VỊ TRÍ CHỦ ĐỀ TRONG CHƯƠNG TRÌNH

Chương I / Bài 3: SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC. pH. CHẤT CHỈ THỊ AXIT – BAZO /HÓA HỌC 11

Môn học chủ đạo

Hóa học

Nội dung chủ yếu và yêu cầu cần đạt

Các kiến thức được tích hợp

Kiến thức đã học

– Axit, bazo và muối – Hoá học 11

– Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit – bazo (Hoá học 11)

Kiến thức mới:

– Thống kê (Toán 10)

– Thiết kế và trang trí (Công nghệ)

Thời gian thực hiện

Trên lớp: 2 tiết

Ở nhà: 2 ngày (Tùy học sinh bố trí).

(1)NL GQVĐ & ST

– Đề xuất quy trình sản xuất giấy chỉ thị axit – bazo từ hoa chiều tím.

– Đề xuất thang đo pH của giấy chỉ thị axit – bazo từ hoa chiều tím.

– Thiết kế mẫu bao bì đẹp, sáng tạo.

– Bài thuyết trình về sản phẩm ấn tượng, nêu được đặc tính của sản phẩm.

(2) NL sử dụng ngôn ngữ Hóa học

– Viết các phương trình hóa học.

(3) NL sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông

– Lựa chọn và sử dụng hiệu quả các thiết bị CNTT&TT để hoàn thành nhiệm vụ: khai thác thông tin trên mạng, sử dụng máy vi tính để thiết kế mẫu bao bì sản phẩm, pano giới thiệu sản phẩm, bài thuyết trình,…

– Tìm kiếm, lưu trữ, xử lí thông tin hỗ trợ giải quyết nhiệm vụ dự án.

(4) NL giao tiếp

– Trao đổi ý tưởng, thảo luận về câu hỏi của mỗi nhóm.

– Thuyết trình về sản phẩm của nhóm.

(5) NL tự học

– Tự nghiên cứu tài liệu, thu thập và xử lí thông tin liên quan đến bài học và dự án.

(6) NL thực hành hóa học

– Tách, chiết được anthocyanin từ hoa chiều tím

– Làm thí nghiệm sản xuất giấy chỉ thị axit – bazo từ hoa chiều tím và giải thích các hiện tượng thí nghiệm, từ đó rút ra những kết luận cần thiết.

(7) NL hợp tác

– Chia nhóm, phân tổ, làm việc nhóm để thực hiện trả lời câu hỏi.

– Các thành viên nhiệt tình chia sẻ, hỗ trợ các thành viên khác, biết góp ý xây dựng cũng như biết lắng nghe và tiếp thu sự góp ý của các bạn.

(8) NL vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống

– Tìm hiểu các nguồn thiên nhiên thân thuộc với con người để xác định được pH của sản phẩm trong cuộc sống, từ đó HS thêm quý trọng những sản vật từ tự nhiên.

– Giúp xác định được pH của đất từ đó giúp tìm ra những loại cây trồng phù hợp hoặc cải tạo đất, góp phần xây dựng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.

– Quan tâm đến việc bảo vệ môi trường.

(9) NL tính toán

– Tính toán lượng hoa chiều tím, nước để làm thí nghiệm

Sản phẩm

Khoa học

(S)

Công nghệ

(T)

Kĩ thuật

(E)

Toán học

(M)

Giấy chỉ thị axit – bazo từ hoa chiều tím

Mẫu bao bì sản phẩm

Poster; bài trình chiếu hoặc video thuyết trình về sản phẩm

Thành phần hóa học của hoa chiều tím.

Khái niệm pH, chất chỉ thị axit – bazơ

Hợp chất màu tự nhiên anthocyanin có trong các loài hoa, rau như hoa dâm bụt, hoa chiều tím, lá của bắp cải tím, …

Các thiết bị; dụng cụ , Quy trình chiết xuất chất hữu cơ, chế tạo

giấy chỉ thị axit – bazo từ hoa chiều tím

Bản vẽ hoặc thiết kế powerpoint mô tả quy trình sản xuất giấy chỉ thị axit – bazo từ hoa chiều tím.

Các phần mềm tin học thiết kế mẫu bao bì sản phẩm.

– Xác định lượng nguyên liệu cần để chế tạo giấy chỉ thị axit – bazo thành phẩm.

– Tính toán giá thành và hiệu quả sản phẩm.

Nội dung thực hiện

Giáo viên

Học sinh

Chuẩn bị dự án

….

1. Lập kế hoạch dự án;

2. Soạn giảng; chuẩn bị nội dung phân công nhiệm vụ thực hiện tới từng HS thông qua hướng dẫn và yêu cầu thực hiện dự án (phiếu học tập, sổ nhật kí).

Thực hiện dự án

…..

1. Tổ chức cho HS nghiên cứu kiến thức nền tại lớp.

2. Tổ chức, thống nhất tên dự án và hướng dẫn HS xây dựng kế hoạch thực hiện dự án.

3. Hướng dẫn cho HS các kĩ năng tra cứu thông tin, nguồn tra cứu thông tin.

4. Thành lập nhóm HS, cung cấp bộ câu hỏi định hướng.

1. Thành lập nhóm.

2. Nhận nhiệm vụ, phân công nhiệm vụ của từng thành viên trong nhóm.

3. Thảo luận thống nhất tên dự án; nghiên cứu kiến thức nền.

…..

Thường xuyên đôn đốc, trợ giúp để đảm bảo tiến độ, hiệu quả làm việc của mỗi nhóm.

1. HS tiếp tục nghiên cứu tài liệu, tìm hiểu những vấn đề, thực hiện nội dung được phân công.

2. HS tự tổ chức những cuộc họp nhóm thảo luận thống nhất thực hiện

Nhóm trưởng quán xuyến, điều hành công việc nhóm đảm bảo hiệu quả và tiến độ.

3. HS trải nghiệm chế tạo giấy chỉ thị axit – bazo theo định hướng của nhóm (quay video quá trình làm).

4. HS thiết kế mẫu bao bì sản phẩm, poster quảng bá cho sản phẩm.

….

Thu sản phẩm.

Nộp sản phẩm.

Báo cáo dự án

….

1. Nhận xét, “chốt” kiến thức.

2. Đánh giá sản phẩn.

3. Thu và hoàn thiện hồ sơ dự án học tập.

1. Báo cáo sản phẩm dự án.

2. Đánh giá sản phẩm dự án.

3. Nộp lại đầy đủ bộ hồ sơ học tập.

Lịch trình hoạt động

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Tìm hiểu thực tiễn, phát hiện vấn đề

(10 phút)

Gọi 1 HS trả lời: ớ các lớp học dưới, để xác định môi trường axit – bazo thì các em thường dùng chất chỉ thị nào? Yêu cầu thêm nhận xét từ 2 HS khác.

Đặt vấn đề: Chỉ thị thường dùng đế nhận biết axit – bazo là giấy quỳ tím hoặc phenolphthalein. Tuy nhiên, các chỉ thị này chỉ có ở phòng thí nghiệm. Vậy để giúp nhà nông xác định được môi trường đất chua, đất kiềm từ đó có phương pháp cải tạo đất sớm và lựa chọn cây trồng phù hợp với môi trường đất mà không phải phụ thuộc vào quá trình phát triển của cây hoặc để nhận biết dung dịch axit, dung dịch bazo của các chất trong gia đình trong trường hợp chúng ta không có công cụ hoặc các chất chỉ thị trên đế kiếm tra thì ta nên làm thế nào?

Giới thiệu: Trong tự nhiên, có nhiều loại thực vật có thể làm chỉ thị màu hiệu quả như bắp cải tím, hoa dâm bụt, hoa chiều tím, nghệ, hoa cẩm tú cầu,…Trong đó, hoa chiều tím được trồng rộng rãi ở hai bên đường đi nên các em có thể dễ dàng tìm kiếm nguyên liệu, ngoài ra nó có dải màu thay đối rộng đối với pH từ 1 đến 14, sự thay đổi màu của anthocyanin rất rõ rệt (từ đỏ sang xanh) khi chuyển từ môi trường axit sang môi trường bazo. Do đó, hoa chiều tím thích hợp với ứng dụng chế tạo giấy chỉ thị phát hiện nhanh pH môi trường, là chất chỉ thị an toàn và phù hợp với lứa tuổi của các em.

Đặt hàng sản phẩm: Làm giấy chỉ thị axit – bazo từ nguyên liệu thiên nhiên hoa chiều tím đáp ứng các yêu cầu.

Chia nhóm, thảo luận từng yêu cầu đánh giá sản phẩm và thời gian thực hiện.

Trả lời: giấy quỳ tím hoặc phenolphthalein

Huy động ý tưởng, trao đổi thảo luận

Ghi nhận nhiệm vụ

Chia lớp thành các nhóm học tập

Thảo luận các yêu cầu sản phẩm

Lịch trình hoạt động

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Lí thuyết pH (nghiên cứu tại lớp –

Gọi đại diện 1 nhóm trình bày, các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.

Kết luận:

pH biểu thị độ axit hay độ kiềm cua dung dịch

pH dùng để đánh giá độ axit hay độ kiềm cua dung dịch

pH = -log[H⁺]

Thang đo pH thường dùng là từ: 1 – 14

pH < 7: môi trường axit; pH = 7: môi trường trung tính; pH> 7: môi trường bazo

Thảo luận và trình bày kết quả về nội dung 1 trong PHT

Chất chỉ thị axit – bazo đã nghiên cứu ở nhà

Bổ sung : Để xác định chính xác giá trị pH dùng máy đo pH

Thảo luận trả lời :

– Quỳ tím : pH≤ 6 : Đỏ ; pH = 7 : Tím ; pH ≥ 8 : Xanh

– Pheneolphtalein : pH ≥ 8,3 : Hồng