Category: Giáo án

Giáo án môn hoá học lớp 11 học kì 2

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ I: SỰ ĐIỆN LI

Tiết thứ 1: SỰ ĐIỆN LI

Kiến thức cũ có liên quan	Kiến thức mới trong bài cần hình thành
Phân loại các loại hợp chất vô cơ Cân bằng hoá học	– Khái niệm về sự điện li, chất điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu, cân bằng điện li

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Biết được :

Khái niệm về sự điện li, chất điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu, cân bằng điện li.

2.Kĩ năng:

– Quan sát thí nghiệm, rút ra được kết luận về tính dẫn điện của dung dịch chất điện li.

– Phân biệt được chất điện li, chất không điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu.

– Viết được phương trình điện li của chất điện li mạnh, chất điện li yếu.

3.Thái độ:

– Xây dựng thái độ học tập tích cực, chủ động, hợp tác, có kế hoạch

– Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh

4. Phát triển năng lực

– Năng lực giải quyết vấn đề

– Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

– Năng lực vận dụng kiến thức hoá học vào cuộc sống

II TRỌNG TÂM:

 Bản chất tính dẫn điện của chất điện li (nguyên nhân và cơ chế đơn giản)

 Viết phương trình điện li của một số chất.

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Diễn giảng – phát vấn

IV. CHUẨN BỊ:

*Giáo viên: Hình 11(sgk) để mô tả thí nghiệm hoặc chuẩn bị dụng cụ và hoá chất để biểu diễn TN sự điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu

*Học sinh: Xem lại hiện tượng dẫn điện đã học ở chương trình vật lí lớp 7

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: Không

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Vì sao nước tự nhiên có thể dẫn điện được, nước cất thì không? Để tìm hiểu vê điều này chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân dẫn điện của các chất  Vào bài
Triển khai bài

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hiện tượng điện li

Mục tiêu: Học sinh biết được khái niệm về sự điện li, chất điện li

Gv: Lắp hệ thống thí nhgiệm như sgk và làm thí nghiệm biểu diễn.

Hs: Quan sát, nhận xét và rút ra kết luận.

Gv: Đặt vấn đề: Tại sao dd này dẫn điện được mà dd khác lại không dẫn điện được?

Hs: Vận dụng kiến thức dòng điện đã học lớp 9 và nguyên cứu trong sgk về nguyên nhân tính dẫn điện của các dd axít, bazơ, muối trong nước để trả lời.

Gv: Giới thiệu khái niệm: sự điện li, chất điện li, biểu diễn phương trình điện li Giải thích vì sao nước tự nhiên dẫn được điện

-Hướng dẫn hs cách viết phương trình điện li của NaCl, HCl, NaOH.

Hs: Viết pt điện li của axit, bazơ, muối.

I/ Hiện tượng điện li:

1/ Thí nghiệm: sgk

*Kết luận:

-Dung dịch muối, axít, bazơ: dẫn điện.

-Các chất rắn khan: NaCl, NaOH và 1 số dung dịch rượu, đường: không dẫn điện.

2/ Nguyên nhân tính dẫn điện của các dd axít, bazơ, muối trong nước:

-Các muối, axít, bazơ khi tan trong nước phân li ra các ion làm cho dd của chúng dẫn điện.

-Quá trình phân li các chất trong H₂O ra ion là sự điện li.

-Những chất tan trong H₂O phân li thành các ion gọi là chất điện li.

-Sự điện li được biểu diễn bằng pt điện li: NaCl  Na⁺ + Cl^–

HCl  H⁺ + Cl^–

NaOH Na⁺ + OH^–

Hoạt động 2: Phân loại các chất điện li

Mục tiêu: Học sinh biết được chất điện li mạnh, chất điện li yếu, cân bằng điện li

Gv: Biểu diễn TN 2 của 2 dd HCl và CH₃COOH ở sgk và cho hs nhận xét và rút ra kết luận.

Gv: Đặt vấn đề: Tại sao dd HCl 0,1M dẫn điện mạnh hơn dd CH₃COOH 0,1M?

Hs: Nghiên cứu sgk để trả lời: Nồng độ các ion trong dd HCl lớn hơn nồng độ các ion trong dd CH₃COOH, nghĩa là số phân tử HCl phân li ra ion nhiều hơn số phân tử CH₃COOH phân li ra ion.

Gv: Gợi ý để hs rút ra các khái niệm chất điện li mạnh.

Gv: Khi cho các tính thể NaCl vào nước có hiện tượng gì xảy ra ?

Hs: Viết pt biểu diễn sự điện li.

Gv: Kết luận về chất điện li mạnh gồm các chất nào.

Gv: Lấy ví dụ CH₃COOH để phân tích, rồi cho hs rút ra định nghĩa về chất điện li yếu.

-Cung cấp cho hs cách viết pt điện li của chất điện li yếu.

Gv: Yêu cầu hs nêu đặc điểm của quá trình thuận nghịch và từ đó cho hs liên hệ với quá trình điện li.

II/ Phân loại các chất điện li:

1/ Thí nghiệm: sgk

*Nhận xét: ở cùng nồng độ thì HCl phân li ra ion nhiều hơn CH₃COOH .

2/ Chất điện li mạnh và chất điện li yếu:

a/ Chất điện li mạnh:

-Khái niệm: Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước, các phân tử hoà tan đều phân li ra ion.

-Phương trình điện li NaCl:

NaCl  Na⁺ + Cl^–

100 ptử  100 ion Na⁺ và 100 ion Cl^–

-Gồm:

+ Các axít mạnh HCl, HNO₃, H₂SO₄…

+ Các bazơ mạnh:NaOH, KOH, Ba(OH)₂

+ Hầu hết các muối.

b/ Chất điện li yếu:

-KN: Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước, chỉ có 1 phần số phân tử hoà tan phân li ra ion, phần còn lại vẫn tồn tại dưới dạng phân tử trong dung dịch.

-Pt điện li: CH₃COOH CH₃COO^– + H⁺

-Gồm:

+ Các axít yếu: H₂S , HClO, CH₃COOH, HF, H₂SO₃, HNO₂, H₃PO₄, H₂CO₃, …

+ Bazơ yếu: Mg(OH)₂, Bi(OH)₃…

*Quá trình phân li của chất điện li yếu là quá trình cân bằng động, tuân theo nguyên lí Lơ Satơliê.

4. Củng cố: Viết phương trình điện li của một số chất

5. Dặn dò: – Làm bài tập SGK

– Soạn bài “Axit, bazơ và muối”

VI. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ I: SỰ ĐIỆN LI

Chủ đề 1 – tiết thứ 2: AXIT, BAZƠ VÀ MUỐI

Kiến thức cũ có liên quan	Kiến thức mới trong bài cần hình thành
Sự điện li, chất điện li Phân loại chất điện li	Định nghĩa: Axit, bazơ, hiđroxit lưỡng tính và muối theo A-rê-ni-ut Axit một nấc, nhiều nấc; muối axit, muối trung hoà

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Biết được :

 Định nghĩa : axit, bazơ, hiđroxit lưỡng tính và muối theo thuyết A-rê-ni-ut.

 Axit một nấc, axit nhiều nấc, muối trung hoà, muối axit.

2.Kĩ năng:

 Phân tích một số thí dụ về axit, bazơ, muối cụ thể, rút ra định nghĩa.

 Nhận biết được một chất cụ thể là axit, bazơ, muối, hiđroxit lưỡng tính, muối trung hoà, muối axit theo định nghĩa.

 Viết được phương trình điện li của các axit, bazơ, muối, hiđroxit lưỡng tính cụ thể.

 Tính nồng độ mol ion trong dung dịch chất điện li mạnh.

3.Thái độ: Học sinh nhiệt tình, chủ động tiếp thu kiến thức

4. Phát triển năng lực

– Năng lực tự học

– Năng lực giải quyết vấn đề

– Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học

II TRỌNG TÂM:

 Viết được phương trình điện li của axit, bazơ, hiđroxit lưỡng tính theo A-re-ni-ut

 Phân biệt được muối trung hòa và muối axit theo thuyết điện li

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Diễn giảng – phát vấn

IV. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

*Giáo viên: Thí nghiệm Zn(OH)₂ có tính chất lưỡng tính

*Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: Viết phương trình điện li của các chất sau:

a) Ca(NO₃)₂; H₂SO₄; HClO; BaCl₂; KOH

b) MgCl₂; NaOH; HCl; Ba(NO₃)₂; H₃PO₄

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Chúng ta đã học về axit, bazơ, muối trong chương trình lớp 9, bây giờ chúng ta hãy tìm hiểu xem A-rê-ni-ut đưa ra khái niệm về chúng như thế nào?
Triển khai bài

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Axit

Mục tiêu: Khái niệm axit của A- rê-ni-ut, axit một nấc, axit nhiều nấc

Gv: Cho hs nhắc lại các khái niệm về axít đã học ở các lớp dưới và cho ví dụ.

Gv: Dựa vào bài cũ, xác định axit?

Nhận xét về các ion do axít phân li?

Gv: Theo A-rê-ni-ut, axit được định nghĩa như thế nào?

Hs: Kết luận

Gv: Dựa vào pt điện li hs viết trên bảng cho hs nhận xét về số ion H⁺ được phân li ra từ mỗi phân tử axít.

Gv: Phân tích cách viết pt điện li 2 nấc của H₂SO₄và 3 nấc của H₃PO₄.

Gv: Dẫn dắt hs hình thành khái niệm axít 1 nấc và axít nhiều nấc.

Hs: Nêu khái niệm axít.

Gv: Lưu ý cho hs: đối với axít mạnh và bazơ mạnh nhiều nấc thì chỉ có nấc thứ nhất điện li hoàn toàn.

I/ Axít

1/ Định nghĩa: (theo A-rê-ni-ut)

-Axít là chất khi tan trong nước phân li ra cation H⁺.

Vd: HCl  H⁺ + Cl^–

CH₃COOH CH₃COO + H⁺.

2/ Axít nhiều nấc :

-Axít mà 1 phân tử chỉ phân li 1 nấc ra ion H⁺ là axít 1 nấc.

Vd: HCl, CH₃COOH , HNO₃…

-Axít mà 1 phân tử phân li nhiều nấc ra ion H⁺ là axít nhiều nấc.

Vd: H₂SO₄, H₃PO₄

H₂SO₄  H⁺ + HSO₄^–

HSO₄ ^– H⁺ + SO₄ ^2-

H₃PO₄ H⁺ + H₂PO₄^–

H₂PO₄^– H⁺ + HPO₄ ^2-

HPO₄^2- H⁺ + PO₄ ^3-

Hoạt động 2: Bazơ

Mục tiêu: Nắm được khái niệm bazơ và viết phương trình điện li của bazơ

Gv: Cho hs nhắc lại các khái niệm về bazơ đã học ở lớp dưới.

Gv: Bazơ là những chất điện li.

-Hãy viết pt điện li của NaOH, KOH.

-Nhận xét về các ion do bazơ phân li ra

-Hs: Nêu khái niệm về bazơ.

II/ Bazơ:

-Định nghĩa (theo thuyết a-rê-ni-út): Bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra anion OH^–

Vd: NaOH Na⁺ + OH^–

KOH  K⁺ + OH^–

Hoạt động 3: Hiđroxit lưỡng tính

Mục tiêu: Định nghĩa hiđroxit lưỡng tính và đặc tính của chúng

– Gv: Làm thí nghiệm, HS quan sát

+ Cho d² HCl vào ống nghiệm đựng Zn(OH)₂

+ Cho d² NaOH vào ống nghiệm đựng Zn(OH)₂.

– Hs: Zn(OH)₂ trong 2 ống nghiệm đều tan vậy Zn(OH)₂ vừa phản ứng với axít vừa phản ứng với bazơ.

– Gv: Kết luận:Zn(OH)₂ là hiđroxít lưỡng tính.

– Gv: Tại sao Zn(OH)₂ là hiđroxít lưỡng tính?

– Gv: Giải thích: vì Zn(OH)₂ có thể phân li theo kiểu axít, vừa phân li theo kiểu bazơ

Gv: Lưu ý thêm về đặc tính hiđroxít lưỡng tính: Những hiđroxit lưỡng tính thường gặp và tính axit, bazơ của chúng

III/ Hiđroxít lưỡng tính:

*Định nghĩa: Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như bazơ

Vd: Zn(OH)₂ là hiđroxít lưỡng tính

+ Phân li kiểu bazơ:

Zn(OH)₂ Zn ²⁺ + 2 OH^–

+ Phân li kiểu axit:

Zn(OH)₂ ZnO₂ ^2- + 2 H⁺

*Đặc tính của hiđroxít lưỡng tính.

-Thường gặp: Al(OH)₃, Cr(OH)₃, Pb(OH)₂…

– Ít tan trong H₂O

– Lực axít và bazơ của chúng đều yếu

Hoạt động 4: Muối

Mục tiêu: Định nghĩa muối, phân loại muối và sự điện li của muối

Gv: Yêu cầu hs viết phương trình điện li của NaCl, K₂SO₄, (NH₄)₂SO₄

Hs nhận xét các ion tạo thành  Định nghĩa muối

GV bổ sung một số trường hợp điện li của muối NaHCO₃  Muối axit, muối trung hoà

Gv: Lưu ý cho hs: Những muối được coi là không tan thì thực tế vẫn tan 1 lượng rất nhỏ, phần nhỏ đó điện li.

IV/ Muối:

1/ Định nghĩa: sgk

2/ Phân loại:

-Muối trung hoà: Muối mà anion gốc axit không còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺: NaCl, Na₂SO₄, Na₂CO₃…

-Muối axít : Muối mà anion gốc axit vẫn còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺:NaHCO₃, NaH₂PO₄…

3/ Sự điện li của muối trong nước.

-Hầu hết muối tan đều phân li mạnh.

-Nếu gốc axít còn chứa H có tính axít thì gốc này phân ly yếu ra H⁺.

Vd: NaHSO₃  Na⁺ + HSO₃^–

HSO₃^– H⁺ + SO₃ ^2-.

4. Củng cố: Phân loại các hợp chất sau và viết phương trình điện li: Na₂SO₄, NH₄Cl, NaHSO₃, H₂SO₃, Ba(OH)₂

5. Dặn dò:

– Học bài, làm bài tập SGK

– Chuản bị bài “ Sự điện li của nước- pH- Chất chỉ thị axit – bazơ”

VI. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ I: SỰ ĐIỆN LI

Tiết thứ 3: SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC – PH – CHẤT CHỈ THỊ AXIT-BAZƠ

Kiến thức cũ có liên quan	Kiến thức mới trong bài cần hình thành
Sự điện li Axit, bazơ	Sự điện li của nước pH Chất chỉ thị axit-bazơ

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Biết được:

– Tích số ion của nước, ý nghĩa tích số ion của nước.

– Khái niệm về pH, định nghĩa môi trường axit, môi trường trung tính và môi trường kiềm.

– Chất chỉ thị axit – bazơ : quỳ tím, phenolphtalein và giấy chỉ thị vạn năng

2.Kĩ năng:

– Tính pH của dung dịch axit mạnh, bazơ mạnh.

– Xác định được môi trường của dung dịch bằng cách sử dụng giấy chỉ thị vạn năng, giấy quỳ tím hoặc dung dịch phenolphtalein.

3.Thái độ: Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh

4. Phát triển năng lực

– Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

– Năng lực tính toán

II TRỌNG TÂM:

– Đánh giá độ axit và độ kiềm của các dung dịch theo nồng độ ion H⁺ và pH

– Xác định được môi trường của dung dịch dựa vào màu của giấy chỉ thị vạn năng, giấy quỳ và dung dịch phenolphtalein

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Diễn giảng – Phát vấn – Trực quan

IV. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

*Giáo viên: Các dung dịch để xác định độ pH dựa vào bảng màu chuẩn

*Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: (7 phút) Xác định axit, bazơ, muối và viết phương trình điện li của:

a) H₂CO₃; Ba(OH)₂; HF; NaNO₃

b) H₃PO₄; KOH; CuCl₂; HNO₃

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Liên hệ thí nghiệm bài sự điện li “Nước cất có dẫn điện không? Vì sao?”. Trên thực tế nước có điện li nhưng điện li rất yếu
Triển khai bài:

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Sự điện li của nước

Mục tiêu: Biết sự điện li của nước

Gv: Nêu vấn đề: Thực nghiệm đã xác nhận rằng, nước là chất điện li rất yếu hãy biểu diễn quá trình điện li của nước theo thuyết arêniút.

Hs: Theo thuyết A-rê-ni-ut: H₂O  H⁺ + OH^–

I/ Nước là chất điện li rất yếu.

1/ Sự điện li của nước

-Nước là chất điện rất yếu.

Pt điện li: H₂O  H⁺ + OH^–

Hoạt động 2: Tích số ion của nước

Mục tiêu: Biết tích số ion của nước

Gv: Yêu cầu hs viết biểu thức tính hằng số cân bằng của H₂O.

Hs: (3)

Gv: là hằng số cân bằng ở nhiệt độ xác định gọi là tích số ion của nướcỞ 25^OC: = 10 ^-14

Gv gợi ý: Dựa vào tích số ion của nước. Hãy tính nồng độ ion H⁺ và OH?

Hs: [H⁺] = [OH] = 10^-7M

Gv KL : Nước là môi trường trung tính nên môi trường trung tính là môi trường có [H⁺]=[OH ^–]=10^-7M.

2/ Tích số ion của nước

-Ở 25^OC, hằng số gọi là tích số ion của nước.

= [H⁺]. [OH ^–] = 10^-14

[H⁺] = [OH ^–] = 10^-7

-Nước là môi trường trung tính, nên môi trường trung tính là môi trường trong đó

[H⁺] = [OH] = 10^-7

Hoạt động 3: Ý nghĩa tích số ion của nước

Mục tiêu: Xác định được môi trường axit, bazơ, trung tính dựa vào nồng độ H⁺

Gv: Kết hợp giảng và cùng hs giải toán, hướng dẫn các em so sánh kết quả để rút ra kết luận, dựa vào nguyên lí chuyển dịch cân bằng.

Gv: Tính [H⁺] và [OH ^–] của dung dịch HCl 10^-3M.

Hs: Tính toán cho KQ: [H⁺] =10^-3M; [OH ^–]= 10^-11M.

=>[H⁺] >[OH ^–] hay [H⁺] >10^-7 M.

Gv: Tính [H⁺] và [OH ^–] của dung dịch NaOH 10^-5 M.

Hs: Tính toán cho KQ:[H⁺]= 10^-9 M, [OH ^–] = 10^-5 M

=>[H⁺] < [OH ^–] hay [H⁺] < 10^-7 M.

Gv tổng kết : Từ các vd trên: [H⁺] là đại lượng đánh giá độ axít, độ bazơ của dung dịch:

MTTT: [H⁺] = 10^-7 M;

Mt bazơ : [H⁺] < 10^-7 M;

Mt axít : [H⁺] > 10^-7 M.

3/ Ý nghĩa tích số ion của nước.

a) Trong mt axít.

-Vd: tính [H⁺] và [OH ^–] của dd HCl

HCl  H⁺ + Cl^–

10^-3 M 10^-3 M

=> [H⁺] = [HCl] = 10^-3 M

=>[OH^–] = = 10^-11M

=> [H⁺] > [OH^–] hay [H⁺] >10^-7 M.

b) Trong mt bazơ .

-Vd: Tính [H⁺] và [OH^–] của dung dịch NaOH 10^-5M

NaOH  Na⁺ + OH^–

10^-5M 10^-5M

=> [OH^–] = [NaOH] = 10^-5M

=> [H⁺] = = 10^-9 M

=>[OH^–] > [H⁺]

*Vậy [H⁺] là đại lượng đánh giá độ axít, dộ bazơ của dung dịch.

Mt trung tính: [H⁺] = 10^-7 M

Mt bazơ : [H⁺] <10^-7 M

Mt axít: [H⁺] > 10^-7 M

Hoạt động 4: Khái niệm về pH

Mục tiêu: Biết khái niệm về pH

Gv: Giảng cho hs hiểu tại sao cần dùng pH ?

Dung dịch được sử dụng nhiều thường có [H⁺] trong khoảng 10 ^-1  10^-14 M. Để tránh ghi giá trị [H⁺] với số mũ âm, người ta dùng pH.

Gv: Yêu cầu hs nghiên cứu sgk và cho biết pH là gì ?

Hs: [H⁺] = 10^-pH M. Nếu [H⁺] = 10^-a M => pH = a.

Gv: Giúp hs nhận biết về mối liên hệ giữa pH và [H⁺] khi đã biết [H⁺] .

Hs: Kết luận về mối liên hệ giữa [H⁺] và pH

II/ Khái niệm về PH chất chỉ thị axít – bazơ.

1/ Khái niệm pH:

[H⁺] = 10^-PH M hay pH= -lg [H⁺]

Nếu [H⁺] = 10^-a M thì pH = a

Vd: [H⁺] = 10^-3 M => pH=3 mt axít

[H⁺] = 10^-11 M => pH = 11: mt bazơ

[H⁺]= 10^-7 M => pH = 7:môi trường trung tính.

Hoạt động 5: Chất chỉ thị axit- bazơ

Mục tiêu: Xác định được môi trường của dung dịch dựa vào màu của chất chỉ thị

Gv: Cho các hs nhìn vào bảng 11 sgk, cho biết màu của quỳ và Phenolphtalein (ở các giá trị pH khác nhau) thay đổi thế nào ?

Hs: Màu quỳ và Phenolphtlein trong dung dịch ở các khoảng pH giống nhau thì màu giống nhau.

Gv bổ sung: Khi ta gọi những chất như quỳ, Phenolphtalein có màu biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch là chất chỉ thị axit-bazơ

Gv: Yêu cầu hs dùng chất chỉ thị đã học nhận biết các chất trong 3 ống nghiệp đựng dung dịch axít loãng, H₂O nguyên chất, dung dịch kiềm loãng.

Gv: Hướng dẫn hs nhúng giấy pH vào từng dung dịch, rồi đem so sánh với bảng màu chuẩn để xđ PH.

Gv bổ sung thêm: Để xác định giá trị tương đối chính xác của pH, người ta dùng máy đo pH.

2/ Chất chỉ thị axít – bazơ :

-Là chất có màu biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch

Vd: Quỳ tím, phenolphtalein chỉ thị vạn năng.

4. Củng cố:

– Giá trị pH của môi trường axit, bazơ, trung tính?

– Cách tính pH

5. Dặn dò:

– Học bài, làm bài tập SGK

– Soạn bài “Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li”

VI. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Mời các thầy cô download file đầy đủ tại đây

Giao an 11cb HKII

Xem thêm

Giáo án môn hoá học lớp 11 học kì 1

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ I: SỰ ĐIỆN LI

Tiết thứ 1: SỰ ĐIỆN LI

Kiến thức cũ có liên quan	Kiến thức mới trong bài cần hình thành
Phân loại các loại hợp chất vô cơ Cân bằng hoá học	– Khái niệm về sự điện li, chất điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu, cân bằng điện li

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Biết được :

Khái niệm về sự điện li, chất điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu, cân bằng điện li.

2.Kĩ năng:

– Quan sát thí nghiệm, rút ra được kết luận về tính dẫn điện của dung dịch chất điện li.

– Phân biệt được chất điện li, chất không điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu.

– Viết được phương trình điện li của chất điện li mạnh, chất điện li yếu.

3.Thái độ:

– Xây dựng thái độ học tập tích cực, chủ động, hợp tác, có kế hoạch

– Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh

4. Phát triển năng lực

– Năng lực giải quyết vấn đề

– Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

– Năng lực vận dụng kiến thức hoá học vào cuộc sống

II TRỌNG TÂM:

 Bản chất tính dẫn điện của chất điện li (nguyên nhân và cơ chế đơn giản)

 Viết phương trình điện li của một số chất.

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Diễn giảng – phát vấn

IV. CHUẨN BỊ:

*Giáo viên: Hình 11(sgk) để mô tả thí nghiệm hoặc chuẩn bị dụng cụ và hoá chất để biểu diễn TN sự điện li, chất điện li mạnh, chất điện li yếu

*Học sinh: Xem lại hiện tượng dẫn điện đã học ở chương trình vật lí lớp 7

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: Không

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Vì sao nước tự nhiên có thể dẫn điện được, nước cất thì không? Để tìm hiểu vê điều này chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân dẫn điện của các chất  Vào bài
Triển khai bài

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hiện tượng điện li

Mục tiêu: Học sinh biết được khái niệm về sự điện li, chất điện li

Gv: Lắp hệ thống thí nhgiệm như sgk và làm thí nghiệm biểu diễn.

Hs: Quan sát, nhận xét và rút ra kết luận.

Gv: Đặt vấn đề: Tại sao dd này dẫn điện được mà dd khác lại không dẫn điện được?

Hs: Vận dụng kiến thức dòng điện đã học lớp 9 và nguyên cứu trong sgk về nguyên nhân tính dẫn điện của các dd axít, bazơ, muối trong nước để trả lời.

Gv: Giới thiệu khái niệm: sự điện li, chất điện li, biểu diễn phương trình điện li Giải thích vì sao nước tự nhiên dẫn được điện

-Hướng dẫn hs cách viết phương trình điện li của NaCl, HCl, NaOH.

Hs: Viết pt điện li của axit, bazơ, muối.

I/ Hiện tượng điện li:

1/ Thí nghiệm: sgk

*Kết luận:

-Dung dịch muối, axít, bazơ: dẫn điện.

-Các chất rắn khan: NaCl, NaOH và 1 số dung dịch rượu, đường: không dẫn điện.

2/ Nguyên nhân tính dẫn điện của các dd axít, bazơ, muối trong nước:

-Các muối, axít, bazơ khi tan trong nước phân li ra các ion làm cho dd của chúng dẫn điện.

-Quá trình phân li các chất trong H₂O ra ion là sự điện li.

-Những chất tan trong H₂O phân li thành các ion gọi là chất điện li.

-Sự điện li được biểu diễn bằng pt điện li: NaCl  Na⁺ + Cl^–

HCl  H⁺ + Cl^–

NaOH Na⁺ + OH^–

Hoạt động 2: Phân loại các chất điện li

Mục tiêu: Học sinh biết được chất điện li mạnh, chất điện li yếu, cân bằng điện li

Gv: Biểu diễn TN 2 của 2 dd HCl và CH₃COOH ở sgk và cho hs nhận xét và rút ra kết luận.

Gv: Đặt vấn đề: Tại sao dd HCl 0,1M dẫn điện mạnh hơn dd CH₃COOH 0,1M?

Gv: Gợi ý để hs rút ra các khái niệm chất điện li mạnh.

Gv: Khi cho các tính thể NaCl vào nước có hiện tượng gì xảy ra ?

Hs: Viết pt biểu diễn sự điện li.

Gv: Kết luận về chất điện li mạnh gồm các chất nào.

Gv: Lấy ví dụ CH₃COOH để phân tích, rồi cho hs rút ra định nghĩa về chất điện li yếu.

-Cung cấp cho hs cách viết pt điện li của chất điện li yếu.

Gv: Yêu cầu hs nêu đặc điểm của quá trình thuận nghịch và từ đó cho hs liên hệ với quá trình điện li.

II/ Phân loại các chất điện li:

1/ Thí nghiệm: sgk

*Nhận xét: ở cùng nồng độ thì HCl phân li ra ion nhiều hơn CH₃COOH .

2/ Chất điện li mạnh và chất điện li yếu:

a/ Chất điện li mạnh:

-Khái niệm: Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước, các phân tử hoà tan đều phân li ra ion.

-Phương trình điện li NaCl:

NaCl  Na⁺ + Cl^–

100 ptử  100 ion Na⁺ và 100 ion Cl^–

-Gồm:

+ Các axít mạnh HCl, HNO₃, H₂SO₄…

+ Các bazơ mạnh:NaOH, KOH, Ba(OH)₂

+ Hầu hết các muối.

b/ Chất điện li yếu:

-Pt điện li: CH₃COOH CH₃COO^– + H⁺

-Gồm:

+ Các axít yếu: H₂S , HClO, CH₃COOH, HF, H₂SO₃, HNO₂, H₃PO₄, H₂CO₃, …

+ Bazơ yếu: Mg(OH)₂, Bi(OH)₃…

*Quá trình phân li của chất điện li yếu là quá trình cân bằng động, tuân theo nguyên lí Lơ Satơliê.

4. Củng cố: Viết phương trình điện li của một số chất

5. Dặn dò: – Làm bài tập SGK

– Soạn bài “Axit, bazơ và muối”

VI. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ I: SỰ ĐIỆN LI

Chủ đề 1 – tiết thứ 2: AXIT, BAZƠ VÀ MUỐI

Kiến thức cũ có liên quan	Kiến thức mới trong bài cần hình thành
Sự điện li, chất điện li Phân loại chất điện li	Định nghĩa: Axit, bazơ, hiđroxit lưỡng tính và muối theo A-rê-ni-ut Axit một nấc, nhiều nấc; muối axit, muối trung hoà

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Biết được :

 Định nghĩa : axit, bazơ, hiđroxit lưỡng tính và muối theo thuyết A-rê-ni-ut.

 Axit một nấc, axit nhiều nấc, muối trung hoà, muối axit.

2.Kĩ năng:

 Phân tích một số thí dụ về axit, bazơ, muối cụ thể, rút ra định nghĩa.

 Nhận biết được một chất cụ thể là axit, bazơ, muối, hiđroxit lưỡng tính, muối trung hoà, muối axit theo định nghĩa.

 Viết được phương trình điện li của các axit, bazơ, muối, hiđroxit lưỡng tính cụ thể.

 Tính nồng độ mol ion trong dung dịch chất điện li mạnh.

3.Thái độ: Học sinh nhiệt tình, chủ động tiếp thu kiến thức

4. Phát triển năng lực

– Năng lực tự học

– Năng lực giải quyết vấn đề

– Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học

II TRỌNG TÂM:

 Viết được phương trình điện li của axit, bazơ, hiđroxit lưỡng tính theo A-re-ni-ut

 Phân biệt được muối trung hòa và muối axit theo thuyết điện li

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Diễn giảng – phát vấn

IV. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

*Giáo viên: Thí nghiệm Zn(OH)₂ có tính chất lưỡng tính

*Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: Viết phương trình điện li của các chất sau:

a) Ca(NO₃)₂; H₂SO₄; HClO; BaCl₂; KOH

b) MgCl₂; NaOH; HCl; Ba(NO₃)₂; H₃PO₄

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Chúng ta đã học về axit, bazơ, muối trong chương trình lớp 9, bây giờ chúng ta hãy tìm hiểu xem A-rê-ni-ut đưa ra khái niệm về chúng như thế nào?
Triển khai bài

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Axit

Mục tiêu: Khái niệm axit của A- rê-ni-ut, axit một nấc, axit nhiều nấc

Gv: Cho hs nhắc lại các khái niệm về axít đã học ở các lớp dưới và cho ví dụ.

Gv: Dựa vào bài cũ, xác định axit?

Nhận xét về các ion do axít phân li?

Gv: Theo A-rê-ni-ut, axit được định nghĩa như thế nào?

Hs: Kết luận

Gv: Dựa vào pt điện li hs viết trên bảng cho hs nhận xét về số ion H⁺ được phân li ra từ mỗi phân tử axít.

Gv: Phân tích cách viết pt điện li 2 nấc của H₂SO₄và 3 nấc của H₃PO₄.

Gv: Dẫn dắt hs hình thành khái niệm axít 1 nấc và axít nhiều nấc.

Hs: Nêu khái niệm axít.

Gv: Lưu ý cho hs: đối với axít mạnh và bazơ mạnh nhiều nấc thì chỉ có nấc thứ nhất điện li hoàn toàn.

I/ Axít

1/ Định nghĩa: (theo A-rê-ni-ut)

-Axít là chất khi tan trong nước phân li ra cation H⁺.

Vd: HCl  H⁺ + Cl^–

CH₃COOH CH₃COO + H⁺.

2/ Axít nhiều nấc :

-Axít mà 1 phân tử chỉ phân li 1 nấc ra ion H⁺ là axít 1 nấc.

Vd: HCl, CH₃COOH , HNO₃…

-Axít mà 1 phân tử phân li nhiều nấc ra ion H⁺ là axít nhiều nấc.

Vd: H₂SO₄, H₃PO₄

H₂SO₄  H⁺ + HSO₄^–

HSO₄ ^– H⁺ + SO₄ ^2-

H₃PO₄ H⁺ + H₂PO₄^–

H₂PO₄^– H⁺ + HPO₄ ^2-

HPO₄^2- H⁺ + PO₄ ^3-

Hoạt động 2: Bazơ

Mục tiêu: Nắm được khái niệm bazơ và viết phương trình điện li của bazơ

Gv: Cho hs nhắc lại các khái niệm về bazơ đã học ở lớp dưới.

Gv: Bazơ là những chất điện li.

-Hãy viết pt điện li của NaOH, KOH.

-Nhận xét về các ion do bazơ phân li ra

-Hs: Nêu khái niệm về bazơ.

II/ Bazơ:

-Định nghĩa (theo thuyết a-rê-ni-út): Bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra anion OH^–

Vd: NaOH Na⁺ + OH^–

KOH  K⁺ + OH^–

Hoạt động 3: Hiđroxit lưỡng tính

Mục tiêu: Định nghĩa hiđroxit lưỡng tính và đặc tính của chúng

– Gv: Làm thí nghiệm, HS quan sát

+ Cho d² HCl vào ống nghiệm đựng Zn(OH)₂

+ Cho d² NaOH vào ống nghiệm đựng Zn(OH)₂.

– Hs: Zn(OH)₂ trong 2 ống nghiệm đều tan vậy Zn(OH)₂ vừa phản ứng với axít vừa phản ứng với bazơ.

– Gv: Kết luận:Zn(OH)₂ là hiđroxít lưỡng tính.

– Gv: Tại sao Zn(OH)₂ là hiđroxít lưỡng tính?

– Gv: Giải thích: vì Zn(OH)₂ có thể phân li theo kiểu axít, vừa phân li theo kiểu bazơ

Gv: Lưu ý thêm về đặc tính hiđroxít lưỡng tính: Những hiđroxit lưỡng tính thường gặp và tính axit, bazơ của chúng

III/ Hiđroxít lưỡng tính:

*Định nghĩa: Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như bazơ

Vd: Zn(OH)₂ là hiđroxít lưỡng tính

+ Phân li kiểu bazơ:

Zn(OH)₂ Zn ²⁺ + 2 OH^–

+ Phân li kiểu axit:

Zn(OH)₂ ZnO₂ ^2- + 2 H⁺

*Đặc tính của hiđroxít lưỡng tính.

-Thường gặp: Al(OH)₃, Cr(OH)₃, Pb(OH)₂…

– Ít tan trong H₂O

– Lực axít và bazơ của chúng đều yếu

Hoạt động 4: Muối

Mục tiêu: Định nghĩa muối, phân loại muối và sự điện li của muối

Gv: Yêu cầu hs viết phương trình điện li của NaCl, K₂SO₄, (NH₄)₂SO₄

Hs nhận xét các ion tạo thành  Định nghĩa muối

GV bổ sung một số trường hợp điện li của muối NaHCO₃  Muối axit, muối trung hoà

Gv: Lưu ý cho hs: Những muối được coi là không tan thì thực tế vẫn tan 1 lượng rất nhỏ, phần nhỏ đó điện li.

IV/ Muối:

1/ Định nghĩa: sgk

2/ Phân loại:

-Muối trung hoà: Muối mà anion gốc axit không còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺: NaCl, Na₂SO₄, Na₂CO₃…

-Muối axít : Muối mà anion gốc axit vẫn còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺:NaHCO₃, NaH₂PO₄…

3/ Sự điện li của muối trong nước.

-Hầu hết muối tan đều phân li mạnh.

-Nếu gốc axít còn chứa H có tính axít thì gốc này phân ly yếu ra H⁺.

Vd: NaHSO₃  Na⁺ + HSO₃^–

HSO₃^– H⁺ + SO₃ ^2-.

4. Củng cố: Phân loại các hợp chất sau và viết phương trình điện li: Na₂SO₄, NH₄Cl, NaHSO₃, H₂SO₃, Ba(OH)₂

5. Dặn dò:

– Học bài, làm bài tập SGK

– Chuản bị bài “ Sự điện li của nước- pH- Chất chỉ thị axit – bazơ”

VI. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ I: SỰ ĐIỆN LI

Tiết thứ 3: SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC – PH – CHẤT CHỈ THỊ AXIT-BAZƠ

Kiến thức cũ có liên quan	Kiến thức mới trong bài cần hình thành
Sự điện li Axit, bazơ	Sự điện li của nước pH Chất chỉ thị axit-bazơ

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Biết được:

– Tích số ion của nước, ý nghĩa tích số ion của nước.

– Khái niệm về pH, định nghĩa môi trường axit, môi trường trung tính và môi trường kiềm.

– Chất chỉ thị axit – bazơ : quỳ tím, phenolphtalein và giấy chỉ thị vạn năng

2.Kĩ năng:

– Tính pH của dung dịch axit mạnh, bazơ mạnh.

– Xác định được môi trường của dung dịch bằng cách sử dụng giấy chỉ thị vạn năng, giấy quỳ tím hoặc dung dịch phenolphtalein.

3.Thái độ: Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh

4. Phát triển năng lực

– Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

– Năng lực tính toán

II TRỌNG TÂM:

– Đánh giá độ axit và độ kiềm của các dung dịch theo nồng độ ion H⁺ và pH

– Xác định được môi trường của dung dịch dựa vào màu của giấy chỉ thị vạn năng, giấy quỳ và dung dịch phenolphtalein

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Diễn giảng – Phát vấn – Trực quan

IV. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

*Giáo viên: Các dung dịch để xác định độ pH dựa vào bảng màu chuẩn

*Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: (7 phút) Xác định axit, bazơ, muối và viết phương trình điện li của:

a) H₂CO₃; Ba(OH)₂; HF; NaNO₃

b) H₃PO₄; KOH; CuCl₂; HNO₃

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Liên hệ thí nghiệm bài sự điện li “Nước cất có dẫn điện không? Vì sao?”. Trên thực tế nước có điện li nhưng điện li rất yếu
Triển khai bài:

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Sự điện li của nước

Mục tiêu: Biết sự điện li của nước

Gv: Nêu vấn đề: Thực nghiệm đã xác nhận rằng, nước là chất điện li rất yếu hãy biểu diễn quá trình điện li của nước theo thuyết arêniút.

Hs: Theo thuyết A-rê-ni-ut: H₂O  H⁺ + OH^–

I/ Nước là chất điện li rất yếu.

1/ Sự điện li của nước

-Nước là chất điện rất yếu.

Pt điện li: H₂O  H⁺ + OH^–

Hoạt động 2: Tích số ion của nước

Mục tiêu: Biết tích số ion của nước

Gv: Yêu cầu hs viết biểu thức tính hằng số cân bằng của H₂O.

Hs: (3)

Gv: là hằng số cân bằng ở nhiệt độ xác định gọi là tích số ion của nướcỞ 25^OC: = 10 ^-14

Gv gợi ý: Dựa vào tích số ion của nước. Hãy tính nồng độ ion H⁺ và OH?

Hs: [H⁺] = [OH] = 10^-7M

Gv KL : Nước là môi trường trung tính nên môi trường trung tính là môi trường có [H⁺]=[OH ^–]=10^-7M.

2/ Tích số ion của nước

-Ở 25^OC, hằng số gọi là tích số ion của nước.

= [H⁺]. [OH ^–] = 10^-14

[H⁺] = [OH ^–] = 10^-7

-Nước là môi trường trung tính, nên môi trường trung tính là môi trường trong đó

[H⁺] = [OH] = 10^-7

Hoạt động 3: Ý nghĩa tích số ion của nước

Mục tiêu: Xác định được môi trường axit, bazơ, trung tính dựa vào nồng độ H⁺

Gv: Kết hợp giảng và cùng hs giải toán, hướng dẫn các em so sánh kết quả để rút ra kết luận, dựa vào nguyên lí chuyển dịch cân bằng.

Gv: Tính [H⁺] và [OH ^–] của dung dịch HCl 10^-3M.

Hs: Tính toán cho KQ: [H⁺] =10^-3M; [OH ^–]= 10^-11M.

=>[H⁺] >[OH ^–] hay [H⁺] >10^-7 M.

Gv: Tính [H⁺] và [OH ^–] của dung dịch NaOH 10^-5 M.

Hs: Tính toán cho KQ:[H⁺]= 10^-9 M, [OH ^–] = 10^-5 M

=>[H⁺] < [OH ^–] hay [H⁺] < 10^-7 M.

Gv tổng kết : Từ các vd trên: [H⁺] là đại lượng đánh giá độ axít, độ bazơ của dung dịch:

MTTT: [H⁺] = 10^-7 M;

Mt bazơ : [H⁺] < 10^-7 M;

Mt axít : [H⁺] > 10^-7 M.

3/ Ý nghĩa tích số ion của nước.

a) Trong mt axít.

-Vd: tính [H⁺] và [OH ^–] của dd HCl

HCl  H⁺ + Cl^–

10^-3 M 10^-3 M

=> [H⁺] = [HCl] = 10^-3 M

=>[OH^–] = = 10^-11M

=> [H⁺] > [OH^–] hay [H⁺] >10^-7 M.

b) Trong mt bazơ .

-Vd: Tính [H⁺] và [OH^–] của dung dịch NaOH 10^-5M

NaOH  Na⁺ + OH^–

10^-5M 10^-5M

=> [OH^–] = [NaOH] = 10^-5M

=> [H⁺] = = 10^-9 M

=>[OH^–] > [H⁺]

*Vậy [H⁺] là đại lượng đánh giá độ axít, dộ bazơ của dung dịch.

Mt trung tính: [H⁺] = 10^-7 M

Mt bazơ : [H⁺] <10^-7 M

Mt axít: [H⁺] > 10^-7 M

Hoạt động 4: Khái niệm về pH

Mục tiêu: Biết khái niệm về pH

Gv: Giảng cho hs hiểu tại sao cần dùng pH ?

Dung dịch được sử dụng nhiều thường có [H⁺] trong khoảng 10 ^-1  10^-14 M. Để tránh ghi giá trị [H⁺] với số mũ âm, người ta dùng pH.

Gv: Yêu cầu hs nghiên cứu sgk và cho biết pH là gì ?

Hs: [H⁺] = 10^-pH M. Nếu [H⁺] = 10^-a M => pH = a.

Gv: Giúp hs nhận biết về mối liên hệ giữa pH và [H⁺] khi đã biết [H⁺] .

Hs: Kết luận về mối liên hệ giữa [H⁺] và pH

II/ Khái niệm về PH chất chỉ thị axít – bazơ.

1/ Khái niệm pH:

[H⁺] = 10^-PH M hay pH= -lg [H⁺]

Nếu [H⁺] = 10^-a M thì pH = a

Vd: [H⁺] = 10^-3 M => pH=3 mt axít

[H⁺] = 10^-11 M => pH = 11: mt bazơ

[H⁺]= 10^-7 M => pH = 7:môi trường trung tính.

Hoạt động 5: Chất chỉ thị axit- bazơ

Mục tiêu: Xác định được môi trường của dung dịch dựa vào màu của chất chỉ thị

Gv: Cho các hs nhìn vào bảng 11 sgk, cho biết màu của quỳ và Phenolphtalein (ở các giá trị pH khác nhau) thay đổi thế nào ?

Hs: Màu quỳ và Phenolphtlein trong dung dịch ở các khoảng pH giống nhau thì màu giống nhau.

Gv bổ sung: Khi ta gọi những chất như quỳ, Phenolphtalein có màu biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch là chất chỉ thị axit-bazơ

Gv: Yêu cầu hs dùng chất chỉ thị đã học nhận biết các chất trong 3 ống nghiệp đựng dung dịch axít loãng, H₂O nguyên chất, dung dịch kiềm loãng.

Gv: Hướng dẫn hs nhúng giấy pH vào từng dung dịch, rồi đem so sánh với bảng màu chuẩn để xđ PH.

Gv bổ sung thêm: Để xác định giá trị tương đối chính xác của pH, người ta dùng máy đo pH.

2/ Chất chỉ thị axít – bazơ :

-Là chất có màu biến đổi phụ thuộc vào giá trị pH của dung dịch

Vd: Quỳ tím, phenolphtalein chỉ thị vạn năng.

4. Củng cố:

– Giá trị pH của môi trường axit, bazơ, trung tính?

– Cách tính pH

5. Dặn dò:

– Học bài, làm bài tập SGK

– Soạn bài “Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li”

VI. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Mời các thầy cô download file đầy đủ tại đây

Giao an 11cb HKI

Xem thêm

Giao an Hoa 12 co ban HKII

Giáo án môn hoá học lớp 12 học kì 2

CHỦ ĐỀ 5: ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI

CHỦ ĐỀ 5 – TIẾT 1: VỊ TRÍ CỦA KIM LOẠI TRONG BẢNG TUẦN HOÀN

VÀ CẤU TẠO CỦA KIM LOẠI

Kiến thức cũ có liên quan: cấu hình electron nguyên tử, mối quan hệ giữa vị trí và cấu hình electron

MỤC TIÊU:
Kiến thức: HS biết:

– Vị trí của kim loại trong bảng tuần hoàn.

– Cấu tạo của nguyên tử kim loại và cấu tạo tinh thể của các kim loại.

– Liên kết kim loại.

Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng từ vị trí của kim loại suy ra cấu tạo và tính chất, từ tính chất suy ra ứng dụng và phương pháp điều chế.
Thái độ: Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh

TRỌNG TÂM:

– Từ vị trí của kim loại suy ra cấu tạo và tính chất, từ tính chất suy ra ứng dụng và phương pháp điều chế.

III. CHUẨN BỊ:

– Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học.

– Bảng phụ vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử (có ghi bán kính nguyên tử) của các nguyên tố thuộc chu kì 2.

– Tranh vẽ 3 kiểu mạng tinh thể và mô hình tinh thể kim loại (mạng tinh thể lục phương, lập phương tâm diện, lập phương tâm khối).

PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn đề + đàm thoại + hoạt động nhóm.

TIẾN TRÌNH BÀY DẠY:
Ổn định lớp: Chào hỏi, kiểm diện.
Kiểm tra bài cũ: Viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố ₁₁Na, ₂₀Ca, ₁₃Al. Xác định số electron ở lớp ngoài cùng và cho biết đó là nguyên tố kim loại hay phi kim ?
Bài mới:

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

Hoạt động 1

– GV dùng bảng tuần hoàn và yêu cầu HS xác định vị trí của các nguyên tố kim loại trong bảng tuần hoàn.

– GV gợi ý để HS tự rút ra kết luận về vị trí của các nguyên tố kim loại trong bảng tuần hoàn.

Hoạt động 2

– GV yêu cầu HS viết cấu hình electron của các nguyên tố kim loại: Na, Mg, Al và các nguyên tố phi kim P, S, Cl. So sánh số electron ở lớp ngoài cùng của các nguyên tử kim loại và phi kim trên. Nhận xét và rút ra kết luận.

– GV dùng bảng phụ vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử của các nguyên tố thuộc chu kì 2 và yêu cầu HS rút ra nhận xét về sự biến thiên của điện tích hạt nhân và bán kính nguyên tử.

Hoạt động 3

– GV thông báo về cấu tạo của đơn chất kim loại.

– GV dùng mô hình thông báo 3 kiểu mạng tinh thể của kim loại.

– HS nhận xét về sự khác nhau của 3 kiểu mạng tinh thể trên.

Hoạt động 4

– GV thông báo về liên kết kim loại và yêu cầu HS so sánh liên kết kim loại với liên kết cộng hoá trị và liên kết ion.

I. VỊ TRÍ CỦA KIM LOẠI TRONG BẢNG TUẦN HOÀN

– Nhóm IA (trừ H), nhóm IIA (trừ B) và một phần của các nhóm IVA, VA, VIA.

– Các nhóm B (từ IB đến VIIIB).

– Họ lantan và actini.

II. CẤU TẠO CỦA KIM LOẠI

1. Cấu tạo nguyên tử

– Nguyên tử của hầu hết các nguyên tố kim loại đều có ít electron ở lớp ngoài cùng (1, 2 hoặc 3e).

Thí dụ:

Na: [Ne]3s¹ Mg: [Ne]3s² Al: [Ne]3s²3p¹

– Trong chu kì, nguyên tử của nguyên tố kim loại có bán kính nguyên tử lớn hơn và điện tích hạt nhân nhỏ hơn so với các nguyên tử của nguyên tố phi kim.

Thí dụ:

₁₁Na	₁₂Mg	₁₃Al	₁₄Si	₁₅P	₁₆S	₁₇Cl
0,157	0,136	0,125	0,117	0,110	0,104	0,099

2. Cấu tạo tinh thể

– Ở nhiệt độ thường, trừ Hg ở thể lỏng, còn các kim loại khác ở thể rắn và có cấu tạo tinh thể.

– Trong tinh thể kim loại, nguyên tử và ion kim loại nằm ở những nút của mạng tinh thể. Các electron hoá trị liên kết yếu với hạt nhân nên dễ tách khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong mạng tinh thể.

a) Mạng tinh thể lục phương

– Các nguyên tử, ion kim loại nằm trên các đỉnh và tâm các mặt của hình lục giác đứng và ba nguyên tử, ion nằm phía trong của hình lục giác.

– Trong tinh thể, thể tích của các nguyên tử và ion kim loại chiếm 74%, còn lại 26% là không gian trống.

Ví dụ: Be, Mg, Zn.

b) Mạng tinh thể lập phương tâm diện

– Các nguyên tử, ion kim loại nằm trên các đỉnh và tâm các mặt của hình lập phương.

– Trong tinh thể, thể tích của các nguyên tử và ion kim loại chiếm 74%, còn lại 26% là không gian trống.

Ví dụ: Cu, Ag, Au, Al,…

c) Mạng tinh thể lập phương tâm khối

– Các nguyên tử,ion kim loại nằm trên các đỉnh và tâm của hình lập phương.

– Trong tinh thể, thể tích của các nguyên tử và ion kim loại chiếm 68%, còn lại 32% là không gian trống.

Ví dụ: Li, Na, K, V, Mo,…

3. Liên kết kim loại

Liên kết kim loại là liên kết được hình thành giữa các nguyên tử và ion kim loại trong mạng tinh thể do có sự tham gia của các electron tự do.

CỦNG CỐ:
GV treo bảng tuàn hoàn và yêu cầu HS xác định vị trí của 22 nguyên tố phi kim. Từ đó thấy phần còn lại của bảng tuần hoàn là gồm các nguyên tố kim loại.
Phân biệt cấu tạo của nguyên tử kim loại và cấu tạo của đơn chất kim loại để thấy trong đơn chất, kim loại có liên kết kim loại.
DẶN DÒ
Bài tập về nhà: 1 → 9 trang 82 (SGK).
Xem trước bài phần TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI

VII. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

CHỦ ĐỀ 5: ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI

CHỦ ĐỀ 5 – TIẾT 2: TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI DÃY ĐIỆN HOÁ CỦA KIM LOẠI (Tiết 1)

Kiến thức cũ có liên quan: Cấu tạo của kim loại, dãy hoạt động hóa học của kim loại

MỤC TIÊU:
Kiến thức:

– HS biết: Tính chất vật lí chung của kim loại.

– HS hiểu: Nguyên nhân gây nên những tính chất vật lí chung của kim loại.

Kĩ năng: Giải thích được nguyên nhân gây nên một số tính chất vật lí chung của kim loại.
Thái độ: Giải thích được một số hiện tượng trong đời sống
TRỌNG TÂM:

– Nguyên nhân gây nên những tính chất vật lí chung của kim loại.

III. CHUẨN BỊ:

PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn đề + đàm thoại + hoạt động nhóm.
TIẾN TRÌNH BÀY DẠY:
Ổn định lớp: Chào hỏi, kiểm diện.
Kiểm tra bài cũ: Liên kết kim loại là gì ? So sánh liên kết kim loại với liên kết cộng hoá trị và liên kết ion.
Bài mới:

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

Hoạt động 1

– GV yêu cầu HS nêu những tính chất vật lí chung của kim loại (đã học ở năm lớp 9).

Hoạt động 2

– HS nghiên cứu SGK và giải thích tính dẻo của kim loại.

– GV ?: Nhiều ứng dụng quan trọng của kim loại trong cuộc sống là nhờ vào tính dẻo của kim loại. Em hãy kể tên những ứng dụng đó.

Hoạt động 3

– HS nghiên cứu SGK và giải thích nguyên nhân về tính dẫn điện của kim loại.

– GV dẫn dắt HS giải thích nguyên nhân vì sao ở nhiệt độ cao thì độ dẫn điện của kim loại càng giảm.

Hoạt động 4

– HS nghiên cứu SGK và giải thích nguyên nhân về tính dẫn nhiệt của kim loại.

Hoạt động 5

– HS nghiên cứu SGK và giải thích nguyên nhân về tính ánh kim của kim loại.

– GV giới thiệu thêm một số tính chất vật lí khác của kim loại.

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

1. Tính chất chung: Ở điều kiện thường, các kim loại đều ở trạng thái rắn (trừ Hg), có tính dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt và có ánh kim.

2. Giải thích

a) Tính dẻo

Kim loại có tính dẻo là vì các ion dương trong mạng tinh thể kim loại có thể trượt lên nhau dễ dàng mà không tách rời nhau nhờ những electron tự do chuyển động dính kết chúng với nhau.

b) Tính dẫn điện

– Khi đặt một hiệu điện thế vào hai đầu dây kim loại, những electron chuyển động tự do trong kim loại sẽ chuyển động thành dòng có hướng từ cực âm đến cực dương, tạo thành dòng điện.

– Ở nhiệt độ càng cao thì tính dẫn điện của kim loại càng giảm do ở nhiệt độ cao, các ion dương dao động mạnh cản trở dòng electron chuyển động.

c) Tính dẫn nhiệt

– Các electron trong vùng nhiệt độ cao có động năng lớn, chuyển động hỗn loạn và nhanh chóng sang vùng có nhiệt độ thấp hơn, truyền năng lượng cho các ion dương ở vùng này nên nhiệt độ lan truyền được từ vùng này đến vùng khác trong khối kim loại.

– Thường các kim loại dẫn điện tốt cũng dẫn nhiệt tốt.

d) Ánh kim

Các electron tự do trong tinh thể kim loại phản xạ hầu hết những tia sáng nhìn thấy được, do đó kim loại có vẻ sáng lấp lánh gọi là ánh kim.

Kết luận: Tính chất vật lí chung của kim loại gây nên bởi sự có mặt của các electron tự do trong mạng tinh thể kim loại.

– Không những các electron tự do trong tinh thể kim loại, mà đặc điểm cấu trúc mạng tinh thể kim loại, bán kính nguyên tử,…cũng ảnh hưởng đến tính chất vật lí của kim loại.

* Ngoài một số tính chất vật lí chung của các kim loại, kim loại còn có một số tính chất vật lí không giống nhau.

– Khối lượng riêng: Nhỏ nhất: Li (0,5g/cm³); lớn nhất Os (22,6g/cm³).

– Nhiệt độ nóng chảy: Thấp nhất: Hg (−39⁰C); cao nhất W (3410⁰C).

– Tính cứng: Kim loại mềm nhất là K, Rb, Cs (dùng dao cắt được) và cứng nhất là Cr (có thể cắt được kính).

CỦNG CỐ
Nguyên nhân gây nên những tính chất vật lí chung của kim loại ? Giải thích.
Em hãy kể tên các vật dụng trong gia đình được làm bằng kim loại. Những ứng dụng của các đồ vật đó dựa trên tính chất vật lí nào của kim loại ?
DẶN DÒ
Bài tập về nhà: 1, 8 trang 88 (SGK).
Xem trước phần TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CHUNG CỦA KIM LOẠI

VII. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Mời các thầy cô download file đầy đủ tại đây

Xem thêm

Giao an Hoa 12 co ban HKI

Giáo án hoá học lớp 12 học kì 1

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ 5: NHÓM HALOGEN

Chủ đề 5 – tiết thứ nhất: KHÁI QUÁT VỀ NHÓM HALOGEN

Kiến thức cũ có liên quan

Kiến thức mới cần hình thành

– Bảng tuần hoàn

– Cấu hình electron

– Sự biến đổi tính chất các nguyên tố trong bản tuần hoàn

– Vị trí nhóm halogen trong BTH

– Sự biến đổi độ âm điện, bán kính nguyên tử, một số tính chất

– Tính chất hóa học cơ bản của nguyên tố halogen

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Biết được:

– Vị trí nhóm halogen trong bảng tuần hoàn.

– Sự biến đổi độ âm điện, bán kính nguyên tử và một số tính chất vật lí của các nguyên tố trong nhóm.

– Cấu hình lớp electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố halogen tương tự nhau. Tính chất hoá học cơ bản của các nguyên tố halogen là tính oxi hoá mạnh.

– Sự biến đổi tính chất hóa học của các đơn chất trong nhóm halogen.

2.Kĩ năng:

– Viết được cấu hình lớp electron ngoài cùng của nguyên tử F, Cl, Br, I.

– Dự đoán được tính chất hóa học cơ bản của halogen là tính oxi hóa mạnh dựa vào cấu hình lớp electron ngoài cùng và một số tính chất khác của nguyên tử.

– Viết được các phương trình hóa học chứng minh tính chất oxi hoá mạnh của các nguyên tố halogen, quy luật biến đổi tính chất của các nguyên tố trong nhóm.

– Tính thể tích hoặc khối lượng dung dịch chất tham gia hoặc tạo thành sau phản ứng.

3.Thái độ: Tích cực, chủ động

4. Phát triển năng lực

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học

+ Thực hành hóa học

II. TRỌNG TÂM: Mối liên hệ giữa cấu hình lớp electron ngoài cùng, độ âm điện, bán kính nguyên tử… với tính chất hoá học cơ bản của các nguyên tố halogen là tính oxi hoá mạnh.

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Thuyết trình- phát vấn – kết nhóm

IV. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

*Giáo viên: – Dụng cụ : Ống nghiệm, kẹp gỗ, giá, ….

– Hoá chất : Zn, dd H₂SO₄, dd CuSO₄, đinh sắt, dd KMnO₄

*Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp.

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: Không

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Những nguyên tố thuộc nhóm nào trong bảng tuần hoàn gọi là nhóm halogen? Bây giờ chúng ta hãy tìm hiểu về nhóm các nguyên tố này.
Triển khai bài

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Vị trí của nhóm hal trong bảng tuần hoàn

Mục tiêu: Biết vị trí của hal trong bảng tuần hoàn, những nguyên tố nhóm hal

GV hỏi HS nhóm halogen gồm các ngtố nào?

Chúng nằm ở nhóm nào trong HTTH?

Ở mỗi chu kì, chúng nằm ở vị trí nào?

GV lưu ý HS : Atatin được điều chế nhân tạo bằng các phản ứng hạt nhân . Do đó có thể xem At là nguyên tố phóng xạ. Ta không nghiên cứu At.

I. VỊ TRÍ NHÓM HALOGEN TRONG BẢNG HTTH:

* Nhóm halogen gồm : Flo(F); Clo(Cl); Brom (Br), Iot (I), Atatin (At)

* Các ngtố halogen thuộc nhóm VIIA. Chúng đứng gần cuối các chu kì, ngay trước các ngtố khí hiếm.

Hoạt động 2: Cấu hình electron nguyên tử, cấu tạo phân tử

Mục tiêu: Biết cấu hình e chung của nguyên tử các nguyên tố hal, cấu tạo phân tử, tính chất hoá học cơ bản của các nguyên tố hal

– GV cho HS viết c.h.e của F, Cl và rút ra nhận xét GV đặt vấn đề: Vì sao các ngtử halogen không đứng riêng rẽ mà ở dạng 2 ngtử (Cl₂, Br₂) Xu hướng liên kết của nguyên tử hal?

– HS trả lời.

– Hs viết quá trình hình thành phân tử hal

– GV gợi ý để HS nêu tchh cơ bản của halogen.

Gv thông tin

II. CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ, CẤU TẠO PHÂN TỬ:

* Ngtử có 7e lớp ngoài cùng ( ns² np⁵ )

* Ở trạng thái tự do, 2 ngtử halogen góp chung 1 e với nhau tạo 1 lk CHT không cực.

: X . + . X :  : X : X :  X- X  X₂

CT e CT cấu tạo CTPT

* Liên kết trong phân tử X₂ không bền lắm, dễ bị tách thành 2 ngtử X.

* Trong phản ứng hoá học, các ngtử X dễ thu thêm 1e  Tính chất hoá học cơ bản của các halogen là tính oxi hoá mạnh.

Hoạt động 3: Sự biến đổi tính chất

Mục tiêu: Biết sự biến đổi bán kính nguyên tử, độ âm điện, một số tính chất của hal

Phân tích dữ liệu ở bảng 11 tr 95 SGK.

GV cho HS xem và nhận xét:

– TcVL (trạng thái, màu, t^o_nc , t^o_sôi)

– Bán kính ngtử

– Độ âm điện

GV giải thích vì sao trong các hợp chất, F chỉ có số oxi hoá -1, các ngtố halogen còn lại, ngoài số oxi hoá -1 còn có +1, +3, +5, +7.

Ghi chú: Flo có lớp e ngoài cùng là lớp thứ 2 nên không có phân lớp d. Từ Clo  Iot có phân lớp d còn trống, nên được kích thích sẽ có 3e, 5e, 7e độc thân.

Do đó trong các hợp chất Flo luôn có số oxi hoá –1, các halogen khác thể hiện số oxi hoá từ –1 +7.

HS dựa vào bán kính ngtử và độ âm điện để giải thích vì sao tính oxi hoá giảm dần từ F đến I.

III. SỰ BIẾN ĐỔI TÍNH CHẤT

1. Sự biến đổi tính chất vật lí của các đơn chất:

(Bảng 11 trang 95 SGK) Từ F đến I, ta thấy:

* Trạng thái tập hợp: khí  lỏng  rắn.

* Màu sắc: đậm dần

* t^o_nc , t^o_sôi : tăng dần.

2. Sự biến đổi độ âm điện:

* ĐAĐ tương đối lớn.

* Giảm dần từ F đến I

* F có ĐAĐ lớn nhất nên chỉ có số oxi hoá -1, 0.

Các ngtố halogen khác có số oxi hoá -1, 0, +1, +3, +5, +7

3. Sự biến đổi tính chất hoá học của các đơn chất

– Các đơn chất halogen giống nhau về tính chất hoá học cũng như thành phần và tính chất của các hợp chất do chúng tạo thành(Do lớp e ngoài cùng có cấu hình tương tự nhau (ns² np⁵))

– Halogen là những phi kim điển hình. Tính oxi hoá giảm dần từ Flo đến Iot.

– Các đơn chất halogen oxi hoá được

+ Hầu hết các kim loại muối halogenua

+ H₂  hợp chất khí không màu hiđro halogenua

(khí này tan trong nước tạo dd axit halogen hiđric)

VI. CỦNG CỐ DẶN DÒ

1. Củng cố: * Tổng kết 3 ý:

– Nguyên nhân tính oxi hoá mạnh của các halogen.

– Nguyên nhân tính oxi hoá của halogen giảm dần từ F I.

– Nguyên nhân của sự giống nhau về tính chất hoá học cũng như thành phần và tính chất của các hợp chất do chúng tạo thành.

2. Dặn dò: – HS làm bài 1… 8 trang 96 SGK. – Chuẩn bị bài “Clo”

VII. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Ngày soạn:

CHỦ ĐỀ 5: NHÓM HALOGEN

Chủ đề 5 – tiết thứ 2: CLO

Kiến thức cũ có liên quan

Kiến thức mới cần hình thành

– Khái quát về nhóm halogen

– Phản ứng oxi hoá khử

– Tính chất vật lí, tính chất hoá học, trạng thái tự nhiên, điều chế clo

I. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức:

– Biết được: Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên, ứng dụng của clo, phương pháp điều chế clo trong phòng thí nghiệm, trong công nghiệp.

– Hiểu được: Tính chất hoá học cơ bản của clo là phi kim mạnh, có tính oxi hoá mạnh (tác dụng với kim loại, hiđro). Clo còn thể hiện tính khử .

2.Kĩ năng:

– Dự đoán, kiểm tra và kết luận được về tính chất hóa học cơ bản của clo.

– Quan sát các thí nghiệm hoặc hình ảnh thí nghiệm rút ra nhận xét.

– Viết các phương trình hóa học minh hoạ tính chất hoá học và điều chế clo.

– Tính thể tích khí clo ở đktc tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng.

3.Thái độ: Tích cực, chủ động, ý thức được sự độc hại của clo

4. Phát triển năng lực

+ Năng lực giải quyết vấn đề

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học

+ Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học

+ Thực hành hóa học

II. TRỌNG TÂM: Tính chất hoá học cơ bản của clo là phi kim mạnh, có tính oxi hoá mạnh

III.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Thuyết trình- phát vấn

IV. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:

*Giáo viên: Giáo án, thí nghiệm mô phỏng

*Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp.

V. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:

1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, đồng phục…

2.Kiểm tra bài cũ: (8phút)

– Đặc điểm cấu hình e nguyên tử và cấu tạo phân tử của halogen?

– Tính chất hoá học đặc trưng của halogen?

– Tại sao flo chỉ có mức oxi hoá -1; 0 còn clo, brôm, iôt có mức oxi hoá -1; +1; +3; +5; +7?

3.Bài mới:

Đặt vấn đề: Dẫn dắt từ bài cũ
Triển khai bài

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tính chất vật lí

Mục tiêu: Biết tính chất vật lí của clo

– Gv trình chiếu hình ảnh lọ chứa khí clo

– Hs quan sát, nhận xét:

+ Trạng thái

+ Màu sắt

+ Mùi

– Gv thông tin thêm

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

– Ở điều kiện thường, Clo là chất khí, màu vàng lục, mùi xốc.

– Tỉ khối  Nặng hơn KK 2,5 lần.

– Tan vừa phải trong nước (ở 20^oC, 1 lít nước hoà tan 2,5 lít Clo) tạo thành nước Clo có màu xanh nhạt. Clo tan nhiều trong dung môi hữu cơ.

– Khí Clo rất độc.

Hoạt động 2: Tính chất hoá học

Mục tiêu: Hiểu: Tính chất hoá học đặc trưng của clo là tính oxi hoá mạnh, phi kim mạnh; đồng thời còn thể hiện tính khử

– Gv: Đặc điểm cấu hình e của clo?

– Có 7e lớp ngoài cùng  Có xu hướng nhận 1e, thể hiện tính oxi hoá mạnh

– Gv yêu cầu học sinh viết quá trình nhận e của nguyên tử clo

– Clo là chất oxi hoáTác dụng với chất khử nào?

– Gv trình diễn thí nghiệm kim loại Na, Fe, Cu tác dụng với khí clo

– Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH

– Gv trình diễn thí nghiệm H₂ tác dụng với khí clo

– Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH

– Gv thông tin

– GV trình diễn thí nghiệm tính tẩy màu của nước Clo

– Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH

– Gv giải thích, lưu ý thành phần nước clo

– GV hướng dẫn Hs viết phản ứng với dd NaOH

– GV trình diễn thí nghiệm

– Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH

– Tại sao clo đẩy được Br, I ra khỏi dung dịch muối?

 kết luận

II. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

Clo là chất oxi hoá mạnh. Trong các phản ứng hoá học Clo dễ thu thêm 1e  ion Cl^–

Cl + 1e  Cl^–

Tác dụng với kim loại:  Muối Clorua

Clo oxi hoá hầu hết kim loại lên mức oxh cao nhất:S

Tác dụng với hidrô:

Nếu tỉ lệ số mol H₂:Cl₂ = 1:1 thì hỗn hợp nổ mạnh.

Tác dụng với nước và dung dịch NaOH: Khi hoà tan vào nước, 1 phần Clo tác dụng chậm với nước.(vừa khử vừa oxi hoá)

Axit clohidric Axit hipoclorơ

HClO: axit yếu (yếu hơn H₂CO₃), kém bền, có tính oxi hoá mạnh, nó phá hủy màu  nước Clo có tác dụng tẩy màu.

Cl₂ + NaOH NaCl + NaClO + H₂O

Tác dụng với hợp chất:

– Clo đẩy được halogen yếu hơn ra khỏi dung dịch muối

Cl₂ + 2NaBr  2NaCl + Br₂

Cl₂ + 2NaI  2NaCl + I₂

– Với hợp chất khác:

Cl₂ + 2FeCl₂ 2FeCl₃

Cl₂ + 2H₂O + SO₂  2HCl + H₂SO₄

Hoạt động 3:Điều chế

Mục tiêu:Biết phương pháp điều chế clo trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp

– Hoạt động nhóm: Viết các phương trình phản ứng , cân bằng phản ứng oxi hóa khử , xác định chất khử , chất oxi hóa khi cho HCl đặc tác dụng với KClO₃, MnO₂, KMnO₄, K₂Cr₂O₇

– Đại diện các nhóm lên bảng viết

– Trong phòng thí nghiệm, clo được điều chế bằng cách cho axit clohiđric đặc tác dụng với chất oxi hoá mạnh(chất nào?)

– Gvthông tin về phương pháp diều chế clo trong công nghiệp, học sinh viết PTHH

GV giới thiệu sản phẩm điện phân , không đi sâu vào kĩ thuật điện phân.

III. ĐIỀU CHẾ

Trong phòng thí nghiệm:

Cho axit HCl + Chất oxi hoá mạnh

KClO₃ + 6HCl = KCl + 3Cl₂ + 3H₂O

Trong công nghiệp

Điện phân Natri Clorua (nóng chảy)

Điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn

Hoạt động 4:Trạng thái tự nhiên và ứng dụng

Mục tiêu: Biết được trạng thái tự nhiên và ứng dụng của clo

Gv và học sinh phát vấn rút ra các điểm cần nắm

IV. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN – ỨNG DỤNG

1) Trạng thái tự nhiên:

Trong tự nhiên, Clo tồn tại dạng hợp chất, chủ yếu là muối Clorua (NaCl). Muối NaCl có trong nước biển và muối mỏ, có trong khoáng vật như Cacnalit KCl.MgCl₂.6H₂O và xinvinit NaCl.KCl

2) Ứng dụng:

Sát trùng trong hệ thống cung cấp nước sạch.

Tẩy độc khi xử lý nước thải.

Tẩy trắng vải, sợi, giấy.

Sản xuất axit Clohidric, Clorua vôi, . . .

VI. CỦNG CỐ DẶN DÒ

1. Củng cố: GV khắc sâu kiền thức trọng tâm của bài là tính oxi hóa mạnh của Clo (hỏi đáp)

2. Dặn dò:

– HS làm bài 1… 7 trang 101 SGK.

– Chuẩn bị bài “Hiđro clorua- Axit clohiđric- Muối clorua”

VII. RÚT KINH NGHIỆM

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

o2 education mời các thầy cô download file đầy đủ tại đây

Xem thêm

Giáo án dạy thêm 11 HKII (2020-2021)

Giáo án dạy thêm môn hóa lớp 11 học kì 2

Ngày soan:

Tuần 20: ÔN TẬP ANKAN

A. MỤC TIÊU

Kiến thức

– Định nghĩa hiđrocacbon, hiđrocacbon no và đặc điểm cấu tạo phân tử của chúng.

– Công thức chung, đồng phân mạch cacbon, đặc điểm cấu tạo phân tử và danh pháp.

– Tính chất vật lí chung (quy luật biến đổi về trạng thái, nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng riêng, tính tan).

– Tính chất hoá học (phản ứng thế, phản ứng cháy, phản ứng tách hiđro, phản ứng crăckinh).

– Phương pháp điều chế metan trong phòng thí nghiệm và khai thác các ankan trong công nghiệp. ứng dụng của ankan.

Kĩ năng

– Quan sát thí nghiệm, mô hình phân tử rút ra được nhận xét về cấu trúc phân tử, tính chất của ankan.

– Viết được công thức cấu tạo, gọi tên một số ankan đồng phân mạch thẳng, mạch nhánh.

– Viết các phương trình hoá học biểu diễn tính chất hoá học của ankan.

– Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên.

– Tính thành phần phần trăm về thể tích và khối lượng ankan trong hỗn hợp khí, tính nhiệt lượng của phản ứng cháy.

B. NỘI DUNG

Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ dựa vào kết quả của quá trình phân tích định lượng.

Cách 1 : Từ các giả thiết của đề bài, ta tiến hành lập CTĐGN rồi từ đó suy ra CTPT.

Phương pháp giải

– Bước 1 : Từ giả thiết ta tính được n_C, n_H, n_N m_C, m_H, m_N. Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng cho các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ (hchc), suy ra m_{O (trong hchc)}= m_hchc – m_C – m_H– m_N n_{O (trong hchc)}

– Bước 2 : Lập tỉ lệ mol của các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ :

(1)

– Bước 3 : Biến đổi tỉ lệ trên thành tỉ lệ của các số nguyên đơn giản nhất (thường ta lấy các số trong dãy (1) chia cho số bé nhất của dãy đó. Nếu dãy số thu được vẫn chưa phải là dãy số nguyên tối giản thì ta biến đổi tiếp bằng cách nhân với 2 ; 3 ;…), suy ra công thức đơn giản nhất.

– Bước 4 : Đặt CTPT = (CTĐGN)_n

n.M_CTĐGN = M (M là KLPT của hợp chất hữu cơ) n CTPT của hợp chất hữu cơ.

► Các ví dụ minh họa ◄

Ví dụ 1: Khi đốt cháy hoàn toàn một amin đơn chức X, thu được 16,80 lít khí CO₂; 2,80 lít N₂ (các thể tích đo ở đktc) và 20,25 gam H₂O. CTPT của X là :

A. C₄H₉N. B. C₃H₇N. C. C₂H₇N. D. C₃H₉N.

Hướng dẫn giải

Ta có :

Căn cứ vào các phương án ta thấy CTPT của X là C₃H₉N.

Đáp án D.

Ví dụ 2: Oxi hóa hoàn toàn 4,02 gam một hợp chất hữu cơ X chỉ thu được 3,18 gam Na₂CO₃ và 0,672 lít khí CO₂. CTĐGN của X là :

A. CO₂Na. B. CO₂Na₂. C. C₃O₂Na. D. C₂O₂Na.

Hướng dẫn giải

Ta có :

Vậy CTĐGN của X là : CNaO₂.

Đáp án A.

Trên đây là những ví dụ đơn giản. Ngoài ra có những bài tập để tìm công thức phân tử của hợp chất hữu cơ ta phải áp dụng một số định luật như : định luật bảo toàn nguyên tố, định luật bảo toàn khối lượng. Đối với những bài tập mà lượng chất phản ứng và lượng sản phẩm thu được là những đại lượng có chứa tham số, khi đó ta sử dụng phương pháp tự chọn lượng chất để chuyển bài tập phức tạp thành bài tập đơn giản.

Ví dụ 3: Đốt cháy hoàn toàn m gam một amin X bằng lượng không khí vừa đủ thu được 17,6 gam CO₂, 12,6 gam H₂O và 69,44 lít N₂ (đktc). Giả thiết không khí chỉ gồm N₂ và O₂ trong đó oxi chiếm 20% thể tích không khí. X có công thức là :

A. C₂H₅NH₂. B. C₃H₇NH₂. C. CH₃NH₂. D. C₄H₉NH₂.

Hướng dẫn giải

Ta có : .

Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với oxi suy ra :

Do đó :

Căn cứ vào các phương án ta thấy công thức của X là C₂H₅NH₂.

Đáp án A.

Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn 1,47 gam chất hữu cơ X (chỉ chứa C, H, O) bằng 1,0976 lít khí O₂(ở đktc) lượng dùng vừa đủ thì sau thí nghiệm thu được H₂O, 2,156 gam CO₂. Tìm CTPT của X, biết tỉ khối hơi của X so với không khí nằm trong khoảng 3< d_X < 4.

A. C₃H₄O₃. B. C₃H₆O₃. C. C₃H₈O₃. D. Đáp án khác.

Hướng dẫn giải

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có :

CTĐGN của X là : CH₂O

Đặt công thức phân tử của X là (CH₂O)_n. Theo giả thiết ta có :

3.29 < 30n < 4.29 2,9 < n < 3,87 n =3

Vậy CTPT của X là C₃H₆O₃.

Đáp án B.

Trắc nghiệm

Câu 1: Hãy chọn phát biểu đúng nhất về hoá học hữu cơ trong số các phát biểu sau :

A. Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon.

B. Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon, trừ cacbon (II) oxit, cacbon (IV) oxit, muối cacbonat, xianua, cacbua.

C. Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon, trừ cacbon (II) oxit, cacbon (IV) oxit.

D. Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon trừ muối cacbonat.

Câu 2: Thành phần các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ

A. nhất thiết phải có cacbon, thường có H, hay gặp O, N sau đó đến halogen, S, P…

B. gồm có C, H và các nguyên tố khác.

C. bao gồm tất cả các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.

D. thường có C, H hay gặp O, N, sau đó đến halogen, S, P.

Câu 3: Cặp hợp chất nào sau đây là hợp chất hữu cơ ?

A. CO₂, CaCO₃. B. CH₃Cl, C₆H₅Br.

C. NaHCO₃, NaCN. D. CO, CaC₂.

Câu 4: Dãy chất nào sau đây là hợp chất hữu cơ ?

A. (NH₄)₂CO₃, CO₂, CH₄, C₂H₆. B. C₂H₄, CH₄, C₂H₆O, C₃H₉N.

C. CO₂, K₂CO₃, NaHCO₃, C₂H₅Cl. D. NH₄HCO₃, CH₃OH, CH₄, CCl₄.

Câu 5: Cho các chất: CaC₂, CO₂, HCOOH, C₂H₆O, CH₃COOH, CH₃Cl, NaCl, K₂CO₃. Số hợp chất hữu cơ trong các chất trên là bao nhiêu ?

A. 4. B. 5. C. 3. D. 2.

Câu 6: Cho dãy chất : CH₄; C₆H₆; C₆H₅OH ; C₂H₅ZnI ; C₂H₅PH₂. Nhận xét nào sau đây đúng ?

A. Các chất trong dãy đều là hiđrocacbon.

B. Các chất trong dãy đều là dẫn xuất của hiđrocacbon.

C. Các chất trong dãy đều là hợp chất hữu cơ.

D. Có cả chất vô cơ và hữu cơ nhưng đều là hợp chất của cacbon.

Câu 7: Đặc điểm chung của các phân tử hợp chất hữu cơ là :

1) Thành phần nguyên tố chủ yếu là C và H.

2) Có thể chứa nguyên tố khác như Cl, N, P, O.

3) Liên kết hóa học chủ yếu là liên kết cộng hoá trị.

4) Liên kết hoá học chủ yếu là liên kết ion.

5) Dễ bay hơi, khó cháy.

6) Phản ứng hoá học xảy ra nhanh.

Nhóm các ý đúng là :

A. 4, 5, 6. B. 1, 2, 3. C. 1, 3, 5. D. 2, 4, 6.

Câu 8: Nhận xét nào đúng về các chất hữu cơ so với các chất vô cơ ?

A. Độ tan trong nước lớn hơn. B. Độ bền nhiệt cao hơn.

C. Tốc độ phản ứng nhanh hơn. D. Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp hơn.

Câu 9: Phản ứng hóa học của các hợp chất hữu cơ có đặc điểm là :

A. thường xảy ra rất nhanh và cho một sản phẩm duy nhất.

B. thường xảy ra chậm, không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định.

C. thường xảy ra rất nhanh, không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định.

D. thường xảy ra rất chậm, nhưng hoàn toàn, không theo một hướng xác định.

Câu 10: Thuộc tính nào sau đây không phải là của các hợp chất hữu cơ ?

A. Khả năng phản ứng hoá học chậm, theo nhiều hướng khác nhau.

B. Không bền ở nhiệt độ cao.

C. Liên kết hoá học trong hợp chất hữu cơ thường là liên kết ion.

D. Dễ bay hơi và dễ cháy hơn hợp chất vô cơ.

Câu 11: Hợp chất hữu cơ được phân loại như sau :

A. Hiđrocacbon và hợp chất hữu cơ có nhóm chức.

B. Hiđrocacbon và dẫn xuất của hiđrocacbon.

C. Hiđrocacbon no, không no, thơm và dẫn xuất của hiđrocacbon.

D. Tất cả đều đúng.

Câu 12: Các chất trong nhóm chất nào dưới đây đều là dẫn xuất của hiđrocacbon ?

A. CH₂Cl₂, CH₂Br–CH₂Br, NaCl, CH₃Br, CH₃CH₂Br.

B. CH₂Cl₂, CH₂Br–CH₂Br, CH₃Br, CH₂=CHCOOH, CH₃CH₂OH.

C. CH₂Br–CH₂Br, CH₂=CHBr, CH₃Br, CH₃CH₃.

D. HgCl₂, CH₂Br–CH₂Br, CH₂=CHBr, CH₃CH₂Br.

Câu 13: Hợp chất (CH₃)₂C=CHC(CH₃)₂CH=CHBr có danh pháp IUPAC là :

A. 1-brom-3,5-trimetylhexa-1,4-đien. B. 3,3,5-trimetylhexa-1,4-đien-1-brom.

C. 2,4,4-trimetylhexa-2,5-đien-6-brom. D. 1-brom-3,3,5-trimetylhexa-1,4-đien.

Câu 14: Hợp chất (CH₃)₂C=CH–C(CH₃)₃ có danh pháp IUPAC là :

A. 2,2,4-trimetylpent-3-en. B. 2,4-trimetylpent-2-en.

C. 2,4,4-trimetylpent-2-en. D. 2,4-trimetylpent-3-en.

Câu 15: Hợp chất CH₂=CHC(CH₃)₂CH₂CH(OH)CH₃ có danh pháp IUPAC là :

A. 1,3,3-trimetylpent-4-en-1-ol. B. 3,3,5-trimetylpent-1-en-5-ol.

C. 4,4-đimetylhex-5-en-2-ol. D. 3,3-đimetylhex-1-en-5-ol.

Câu 16: Ghép tên ở cột 1 với công thức ở cột 2 cho phù hợp ?

Cột 1

Cột 2

1) phenyl clorua

2) metylen clorua

3) anlyl clorua

4) vinyl clorua

5) clorofom

a. CH₃Cl

b. CH₂=CHCl

c. CHCl₃

d. C₆H₅Cl

e. CH₂=CH–CH₂Cl

f. CH₂Cl₂

A. 1-d, 2-c, 3-e, 4-b, 5-a. B. 1-d, 2-f, 3-b, 4-e, 5-c.

C. 1-d, 2-f, 3-e, 4-b, 5-a. D. 1-d, 2-f, 3-e, 4-b, 5-c.

Câu 17: Ghép tên ở cột 1 và CTCT ở cột 2 cho phù hợp :

Cột 1

Cột 2

1. isopropyl axetat

2. allylacrylat

3. phenyl axetat

4. sec-butyl fomiat

a. C₆H₅OOCCH₃

b. CH₃COOCH(CH₃)₂

c. CH₂=CHCOOCH=CH₂

d. CH₂=CHCOOCHCH=CH₂

e. HCOOCH(CH₃)CH₂CH₃

A. 1-b, 2-d, 3-a, 4-e. B. 1-b, 2-c, 3-a, 4-e.

C. 1-d, 2-d, 3-a, 4-e. D. 1-b, 2-d, 3-a, 4-c.

Câu 18: Cho hỗn hợp các ankan sau : pentan (sôi ở 36^oC), heptan (sôi ở 98^oC), octan (sôi ở 126^oC), nonan (sôi ở 151^oC). Có thể tách riêng các chất đó bằng cách nào sau đây ?

A. Kết tinh. B. Chưng cất. C. Thăng hoa. D. Chiết.

Câu 19: Nguyên tắc chung của phép phân tích định tính các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ là gì ?

A. Đốt cháy chất hữu cơ để phát hiện hiđro dưới dạng hơi nước.

B. Đốt cháy hợp chất hữu cơ để phát hiện nitơ có mùi của tóc cháy.

C. Đốt cháy chất hữu cơ để phát hiện cacbon dưới dạng muội than.

D. Chuyển hóa các nguyên tố C, H, N thành các chất vô cơ đơn giản dễ nhận biết.

Câu 20: Muốn biết hợp chất hữu có có chứa hiđro hay không, ta có thể :

A. đốt chất hữu cơ xem có tạo chất bã đen hay không.

B. oxi hóa hợp chất hữu cơ bằng CuO, sau đó cho sản phẩm đi qua nước vôi trong.

C. cho chất hữu cơ tác dụng với dung dịch H₂SO₄ đặc.

D. oxi hóa hợp chất hữu cơ bằng CuO, sau đó cho sản phẩm đi qua CuSO₄ khan.

C. RÚT KINH NGHIỆM

………………………………………………………………………………………………………………………………

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Ngày soan:

Tuần 21: ÔN TẬP ANKEN

A. MỤC TIÊU

Kiến thức

– Công thức chung, đặc điểm cấu tạo phân tử, đồng phân cấu tạo và đồng phân hình học.

– Cách gọi tên thông thường và tên thay thế của anken.

– Tính chất vật lí chung (quy luật biến đổi về nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng riêng, tính tan) của anken.

– Phương pháp điều chế anken trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp. ứng dụng.

– Tính chất hoá học : Phản ứng cộng brom trong dung dịch, cộng hiđro, cộng HX theo quy tắc Mac-côp-nhi-côp ; phản ứng trùng hợp ; phản ứng oxi hoá.

Kĩ năng

– Quan sát thí nghiệm, mô hình rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo và tính chất.

– Viết được công thức cấu tạo và tên gọi của các đồng phân tương ứng với một công thức phân tử (không quá 6 nguyên tử C trong phân tử).

– Viết các phương trình hoá học của một số phản ứng cộng, phản ứng trùng hợp cụ thể.

– Phân biệt được một số anken với ankan cụ thể.

– Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo, gọi tên anken.

– Tính thành phần phần trăm về thể tích trong hỗn hợp khí có một anken cụ thể.

B. NỘI DUNG

TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Chọn khái niệm đúng về anken :

A. Những hiđrocacbon có 1 liên kết đôi trong phân tử là anken.

B. Những hiđrocacbon mạch hở có 1 liên kết đôi trong phân tử là anken.

C. Anken là những hiđrocacbon có liên kết ba trong phân tử.

D. Anken là những hiđrocacbon mạch hở có liên kết ba trong phân tử.

Câu 2: Hợp chất C₅H₁₀ mạch hở có bao nhiêu đồng phân cấu tạo ?

A. 4. B. 5. C. 6. D. 10.

Câu 3: Hợp chất C₅H₁₀ có bao nhiêu đồng phân anken ?

A. 4. B. 5. C. 6. D. 7.

Câu 4: Số đồng phân của C₄H₈ là :

A. 7. B. 4. C. 6. D. 5.

Câu 5: Hợp chất C₅H₁₀ có bao nhiêu đồng phân cấu tạo ?

A. 4. B. 5. C. 6. D. 10.

Câu 6: Hiđrocacbon A thể tích ở điều kiện thường, công thức phân tử có dạng C_x+1H_3x. Công thức phân tử của A là :

A. CH₄. B. C₂H₆. C. C₃H₆. D. C₄H₈.

Câu 7: Anken X có đặc điểm : Trong phân tử có 8 liên kết xích ma ( ). CTPT của X là :

A. C₂H₄. B. C₄H₈. C. C₃H₆. D. C₅H₁₀.

Câu 8: Tổng số liên kết đơn trong một phân tử anken (công thức chung C_nH_2n) là :
A. 3n. B. 3n +1. C. 3n–2. D. 4n.

Câu 9: Ba hiđrocacbon X, Y, Z là đồng đẳng kế tiếp, khối lượng phân tử của Z bằng 2 lần khối lượng phân tử của X. Các chất X, Y, Z thuộc dãy đồng đẳng

A. ankin. B. ankan. C. ankađien. D. anken.

Câu 10: Những hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học (cis-trans) ?

(I) CH₃CH=CH₂ (II) CH₃CH=CHCl (III) CH₃CH=C(CH₃)₂

(IV) C₂H₅–C(CH₃)=C(CH₃)–C₂H₅(V) C₂H₅–C(CH₃)=CCl–CH₃

A. (I), (IV), (V). B. (II), (IV), (V).

C. (III), (IV). D. (II), III, (IV), (V).

^{Câu 11:} ^{Cho các chất sau :}

^(I)^{CH2=CHCH2CH2CH=CH2}(II) ^{CH2=CHCH=CHCH2CH3}

(III) CH₃C(CH₃)=CHCH₂ (IV) CH₂=CHCH₂CH=CH₂

(V) CH₃CH₂CH=CHCH₂CH₃ (VI) CH₃C(CH₃)=CHCH₂CH₃

(VII) CH₃CH=CHCH₃ (VIII) CH₃CH₂C(CH₃)=C(C₂H₅)CH(CH₃)₂

Số chất có đồng phân hình học là :

A. 4. B. 1. C. 2. D. 3.

Câu 12: Hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học ?

A. 2-metylbut-2-en. B. 2-clo-but-1-en.

C. 2,3-điclobut-2-en. D. 2,3-đimetylpent-2-en.

Câu 13: Cho các chất sau :

(1) 2-metylbut-1-en (2) 3,3-đimetylbut-1-en

(3) 3-metylpent-1-en (4) 3-metylpent-2-en

Những chất nào là đồng phân của nhau ?

A. (3) và (4). B. (1), (2) và (3). C. (1) và (2). D. (2), (3) và (4).

Câu 14: Anken X có công thức cấu tạo: CH₃–CH₂–C(CH₃)=CH–CH₃. Tên của X là :

A. isohexan. B. 3-metylpent-3-en.

C. 3-metylpent-2-en. D. 2-etylbut-2-en.

Câu 15: Hợp chất 2,4-đimeylhex-1-en ứng với CTCT nào dưới đây ?

A. B.

C. D.

Câu 16: Cho các chất: xiclobutan, 2-metylpropen, but-1-en, cis-but-2-en, 2-metylbut-2-en. Dãy gồm các chất sau khi phản ứng với H₂ (dư, xúc tác Ni, t^o), cho cùng một sản phẩm là :

A. xiclobutan, cis-but-2-en và but-1-en. B. but-1-en, 2-metylpropen và cis-but-2-en.

C. xiclobutan, 2-metylbut-2-en và but-1-en. D. 2-metylpropen, cis -but-2-en và xiclobutan.

Câu 17: Hai chất X, Y có CTPT C₃H₆ và C₄H₈ và đều tác dụng được với nước brom. X, Y là :

A. Hai anken hoặc xicloankan có vòng 3 cạnh.

C. Hai anken hoặc hỗn hợp gồm một anken và một xicloankan có vòng 4 cạnh.

B. Hai anken hoặc hai ankan.

D. Hai xicloankan : 1 chất có vòng 3 cạnh, một chất có vòng 4 cạnh.

Câu 18: Có hai ống nghiệm, mỗi ống chứa 1 ml dung dịch brom trong nước có màu vàng nhạt. Thêm vào ống thứ nhất 1 ml hexan và ống thứ hai 1 ml hex-1-en. Lắc đều cả hai ống nghiệm, sau đó để yên hai ống nghiệm trong vài phút. Hiện tượng quan sát được là :

A. Có sự tách lớp các chất lỏng ở cả hai ống nghiệm.

B. Màu vàng nhạt vẫn không đổi ở ống nghiệm thứ nhất

C. Ở ống nghiệm thứ hai cả hai lớp chất lỏng đều không màu.

D. A, B, C đều đúng.

Câu 19: Áp dụng quy tắc Maccopnhicop vào trường hợp nào sau đây ?

A. Phản ứng cộng của Br₂với anken đối xứng.

C. Phản ứng cộng của HX vào anken đối xứng.

B. Phản ứng trùng hợp của anken.

D. Phản ứng cộng của HX vào anken bất đối xứng.

Câu 20: Khi cho but-1-en tác dụng với dung dịch HBr, theo quy tắc Maccopnhicop sản phẩm nào sau đây là sản phẩm chính ?

A. CH₃–CH₂–CHBr–CH₂Br. C. CH₃–CH₂–CHBr–CH₃.

B. CH₂Br–CH₂–CH₂–CH₂Br. D. CH₃–CH₂–CH₂–CH₂Br.

Câu 21: Anken C₄H₈ có bao nhiêu đồng phân khi tác dụng với dung dịch HCl chỉ cho một sản phẩm hữu cơ duy nhất ?

A. 2. B. 1. C. 3. D. 4.

Câu 22: Có bao nhiêu anken ở thể khí (đkt) mà khi cho mỗi anken đó tác dụng với dung dịch HCl chỉ cho một sản phẩm hữu cơ duy nhất ?

A. 2. B. 1. C. 3. D. 4.

Câu 23: Cho 3,3-đimetylbut-1-en tác dụng với HBr. Sản phẩm của phản ứng là :

A. 2-brom-3,3-đimetylbutan. B. 2-brom-2,3-đimetylbutan.

C. 2,2 -đimetylbutan. D. 3-brom-2,2-đimetylbutan.

Câu 24: Hiđrat hóa 2 anken chỉ tạo thành 2 ancol (rượu). Hai anken đó là :

A. 2-metylpropen và but-1-en (hoặc buten-1).

B. propen và but-2-en (hoặc buten-2).

C. eten và but-2-en (hoặc buten-2).

D. eten và but-1-en (hoặc buten-1).

Câu 25: Anken thích hợp để điều chế ancol sau đây (CH₃–CH₂)₃C–OH là :

A. 3-etylpent-2-en. B. 3-etylpent-3-en.

C. 3-etylpent-1-en. D. 3,3- đimetylpent-1-en.

Câu 26: Hiđrat hóa hỗn hợp X gồm 2 anken thu được chỉ thu được 2 ancol. X gồm các chất :

A. CH₂=CH₂ và CH₂=CHCH₃. B. CH₂=CH₂ và CH₃CH=CHCH₃.

C. B hoặc D. D. CH₃CH=CHCH₃ và CH₂=CHCH₂CH₃.

Câu 27: Cho etilen tác dụng với dung dịch H₂SO₄ ở nhiệt độ thường. Sản phẩm là :

A. CH₃CH₂OH. B. CH₃CH₂OSO₃H.

C. CH₃CH₂SO₃H. D. CH₂=CHSO₄H.

Câu 28: Cho etilen tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, nóng, sản phẩm chính là :

A. CH₃CH₂OH. B. CH₃CH₂SO₄H.

C. CH₃CH₂SO₃H. D. CH₂=CHSO₄H.

Câu 29: Cho hỗn hợp tất cả các đồng phân mạch hở của C₄H₈ tác dụng với H₂O (H⁺, t^o) thu được tối đa bao nhiêu sản phẩm cộng ?

A. 2. B. 4. C. 6. D. 5

Câu 30: Số cặp anken ở thể khí (đkt) (chỉ tính đồng phân cấu tạo) thoả mãn điều kiện : Khi hiđrat hoá tạo thành hỗn hợp gồm ba ancol là :

A. 6. B. 3. C. 5. D. 4.

C. RÚT KINH NGHIỆM

………………………………………………………………………………………………………………………………

Ngày

Tổ trưởng kí duyệt

Nguyễn Thị Hương

Mời thầy cô download bản đầy đủ file word tại link sau

Xem thêm