)
Qua kết quả khảo sát chúng tôi nhận thấy:
100% CBQL, GV và HS đánh giá đúng các hoạt động được coi là hoạt động
trải nghiệm trong chương trình hiện hành; nhận thức đúng về mục tiêu, vai trò của
HĐTNST; nhận thức được 3 yếu tố cơ bản cấu thành nên người thầy sáng tạo. Điều
này chứng tỏ 100% CBQL, GV và HS cho rằng HĐTNST là hoạt động không thể
thiếu được trong nhà trường THPT; CBQL triển khai và thực hiện khá đầy đủ tinh thần
4
chỉ đạo của Sở GD&ĐT về tổ chức các HĐTNST trong trường học; công tác kiểm tra
đánh giá có sự chỉ đạo thống nhất từ Ban giám hiệu tới các tổ nhóm chuyên môn và
toàn thể giáo viên trong nhà trường.
Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận GV, HS nhận thức chưa đầy đủ về 4 nhóm nội
dung HĐTNST cùng sự tập trung vào nhóm nội dung nào nhiều hơn theo từng cấp
học. Một bộ phận GV, HS nhận thức chưa đầy đủ về những lực lượng tham gia tổ chức
HĐTNST, những thiết bị cơ bản để thực hiện chương trình HĐTNST. Vẫn còn một số
GV chưa nhận thức đúng đắn về mức độ ảnh hưởng của HĐTNST đối với sự hình
thành, phát triển các phẩm chất và năng lực của HS. Một số GV chỉ chú tâm vào việc
truyền thụ các tri thức khoa học và bỏ qua hoàn toàn việc tổ chức HĐTNST. Một số
khác ngại khó nên không đầu tư tổ chức HĐTNST theo đúng kế hoạch mà chỉ thực
hiện đối phó khi BGH kiểm tra.
1.2 Thực trạng những hình thức tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động
ngoại khóa tại trường THPT Ngô Quyền, TP Nam Định
Để tìm hiểu thực trạng những hình thức tổ chức các HĐGDNGLL, HĐNK được tổ
chức trong trường THPT Ngô Quyền, TP Nam Định, tỉnh Nam Định; chúng tôi đã đặt
câu hỏi yêu cầu đối tượng được khảo sát đánh dấu vào phương án lựa chọn (Xem
Phiếu phỏng vấn số 02 – Phụ lục)
Qua kết quả khảo sát chúng tôi nhận thấy: Những hoạt động có tính khám phá
như những chuyến đi thực địa, tham quan, dã ngoại,… được tổ chức rất thường xuyên;
Những hình thức nhóm mang tính cống hiến (gồm các hoạt động tình nguyện, nhân
đạo, vì cộng đồng,…) được tổ chức thường xuyên; nhưng thỉnh thoảng mới tổ chức
những hoạt động mang tính thể nghiệm, giúp học sinh được trải nghiệm và thể nghiệm
mình qua các hoạt động giao lưu, đóng kịch, sân khấu hóa,… và rất ít ỏi tổ chức những
hoạt động có tính nghiên cứu và phân hóa, như những dự án, hoạt động nghiên cứu
khoa học; chưa bao giờ tổ chức các hoạt động câu lạc bộ có tính định hướng có tính
phân hóa. Điều đó cũng có nghĩa là hình thức và nội dung hoạt động chưa phong phú,
hấp dẫn nên hiệu quả chưa cao và chưa thu hút được sự tham gia của HS.
1.3. Thực trạng của việc tổ chức những loại hình hoạt động trải nghiệm sáng tạo tại
trường THPT Ngô Quyền, TP Nam Định
Để tìm hiểu thực trạng của việc tổ chức những loại hình HĐTNST trong nhà
trường chúng tôi đã đặt câu hỏi yêu cầu đối tượng được khảo sát trình bày ý kiến nhận
xét đánh giá của cá nhân (Xem Phiếu phỏng vấn số 03 – Phụ lục)
Kết quả thu được như sau:
Những loại hình HĐTN rất thường xuyên và thường xuyên tiến hành đó là sinh
hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục theo chủ đề. Loại hình HĐTN chưa sử
5
dụng đó là Hoạt động những câu lạc bộ.
Các hoạt động lớn như tổ chức văn nghệ, thể thao, đi tham quan, dã ngoại thì đều
có tổ chức nhưng chưa thực sự hoành tráng vì nó liên quan đến kinh phí và quản lý
HS. Việc sử dụng kinh phí, CSVC và phương tiện giảng dạy còn nhiều thiếu thốn;
kinh phí dành cho HĐ TNST rất ít ỏi.
Các phương pháp tổ chức HĐ TNST còn rất đơn điệu, nghèo nàn, mới chỉ tập
trung vào một số phương pháp: thảo luận nhóm, thực hành luyện tập, trò chơi…. – đây
là những phương pháp chủ yếu thực hiện bên trong khuôn viên nhà trường và ngay
trong các giờ học. Tuy nhiên, những phương pháp này nếu không được tổ chức linh
hoạt mà lặp đi lặp lại dễ gây nhàm chán, không thu hút được sự tham gia nhiệt tình của
học sinh, các em không còn hứng thú và mất đi sự sáng tạo cũng như vai trò chủ thể
của mình trong mỗi hoạt động.
Tiến hành khảo sát ý kiến của HS chúng tôi nhận thấy lí do phần lớn HS không
tham gia các hình thức giải quyết tình huống; dự án; giải quyết các nhiệm vụ thực tiễn
là do nhà trường rất ít tổ chức những hình thức hoạt động này. Một số HS còn e ngại,
hướng trọng tâm vào việc học các bộ môn văn hóa. Một số em không nhận được sự
đồng ý của gia đình nên không dám tham gia.
Khảo sát sâu hơn về thực trạng của việc tổ chức các tiết sinh hoạt dưới cờ và
sinh hoạt lớp (Xem Phiếu phỏng vấn số 04 – Phụ lục) chúng tôi nhận thấy các giờ
sinh hoạt dưới cờ (SHDC) và sinh hoạt lớp (SHL) chủ yếu thầy cô dành thời gian để
giáo dục HS vi phạm, nhắc nhở chung chung những lớp/cá nhân chưa hoàn thành các
nhiệm vụ được giao, thông báo kế hoạch của nhà trường một cách khô khan; thời gian
dành cho HS thực hiện các nội dung trải nghiệm, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể
dục, thể thao,…chưa nhiều; vì thế chưa tạo ra sân chơi bổ ích cho HS, thiếu sự đối
thoại giữa HS và nhà trường, HS chủ yếu là tiếp nhận thông tin một cách thụ động,
việc hình thành và phát triển các năng lực, phẩm chất cho HS theo Thông tư số
22/2016/TT-BGDĐT là rất hạn chế. Do đó, giờ SHDC và SHL trở thành một tiết học
nặng nề, nhàm chán, ít hứng thú đối với HS.
Đánh giá chung về thực trạng
Về cơ bản, HĐTN đã được áp dụng thực hiện ở cấp Trung học phổ thông nói
chung, trường THPT Ngô Quyền, TP Nam Định nói riêng trong thời gian gần đây
nhưng chủ yếu là thông qua các môn học, gắn liền với từng môn học, là một phần của
giáo dục môn học. (Minh chứng là từ năm học 2018-2019, trong công tác chỉ đạo,
BGH nhà trường yêu cầu rõ, mỗi năm, từng tổ chuyên môn ít nhất phải thực hiện một
chuyên đề về HĐ TNST ở mỗi khối; vì thế, các hoạt động trải nghiệm đang được triển
khai thiên về đặc trưng của từng môn học nhiều hơn).
6
Việc bồi dưỡng năng lực chuyên môn và năng lực tổ chức cho GV, HS chưa được
đầu tư; do đó kỹ năng tổ chức của GV bị hạn chế, HS ở trạng thái bị động, không có
cơ hội tự mình thiết kế, điều khiển hoạt động theo ý tưởng của cá nhân.
Sự phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường rất thấp; nhà trường
chưa phát huy được sức mạnh của PHHS, chưa mở rộng phạm vi hoạt động và giao
lưu với các lực lượng bên ngoài nhà trường.
Việc tổ chức các HĐ TNST chưa có chiều sâu đặc biệt là việc lồng ghép giáo dục
kĩ năng sống (KNS) thông qua HĐTN chưa đạt được hiệu quả mong muốn; kỹ năng
thực hành của một bộ phận HS trong các hoạt động thường ngày chưa tốt; một số GV
và một bộ phận HS còn lơ là, xem nhẹ vai trò của nội dung giáo dục này dẫn đến chưa
nhiệt tình, năng nổ trong việc phối hợp thực hiện; sự phối kết hợp của một số bậc
PHHS trong việc tổ chức các HĐ TNST, giáo dục KNS cho con em tại gia đình chưa
được quan tâm đúng mức ….vì thế cần phải tiếp tục tăng cường công tác giáo dục, chỉ
đạo để phát huy những mặt đã làm được và khắc phục những hạn chế trên.
* Nguyên nhân của hạn chế
– Nguyên nhân chủ quan
HĐGDNGLL, HĐNK có những thời điểm tổ chức thực hiện không thường
xuyên vì phải tập trung cho nhiệm vụ giảng dạy chuyên môn của GV. Nhận thức của
một số GV, HS, PHHS về vai trò của HĐTN chưa cao; một số GV và HS còn bị áp lực
về thi cử và chất lượng của các bộ môn văn hóa nên chưa đầu tư đúng mức và chưa tổ
chức các HĐTN cho hiệu quả.
HS phải tập trung học văn hóa, tiếp thu lượng kiến thức khá lớn ở các bộ môn
trong học chính khóa, học ôn luyện thi, chịu sức ép về điểm số trong kiểm tra, thi cử
còn khá nặng nề. Bởi vậy đã có không ít HS khi học THPT chỉ quan tâm đến học để
thi nên chỉ học các môn theo khối thi. Hiện tượng HS học lệch, học xa rời thực tiễn và
thiếu KNS đang tồn tại ở nhiều trường học, đặc biệt là các trường ở thành phố, trong
đó có THPT Ngô Quyền. Việc thay đổi nhận thức ở HS về HĐ GDNGLL, HĐTN phải
có sự tác động từ gia đình – nhà trường – xã hội; có như thế, HS mới thực sự là những
nhân tố luôn tích cực, năng động, thích được tham gia và thể hiện khả năng.
Đội ngũ cán bộ, GV được bồi dưỡng về công tác tổ chức, thực hiện HĐ
GDNGLL, HĐTN là GV các bộ môn kiêm nhiệm, mới chỉ được bồi dưỡng chuyên đề
nên kỹ năng tổ chức hoạt động còn hạn chế; bởi vậy lực lượng nòng cốt trong công
tác HĐGDNGLL, HĐTN còn mỏng, thiếu GV có năng khiếu tổ chức, am hiểu nhiều
lĩnh vực như: văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, hiểu biết xã hội,..
Sự phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường chưa chặt chẽ, chưa
phát huy được hết tiềm năng của các lực lượng giáo dục.
7
Hình thức hoạt động chưa phong phú, nội dung nghèo nàn, chưa phù hợp với
nguyện vọng nên chưa lôi cuốn, tạo sức hấp dẫn đối với HS.
Tổ chức quản lý chưa chặt chẽ, việc kiểm tra đánh giá chưa thường xuyên, công
tác tổng kết, rút kinh nghiệm chưa được quan tâm đúng mức.
Đầu tư kinh phí cho HĐ GDNGLL, HĐTN chưa nhiều, còn quá eo hẹp và chưa
kịp thời. Cơ sở vật chất, cảnh quan môi trường của các nhà trường tuy đã được đầu tư,
nâng cấp nhưng vẫn còn chưa đảm bảo theo yêu cầu; vì thế, việc tổ chức HĐ
GDNGLL, HĐNK theo hình thức tập trung và chuyên sâu rất khó khăn.
– Nguyên nhân khách quan:
HĐTN là một yếu tố quan trọng trong việc hình thành, phát triển các phẩm chất
và năng lực thực tiễn của HS, góp phần giáo dục toàn diện nhưng trên thực tế chưa
thực sự là một tiêu chuẩn quan trọng trong đánh giá thi đua. Việc đánh giá nhà trường,
đánh giá GV, HS chủ yếu căn cứ vào kết quả của hoạt động dạy – học nên nhà trường
chỉ quan tâm đến chất lượng dạy học mà ít quan tâm đến HĐTN. Chuẩn kiểm tra đánh
giá, khen thưởng cho hoạt động này chưa rõ ràng, chưa có tác dụng thúc đẩy hoạt động
đi vào chiều sâu. Thời gian của GV và HS dành cho hoạt động này chưa nhiều, dẫn
đến hình thức hoạt động chưa phong phú, nội dung chưa hấp dẫn. PHHS chưa quan
tâm đến HĐ TNST nên không tạo điều kiện để các em hoạt động mà chỉ ép các em học
các môn văn hóa.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến: “Đổi mới hình thức tổ chức các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa chuyển mạnh sang hướng
hoạt động trải nghiệm sáng tạo tiếp cận với chương trình giáo dục phổ thông mới
tại trường THPT Ngô Quyền, TP Nam Định”
Hiện tại, trường THPT Ngô Quyền nói riêng, các trường THPT trong cả nước
nói chung vẫn thực hiện chương trình giáo dục hiện hành; dù chưa triển khai chương
trình giáo dục phổ thông mới, nhưng đã tiếp cận những đổi mới chương trình giáo dục
phổ thông mới.
2.1. Giới thuyết chung về Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo
dục phổ thông mới của Việt Nam
2.1.1. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo có chức năng tương đương với hoạt động
ngoài giờ lên lớp hiện tại nhưng được đổi mới hoàn toàn về nội dung
Với CT hiện hành, có thể coi hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động tập thể,
hoạt động theo chủ điểm… và cả hoạt động Đoàn là hoạt động trải nghiệm.
Hoạt động giáo dục trong CT GDPT mới có tên gọi là hoạt động trải nghiệm
sáng tạo. HĐ TNST trong CT GDPT mới là hoạt động giáo dục, trong đó, dưới sự
hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, từng cá nhân HS được tham gia trực tiếp vào
8
các hoạt động thực tiễn khác nhau của đời sống gia đình, nhà trường cũng như ngoài
xã hội với tư cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, các
kỹ năng, tích luỹ kinh nghiệm riêng và phát huy tiềm năng sáng tạo của mỗi cá nhân.
TNST là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong kế hoạch giáo
dục cũng bố trí các hoạt động TNST riêng, hoạt động này mang tính tổng hợp của
nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng khác nhau.
HĐ TNST trong CT GDPT mới là hoạt động có tính mở, vừa kế thừa tất cả các
hoạt động giáo dục phù hợp, có hiệu quả của CT GDPT hiện hành, vừa bổ sung, đổi
mới nhiều hoạt động khác nhằm đáp ứng được mục tiêu và yêu cầu của CT
GDPT mới.
HĐ TNST được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12, bao gồm các nội dung bắt buộc
và nội dung tự chọn được thiết kế theo 2 giai đoạn: giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến lớp
9) và giáo dục định hướng nghề nghiệp (từ lớp 10 đến lớp 12). Trong CT mới, HĐ
TNST cùng với dạy học các môn làm thành 2 loại hoạt động giáo dục chính của các
nhà trường. Coi trọng và tăng cường HĐ TNST là một đổi mới căn bản của CT GDPT
mới. Mỗi HĐ TNST đều có yêu cầu vận dụng tổng hợp nhiều lĩnh vực kiến thức, kỹ
năng nên thường có tác động đến nhiều lĩnh vực giáo dục khác nhau, phụ thuộc chủ
yếu vào nội dung và hình thức của hoạt động. Hệ thống các môn học và HĐ TNST
được thiết kế theo định hướng bảo đảm cân đối nội dung các lĩnh vực giáo dục, phù
hợp với từng cấp học, lớp học; thống nhất giữa các lớp học/cấp học; tích hợp mạnh ở
các lớp dưới, phân hóa dần ở các lớp học trên, tương thích với các môn học ở nhiều
nước trên thế giới. Trong kế hoạch giáo dục mà ban soạn thảo chương trình xác định,
ngoại trừ lớp 10 trải nghiệm sáng tạo dự kiến 70 tiết/năm học, còn các lớp khác từ 1
đến 12 đều được phân bổ 105 tiết/năm học.
HĐ TNST sẽ tạo cơ hội cho HS huy động, tổng hợp kiến thức, kỹ năng của các
môn học, các lĩnh vực giáo dục khác nhau để có thể trải nghiệm thực tiễn trong nhà
trường, gia đình và xã hội; đồng thời giúp HS có cơ hội để tham gia các hoạt động
phục vụ cộng đồng và hoạt động hướng nghiệp. Đặc biệt tất cả các hoạt động này phải
dưới sự hướng dẫn, tổ chức của nhà giáo dục; qua đó hình thành những phẩm chất chủ
yếu, những năng lực chung đã được xác định tại CT GDPT tổng thể. Các năng lực và
phẩm chất chung này sẽ được thực hiện trong hoạt động trải nghiệm thông qua 3 mục
tiêu của hoạt động trải nghiệm. Hoạt động trải nghiệm sẽ được tổ chức cả ở trong và
ngoài lớp học, trong và ngoài nhà trường theo các quy mô: cá nhân, nhóm, lớp học,
khối lớp hoặc quy mô trường.
2.1.2. Phân loại hoạt động trải nghiệm và mục tiêu của từng loại hình đó
Có 4 nhóm nội dung HĐTN (gồm nhóm nội dung hoạt động phát triển cá nhân;
9
nhóm hoạt động lao động, nhóm hoạt động xã hội và phục vụ cộng đồng; nhóm hoạt
động giáo dục hướng nghiệp) nhằm thực hiện 3 mục tiêu cơ bản của HĐTN (năng lực
thích ứng với cuộc sống; năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động; năng lực định hướng
nghề nghiệp). Trong khi thực hiện 3 mục tiêu năng lực này thì HĐTNST phải thực
hiện luôn tất cả các mục tiêu về phẩm chất và năng lực của chương trình, tức là phẩm
chất và năng lực cốt lõi.
Tùy vào từng cấp học mà trọng số ở nhóm nội dung hoạt động nào nhiều hơn
nhưng cả 4 đều có mặt trong mỗi cấp học. Ví dụ nhóm nội dung hoạt động phát triển
cá nhân tập trung rất mạnh ở bậc tiểu học. Nhưng bậc THCS có thể nhẹ hơn và bắt đầu
tăng dần nhóm hoạt động xã hội và phục vụ cộng đồng. Đến bậc THPT thì các hoạt
động phát triển cá nhân, hoạt động xã hội và phục vụ cộng đồng tất nhiên vẫn tiếp tục,
nhưng đặc biệt đẩy mạnh hoạt động giáo dục hướng nghiệp.
4 nhóm nội dung này sẽ được triển khai thực hiện thông qua 4 loại hình HĐTN
trong nhà trường: sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục theo chủ đề,
hoạt động những câu lạc bộ. Với các hoạt động này, để GV có thể tổ chức cho HS một
cách đầy đủ thì các nhà trường nên tổ chức đầy đủ các đại diện của 4 nhóm này. Tất
nhiên trong 1 nhóm có nhiều hình thức và chúng ta không thể sử dụng tất cả các hình
thức nhưng nên dùng đầy đủ 4 nhóm tổ chức hoạt động và trong nhóm có thể tổ chức
1-2 loại hình thức hoạt động, như vậy để HS được hưởng đầy đủ ưu thế của từng nhóm
tổ chức hoạt động mang lại.
2.1.3. Những hình thức và phương pháp trải nghiệm cho các loại hình hoạt động đó
HĐTNST được tổ chức trong và ngoài lớp học, trong và ngoài trường học; theo
quy mô nhóm, lớp học, khối lớp hoặc quy mô trường; với 4 loại hình hoạt động chủ
yếu là Sinh hoạt dưới cờ, Sinh hoạt lớp, Hoạt động giáo dục theo chủ đề và Hoạt động
câu lạc bộ; với sự tham gia, phối hợp, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường như: giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên môn học, cán bộ tư vấn tâm
lí học đường, cán bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, cán bộ quản lí nhà
trường, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân trong xã hội.
HĐ TNST giúp hình thành và phát triển ở HS các năng lực tự chủ và tự học,
giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo được biểu hiện qua các năng lực đặc
thù: năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng
lực định hướng nghề nghiệp. Thứ nhất là những hình thức nhóm mang tính cống hiến
(gồm các hoạt động tình nguyện, nhân đạo, vì cộng đồng,…). Thứ hai là hoạt động có
tính khám phá như những chuyến đi thực địa, tham quan, dã ngoại,… Thứ ba là hoạt
động mang tính thể nghiệm, giúp học sinh được trải nghiệm và thể nghiệm mình luôn
qua các hoạt động giao lưu, đóng kịch, sân khấu hóa,… Thứ tư là những hoạt động có
10
tính nghiên cứu và phân hóa, như những dự án, hoạt động nghiên cứu khoa học rồi các
hoạt động câu lạc bộ có tính định hướng có tính phân hóa,…Như vậy, mỗi một hình
thức hoạt động sẽ đạt được mục tiêu riêng.
Đặc điểm của HĐ TNST của chương trình GDPT mới là hoạt động giáo dục do
nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp
cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và
huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học. HĐTN thiên về những hoạt
động tập thể ngoài giờ học chính khóa nhiều hơn và ở cấp Trung học phổ thông, người
hướng dẫn chủ yếu là các thầy cô thuộc ban chấp hành Đoàn trường và các giáo viên
chủ nhiệm lớp. Hình thức tổ chức HĐTN sẽ được thực hiện như sau: Hình thức có tính
khám phá (Thực địa – thực tế, Tham quan, Cắm trại, Trò chơi…); Hình thức có tính thể
nghiệm, tương tác (Diễn đàn, Giao lưu, Hội thảo, Sân khấu hoá…); Hình thức có tính
cống hiến (Thực hành lao động; Hoạt động tình nguyện, nhân
đạo…); Hình thức có tính nghiên cứu (Dự án và nghiên cứu khoa học, Hoạt động theo
nhóm sở thích)”.
2.1.4 Những thiết bị cơ bản để thực hiện chương trình Hoạt động trải nghiệm sáng
tạo
Đồ dùng để trình diễn, hướng dẫn: video clip về các nội dung giáo dục; phần
mềm về hướng nghiệp; dụng cụ lao động phù hợp với hoạt động lao động;
Đồ dùng để phục vụ hoạt động tập thể: loa đài, ampli; bộ lều trại;
Đồ dùng để thực hành: bộ tranh ảnh về quần áo, giày dép,… theo mùa, theo giới
tính, theo lứa tuổi của học sinh; bộ tranh ảnh về trang phục các dân tộc Việt Nam; bộ
tranh ảnh về trang phục các dân tộc trên thế giới; bộ tranh về các nghề, làng nghề
truyền thống; bộ tranh về các lễ hội; bảng trắc nghiệm nhân cách; dụng cụ lao động
phù hợp với hoạt động lao động;
Đồ dùng khác phù hợp với chủ đề hoạt động cụ thể.
2.1.5. Vai trò của người thầy trong trải nghiệm sáng tạo
Giáo dục không chỉ trong lớp học, nhưng trong hoạt động định hướng phát triển
sáng tạo, người thầy đóng vai trò quan trọng nhất, và đó phải là người thầy sáng tạo.
Có 3 yếu tố cơ bản cấu thành nên Người Thầy sáng tạo. Yếu tố đầu tiên và quan trọng
nhất: Thầy yêu thương trò. Yếu tố thứ 2: Thầy tận tâm mong mỏi trò học tốt, có tương
lai tốt, thậm chí tốt hơn mình. Yếu tố thứ 3: Thầy nắm chắc tri thức cơ bản để dạy và
có đam mê cập nhật tri thức mới, có khả năng mở rộng tri thức cơ bản ra những lĩnh
vực nằm ngoài phần mình dạy.Tức là Thầy cũng có đam mê học suốt đời và mở rộng
tri thức của bản thân, thì mới mong dạy trò đi theo đam mê học tập suốt đời được.
11
2.2 Một số biện pháp tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động
ngoại khóa chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm sáng tạo tiếp cận
chương trình giáo dục phổ thông mới
2.2.1 Biện pháp 1: Phổ biến, tuyên truyền sâu rộng trong nhà trường, cộng
đồng, phụ huynh về HĐTNST; tăng cường giao lưu, hợp tác với các tổ chức xã hội,
các cá nhân và doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, nhất là các cơ sở tại địa phương… để
tất cả cùng hiểu, đồng tình ủng hộ và cùng tham gia vào quá trình giáo dục
2.2.2 Biện pháp 2: Bồi dưỡng giáo viên, gồm các giáo viên chủ nhiệm, các giáo
viên bộ môn và các giáo viên thường xuyên thực hiện chương trình HĐ TNST để nhận
thức đúng về mục tiêu, tính chất, nội dung, cách thức tiến hành, kiểm tra – đánh giá
của hoạt động này trong CT GDPT mới
2.2.3 Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch HĐTNST phù hợp với tình hình của nhà
trường và đặc điểm của địa phương
2.2.4 Biện pháp 4: Hướng dẫn giáo viên tìm hiểu các đặc điểm, điều kiện về
nhân lực, kinh tế, văn hoá, xã hội, danh thắng, di tích… trên địa bàn để có thể khai
thác sử dụng hiệu quả nhất vào mục đích tổ chức Hoạt động TNST phù hợp với đặc
điểm tâm, sinh lý học sinh; góp phần gắn kế hoạch giáo dục nhà trường với việc phục
vụ các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương; Hướng dẫn học sinh tìm
hiểu các đặc điểm, điều kiện về nhân lực, kinh tế, văn hoá, xã hội, danh thắng, di
tích… trên địa bàn để có định hướng nghề nghiệp trong tương lai
2.2.5 Biện pháp 5: Khai thác hiệu quả các nguồn lực xã hội tổ chức hoạt động
trải nghiệm sáng tạo
Tuyên truyền cho PHHS nhà trường hiểu rõ tầm quan trọng của HĐ TNST từ
đó tranh thủ sự ủng hộ của PHHS, tận dụng những kinh nghiệm thực tiễn của cá nhân
phụ huynh và những người tham gia HĐ TNST để truyền thụ tới HS; gắn hoạt động
của nhà trường với hoạt động của cộng đồng xã hội để cùng hướng tới mục tiêu phát
triển toàn diện phẩm chất, năng lực người học..
2.2.6 Biện pháp 6: Chỉ đạo bổ sung cơ sở vật chất, điều kiện phục vụ trải
nghiệm
Xã hội hóa giáo dục, xây dựng các tủ sách lớp học theo hướng tăng cường các
đầu sách nuôi dưỡng tâm hồn học sinh, triển khai mỗi lớp một tivi thông minh phục vụ
cho công tác dạy và học, mỗi tổ chuyên môn một máy tính có kết nối mạng, một máy
in, một máy chiếu. Khuyến khích học sinh tham gia Câu lạc bộ Khoa học Vật lý –
Người phụ trách: Đ/c Vũ Đình Bài -Tổ Vật lý; Câu lạc bộ Hóa học vui (Người phụ
trách: Đ/c Nguyễn Thị Dung -Tổ Hóa học)
12
2.2.7 Biện pháp 7: Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động trải nghiệm sáng tạo
Nhằm hoàn thiện các biện pháp quản lý HĐTNST, chúng tôi tiến hành khảo sát
tính cần thiết và mức độ khả thi của 67biện pháp (Xem PHIẾU THĂM DÒ số 02,
PHIẾU THĂM DÒ số 03)
Kết quả thu được cho thấy, các biện pháp đề xuất nêu trên đều cần thiết. Tuy
nhiên, mức độ cần thiết của các biện pháp đề xuất là không đồng đều. Các biện pháp
1,2,3,7 được cho là rất cần thiết vì các biện pháp này giúp các nhà quản lý và GV nắm
rõ được nội dung, phương pháp và các hình thức tổ chức các hoạt động, qua đó họ có
thể triển khai tại đơn vị; trong khi đó biện pháp 5,6 chỉ là tương đối cần thiết.
Biểu đồ đánh giá mức độ khả thi các biện pháp tổ chức các HĐ TNST
Các biện pháp đưa ra đều được đánh giá là khả thi; trong đó biện pháp 2,7 được
cho là khả thi nhất.
Tuy nhiên vẫn có ý kiến đánh giá một số biện pháp tính khả thi chưa cao, ví dụ
như biện pháp 4,5,6. Điều đó đòi hỏi nhà trường cần phải làm thật tốt biện pháp 1, bởi
có nhận thức đúng mới dẫn tới hành động đúng; và khi các lực lượng gia đình, xã hội
chủ động tích cực trong việc phối kết hợp với nhà trường thì HĐ TNST sẽ đạt được
hiệu quả cao. Mặt khác nhà trường cũng cần xây dựng hệ thống tiêu chí, các công cụ
đánh giá và các thang đo phù hợp để đánh giá kết quả của HĐ TNST. Khi triển khai
thực hiện các biện pháp phải nghiêm túc, đồng bộ và triệt để, có như vậy mới nâng cao
được tính khả thi của các biện pháp.
2.3. Đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động
ngoại khóa chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm sáng tạo tiếp cận
chương trình giáo dục phổ thông mới
Chương trình Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ
thông mới là chương trình giáo dục bắt buộc có phân hoá và bao gồm các chương trình
như sau:
13
Chương trình trải nghiệm hoạt động sinh hoạt hành chính nhà trường (Bắt buộc)
Chương trình hoạt động trải nghiệm định hướng cá nhân (Bắt buộc)
Chương trình hoạt động trải nghiệm giáo dục tổng hợp (Tự chọn bắt buộc)
Chương trình hoạt động câu lạc bộ (Tự chọn phân hoá)
Để thực hiện mục tiêu đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp, hoạt động ngoại khóa chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm sáng
tạo tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông mới tại trường THPT Ngô Quyền, TP
Nam Định, đối với loại chương trình thứ nhất, chúng tôi đề xuất đổi mới giờ sinh
hoạt dưới cờ và sinh hoạt lớp; bởi hai giờ sinh hoạt này là không thể thiếu được
trong quản lý nhà trường và quản lý lớp học; đối với loại chương trình thứ hai,
chúng tôi đề xuất thành lập nhóm câu lạc bộ theo sở thích để phát huy được năng
lực, sở trường của HS
2.3.1. Đổi mới tiết Sinh hoạt dưới cờ và tiết Sinh hoạt lớp theo định hướng phát
triển năng lực học sinh
2.3.1.1. Đổi mới tiết Sinh hoạt dưới cờ theo định hướng phát triển năng lực học sinh
* Thời gian thực hiện mỗi tuần 1 tiết vào thứ hai hàng tuần với thời lượng 45
phút. Đối tượng tham gia bao gồm toàn bộ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học
sinh nhà trường. Quy mô tổ chức: toàn trường.
* Quy trình tổ chức tiết SHDC là quy trình phối hợp, đảm bảo tính logic giữa
hoạt động của giáo viên và học sinh. Quy trình này gồm 3 bước: Bước chuẩn bị, Bước
tiến hành, Bước đánh giá kết quả. Mỗi bước có nội dung hoạt động cụ thể cho đối
tượng tham gia vào tiết SHDC, giữa các bước có mối liên hệ mật thiết với nhau tạo
nên sự thống nhất trong việc tổ chức tiết SHDC sao cho mỗi tiết SHDC trở thành một
tiết học bổ ích.
* Về nội dung:
Nội dung 1: Chào cờ
Chào cờ đối với GV và HS là một hoạt động có ý nghĩa cao đẹp; đây là một
nghi thức trang trọng thể hiện lòng yêu nước, tự hào dân tộc và sự biết ơn đối với các
thế hệ cha anh đã hi sinh xương máu để đổi lấy độc lập, tự do cho Tổ quốc.
Lễ chào cờ của các em học sinh trong tiết SHDC

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề nghiệp cho học sinh trường THPT

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Giáo dục kỹ năng sống nói chung và hình thành kỹ năng tự nhận thức và định
hướng nghề nghiệp nói riêng đang là đòi hỏi của sự nghiệp đổi mới căn bản toàn diện
giáo dục, góp phần giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh trung học giai đoạn
2018 – 2025, đồng thời là nhu cầu cấp thiết đối với học sinh trung học phổ thông
(THPT). Đáp ứng nhu cầu đó, nội dung giáo dục kỹ năng sống đã được tích hợp trong
một số môn học và hoạt động giáo dục trong trường phổ thông; có nhiều đề tài đã nghiên
cứu về kỹ năng sống nhưng chủ yếu là nghiên cứu những vấn đề chung, những nhóm kỹ
năng lớn mà vẫn chưa có những nghiên cứu thực sự đầy đủ, đi sâu về từng nhóm kỹ năng
cụ thể như kỹ năng tự nhận thức, kỹ năng định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT.
Bước vào thế kỷ XXI, trong xu thế cuộc cách mạng khoa học công nghệ đang phát
triển như vũ bão với những bước tiến nhảy vọt đã tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của đời
sống xã hội của từng quốc gia và trên phạm vi toàn cầu trong đó có giáo dục đào tạo. Đổi
mới giáo dục trở thành một xu thế tất yếu mang tính chất toàn cầu.
Ở Việt Nam, để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn
nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đáp ứng yêu cầu hội
nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ thông đã và đang đổi mới
mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI, mà thực chất là cách tiếp cận kỹ năng
sống, đó là: Học để biết, Học để làm, Học để tự khẳng định mình và Học để cùng
chung sống.
Trong chương trình giáo dục phổ thông năm 2018đã cụ thể hóa mục tiêu giáo dục
phổ thông, trong đó có mục tiêu: giúp người học làm chủ kiến thức phổ thông; biết vận
dụng hiệu quả kiến thức vào đời sống và tự học suốt đời; có định hướng lựa chọn nghề
nghiệp phù hợp; Riêng đối với chương trình giáo dục trung học phổ thông giúp học sinh
tiếp tục phát triển những phẩm chất, năng lực cần thiết đối với người lao động, ý thức và
nhân cách công dân; khả năng tự học và ý thức học tập suốt đời; khả năng lựa chọn nghề
nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích, điều kiện và hoàn cảnh của bản thân để tiếp tục
học lên, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động; khả năng thích ứng với những
đổi thay trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp mới.
Nhằm thực hiện chủ trương trên, từ năm học 2017 – 2018, trường THPT Mỹ Lộc
đã và đang thực hiện đổi mới công tác hướng nghiệp cho học sinh trong các giờ dạy
chính khóa, trong các hoạt động trải nghiệm và hoạt động giáo dục kỹ năng sống. Những
hoạt động đó đã góp phần không nhỏ giúp học sinh tự nhận thức bản thân, từ đó tự định
hướng nghề nghiệp đúng đắn và hiệu quả.
Bản thân tôi từ khi trở thành nhà giáo, trong hầu hết các năm học tôi đều đảm
nhiệm công tác chủ nhiệm và thường chủ nhiệm liền một khóa học sinh. Tôi thường phải
giải đáp các thắc mắc của các bậc phụ huynh, các em học sinh về năng lực cũng như việc
2
lựa chọn ngành nghề cho tương lai. Đây là một câu hỏi lớn, để có thể trả lời một cách
chính xác không phải là điều dễ dàng. Đó cũng là điều mà một giáo viên chủ nhiệm như
tôi luôn luôn trăn trở suy ngẫm để tìm ra phương án phù hợp nhất. Trong năm học 2018 –
2019, tôi đã hướng dẫn hai em học sinh Nguyễn Thị Thu Hải và Nguyễn Minh Ánh đề
tài nghiên cứu khoa học “Đề xuất một số giải pháp nhằm hình thành kỹ năng tự nhận
thức góp phần định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT Mỹ Lộc”. Trong quá trình đó
tôi đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu trong giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh.
Từ các lý do trên, tôi mạnh dạn trình bày sáng kiến kinh nghiệm thuộc lĩnh vực
15/THPT (Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp) với đề tài:“Một số giải pháp giáo dục
kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT Mỹ
Lộc”với mong muốn được chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện các biện
pháp giáo dục kỹ năng tự nhận thức bản thân và định hướng đúng đắn nghề nghiệp cho
học sinh trung học phổ thông, tới bạn bè, đồng nghiệp.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
Việc hình thành kỹ năng tự nhận thức bản thân góp phần định hướng nghề nghiệp
cho học sinh phụ thuộc rất nhiều nhân tố giáo dục như nhà trường, cha mẹ học sinh và
bản thân học sinh.
Về phía nhà trường, thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Sở giáo dục và Đào
tạo Nam Định về giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT, trong các năm học gần đây,
trường THPT Mỹ Lộc đã có kế hoạch và triển khai công tác giáo dục kỹ năng sống. Việc
giáo dục kỹ năng sống được lồng ghép tích hợp trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp nhưng chủ yếu gắn với các chủ đề hàng tháng theo các ngày lễ lớn trong năm, qua
các giờ chào cờ, giờ sinh hoạt lớp, qua các môn học văn hóa có ưu thế về giáo dục kỹ
năng sống. Việc giáo dục kỹ còn hạn chế, chủ yếu nặng về kiến thức hàn lâm, thiếu tính
thực tiễn. Việc dành thời gian cho học sinh thực hành các kỹ năng sống còn ít, hiệu quả
của công tác giáo dục kỹ năng sống chưa cao.Đặc biệt đối với kỹ năng tự nhận thức qua
đó góp phần định hướng nghề nghiệp cho học sinh còn chưa được chú trọng quan tâm
đúng mức.
Về phía cha mẹ học sinh, hầu hết gia đình học sinh THPT Mỹ Lộc đều sinh sống ở
địa bàn nông thôn, đa số cha mẹ các bạn đều làm nông nghiệp kết hợp với làm thêm các
nghề phụ khác. Vì vậy thời gian quan tâm và hiểu được mức độ cần thiết phải giáo dục
kỹ năng sống cho các em là rất hạn chế. Nhiều bậc cha mẹ học sinh chưa hiểu rõ điểm
mạnh, điểm yếu của con mình, chưa kịp thời động viên khích lệ các con, chưa hướng dẫn
các con các biện pháp khắc phục điểm yếu. Đồng thời, các bậc phụ huynh thường không
đi sâu vào tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của các con nên thường áp đặt lối sống, cách
sống và chọn nghề, chọn trường cho con mình.
3
Về phía học sinh, đa số học sinh cả ba khối trường THPT Mỹ Lộc đều đã biết đến
quan điểm đầy đủ nhất về kỹ năng tự nhận thức bản thânnhưng để hiểu sâu sắc về vai trò
và làm cách nào có thể hình thành kỹ năng tự nhận thức thì rất nhiều học sinh tỏ ra lúng
túng. Hơn nữa phần lớn học sinh không hiểu rõ về vai trò của kỹ năng tự nhân thức bản
thân đối với việc định hướng nghề nghiệp.Hầu hết các em khi được hỏi về ngành nghề
mơ ước và ngành nghề phù hợp với bản thân và xu hướng xã hội, các em mới chỉ liệt kê
chung chung về từng nhóm ngành: doanh nhân, công an, quân đội, hoặc đơn giản là
Game. Nhiều học sinh lựa chọn trường và ngành nghề phụ thuộc vào các bạn trong lớp
lựa chọn gì, hay bố mẹ định hướng như thế nào. Có học sinh chỉ cần trường, khoa ngành
có “hot” không mà không cần biết năng lực và nhu cầu nguyện vọng của mình đến đâu.
Đặc biệt do áp lực về học hành, về thi cử, áp lực phải đỗ đại học nên nhiều em chỉ
chú tâm vào việc học mà không chịu tham gia các hoạt động tập thể, các hoạt động ngoại
khóa. Ngay cả việc học tập trên lớp, các em cũng chỉ chú tâm làm sao có thể nắm vững
kiến thức các môn định hướng cho việc thi và xét đại học. Chính việc không nhận thức
đúng về vai trò của kỹ năng tự nhận thức và định hướng nghề nghiệp đã dẫn đến việc
nhiều bạn không hiểu được mình là ai, không thể chọn đúng trường, đúng nghề phù hợp.
Có thể nói việc xác định đúng định hướng nghề nghiệp tương lai của học sinh
THPT là việc vô cùng quan trọng. Để mỗi học sinh có sự định hướng đúng đắn nhất về
nghề nghiệp trong tương lai cần phải có sự chung tay hỗ trợ của các lực lượng giáo dục
trong nhà trường, sự hỗ trợ từ phía cha mẹ học sinh nhưng quan trọng nhất là kỹ năng tự
nhận thức – bởi đây mới là yếu tố quyết định sự thành công của nghề nghiệp trong tương
lai. Thày cô giáo, cha mẹ, bạn bè là những nhân tố hỗ trợ cho sự tự nhận thức của bản
thân mỗi học sinh được đúng đắn hơn và giúp cho các em nhận thức đúng xu thế của xã
hội và sự phù hợp với năng lực của bản thân mình.
Xuất phát từ yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá theo định
hướng phát triển các năng lực và phẩm chất của học sinh, tăng cường giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh để đáp ứng được các đòi hỏi cần thiết cho cuộc sống đặc biệt phục vụ
cho quá trình định hướng nghề nghiệp phù hợp với bản thân và xu hướng xã hội, tôi đã
mạnh dạn lựa chọn vấn đề này để nghiên cứu.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
2.1.Cơ sở lý luận của việc giáo dục kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề
nghiệp
2.1.1.Kỹ năng sống
2.1.1.1. Quan niệm về kỹ năng sống
Theo quan niệm chung nhất, kĩ năng sống bao gồm một loạt các kỹ năng cụ thể,
cần thiết cho cuộc sống hằng ngày của con người. Bản chất của kỹ năng sống là kỹ năng
tự quản lý bản thân và kỹ năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuộc sống, học tập
và làm việc hiệu quả. Nói cách khác, kỹ năng sống là khả năng làm chủ bản thân của mỗi
4
người, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó
tích cực trước các tình huống của cuộc sống.
Có nhiều tên gọi khác nhau của kỹ năng sống; các kỹ năng sống không tự nhiên có
được mà phải hình thành dần trong quá trình học tập, lĩnh hội và rèn luyện trong cuộc
sống. Quá trình hình thành kỹ năng sống diễn ra cả trong và ngoài hệ thống giáo dục.
2.1.1.2. Vai trò của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ
thông
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông là xu thế chung
của nhiều nước trên thế giới, là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ, góp phần thực hiện
yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay ở nước ta, thúc đẩy sự phát triển của cá
nhân và xã hội.
2.1.2. Kỹ năng tự nhận thức
2.1.2.1. Quan niệm về kỹ năng tự nhận thức
Kỹ năng tự nhận thức là một trong 21 kỹ năng sống cần có của học sinh THPT, là
một kĩ năng sống rất cơ bản của con người.
Tự nhận thức là tự nhìn nhận, tự đánh giá về bản thân.
Mỗi người đều có bản sắc riêng, với những tiềm năng, tình cảm, sở thích, thói
quen, điểm mạnh, điểm yếu riêng, không ai giống nhau hoàn toàn. Lứa tuổi học sinh
THPT cũng vậy, các em có những điểm đáng tự hào, hài lòng về mình và có những điểm
còn hạn chế, cần cố gắng rèn luyện thêm.
Kỹ năng tự nhận thức là khả năng của con người hiểu về chính bản thân mình như
cơ thể, tư tưởng, các mối quan hệ xã hội của bản thân; biết nhìn nhận, đánh giá đúng về
khả năng, thái độ, hành vi, việc làm, sở thích, thói quen, điểm mạnh, điểm yếu,…của bản
thân mình; quan tâm và luôn ý thức được mình đang làm gì, kể cả nhận ra lúc bản thân
đang cảm thấy căng thẳng.
2.1.2.2. Vai trò của kỹ năng tự nhận thức
Tự nhận thức về bản thân là một kỹ năng sống rất cơ bản của con người. Có hiểu
đúng về mình, con người mới có những quyết định, những lựa chọn đúng đắn, phù hợp
với khả năng của bản thân; mới giao tiếp và ứng xử phù hợp với những người xung
quanh. Đánh giá quá cao hoặc quá thấp bản thân mình đều có thể dẫn con người đến
những sai lầm, thất bại trong cuộc sống. Như TS. Joyce Brothers đã nói “Nhận thức về
bản thân của một người là cơ sở nhân cách của người đó. Nó ảnh hưởng đến mọi phương
diện đời sống của con người: khả năng học hỏi, khả năng trưởng thành và thay đổi, sự
nghiệp và bạn đời. Không quá đáng khi nói rằng, nhận thức đúng về bản thân là sự chuẩn
bị khả dĩ và tốt nhất cho những thành công trong cuộc sống”. Đặc biệt với lứa tuổi THPT,
việc giáo dục kỹ năng tự nhận thức đóng vai trò hết sức quan trọng.
5
Thứ nhất, xã hội ngày nay ngày càng phát triển, kéo theo sự bùng nổ của khoa học
công nghệ với rất nhiều tiện ích hiện đại cùng với những cám dỗ, những nguy cơ không
lành mạnh đã ảnh hưởng không nhỏ tới thế hệ trẻ hiện nay. Nhiều thanh niên, học sinh
thiếu kỹ năng cần thiết và không biết mình là ai, mình có khả năng gì, từ đó không đặt ra
được mục tiêu phấn đấu của bản thân. Do đó, một trong những nhu cầu và là yêu cầu
quan trọng đối với học sinh THPT là được trang bị những kỹ năng cần thiết nhất là kỹ
năng tự nhận thức để xác định đúng nhu cầu bản thân và lựa chọn cách sống tích cực.
Thứ hai, lứa tuổi học sinh THPT là những chủ nhân tương lai của đất nước, là
những người sẽ quyết định sự phát triển của đất nước trong những năm tới. Đồng thời
đây là lứa tuổi nhạy cảm, có những thay đổi to lớn về tâm sinh lý và các mối quan hệ xã
hội. Đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay, thế hệ trẻ
thường xuyên chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực, luôn được đặt
vào hoàn cảnh phải lựa chọn những giá trị sống, phải đương đầu với những khó khăn,
thách thức, những áp lực tiêu cực. Do đó trang bị kỹ năng tự nhận thức là một yêu cầu
cần thiết để các bạn nhận thức đúng giá trị của bản thân mình nhằm phát huy điểm mạnh,
khắc phục hạn chế tự điều chỉnh chính bản thân thích ứng với sự thay đổi của thời đại để
ngày càng tiến bộ.
Thứ ba, có nhận thức đúng về những điểm mạnh, điểm yếu, sở thích và đam mê
của mình, các bạn học sinh mới có thể định hướng đúng nghề nghiệp tương lai.
2.1.2.3. Quá trình hình thành kỹ năng tự nhận thức bản thân
2.1.2.3.1.Tự lắng nghe
Để tự nhận thức đúng về bản thân, mỗi học sinh phải biết tự suy ngẫm và tự sự với
chính mình để đưa ra những nhận định về ưu điểm, nhược điểm, nhu cầu, sở thích,
nguyện vọng, mong muốn, cảm xúc… của chính mình.Đồng thời phải biết lắng nghe
người khác một cách tích cực và có tính chọn lọc. Người lắng nghe tốt luôn có thái độ tôn
trọng, cầu tiến, chấp nhận những phản hồi của người khác thể hiện sự sẵn sàng không
ngừng học hỏi. Điều này sẽ giúp bạn có nhiều cơ hội để phát triển trong tương lai.
2.1.2.3.2.Tự bộc lộ chính mình
Tự bộc lộ chính mình là tham gia các hoạt động tương tác với mọi người xung
quanh, là quá trình tự trải nghiệm của bản thân trong học tập, rèn luyện, tham gia các
hoạt động của gia đình, nhà trường và ngoài xã hội. Điều này sẽ giúp các bạn tích lũy
được những kinh nghiệm sống, thấy được điểm mạnh, điểm yếu cũng như bồi đắp đam
mê của bản thân mình trong các hoạt động đó; giúp người khác hiểu rõ hơn về chính bạn,
đồng thời họ cũng sẽ chỉ ra những khía cạnh tích cực cũng như mặt hạn chế mà bạn chưa
nhìn thấy về bản thân mình qua đó sẽ điều chỉnh thái độ và hành vi cho phù hợp.
2.1.2.3.3. Tiến trình
Hình thành kỹ năng tự nhận thức không thể trong “ngày một, ngày hai” mà đòi hỏi
phải có cả quá trình: nhận thức – hình thành thái độ – thay đổi hành vi. Đây là một qua
6
trình mà mỗi yếu tố có thể là khởi đầu của một chu trình mới. Điều đó có nghĩa là có thể
từ thay đổi thái độ dẫn đến mong muốn thay đổi nhận thức và hành vi, hoặc thay đổi hành
vi tạo nên sự thay đổi nhận thức và thái độ.
2.1.2.3.4. Thay đổi hành vi
Mục đích cao nhất của việc hình thành kỹ năng tự nhận thức là giúp mỗi người
thay đổi hành vi theo hướng tích cực, thúc đẩy sự thay đổi hay định hướng lại các giá trị,
thái độ và hành động của mình. Thay đổi hành vi, thái độ và giá trị ở từng con người là
một quá trình khó khăn, không đồng thời. Vì vậy, để hình thành kỹ năng tự nhận thức
hiệu quả cần kiên trì chờ đợi và tổ chức các hoạt động liên tục để học sinh duy trì hành vi
mới và có thói quen mới, tạo động lực cho học sinh điều chỉnh hoặc thay đổi giá trị, thái
độ và những hành vi trước đó, thích nghi, chấp nhận các giá trị, thái độ và hành vi mới.
2.1.2.3.5. Thời gian – môi trường giáo dục
Việc hình thành kỹ năng tự nhận thức cần thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi và thực
hiện càng sớm càng tốt. Giáo dục kỹ năng tự nhận thức được thực hiện trong gia đình,
trong nhà trường và cộng đồng.
2.1.3. Định hướng nghề nghiệp
2.1.3.1. Quan niệm về định hướng nghề nghiệp
Định hướng nghề nghiệp là hệ thống những biện pháp dựa trên cơ sở tâm lý học,
sinh lý học, y học và nhiều lĩnh vực khoa học khác để học sinh chọn nghề thỏa mãn nhu
cầu của xã hội, đồng thời thỏa mãn tối đa nguyện vọng, thích hợp với những năng lực, sở
trường và tâm sinh lý của cá nhân nhằm phục vụ mục đích phân bổ và sử dụng hợp lý có
hiệu quả lực lượng lao động dự trữ có sẵn của đất nước.
2.1.3.2. Vai trò của định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT
Định hướng nghề nghiệp đồng thời là định hướng tương lai, là khâu đầu tiên và
quan trọng nhất trong quá trình lập nghiệp của bản thân mỗi người, là một trong những
đòi hỏi cấp thiết đối với lứa tuổi học sinh THPT. Định hướng nghề nghiệp tốt sẽ giúp
phân bổ nguồn nhân lực một cách hiệu quả, giúp giảm tải tình trạng thất nghiệp như hiện
nay, giúp phát huy tối đa năng lực và phẩm chất của người lao động, phù hợp với yêu cầu
phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, của địa phương, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất
lượng đào tạo nguồn nhân lực quốc gia, hội nhập khu vực và quốc tế. Muốn định hướng
nghề nghiệp tốt ngoài các nhân tố ảnh hưởng mang tính khách quan thì yếu tố chủ quan
giữ vai trò đặc biệt quan trọng, đó là mỗi học sinh phải tự nhận thức đúng về bản thân
mình. Nói cách khác, hình thành kỹ năng tự nhận thức là một yêu cầu thiết yếu đối với
bản thân mỗi học sinh THPT để giúp các bạn nhận ra được các giá trị sống, thông qua đó
các bạn có thể định hướng nghề nghiệp một cách đúng đắn.
Định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT tốt sẽ góp phần thực hiện đề án
“Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông
giai đoạn 2018 – 2025”.
7
2.2. Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề
nghiệp cho học sinh THPT Mỹ Lộc
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng về giáo dục, hình thành kỹ năng tự
nhận thức góp phần định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT Mỹ Lộc, tôi đề xuất tới
nhà trường và bản thân đã tham gia thực hiện các nhóm giải pháp sau đây:

NHÓM GIẢI PHÁP TỰ TRẢI NGHIỆM THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC

Hoạt động giữa Cha mẹ HS và HS Học tập các môn văn hóa Học nghề Kỹ

NHÓM GIẢI PHÁP TỰ TRẢI NGHIỆM NGHỀ

Trải nghiệm lao động thực sự Tham quan làng nghề, cơ sở sản xuất kinh doanh Cha mẹ đối với học sinh Học sinh đối với cha mẹ c

Hoạt
động
giữa nhà
trường
và HS
Đóng
vai
Tham gia
trải
nghiệm
qua hoạt
động GD
ngoài giờ
lên lớp
năng tự nhận thứĐịnh hướng nghề nghiệp
Sơ đồ nhóm giải pháp giáo dục kỹ năng tự nhận thức góp phần
định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT Mỹ Lộc
8
2.2.1. Nhóm giải pháp tự trải nghiệm thông qua tham gia các hoạt động giáo dục để
giáo dục kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề nghiệp
Kỹ năng tự nhận thức vừa mang tính xã hội vừa mang tính cá nhân. Vì vậy, việc
giáo dục kỹ năng tự nhận thức cho học sinh THPT là một yêu cầu cấp thiết, phải được
thực hiện thường xuyên trong quá trình học tập, lĩnh hội, rèn luyện trong suốt cả cuộc
đời. Việc giáo dục kỹ năng tự nhận thức diễn ra cả trong và ngoài hệ thống giáo dục.
Việc giáo dục kỹ năng tự nhận thức cần thực hiện ở mọi lúc mọi nơi (Nhà trường, gia
đình, xã hội) và sự tham gia của các lực lượng xã hội (Thày cô giáo, cha mẹ, bạn bè, các
tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường) và đặc biệt là quá trình tự trải nghiệm bản
thân học sinh.
2.2.1.1. Giáo dục kỹ năng tự nhận thức trên cơ sở tự trải nghiệm khi tham gia các hoạt
động giáo dục của nhà trường
Hiện nay, việc giáo dục kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề nghiệp ở
trường THPT chưa được tách thành một môn học riêng mà thường được lồng ghép, tích
hợp qua các môn học trên lớp, qua các hoạt động giáo dục hướng nghiệp, hoạt động
ngoài giờ lên lớp, qua các buổi sinh hoạt lớp, các buổi sinh hoạt đoàn. Vì vậy, cơ hội để
giáo dục hướng dẫn học sinh thực hiện trải nghiệm quá trình hình thành kỹ năng tự nhận
thức bản thân rất đa dạng.
2.2.1.1.1. Giáo dục kỹ năng tự nhận thức thông qua trải nghiệm bản thân học sinh khi
học tập các môn học văn hóa trong nhà trường

HỌC TẬP CÁC MÔN VĂN HÓA

CÁC MÔN TÁC ĐỘNG TRỰC TIẾP CÁC MÔN KHÁC GDCD LỚP 10,11,12 ĐỊA LÝ LỚP 12 CÔNG NGHỆ LỚP 10 SINH HỌC LỚP 11 PHIẾU ĐỊNH HƯỚNG

ĐÁNH GIÁ CHUNG
9
Mục tiêu:
Thông qua việc học tập các môn học trên lớp với các phương pháp học tập tích
cực, trên nền tảng kiến thức khoa học được lĩnh hội, học sinh dần nhận thức được điểm
mạnh, điểm yếu của bản thân từ đó sẽ có biện pháp phát huy điểm mạnh, khắc phục
những điểm yếu góp phần định hướng nghề nghiệp thực hiện ước mơ của bản thân mình.
Cách thức tiến hành:
Hướng dẫn học sinh chủ động tích cực học tập các môn văn hóa trong nhà trường
phổ thông từ lớp 10 đến lớp 12
Tôi cùng trao đổi với giáo viên giảng dạy mỗi bộ môn có liên quan xây dựng
phiếu định hướng kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề nghiệp thông qua
nghiên cứu nội dung các bài học. Phiếu định hướng này được học sinh hoàn thiện trong
quá trình học tập tiếp cận kiến thức khoa học.
Thứ nhất, thông qua môn Giáo dục công dân
Bộ môn giáo dục công dân có rất nhiều địa chỉ để tích hợp kỹ năng tự nhận thức
bản thân từ đó góp phần định hướng nghề nghiệp. Môn GDCD là môn học đề cập và giải
quyết một cách toàn diện hệ thống tri thức cơ bản, cần thiết của một công dân Việt Nam
trong thời đại mới bao hàm từ những cái gần gũi thiết thực trong đời thường cá nhân,
công dân, gia đình, xã hội… đến những vấn đề lớn hơn như quốc gia, nhân loại; vừa
mang tính lí luận vừa mang tính thực tiễn đồng thời mang tính định hướng sâu sắc. Vì
vậy học tập, nghiên cứu bộ môn này sẽ giúp học sinh có cái nhìn đúng đắn hơn về bản
thân mình trong mối tương quan với cộng đồng, phù hợp với luật pháp Việt Nam và quốc
tế.
Cụ thể:
Đối với chương trình lớp 10, trên cơ sở học sinh được hình thành thế giới quan và
phương pháp luận cùng với những chuẩn mực đạo đức tiến bộ của xã hội từ đó các bạn
có cách nhìn nhận và tự điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với những quan niệm,
những chuẩn mực đạo đức tiến bộ của xã hội.
Qua toàn bộ nội dung kiến thức lớp 10, bản thân tôi và cô giáo Nguyễn Thị Hằng đã xây
dựng phiếu định hướng nhận thức bản thân sau khi học xong bài 16 và tiết học thực hành,
ngoại khóa cuối năm học. Chúng tôi đã lập thành hai phiếu: một phiếu tự đánh giá về bản
thân và một phiếu do các bạn trong lớp đánh giá về mình (thông qua tổ chức trò chơi:
Sơ đồ giải pháp giáo dục kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng nghề nghiệp
thông qua học tập các môn học văn hóa trong nhà trường.
10
NHẬN THỨC VỀ BẢN THÂN) để học sinh có thể nhận thức đúng đắn hơn về bản thân,
từ đó điều chỉnh hành vi và định hướng nghề nghiệp.
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC BẠN VỀ BẢN THÂN

Bài học	Điểm mạnh của bạn	Điểm yếu của bạn
Bài 16. Tự hoàn thiện bản thân

PHIẾU ĐỊNH HƯỚNG TỰ NHẬN THỨC BẢN THÂN GÓP PHẦN ĐỊNH HƯỚNG
NGHỀ NGHIỆP MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 10

Bài học	Nội dung kiến thức lĩnh hội	Điểm mạnh của bạn	Điểm yếu của bạn	Điều chỉnh hành vi	Định hướng nghề nghiệp
Bài 16. Tự hoàn thiện bản thân

Sau đó, chúng tôi tổ chức cho học sinh tự đối chiếu so sánh giữa hai phiếu để thấy
được điểm giống và khác nhau. Nhờ sự tự đánh giá và soi mình trong đánh giá của các
bạn mà nhiều học sinh đã nhận thức đúng hơn về bản thân mình và bắt đầu có sự điều
chỉnh thái độ hành vi và định hướng nghề nghiệp. Ví dụ, có học sinh xác định điểm mạnh
của mình là khả năng thuyết trình tốt và có thiên hướng lựa chọn ngành sư phạm nhưng
các bạn lại chỉ ra điểm yếu của học sinh đó là thiếu sự kiên nhẫn vì vậy bạn đã có kế
hoạch để rèn luyện tính kiên nhẫn để tiếp tục theo đuổi ước mơ.
Đối với chương trình lớp 11, học sinh được tìm hiểu các quy luật kinh tế cơ bản,
các thành phần kinh tế, cũng như tính tất yếu khách quan của quá trình công nghiệp hóa
hiện đại hóa đất nước và các chính sách của Đảng, của nhà nước. Trên cơ sở đó giúp học
sinh có thể xác định được phương hướng học tập, lựa chọn ngành, nghề hoặc các lĩnh vực
hoạt động khác khi ra trường; xác định được trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Cũng như khi học chương trình lớp 10, đối với chương trình lớp 11, tôi đã cùng với cô
Nguyễn Thị Hằng cũng xây dựng phiếu định hướng nghề nghiệp chủ yếu thông qua phần
Công dân với kinh tế
PHIẾU ĐỊNH HƯỚNG HÌNH THÀNH KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC GÓP PHẦN
ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP ĐỐI VỚI HỌC SINH LỚP 11 THÔNG QUA BỘ
MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN

Chương/ bài

Nội dung kiến thức lĩnh hội

Xu thế phát triển kinh tế ở địa phương

Các trung tâm kinh tế lớn trong nước

Định hướng nghề nghiệp

11

Công dân với kinh tế

Thông qua phiếu định hướng nghề nghiệp trên, các học sinh phải thực hiện việc
tìm hiểu các làng nghề truyền thống ở địa phương, các vùng lân cận và xu thế phát triển
của các ngành nghề đó đồng thời phải tìm hiểu về các ngành nghề ở các trung tâm kinh tế
lớn của cả nước và xu thế phát triển của thời đại.Qua đó, các em học sinh đã bước đầu
hình thành được định hướng nghề nghiệp trong tương lai phù hợp với bản thân, gia đình,
quê hương, đất nước và thời đại. Ví dụ: Một số đã có ý định học nghề và phát triển chính
ngành nghề tại địa phương mình, ngành nghề truyền thống của gia đình. Bên cạnh đó
nhiều bạn có xu hướng theo học các trường đại học và có ý định làm việc tại các trung
tâm kinh tế lớn trong nước: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng,…
Đối với chương trình lớp 12, trên cơ sở kiến thức được lĩnh hội những hiểu biết cơ
bản về bản chất, vai trò và nội dung của pháp luật trong một số lĩnh vực của đời sống xã
hội giúp học sinh có thể chủ động, tự giác điều chỉnh hành vi của cá nhân và đánh giá
được hành vi của người khác theo quyền và nghĩa vụ của công dân trong giai đoạn xây
dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Từ đó, học sinh có những nhận
thức đúng đắn về bản thân và định hướng nghề nghiệp phù hợp với quy định của pháp
luật
PHIẾU ĐỊNH HƯỚNG TỰ NHẬN THỨC BẢN THÂN GÓP PHẦN ĐỊNH HƯỚNG
NGHỀ NGHIỆP THÔNG QUA MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 12

Nội dung	Kiến thức lĩnh hội	Tự nhận thức bản thân	Điều chỉnh hành vi	Định hướng nghề nghiệp
Phần công dân với pháp luật

Qua phiếu định hướng hoạt động học tập môn giáo dục công dân, tôi thấy các em
học sinh đã nhận thức được vai trò quan trọng của pháp luật đối với nhà nước, đối với
bản thân, là công cụ hữu hiệu để nhà nước quản lý xã hội đồng thời là phương tiện để
công dân thực hiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Từ đó, học sinh lớp 12
có thể tự nhận thức, tự đều chỉnh hành vi góp phần định hướng nghề nghiệp phù hợp với
những quy định của pháp luật, lựa chọn những ngành nghề, những lĩnh vực mà pháp luật
không cấm.
Thứ hai, thông qua bộ môn sinh học lớp 11:
Bên cạnh rất nhiều nội dung hữu ích giúp học sinh lĩnh hội tri thức khoa học và
hình thành các kỹ năng cần thiết thì nội dung chương III phần B – Sinh trưởng và phát
triển ở động vật và chương IV phần B – Sinh sản ở động vật đóng vai trò đặc biệt
quan trọng trong giáo dục kỹ năng biết tự chăm sóc và bảo vệ bản thân và kỹ năng tự
nhận thức (về bản thân cơ thể mình cũng như biện pháp để nâng cao thể trạng cũng như
12
bảo vệ chính sức khỏe của bản thân) qua đó đảm bảo được cơ sở cần thiết để định hướng
nghề nghiệp cũng như thực hiện được ước mơ của bản thân mình bởi vì “có sức khỏe sẽ
có tất cả, không có sức khỏe là không có gì”.
Để học sinh có thể tiếp cận được các kỹ năng này qua nội dung kiến thức trên thì
tôi đã trao đổi với các cô giáo bộ môn sinh học lớp 11 của trường THPT Mỹ Lộc đó là cô
Lê Thị Thanh Hương, cô Ngô Thị Mỹ Hằng và cô Vũ Thị Nga Qua trao đổi, các cô đã
đồng ý với cách làm mà tôi đề xuất và tiến hành triển khai đối với toàn bộ học sinh khối
11 từ năm học 2017 – 2018 ở trường THPT Mỹ Lộc.
PHIẾU ĐỊNH HƯỚNG KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC GÓP PHẦN ĐỊNH HƯỚNG
NGHỀ NGHIỆP THÔNG QUA BỘ MÔN SINH HỌC LỚP 11

Bài học	Nội dung kiến thức lĩnh hội	Tự nhận thức bản thân	Điều chỉnh hành vi	Định hướng nghề nghiệp
Bài 38 và 39. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển.
Bài 47. Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch.

Sau khi học xong bài 38, 39. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển
ở động vật và bài 47. Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người, với
các phương pháp dạy học tích cực trong đó học sinh là chủ thể nghiên cứu và lĩnh hội
kiến thức, hầu hết học sinh đã hiểu rõ hơn về cấu tạo cơ thể của mình cũng như sự thay
đổi về tâm sinh lý của lứa tuổi THPT, hiểu rõ về các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh
trưởng và phát triển của bản thân. Bên cạnh các nhân tố bên trong như yếu tố di truyền và
các hooc – môn tăng trưởng thì các nhân tố bên ngoài như thức ăn, nhiệt độ, ánh sáng,
thói quen vận động sinh hoạt góp phần không nhỏ vào đến sự sinh trưởng và phát triển
của động vật nói chung và con người nói riêng. Hiểu được điều đó, bản thân học sinh đã
nhận thức được sự thay đổi cơ thể của mình đến tuổi dậy thì, cũng như cách thức chăm
sóc bản thân mình (chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường luyện tập thể dục thể thao) để
đạt được chiểu cao tối ưu cũng như đảm bảo sức khỏe và biết cách bảo vệ bản thân
(phòng tránh quan hệ tình dục trước hôn nhân, các biện pháp tránh thai an toàn, không sử
dụng các chất kích thích, các chất gây nghiện) để có thể học tập tham gia hoạt động cộng
đồng, định hướng cho nghề nghiệp tương lai. Nhiều học sinh xác định được ưu thế về sức
khỏe, chiều cao, dáng vẻ bên ngoài của mình phù hợp với các ngành nghề ưu thế có liên
quan như: thể dục thể thao, diễn viên, công an, quân đội. Một số em khác khi tìm hiểu về
thực trạng của sự sinh trưởng và phát triển của động vật đã có khát vọng mong muốn tìm
13
hiểu sâu hơn nữa để phát triển nghề chăn nuôi ở chính gia đình mình. Một số khác lại mơ
ước thành chuyên gia tư vấn dinh dưỡng để góp phần cải thiện giống nòi Việt Nam.
Thứ ba, với môn công nghệ lớp 10:
Công nghệ lớp 10 là môn học có nhiều ưu thế để các em học sinh có thể tìm hiểu
và trải nghiệm để nhận thức sâu sắc hơn về bản thân mình, tạo dựng những cơ sở cần
thiết cho sự lựa chọn ngành nghề trong tương lai. Đây là môn học thuộc lĩnh vực khoa
học ứng dụng, nghiên cứu việc vận dụng các quy luật tự nhiên và các nguyên lí khoa học
nhằm đáp ứng các nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người. Chương
trình công nghệ lớp 10 giúp các bạn học sinh làm quen với một số ứng dụng của công
nghệ sinh học, hóa học, kinh tế học… trong các lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, lâm
nghiệp, ngư nghiệp, bảo quản , chế biến sản phẩm sau thu hoạch và trong tạo lập doanh
nghiệp từ đó tác động đến niềm đam mê và sự định hướng nghề nghiệp trong tương lai.
Xác định vấn đề đó, tôi cũng đã gặp gỡ và trao đổi với cô Vũ Thị Thu Quế – giáo viên
trực tiếp giảng dạy môn công nghệ lớp 10 và nhận được sự ủng hộ tích cực từ cô và toàn
bộ các bạn học sinh khối lớp 10 từ năm học 2017 – 2018.
PHIẾU ĐỊNH HƯỚNG KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC GÓP PHẦN
ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP QUA MÔN CÔNG NGHỆ LỚP 10

Chương, bài	Nội dung kiến thức lĩnh hội	Bạn hứng thú với lĩnh vực nào	Bạn có khả năng thực hành tốt nội dung nào	Triển vọng của lĩnh vực đó trong xã hội hiện nay.	Định hướng nghề nghiệp của bạn trong tương lai
Phần sản xuất nông lâm ngư nghiệp.
Phần bảo quản chế biến các sản nông lâm ngư nghiệp.
Phần tạo lập doanh nghiệp.

Qua thống kê và trao đổi trực tiếp với cô giáo bộ môn và các em học sinh sau khi
hoàn thành nhiệm vụ học tập và phiếu định hướng, tôi nhận thất mặc dù là lớp đầu cấp
nhưng với sự định hướng trong quá trình học tập và nội dung chương trình gần gũi với
thực tế, nên học sinh đã xác định được nội dung kiến thức và kỹ năng của bộ môn. Đa số
các em đã nắm bắt một cách cơ bản nhất về đặc điểm của các lĩnh vực kinh tế, các
phương pháp để nâng cao năng suất lao động, tạo ra sản phẩm có chất lượng, phục vụ thị
trường. Nhiều em đã thực sự hứng thú say mê và có khả năng thực hành tốt một số lĩnh
vực. Các em đã bước đầu nhận thức đúng về đam mê cũng như các ưu thế của mình qua
14
học tập và trải nghiệm môn công nghệ trên thực tế.Ví dụ: Một số em đã biết vận dụng các
kiến thức để ngâm, ủ hạt giống, cải tạo đất ở gia đình mình, số khác đã nghĩ đến sáng
kiến trồng rau sạch để kinh doanh; chế biến các loại siro, làm bánh, làm sữa chua; sữa
đậu nành, các loại sữa từ rau, củ quả (ngô, bí ngô, gạo, khoai lang…) chiết xuất dầu
dừa… để phục vụ bản thân và bán ra thị trường theo hình thức khởi nghiệp tầm vi mô.
Một số học sinh đã nhận thức nông, lâm ngư nghiệp là một lĩnh vực nhiều tiềm năng
được nhà nước quan tâm và gia đình có điều kiện để phát triển nên đã lựa chọn lĩnh vực
này làm định hướng nghề nghiệp cho bản thân với ước mơ làm đầu bếp giỏi, làm kỹ sư
nông nghiệp đem công nghệ mới về xây dựng mô hình nông thôn mới ở địa phương;
hoặc trở thành một doanh nhân…; Đặc biệt với các học sinh có lực học trung bình, hoặc
trung bình yếu, kết hợp với nghề nghiệp truyền thống gia đình, các em đã có những dự
định trong tương lai như đi học nghề nấu ăn, nghề chế biến lâm sản, thủy sản, hoặc sau
này sẽ dùng kiến thức đã học trong môn công nghệ để tham gia sản xuất tại địa phương
mình với mô hình tự kinh doanh trên quy mô nhỏ, hình thành các doanh nghiệp nhỏ. Khi
được hỏi “các em có dừng lại ở mục tiêu này không?” thì hầu hết các em đều cho rằng đó
mới chỉ là bước khởi đầu. Trong quá trình học tập và sau này ra trường các em vừa tiếp
tục học tập để cập nhật các công nghệ hiện đại vừa tích lũy kinh nghiệm trong thực tế để
phát triển, tránh tụt hậu so với bạn bè và xã hội.
Như vậy, thông qua các bài học này, các em đã bắt đầu nhận thức bản thân mình đúng
đắn hơn, biết được mình có khả năng thực tế nào chứ không chỉ dừng lại ở sách vở, kiểm
chứng được những hứng thú của mình đối với các hoạt động thực tiễn và quan trọng hơn,
nhiều học sinh đã có định hướng nghề nghiệp đúng đắn cho mình mà không nhất thiết
phải thông qua con đường đại học.
Thứ tư, với môn Địa lí lớp 12:
Môn Địa lí cũng là một môn học đề cập đến nhiều vấn đề liên quan tới việc làm và
định hướng nghề nghiệp, nhận thấy điều đó, tôi đã gặp gỡ và trao đổi với các cô trong
nhóm Địa lí của nhà trường (cô Phạm Thị Thu Quế, cô Đinh Thị Phương Lan, cô Vũ Thị
Hảo). Trong đó, cô Đinh Thị Phương Lan đã có sáng kiến kinh nghiệm về “Hướng
nghiệp cho học sinh khối 12 – trường THPT Mỹ Lộc trong giai đoạn hiện nay khi dạy bài
17: Lao động và việc làm” năm học 2015-2016 đã được Hội đồng khoa học sở Giáo dục
và Đào tạo Nam Định đánh giá cao. Đây là môn học vừa thuộc lĩnh vực khoa học xã hội (
Địa lí kinh tế – xã hội) vừa thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên (Địa lí tự nhiên), từ đó giúp
học sinh nắm được những đặc điểm tổng quát của khoa học Địa lý, các ngành nghề có
liên quan đến địa lý, khả năng ứng dụng kiến thức địa lý trong đời sống; đồng thời, củng
cố và mở rộng nền tảng tri thức, kỹ năng phổ thông cốt lõi đã được hình thành ở giai
đoạn giáo dục cơ bản, tạo cơ sở vững chắc giúp học sinh tiếp tục theo học các ngành
thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn và tạo điều kiện thuận lợi để người học hình
thành kỹ năng tự nhận thức góp phần định hướng đúng trong việc lựa chọn một số ngành
nghề liên quan.Qua trao đổi, và được sự đồng ý của nhà trường, các cô đã cùng với tôi

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học

SKKN Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT trong bối cảnh dịch Covd-19

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN luận văn luận án O2 Education

ĐIỀU KIỆN, HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
1. Yêu cầu đổi mới trong chương trình giáo dục phổ thông tổng thể
Theo quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2016 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo ban hành chương trình giáo dục phổ thông, trong số các hoạt động giáo
dục bắt buộc trong chương trình chính khóa có các hoạt động: Giáo dục tập thể,
giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo dục hướng nghiệp, giáo dục nghề phổ thông. Tiếp
cận chương trình giáo dục phổ thông mới ban hành kèm theo thông tư số
31/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp được triển khai theo hướng trải nghiệm sáng tạo. Hoạt
động trải nghiệm, hướng nghiệp trở thành một hoạt động giáo dục bắt buộc từ lớp
1 đến lớp 12, là sự tích hợp các hoạt động: Giáo dục tập thể, giáo dục hướng
nghiệp, giáo dục nghề phổ thông. Theo đó, việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm
trong các nhà trường phổ thông cần phải thay đổi từ quan niệm đến cách tổ chức,
từ nội dung đến hình thức, từ quá trình thực hiện đến cách đánh giá kết quả.
2. Yêu cầu đổi mới trong thực tế triển khai hoạt động trải nghiệm
Thực tế, việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT sao cho
hiệu quả là một thử thách! Để thu hút học sinh và đạt được mục tiêu giáo dục, hoạt
động trải nghiệm vừa phải phù hợp với nguyện vọng chính đáng của các em, vừa
mang ý nghĩa giáo dục; vừa kế thừa vừa đổi mới. Giáo viên có thể già đi theo năm
tháng nhưng lứa tuổi học trò thì luôn luôn tươi trẻ; cái nhìn của giáo viên có thể ổn
định dần theo tuổi tác nhưng cách nhìn nhận của mỗi thế hệ học trò không bao giờ
có mẫu số chung. Thế nên, người làm công tác tổ chức hoạt động trải nghiệm luôn
phải tự làm mới mình, làm mới cách nhìn của mình, làm mới hình thức tổ chức
hoạt động của mình.
3. Sự thay đổi về yêu cầu tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh và
mong muốn lan tỏa cảm hứng tích cực trong bối cảnh dịch Covid-19
Một trong những điểm thu hút của các hoạt động Đoàn trong nhà trường là
tạo ra môi trường hoạt động tập thể để học sinh có sân chơi lành mạnh, vui vẻ, qua
đó có thể tương tác, phát triển kĩ năng. Nhưng diễn biến phức tạp của dịch Covid-
19 đã khiến các hoạt động tập trung đông người bị hạn chế hoặc dừng hẳn.Việc
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
2
học sinh nghỉ học để phòng, chống dịch đã khiến các em không trực tiếp gặp gỡ,
kết nối. Trong thời gian đi học trở lại, các em vừa đi học vừa phòng dịch.
Thời gian dịch Covid-19 xuất hiện tại các tỉnh, thành trong cả nước, hoạt
động của câu lạc bộ, chuyên mục của các khối lớp vốn là niềm vui của các em sau
mỗi giờ học chiều đã tạm dừng. Giờ chào cờ tập trung dưới sân trường đã được
thay bằng tiết chào cờ tại các lớp. Những ngày đến trường trong mùa dịch vì thế
mà cũng vơi đi không ít hào hứng.
Dịch Covid-19 còn diễn biến khó lường và tiềm ẩn nguy cơ bùng phát ở
nước ta bất cứ lúc nào. Mỗi ngày đến lớp của các em có thể chỉ học theo thời khóa
biểu và ra về trong sự đề phòng, cảnh giác nguy cơ bệnh dịch.Những chương trình
chuyên mục khối, những đấu trường trí tuệ, những cuộc thi ứng xử trong kế hoạch
hoạt động Đoàn – những hoạt động mà các em luôn mong đợi đang đứng trước
nguy cơ phải dừng lại vô thời hạn. Các buổi sinh hoạt dưới cờ tại lớpcó thể sẽ trở
thành các buổi thông báo các thủ tục hành chính đơn thuần.
Sáng kiến “Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học
sinh THPT trong bối cảnh dịch Covid-19” ra đời nhằm mục đích:
– Giáo viên và học sinh toàn trường có thể linh hoạt tham giacác hoạt động
trải nghiệm ở phạm vi tập thể lớp hoặc phạm vi cá nhân, khi đi học hoặc khi nghỉ
để phòng, chống dịch, đảm bảo yêu cầu tránh tập trung đông người.
– Tổ chức hiệu quả các chương trình nhằmtạo động lực học tập, tinh thần
phấn chấn cho giáo viên và học sinh toàn trường trong tình hình dịch diễn biến
phức tạp.
– Nhiều nội dung trong kế hoạch hoạt động của Đoàn trường, của nhà trường
được tiếp tục thực hiện với cách thức tổ chức phù hợp với quy định, khuyến cáo
của các cấp, các ngành.
– Dịch Covid-19 tạo ra không ít khó khăn nhưng sẽ là cơ hội để cán bộ, giáo
viên, học sinh của nhà trường phát huy tinh thần tiên phong, sáng tạo, đoàn kết,
sẵn sàng thích nghi mọi hoàn cảnh.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
3
B. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
I. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
1. Thực tế triển khai các hoạt động trải nghiệm khi bắt đầu xuất hiện dịch
Covid-19
1.1. Hoạt động sinh hoạt dưới cờ
* Nội dung
– Ổn định tổ chức
– Nghi thức chào cờ.
– Tổng kết tình hình thực hiện nề nếp và học tập của toàn trường, kết quả thi
đua của lớp trong tuần vừa qua
– Hướng dẫn triển khai một số hoạt động của trường và của lớp trong tuần
học mới
* Hình thức tổ chức
– Thời gian:
+ Nếu học sinh nghỉ học, nhiều trường không tổ chức chào cờ. Một số rất ít
các trường tổ chức chào cờ online qua Zoom nhưng không thường xuyên.
+ Nếu học sinh đi học thì 07h00 sáng thứ 2 đầu tuần, đồng loạt các lớp tổ
chức sinh hoạt dưới cờ theo công văn chỉ đạo của Sở GD&ĐT.
– Địa điểm: Để đảm bảo giãn cách xã hội, các lớp tổ chức chào cờ tại phòng
học của lớp mình.
* Giải pháp thực hiện:
– Lãnh đạo nhà trường chỉ đạo, định hướng nội dung, lên lịch thực hiện.
Đoàn thanh niên hỗ trợ cung cấp thông tin tổng kết thi đua hàng tuần.
– Chương trình diễn ra dưới hình thức truyền thụ một chiều:Giáo viên chủ
nhiệm đóng vai trò chủ đạo, là người cập nhật văn bản từ các tổ chức trong nhà
trường, thông báo, triển khai hoạt động tới học sinh. Học sinh lắng nghe, nắm bắt
thông tin.
1.2. Hoạt động sinh hoạt lớp
* Nội dung
– Ổn định tổ chức.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
4
– Tổng kết, đánh giátình hình thực hiện nề nếp và học tập của lớp trong tuần
vừa qua.
– Thông báo kế hoạch một số hoạt động của trường và của lớp trong tuần
học mới.
– Để đảm bảo yêu cầu phòng, chống dịch, các lớp dừng hẳn hoặc hạn chế tổ
chức các hoạt động liên hoan, trò chơi giao lưu trong giờ sinh hoạt lớp.
* Hình thức tổ chức
– Thời gian:
+ Nếu học sinh nghỉ học, rất nhiều trường không tổ chức sinh hoạt lớp. Rất
ít trường tổ chức sinh hoạt lớp online qua Zoom và tần suấtkhông thường xuyên.
+ Nếu học sinh đi học thì tiết 5 thứ 7, đồng loạt các lớp tổ chức sinh hoạt lớp.
– Địa điểm: Các lớp tổ chức sinh hoạt tại phòng học của lớp mình.
* Giải pháp thực hiện:
– Lãnh đạo nhà trường chỉ đạo, định hướng nội dung, lên lịch thực hiện.
– Chương trình diễn ra dưới hình thức truyền thụ:
+ Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò chủ đạo, là người cập nhật văn bản từ
các tổ chức trong nhà trường, thông báo, triển khai hoạt động tới học sinh. Học
sinh lắng nghe, nắm bắt thông tin.
+ Ở một số lớp, lớp trưởng là người tổng hợp kết quả học tập và tình hình
thực hiện nề nếp qua sổ theo dõivà cũng là người thông báo kết quả đó trong giờ
sinh hoạt lớp.Giáo viên chủ nhiệm là người đánh giá, phân tích, định hướng giải
pháp cho học sinh.
1.3. Hoạt động trải nghiệm sau giờ học
Các hoạt động diễn ra sau giờ học của học sinh chủ yếu là các hoạt động văn
hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động câu lạc bộ, các chuyến thực địa, việc
chuẩn bị chương trình cho các ngày lễ lớn, chuẩn bị lễ tri ân và trưởng thành.
– Khi học sinh nghỉ học và thực hiện giãn cách xã hội, các hoạt động này
dừng hẳn.
– Khi học sinh đi học trở lại, trong bối cảnh học sinh tới trường phải đeo
khẩu trang và thực hiện nghiêm ngặt việc cấm tập trung đông người, giữ khoảng
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
5
cách an toàn, các hoạt động trải nghiệm sau giờ học cũng không được tổ chức để
hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp/gián tiếp giữa người – người.
2. Đánh giá các giải pháp thực hiện trước khi có sáng kiến
– Về thời lượng, tần suất tổ chức các hoạt động trải nghiệm:
Rõ ràng, dịch Covid-19 với diễn biến phức tạp của nó đã khiến học sinh bị
mất đi cơ hội được tham gia các hoạt động trải nghiệm. Tổ chức để học sinh đi học
an toàn đã là đáng quý. Các hoạt động trải nghiệm đã bị lược bỏ đi hầu hết trong kế
hoạch hoạt động của nhà trường thời Covid, chỉ giữ lại nội dung tối thiểu, cơ bản
nhất là hoạt động sinh hoạt dưới cờ và sinh hoạt lớp. Như vậy, các hoạt động khác,
dù vẫn là mong mỏi của học sinh và là hình thức giáo dục hiệu quả nhưng lại
không thể triển khai.
– Vai trò của học sinh:
Vốn dĩ, tính chất của hoạt động trải nghiệm trong nhà trườnglà học sinh
đóng vai trò chủ thể tham gia vào thực tiễn dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
+ Khi người học bị hạn chế tiếp xúc với những người khác thì việc trải
nghiệm cùng tập thể không thể diễn ra. Điều này đòi hỏi cách thức tổ chức hoạt
động phải khai thác được việc học sinh làm việc cá nhân mà vẫn hiệu quả.
+ Các tiết sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt cuối tuần ở các lớp, nếu chỉ đơn thuần
diễn ra việc thông báo thì các tiết này mang nặng tính hành chính – công vụ, học
sinh cũng sẽ chỉ là người thụ động nghe và tiếp nhận, không có cơ hội phát huy vai
trò chủ thể của mình.
– Số lượng tham gia:
+ Khi học sinh đi học, các em tham gia theo quy mô lớp và thực hiện lịch
sinh hoạt theo thời khóa biểu của nhà trường. Tuy nhiên chỉ có giáo viên chủ
nhiệm tham gia cùng các em theo đúng trách nhiệm mình được phân công, còn các
thành viên khác trong hội đồng giáo dục của nhà trường gần như không tham gia
vào các lịch sinh hoạt này của học sinh
+ Khi các em nghỉ học, kể cả đối với các trường tổ chức được chào cờ, sinh
hoạt lớp online thì cũng khó có thể kiểm soát được số lượng và chất lượng tham
gia của học sinh, điều này bị lệ thuộc vào sự tự giác của các em. Mà muốn các em
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
6
tự giác, giải pháp lâu dài nhất vẫn phải là thiết kế nội dung, hình thức hoạt động
sao cho hay, làm cho các em thích, các em có nhu cầu tham gia. Mục tiêu giáo dục
vì thế mới có thể đạt được.
– Về nội dung chương trình:
Thời lượng dành cho tiết sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt cuối tuầnlà 45
phút/tiết.Trong bối cảnh không có dịch, trước đây tiết sinh hoạt dưới cờ do các tổ
chức trong nhà trường, đặc biệt là Đoàn thanh niên của trường đảm nhiệm. Giáo
viên chủ nhiệm chỉ phải tập trung cho chương trình sinh hoạt lớp.
Trong bối cảnh mới, các thầy cô chủ nhiệm phải tổ chức sinh hoạt lớp vào
tiết 5 thứ Bảy và tiếp tục tổ chức chào cờ tại lớp vào tiết 1 thứ Hai của tuần tiếp
theo. Các thầy cô gặp nhiều khó khăn trong việc thiết kế nội dung chương trìnhđể
vừa không trùng lặp lại vừa hấp dẫn.
II.Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Căn cứ vào thực tế triển khai, căn cứ vào sự phân loại các hoạt động trải
nghiệm trong nhà trường theo các thời điểm trong ngày, chúng tôi đề xuất các giải
pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong mùa dịch Covid-19 như sau:
1. Đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động sinh hoạt dưới cờ
1.1. Tổ chức hoạt động chào cờ trực tuyến
1.1.1. Bố cục nội dung
Chương trình chào cờ trực tuyến được thực hiện với bố cục nội dung như sau:
– Phần 1: Nghi thức chào cờ.
– Phần 2: Phóng sự về các hoạt động nổi bật của nhà trường trong tuần vừa
qua, tổng kết thi đua của các lớp trực tuần.
– Phần 3: Phóng sự chuyên đề hoặc Chuyên mục học sinh.
+ Phóng sự chuyên đề được Ban chấp hành đoàn trường hoặc câu lạc bộ
truyền thông của nhà trường thực hiện xoay quanh các chủ đề mang tính giáo dục,
truyền thông cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 của nhà trường như:
Chuyên đề Công tác phòng, chống dịch trong trường và khu nội trú khi học sinh
nghỉ học; Chuyên đề Đánh giá kết quả dạy và học online trong mùa dịch.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
7
+ Chuyên mục của các khối lớp được thực hiện dưới hình thức online, xoay
quanh các chủ đề: Thi Lăng kính khoa học (Ban chấp hành Đoàn trường và câu lạc
bộ truyền thông), Bảo vệ môi trường (Khối chuyên Toán), Hưởng ứng ngày sách
(Khối chuyên Văn), Kỉ niệm ngày sinh nhật Bác (Khối chuyên Hóa)…
Hình ảnh nghi thức chào cờ xuất hiện trong chương trình
Chào cờ trực tuyến
1.1.2. Cách tổ chức
– Chương trình được xuất bản dưới dạng video, thời lượng từ 30 – 40 phút.
– Khi học sinh đi học, chào cờ tạo lớp, chương trình được phát đồng loạt
tại tất cả các lớptrong trường thông qua hệ thống máy chiếu, tivi có kết nối
internet lúc 07h00 sáng thứ 2 hàng tuầnvà phát lại trên kênh youtube, fanpage
chính thức của nhà trường.
– Khi học sinh nghỉ học để phòng, chống dịch, chương trình được xuất bản
vào 07h00 sáng thứ 2 hàng tuần trên kênh youtube, fanpage chính thức của nhà
trường.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
8
Học sinh thực hiện nghi thức chào cờ tại lớp
(ghi hình ngày 16.3.2020)
1.1.3. Giải pháp thực hiện
* Xây dựng kịch bản và triển khai thực hiện nội dung
Với mục đích và bố cục nội dung chương trình như trên, hàng tuần, chương
trình chào cờ trực tuyến đòi hỏi đội ngũ thực hiện phải vừa thực hiện vai trò của giáo
viên (xây dựng nội dung có tính giáo dục), vừa phải tổ chức ekip thực hiện theo mô
hình một đài phát thanh và truyền hình thu nhỏ với các công việc như sau:
– Tập hợp các tư liệu, đánh giá, tổng kết toàn bộ hoạt động phòng, chống
dịch và các hoạt động khác của nhà trường trong tuần vừa qua.
– Tập hợp các nguồn ảnh có liên quan để chuyển hóa tất cả các kết quả, tư
liệu kênh chữ thành kênh hình.
– Thiết kế và thực hiện ý tưởng kết nối các mạch nội dung sao cho tự nhiên,
hấp dẫn.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
9
– Thiết kế giao diện video sao cho chuyên nghiệp, hiện đại nhất trong khả
năng cho phép.
– Chương trình được lãnh đạo nhà trường duyệt về kịch bản, sản phẩm trước
khi xuất bản rộng rãi trên các kênh truyền thông.
Ekip thực hiện nội dung chương trình
* Khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất và thời gian
– Tận dụng chức năng ghi hình và ghi âm của điện thoại di động thay cho
máy quay chuyên nghiệp.
– “Trường quay” linh hoạt tùy vào hoàn cảnh: khi học sinh đi học thì không
gian ghi hình là các không gian trong trường, lớp học; khi học sinh nghỉ học thì
không gian ghi hình là góc học tập, phông nền phù hợp tại gia đình.
– Người dẫn chương trình, biên tập viên, đọc lời bình thuyết minh: số đầu
tiên là giáo viên (để học sinh xem, hình dung cách làm, cách dẫn), từ các số tiếp
theo, học sinh đều chủ động thực hiện.
– Vì chương trình sản xuất hàng tuần, yêu cầu tính cập nhật, tính thời sự, tính
tổng hợp về nội dung, nên phải đến cuối tuần, đội ngũ thực hiện mới tổng hợp đủ
số liệu, thông tin, tư liệu hình ảnh hoạt động của tuần rối mới có thểthực hiện khâu
hậu kì.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
10
Hậu trường giản dị, tận dụng sáng tạo các thiết bị vốn có
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
11
Khi có dịch, các MC lên hình linh hoạt trên nềntrường quay ảo,
trường học, gia đình
1.2. Tổ chức chương trình Lăng kính khoa học online
1.2.1. Bố cục nội dung
Phần 1: Phản xạ
Mỗi thí sinh trả lời nhanh 10 câu hỏi về tất cả các lĩnh vực trong 1 phút. Mỗi
câu trả lời đúng đươc 10 điểm.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
12
Phần 2: Logíc
– Có 4 câu hỏi dành cho 4 thí sinh.
– Mỗi câu hỏi gồm 3 khái niệm liên quan đến cùng một sự kiện hoặc một vấn
đề. Thời gian giải thích và trả lời 3 khái niệm là 30 giây. Thời gian suy nghĩ và trả
lời sự kiện hoặc vấn đề liên quan đến 3 khái niệm là 10 giây.
– Nếu thí sinh gọi đúng 3 khái niệm được 30 điểm.
– Nếu thí sinh gọi đúng 2 khái niệm được 20 điểm.
– Nếu thí sinh gọi đúng 1 khái niệm được 10 điểm.
– Nếu thí sinh đưa ra được sự kiện hoặc vấn đề liên quan đến 3 khái niệm
được 10 điểm.
– Lưu ý khi giải thích các khái niệm không được dùng ngoại ngữ, tiếng lóng,
từ đồng nghĩa hoặc sử dụng bất kì từ nào trong khái niệm để giải thích.
Phần 3: Bứt phá
– Người chơi có quyền lựa chọn các gói câu hỏi 40, 60, 80 điểm.
– Gói câu hỏi 40 điểm gồm 4 câu hỏi 10 điểm.
– Gói câu hỏi 60 điểm gồm 2 câu hỏi 10 điểm và 2 câu hỏi 20 điểm.
– Gói câu hỏi 80 điểm gồm gồm 1 câu hỏi 10 điểm, 2 câu hỏi 20 điểm và 1
câu hỏi 30 điểm.
– Nếu người chơi trả lời đúng câu hỏi nào thì ghi được điểm ở câu hỏi đó,
nếu người chơi trả lời sai thì quyền trả lời thuộc về những người chơi còn lại
nhưng chỉ có 2 người chơi bấm chuông nhanh nhất được quyền trả lời. Nếu người
chơi đó trả lời đúng thì số điểm của câu hỏi đó sẽ được chuyển từ quỹ điểm của
người chơi chọn câu hỏi. Nếu trả lời sai thì sẽ bị trừ đi nửa số điểm của câu hỏi đó
còn người chơi chọn câu hỏi không bị trừ điểm.
– Trong gói câu hỏi đó, người chơi có quyền đặt ngôi sao hi vọng 1 lần ở một
câu mà người chơi đó cho là chắc chắn nhất. Nếu trả lời đúng thì được nhân đôi số
điểm. Nếu trả lời sai thì bị trừ đi số điểm của câu hỏi đã chọn. Nếu đội chơi đó trả
lời sai mà người chơi khác trả lời được thì chỉ bị trừ 1 lần.
– Nếu cả 4 người chơi đều không có câu trả lời thì ban tổ chức đưa ra đáp án.
– Thời gian suy nghĩ và trả lời cho câu hỏi 10 điểm là 10 giây.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
13
– Thời gian suy nghĩ và trả lời cho câu hỏi 20 điểm là 15 giây.
– Thời gian suy nghĩ và trả lời cho câu hỏi 30 điểm là 20 giây.
Giao diện cuộc thi Lăng kính khoa học online
1.2.2. Cách tổ chức
– Chương trình Lăng kính khoa học online được tổ chức trên ứng dụng
Zoom.
– Mỗi thí sinh tự chuẩn bị 1 máy tính hoặc điện thoại có kết nối mạng ổn
định, có bật webcam trong suốt quá trình thi đấu.
– Các thí sinh tự quay một clip giới thiệu ngắn gọn về bản thân trong 1-2
phút và gửi một ảnh chân dung của mình (mặc đồng phục trường) cho Ban tổ chức.
– Ban tổ chức chuẩn bị 02 laptop bao gồm 1 laptop chạy câu hỏi và quay
MC, và 1 laptop quay được màn hình thành phần tham gia của tất cả các thí sinh
trong suốt trận thi đấu, kết nối mạng, đường truyền ổn định.
– Giáo viên trong Ban chấp hành Đoàn trường phụ trách Lăng kính khoa học
chuẩn bị hệ thống câu hỏi thi, duyệt với Ban giám hiệu trước 1 tuần.
– 2 học sinh trong Ban chấp hành đoàn trường phụ trách hỗ trợ thí sinh, MC
về kĩ thuật và nội dung thi trong suốt quá trình thi đấu online.
Giải pháp tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm cho học sinh THPT
trong bối cảnh dịch Covid-19
14
– Sau khi ghi hình online trên Zoom, Ban tổ chức thực hiện công tác hậu kì,
đảm bảo hình ảnh phát sóng phải đan xen giữa hình ảnh thí sinh thi đấu với hình
ảnh hệ thống câu hỏi, vừa có cảnh toàn vừa có cảnh cận, vừa có người dẫn chương
trình vừa có cổ động viên.
– Chương trình được phát sóng dưới dạng video, thời lượng khoảng 30 phút,
là 1 nội dung nằm trong video Chào cờ trực tuyến, đăng tải trên kênh youtube của
nhà trường.
– Khi học sinh đi học, cuộc thi sẽ được phát sóng trong chương trình Chào cờ
trực tuyến tại các lớp thông qua hệ thống máy chiếu hoặc tivi có kết nối mạng lúc
07h00 sáng thứ 2.
– Khi học sinh nghỉ học để phòng, chống dịch, chương trình được công
chiếuvào 07h00 sáng thứ 2 trên kênh youtube, fanpage chính thức của nhà trường.
Hình ảnh các thí sinh tham gia trận thi đấu Lăng kính khoa học online
1.2.3. Giải pháp thực hiện
* Quy trình ra đề và tập hợp câu hỏi
– Để đảm bảo cho cuộc thi Lăng kính khoa học mang tính chính xác, phù
hợp với đối tượng thí sinh tham gia, Ban chấp hành Đoàn trường phân công nhiệm

Xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

Các thầy cô cần file liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học