SKKN Dạy học theo định hướng giáo dục STEM phần Hóa học hữu cơ lớp 12 nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học sinh

 

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN……………………………………………………………………………………………… i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT……………………………………………………………. ii
DANH MỤC BẢNG…………………………………………………………………………………… iii
DANH MỤC BIỂU, HÌNH……………………………………………………………………………v
MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………………………………………..1
1. Lí do chọn đề tài…………………………………………………………………………………………1
2. Mục đích nghiên cứu…………………………………………………………………………………..6
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ………………………………………………………………………………….6
4. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu …………………………………………………….7
5. Câu hỏi nghiên cứu …………………………………………………………………………………….7
6. Giả thuyết khoa học ……………………………………………………………………………………8
7. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………………………………..8
8. Dự kiến đóng góp mới của đề tài ………………………………………………………………….8
9. Cấu trúc của luận văn………………………………………………………………………………….8
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LU N VÀ THỰC TIỄN CỦA PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC THEO ĐỊNH
HƢỚNG GIÁO DỤC STEM……………………………………………………………………….10
1.1. Định hướng đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay ……………………………………..10
1.2. Năng lực và phát triển năng lực cho học sinh trung học phổ thông ………………11
1.2.1. Khái niệm năng lực ……………………………………………………………………………..11
1.2.2. Cấu trúc và phân loại năng lực………………………………………………………………11
1.2.3. Các năng lực đặc thù ……………………………………………………………………………12
1.3. Năng lực hợp tác ……………………………………………………………………………………13
1.3.1. Khái niệm năng lực hợp tác ………………………………………………………………….13
1.3.2. Biểu hiện của năng lực hợp tác ……………………………………………………………..13
1.3.3 Các phương pháp đánh giá năng lực hợp tác cho học sinh trung học phổ thông .14
1.4. Dạy học theo định hướng giáo dục STEM…………………………………………………14
1.4.1. Khái niệm STEM ………………………………………………………………………………..14
vii
1.4.2. Những đặc điểm cơ bản của dạy học theo định hướng giáo dục STEM ……..16
1.4.3. Các hình thức dạy học theo định hướng giáo dục STEM ………………………….17
1.4.4.Chủ đề STEM………………………………………………………………………………………18
1.4.5. Vai trò của dạy học STEM trong việc phát triển năng lực học sinh ……………20
1.5. Các phương pháp dạy học và kĩ thuật dạy học thường sử dụng trong các chủ đề
STEM …………………………………………………………………………………………………………21
1.5.1. Dạy học theo dự án ……………………………………………………………………………..21
1.5.2. Kỹ thuật dạy học theo nhóm nhỏ …………………………………………………………..22
1.6. Điều tra thực trạng dạy học STEM và phát triển năng lực hợp tác cho học sinh…23
1.6.1. Mục đích điều tra ………………………………………………………………………………..23
1.6.2. Đối tượng điều tra ……………………………………………………………………………….23
1.6.3. Phương pháp điều tra …………………………………………………………………………..23
1.6.4. Kết quả điều tra thực trạng dạy học STEM đối với giáo và học sinh…………24
Tiểu kết chƣơng 1……………………………………………………………………………………….32
CHƢƠNG 2 XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC CÁC CHỦ ĐỀ STEM
NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH ……………….33
2.1. Phân tích cấu trúc, nội dung chương trình …………………………………………………33
2.1.1. Mục tiêu chương trình Hóa học 12 ………………………………………………………..33
2.1.2. Cấu trúc và nội dung của chương trình hóa học 12 ………………………………….34
2.1.3. Những điểm cần lưu ý về nội dung và phương pháp dạy học trong chương
trình hóa học 12……………………………………………………………………………………………36
2.2. Xây dựng hệ thống chủ đề dạy học theo định hướng giáo dục STEM phát triển
năng lực hợp tác cho học sinh………………………………………………………………………..36
2.2.1. Nguyên tắc lựa chọn và xây dựng chủ đề dạy học theo định hướng giáo dục
STEM phát triển năng lực hợp tác cho học sinh……………………………………………….36
2.2.2. Quy trình xây dựng chủ đề dạy học theo định hướng giáo dục STEM phát
triển năng lực hợp tác cho học sinh…………………………………………………………………37
2.2.3. Hệ thống chủ đề dạy học theo định hướng giáo dục STEM nhằm phát triển
năng lực hợp tác cho học sinh……………………………………………………………………….38
2.3. Đề xuất tiêu chí và bộ công cụ đánh giá năng hợp tác…………………………………52
viii
2.3.1. Tiêu chí đánh giá…………………………………………………………………………………52
2.3.2. Bộ công cụ đánh giá năng lực hợp tác ……………………………………………………48
2.4. Một số kế hoạch chủ đề dạy học theo định hướng giáo dục STEM chương trình
hóa học 12 …………………………………………………………………………………………………..52
2.4.1. Chủ đề 1: Làm bánh Flan thơm ngon……………………………………………………..52
2.4.2. Chủ đề 2: Mâm xôi ngũ sắc…………………………………………………………………..77
2.4.3. Chủ đề 3: Tái chế nhựa ………………………………………………………………………..77
Tiểu kết chƣơng 2……………………………………………………………………………………….96
CHƢƠNG 3 THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM………………………………………………….97
3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm……………………………………………………………….97
3.2. Nhiệm vụ và nội dung thực nghiệm sư phạm …………………………………………….97
3.3. Kế hoạch thực nghiệm sư phạm……………………………………………………………….97
3.3.1. Thời gian, đối tượng thực nghiệm………………………………………………………….97
3.3.2. Quá trình tiến hành thực nghiệm sư phạm………………………………………………98
3.4. Kết quả và xử lý kết quả thực nghiệm sư phạm………………………………………….98
3.4.1. Đánh giá qua bảng đánh giá của giáo viên, học sinh và phiếu hỏi …………….98
3.4.2. Kết quả phiếu khảo sát ý kiến của học sinh …………………………………………..102
Tiểu kết chƣơng 3……………………………………………………………………………………..106
KẾT LU N VÀ KHUYẾN NGHỊ……………………………………………………………..107
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………………109
PHỤ LỤC
1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay, thế giới đang hướng đến cách mạng công nghiệp 4.0 bao gồm một
số công nghệ chính nhu trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, Big Data, công nghẹ in
3D, và công nghệ nano trên nền tảng của các cuộc cách mạng công nghiệp trước
nhằm mục đích nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng cuộc sống. Con người là
yếu tố quan trọng nhất và cũng là động lực của mọi cuộc cách mạng. Trong cách
mạng công nghiệp nói chung và cách mạng công nghiệp 4.0 nói riêng, việc đào tạo
nguồn nhân lực để thực hiện cuộc cách mạng đóng một vai trò then chốt. Với sự
thay đổi nhanh chóng của công nghệ, đòi hỏi giáo dục phải đem lại cho người học
cả tư duy những kiến thức kỹ năng mới, khả năng sáng tạo, thích ứng với thách thức
và những yêu cầu mới mà các phương pháp giáo dục truyền thống không thể đáp
ứng. Giáo dục STEM có thể giúp học sinh chiếm lĩnh các năng lực STEM và các kĩ
năng thiết yếu để theo đuổi các ngành nghề STEM cũng như giải quyết những thách
thức lớn mà thế kỉ 21 đặt ra – Kỉ nguyên của khoa học công nghệ – CMCN 4.0.
Giáo dục STEM đào tạo nguồn nhân lực cho tương lai, là cơ hội để tiến hành cải
cách xã hội, xây dựng xã hội học thực làm thực. Giáo dục STEM trang bị cho người
học: Kỹ năng giả quyết vấn đề, vấn đề phức tạp, kỹ năng tư duy hệ thống, hợp tác
giao tiếp, tư duy điện toán, kỹ năng nghiên cứuvà tư duy khoa học. Trong đó, năng
lực hợp tác làm việc nhóm là cách thức nhiều người cũng thực hiện tốt một nhiệm
vụ và hướng đến mục tiêu chung, qua đó giúp đỡ mỗi cá nhân nhận ra thiếu sót của
mình để khắc phục, trở nên hoàn thiện hơn.
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ giáo dục và Đào
tạovề việc ban hành Chương trình giáo dục phổ thông đã khẳng định giáo dục
STEM là một trong những hướng giáo dục đang được quan tâm phát triển trên thế
giới cũng như ở Việt Nam, góp phần đáp ứng yêu cầu cung cấp nguồn nhân lực trẻ
cho giai đoạn công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, đồng thời nhấn mạnh vai
trò thúc đẩy STEM trong nhà trường của các môn Toán, Công nghệ, Tin học, Khoa
học tự nhiên. Từ năm học 2020-2021, Chương trình giáo dục phổ thông chính thức
2
được áp dụng, giáo dục STEM trong trường cũng được triển khai rộng và sâu hơn
trong các trường phổ thông trên cả nước.
Chúng ta đang sống trong thời đại diễn ra hòa nhập cao giữa các quốc gia có
nền văn hóa khác nhau, nhu cầu trao đổi công việc và nhân lực cũng ngày một cao,
đòi hỏi ngành giáo dục phải đào tạo ra các công dân đáp ứng chuẩn toàn cầu. Giáo
dục STEM là một mô hình giáo dục mới đã được triển khai tại các nước châu Âu,
châu Mỹ và được chứng minh là một mô hình giáo dục tiên tiến, hiện đại. Dạy học
theo định hướng STEM là giảng dạy tích hợp bốn lĩnh vực: khoa học, công nghệ, kỹ
thuật và toán học, theo nguyên tắc giảng dạy thông qua thực hành, trên những thí
nghiệm thiết thực và sinh động có thể ứng dụng ngay trong thực tiễn hàng ngày.
Tuy vậy, ở mô hình giáo dục STEM còn khá mới mẻ nên cần được quan tâm và
nhận thức của toàn xã hôi, công nghẹ, kỹ thuạt và toán học, theo nguyên tắc giảng
dạy thông qua thực hành, trên những thí nghiẹm thiết thực và sinh đọng có thể ứng
dụng ngay trong thực tiễn hàng ngày.
Giáo dục STEM xuất hiện ở Việt Nam trong vài năm trở lại đây tuy chưa
thực sự trở thành một hoạt động chính thức trong trường phổ thông. Nhưng giáo
dục STEM với nhiệm vụ cung cấp các kiến thức và kĩ năng cần thiết cho HS thế kỉ
21 sẽ là mô hình giáo dục diện rộng trong tương lai gần của cả thế giới. Gần đây ở
Việt Nam, STEM và giáo dục STEM nói riêng đã bắt đầu được nghiên cứu, tuy
nhiên trong môn Hóa học còn chưa nhiều. Ngoài ra, Hóa học là môn học liên quan
nhiều đến những hiện tượng, sự vật trong cuộc sống hằng ngày. Tuy nhiên, hiện nay
việc giảng dạy vẫn còn đặt nặng mặt lí thuyết, dạy học theo chủ đề STEM trong dạy
học Hóa học là một phương pháp mới giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ
dàng và thú vị nhất, không khô khan và khó hiểu như cách học lí thuyết cũ. Xuất
phát từ những lý do trên, tác giả quyết định chọn đề tài: “Dạy học theo định hƣớng
giáo dục STEM phần Hóa học hữu cơ lớp 12 nhằm phát triển năng lực hợp tác
cho học sinh” với mong muốn giúp học sinh không chỉ lĩnh hội tốt kiến thức mà
còn tích cực say mê tự tìm kiếm và chọn lọc kiến thức, vận dụng kiến thức vào đời
sống thực tế, phát triển các NL của người học, nâng cao chất lượng dạy và học ở
trường phổ thông nói chung và bộ môn Hóa học nói riêng.
3
1.1. Tổng quan nghiên cứu giáo dục STEM
1.1.1. Giáo dục STEM trên thế giới
Giáo dục STEM trên bình diện quốc tế đã đuợc quan tâm và triển khai ở
nhiều quốc gia trên thế giới với sự đa dạng về quan điểm, mục tiêu, phuong pháp và
hình thức triển khai. Tại nh, mục tiêu giáo dục STEM là tạo ra nguồn nhân lực
nghiên cứu khoa học chất luợng cao. Còn tại Mỹ, ba mục tiêu co bản cho giáo dục
STEM là: 1 . trang bị cho tất cả các công dân những kĩ nang về STEM; 2 . mở
rọng lực luợng lao đọng trong lĩnh vực STEM; 3 tang cuờng số luợng HS sẽ theo
đuổi và nghiên cứu chuyên sâu về các lĩnh vực STEM. Tại c, mục tiêu của giáo
dục STEM là xây dựng kiến thức nền tảng của quốc gia nhằm đáp ứng các thách
thức đang nổi lên của viẹc phát triển mọt nền kinh tế cho thế kỉ 21. Đề cạp tới giáo
dục STEM, Tổng thống Barack Obama phát biểu tại Hội chợ Khoa học Nhà Trắng
hàng năm lần thứ ba, tháng 4 năm 2013: “Một trong những điều mà tôi tập trung khi
làm Tổng thống là làm thế nào chúng ta tạo ra một phương pháp tiếp cận toàn diện
cho khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM)… Chúng ta cần phải ưu tiên
đào tạo đội ngũ giáo viên mới trong các lĩnh vực chủ đề này và để đảm bảo rằng tất
cả chúng ta là một quốc gia ngày càng dành cho các giáo viên sự tôn trọng cao hơn
mà họ xứng đáng. Bill Gates, trong mọt bài phát biểu truớc thuợng nghị viẹn Mỹ đã
từng nói: Chúng ta không thể duy trì mọt nền kinh tế trên nền tảng của sự đổi mới
trừ khi tạo ra đuợc những công dân đuợc giáo dục tốt về toán học, khoa học và kỹ
thuạt. Nếu không làm đuợc điều này chúng ta không thể cạnh tranh đuợc trong nền
kinh tế toàn cầu . Tuy các phát biểu về mục tiêu giáo dục STEM có những điểm
khác biẹt nhung các Quốc gia đều coi giáo dục STEM nhu là mọt giải pháp trong
cải cách giáo dục nhằm huớng tới phát triển nguồn nhân lực đáp ứng các mục tiêu
phát triển kinh tế, phát triển quốc gia trong thời đại toàn cầu hóa đầy cạnh tranh.
i ụ i
Giáo dục STEM ở Việt Nam đuợc đề cạp tới khoảng nam 2010 thông qua
các công ty về Công nghẹ và Giáo dục trong và ngoài nuớc. Nhiều hoạt đọng truyền
thông về STEM cũng nhu tổ chức giáo dục STEM cho HS thông qua các hoạt đọng
4
trải nghiẹm với Robotics, khám phá khoa học đã đuợc triển khai. Tuy nhiên, các
hoạt đọng giáo dục STEM này mới chỉ dừng lại ở những hoạt đọng đon lẻ, thiếu
tính kết nối và đồng bọ. Gần đây, Bọ Giáo dục và Đào tạo đang phối hợp với Họi
Đồng nh triển khai chuong trình thí điểm về giáo dục STEM cho mọt số truờng
Trung học tại mọt số tỉnh thành nhu Hà Nọi, Hải Duong, Hải Phòng, Quảng Ninh
và Nam Định. Đây là những buớc đi quan trọng nhằm phát triển mọt chuong trình
giáo dục theo định huớng STEM mang tầm quốc gia.
Nghị quyết Số: 29-NQ T “về đổi mới can bản, toàn diẹn giáo dục và đào
tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiẹp hóa, hiẹn đại hóa trong điều kiẹn kinh tế thị
truờng định huớng xã họi chủ nghĩa và họi nhạp quốc tế họi nghị trung uong 8
(khóa XI) nêu rõ:
“Đối với giáo dục phổ thông, tạp trung phát triển trí tuẹ, thể chất, hình thành
phẩm chất, nang lực công dân, phát hiẹn và bồi duỡng nang khiếu, định huớng nghề
nghiẹp cho học sinh. Nâng cao chất luợng giáo dục toàn diẹn, chú trọng giáo dục lý
tuởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, nang lực và kỹ nang thực
hành, vạn dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả nang sáng tạo, tự học,
khuyến khích học tạp suốt đời. Hoàn thành viẹc xây dựng chuong trình giáo dục
phổ thông giai đoạn sau nam 2015. Bảo đảm cho học sinh có trình đọ trung học co
sở hết lớp 9 có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau
trung học co sở; trung học phổ thông phải tiếp cạn nghề nghiẹp và chuẩn bị cho giai
đoạn học sau phổ thông có chất luợng. Nâng cao chất luợng phổ cạp giáo dục, thực
hiẹn giáo dục bắt buọc 9 nam từ sau nam 2020.
Nghị quyết số 88 2014 QH13 ngày 28 11 2014 của Quốc họi về đổi mới
chuong trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông; Quyết định số 404 QĐ- TTg ngày
27 3 2015 của Thủ tuớng Chính phủ về phê duyẹt Đề án đổi mới chuong trình, sách
giáo khoa giáo dục phổ thông nêu r : “Chuong trình mới, sách giáo khoa mới đuợc
xây dựng theo huớng coi trọng dạy nguời với dạy chữ, rèn luyẹn, phát triển cả về
phẩm chất và nang lực; chú trọng giáo dục tinh thần yêu nuớc, lòng tự hào dân tọc,
đạo đức, nhân cách, lối sống; phát hiẹn, bồi duỡng nang khiếu và định huớng nghề
5
nghiẹp cho mỗi học sinh; tang cuờng nang lực ngoại ngữ, tin học và các kỹ nang
sống, làm viẹc trong điều kiẹn họi nhạp quốc tế; đẩy mạnh ứng dụng, phát huy
thành quả khoa học công nghẹ thế giới, nhất là công nghẹ giáo dục và công nghẹ
thông tin.”
Chỉ thị số 16 CT-TT ngày 4 5 2017 của Thủ tuớng chính phủ về viẹc tang
cuờng tiếp cạn cuọc cách mạng công nghiẹp lần thứ 4 trong đó có nọi dung:
Thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nọi dung, phuong pháp giáo dục và dạy
nghề nhằm tạo ra nguồn nhân lực có khả nang tiếp nhạn các xu thế công nghẹ sản
xuất mới, trong đó cần tạp trung vào thúc đẩy đào tạo về khoa học, công nghẹ, kỹ
thuạt và toán học STEM , ngoại ngữ, tin học trong chuong trình giáo dục phổ
thông; đẩy mạnh tự chủ đại học, dạy nghề; thí điểm quy định về đào tạo nghề, đào
tạo đại học đối với mọt số ngành đạc thù. Biến thách thức dân số cùng giá trị dân số
vàng thành lợi thế trong họi nhạp và phân công lao đọng quốc tế.
Bọ Giáo dục và Đào tạo thúc đẩy triển khai giáo dục về khoa học, công nghẹ,
kỹ thuạt và toán học STEM trong chuong trình giáo dục phổ thông; tổ chức thí
điểm tại mọt số truờng phổ thông ngay từ nam học 2017 – 2018. Nâng cao nang lực
nghiên cứu, giảng dạy trong các co sở giáo dục đại học; tang cuờng giáo dục những
kỹ nang, kiến thức co bản, tu duy sáng tạo, khả nang thích nghi với những yêu cầu
của cuọc Cách mạng công nghiẹp lần thứ 4.
Chuong trình giáo dục phổ thông tổng thể chính thức đuợc thông qua ngày
17 8 2017 nêu r : Giáo dục công nghẹ đuợc thực hiẹn thông qua nhiều môn học,
trong đó cốt l i là các môn Thế giới công nghẹ lớp 1, lớp 2 và lớp 3 và Tìm hiểu
công nghẹ lớp 4 và lớp 5 ; Công nghẹ và Huớng nghiẹp trung học co sở ; Thiết kế
và Công nghẹ trung học phổ thông . Cùng với Toán học, Khoa học tự nhiên và Tin
học, các môn học về công nghẹ góp phần thúc đẩy giáo dục STEM, mọt trong
những xu huớng giáo dục đang đuợc coi trọng ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Văn bản số 4228 BGDĐT-GDTrH ngày 18/9/2019 của Bộ GD&ĐT về việc
hướng dẫn triển khai hoạt động NCKH và tổ chức cuộc thi KHKT cấp quốc gia học
sinh trung học năm học 2019-2020
6
Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ
trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Trong nội dung 5 có đề cập đến Chính sách phát triển nguồn nhân lực STEM cho
cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 liên quan đến giáo dục STEM.
Cho đến nay có nhiều đề tài nghiên cứu về những phương pháp dạy học mới
có tính hiệu quả và khả năng áp dụng rộng rãi, phù hợp với điều kiện của giáo dục
Việt Nam. Xây dựng các chủ đề STEM trong dạy học cũng là một hướng nghiên
cứu mới và có tính thực tiễn cao. Tuy nhiên, hiện nay số lượng công trình nghiên
cứu về vấn đề này chưa nhiều. Một số đề tài nghiên cứu về sử dụng các chủ đề
STEM trong dạy học Hóa học như:
– Luận văn Thạc sĩ khoa học Giáo dục của Lê Thị Ánh Tuyết [24] đã thiết kế
và tổ chức được các chủ đề dạy học STEM trong chương trình hóa vô cơ lớp 11
nhằm phát triển NL cho HS.
– Luận văn Thạc sĩ khoa học Giáo dục của Nông Thủy Kiều [10] Tác giả đã
vận dụng mô hình STEM qua dạy học phần dẫn xuất hiđrocacbon, hóa học 11 nhằm
phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
– Luận văn Thạc sĩ Khoa học Giáo dục của Trần Thế Sang [19] đã xây dựng
và sử dụng một số chủ đề STEM nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng
tạo cho HS lớp 10.
Còn một số công trình nghiên cứu khác về STEM và việc phát triển NLHT
cho HS. Tuy nhiên, chưa có đề tài sử dụng mô hình STEM để phát triển NLHT cho
HS thông qua dạy học phần Hóa học hữu cơ 12. Như vậy đề tài tác giả nghiên cứu
có sự kế thừa và phát triển của các nghiên cứu trước đây, phù hợp với định hướng
về đổi mới giáo dục phổ thông và rất cần thiết.
2 Mục đ ch nghiên cứu
Xây dựng và tổ chức dạy họccác chủ đề STEM trong dạy học Hóa học hữu
cơ lớp 12 nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học sinh.
3 Nhiệ vụ nghiên cứu
– Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài:
7
Tổng quan về các vấn đề: định hướng đổi mới giáo dục, xây dựng chủ đề
dạy học STEM, năng lực và năng lực hợp tác.
Điều tra, đánh giá thực trạng việc sử dụng dạy học STEM và việc phát
triển năng lực hợp tác cho HS ở một số trường THPT.
– Phân tích chương trình Hóa học lớp 12 THPT.
– Đề xuất nguyên tắc và quy trình lựa chọn, xây dựng chủ đề STEM.
– Xây dựng một số chủ đề dạy học STEM và nghiên cứu phương pháp tổ
chức dạy học các chủ đề này.
– Thiết kế bộ công cụ đánh giá năng lực hợp tác cho HS thông qua dạy học
STEM.
– Thực nghiệm sư phạm:
Đánh giá tính hiệu quả và khả thi của các đề xuất trong luận văn.
Đánh giá tính phù hợp của các chủ đề dạy học STEM đã đưa ra.
4 hách thể đối tƣợng phạ vi nghiên cứu
h h h ghi
Dạy học Hóa học hữu cơ lớp 12 ở trường THPT.
i g ghi
Tổ chức dạy học chủ đề STEM trong dạy học Hóa học hữu cơ lớp 12 THPT
nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học sinh.
h i ghi
Nội dung: Nghiên cứu và xây dựng chủ đề STEM và sử dụng chúng trong
dạy học Hóa học hữu cơ lớp 12 THPT
Địa bàn thực nghiệm: trường THPT Nguyễn Gia Thiều, trường THPT ên
Viên trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Thời gian thực hiện: Từ tháng 01 2020 đến tháng 11 2020.
5 C u h i nghiên cứu
Xây dựng và tổ chức dạy học chủ đề STEM Hóa học hữu cơ lớp 12 như thế
nào để phát triển được năng lực hợp tác cho học sinh
8
6 Giả thuyết hoa học
Nếu giáo viên xây dựng và tổ chức dạy học các chủ đề STEM một cách khoa
học, hiệu quả thì sẽ phát triển được năng lực hợp tác cho HS và nâng cao chất
lượng học tập Hóa học ở trường THPT.
7 Phƣơng pháp nghiên cứu
h h g h ghi
Thu thập tài liệu và sử dụng kết hợp các phương pháp phân tích, đánh giá, hệ
thống hóa,… các tài liệu có liên quan đến đề tài.
h h g h ghi h i
– Sử dụng phiếu điều tra, thu thập thông tin, để đánh giá sự hiểu biết về STEM
của giáo viên, thực trạng sự dụng STEM trong dạy học; đánh giá nhận thức của giáo
viên về vài trò dạy học STEM nhằm phát triển năng lực hợp tác của học sinh.
– Hỏi ý kiến các chuyên gia, các giảng viên khoa sư phạm và các giáo viên
Hóa học ở trường THPT.
– Thực nghiệm sư phạm để đánh giá, kiểm chứng giả thiết khoa học của đề tài.
h g h h g i
Sử dụng phương pháp thống kê toán học áp dụng trong nghiên cứu khoa học
Giáo dục để xử lí kết quả thực nghiệm sư phạm.
8. Đ ng g p ới của đề tài
– Tổng quan và làm r cơ sở lý luận dạy học STEM và đánh giá sự phát triển
năng lực hợp tác thông qua dạy học STEM.
– Xây dựng được một số các chủ đề dạy học STEM trong chương trình Hóa
học lớp 12 THPT.
– Đề xuất một số phương pháp tổ chức dạy học các chủ đề STEM.
– Thiết kế bộ công cụ đánh giá năng lực hợp tác trong dạy học STEM.
Cấu tr c của lu n văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục nội dung
của luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của phát triển năng lực hợp tác cho học
sinh thông qua dạy học theo định hướng giáo dục STEM.
9
Chương 2: Xây dựng và tổ chức dạy học các chủ đề STEM nhằm phát triển
năng lực hợp tác cho học sinh.
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm.
10
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LU N VÀ THỰC TIỄN CỦA PHÁT TRIỂN NĂNG
LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC THEO ĐỊNH
HƢỚNG GIÁO DỤC STEM
1 1 Định hƣớng đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay
Đổi mới giáo dục đang được toàn xã hội quan tâm. Đổi mới phương pháp dạy học
trong đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo và vận dụng kiến thức; tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến
khích tự học, tạo cơ sở để người học cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển
năng lực.
Để phát triển toàn diện hệ thống phẩm chất, năng lực cho HS THPT, người
GV phải đổi mới từ phương pháp dạy học tới cách kiểm tra, đánh giá HS theo cách
tiếp cận năng lực. Người GV không thể sử dụng cách dạy như trước đây là chủ yếu
tổ chức cho HS ghi nhớ khối kiến thức hàn lâm, rời rạc mà thay vào đó là các kế
hoạch bài dạy theo các chủ đề học tập được kết cấu lại từ các bài học sẵn có trong
chương trình và sách giáo khoa hiện hành theo hướng cho HS được trải nghiệm,
được tiếp cận với thế giới tự nhiên sống động bằng các hoạt động đóng vai, trải
nghiệm, được làm dự án học tập tích hợp liên môn với thực tiễn… đổi mới cách
đánh giá theo hướng đánh giá quá trình, đánh giá qua quan sát, qua bảng hỏi, các
tình huống thực, qua phiếu nhìn lại quá trình… để hướng đến đánh giá năng lực HS.
Theo công văn số : 3089 BGDĐT-GDTrH V/v triển khai thực hiện giáo dục
STEM trong giáo dục trung học: Tiếp tục triển khai thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg
ngày 04/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận
cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; nhằm hỗ trợ các trường phổ thông triển
khai thực hiện có hiệu quả giáo dục Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học
(STEM), Bộ Giáo dục và Đào tạo GDĐT hướng dẫn một số nội dung thực hiện
giáo dục STEM và tổ chức, quản lý hoạt động giáo dục STEM trong trường trung
học
Từ các lí do trên tác giả đã chọn đề tài: “Dạy học theo định hƣơng giáo dục
STEM phần Hóa học hữu cơ lớp 12 nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học
11
sinh”nhằm phát triển các NL của người học, nâng cao chất lượng dạy và học ở
trường phổ thông nói chung và bộ môn Hóa học nói riêng.
1.2. Năng lực và phát triển năng lực cho học sinh trung học phổ thông
1.2.1. Khái ni ă g c
Khái niệm năng lực (NL) có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau tùy
thuộc vào cách tiếp cận và bối cảnh cụ thể khác nhau.
Theo Chương trình giáo dục phổ thông – Chương trình tổng thể của Bộ
GD&ĐT: “NL là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có
và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến
thức, kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí , thực
hiện thành công một loạt hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những
điều kiện cụ thể”. [5]

 

Hoặc xem bản đầy đủ trên google drive: TẠI ĐÂY

 

Các thầy cô cần file word liên hệ với chúng tôi tại fanpage facebook O2 Education

Hoặc xem nhiều SKKN hơn tại:  Tổng hợp SKKN môn hóa học cấp THPT

 

Hoặc xem thêm các tài liệu khác của môn hóa

• Phương pháp tư duy dồn chất xếp hình giải bài tập hóa học hữu cơ
• Tổng hợp bài tâp phương pháp dồn chất xếp hình
• 100 câu lý thuyết đếm hóa hữu cơ lớp 12 thi TN THPT
• 200 câu lý thuyết đếm hóa học lớp 12 có đáp án ôn thi TN THPT
• Tổng hợp kĩ thuật phương pháp giải bài tập peptit đầy đủ chi tiết
• Tổng hợp bài tập hữu cơ hay và khó có lời giải chi tiết
• Biện luận công thức phân tử muối amoni hữu cơ đầy đủ chi tiết
• Giải bài tập chất béo theo phương pháp dồn chất
• Tổng hợp 50+ bài tập chất béo có lời giải chi tiết
• Tổng hợp bài tập vô cơ hay và khó có lời giải chi tiết
• Tổng hợp đề thi môn hóa của bộ giáo dục từ năm 2007 đến nay
• Tổng hợp các phương pháp giải bài tập môn hoá học
• Tổng hợp giáo án chủ đề STEM trong môn hóa học
• Tổng hợp đề thi THPT QG 2021 file word có lời giải chi tiết
• Tổng hợp đề thi HSG lớp 12 môn hoá học
• Tổng hợp đề thi giữa học kì 1 môn hóa cả 3 khối 10 11 12
• Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 12 môn hóa học
• Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 11 môn hóa học
• Tổng hợp đề thi học kì 1 lớp 10 môn hóa học
• Tổng hợp đề thi giữa học kì 2 cả ba khối 10 11 12
• Tổng hợp đề thi học kì 2 lớp 12 môn hóa học
• Tổng hợp đề thi học kì 2 lớp 11 môn hóa học
• Tổng hợp đề thi học kì 2 lớp 10 môn hoá học
• Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 10
• Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 11
• Tổng hợp các chuyên đề hóa học lớp 12
• Tổng hợp 23 phương pháp giải bài tập môn hóa học
• Tư duy NAP về tính bất biến của kim loại
• Tư duy NAP về tính bất biến của hỗn hợp chứa hợp chất
• Tư duy NAP đi tắt đón đầu kết hợp với các định luật bảo toàn
• Tư duy NAP phân chia nhiệm vụ H+
• Vận dụng linh hoạt và liên hoàn các định luật bảo toàn
• Bài toán vận dụng tư duy điền số điện tích có lời giải chi tiết
• Bài toán khử oxit kim loại bằng H2 CO hoặc C có lời giải chi tiết
• Bài toán kim loại tác dụng với dung dịch muối có lời giải chi tiết
• Bài toán kim loại tác dụng với axit HCl H2SO4 có lời giải chi tiết
• Lý thuyết và bài tập kim loại tác dụng với axit HNO3 có lời giải chi tiết
• Lý thuyết và bài tập điện phân có lời giải chi tiết
• Bài toán đồ thị cơ bản trong hóa học có lời giải chi tiết
• Bài toán đồ thị nâng cao có lời giải chi tiết
• Bài toán CO2 SO2 tác dụng với dung dịch kiềm có lời giải chi tiết
• Bài toán nhỏ từ từ H+ vào dung dịch HCO3- và CO32- có lời giải chi tiết
• 30+ bài toán nhiệt nhôm có lời giải chi tiết
• Bài toán hỗn hợp Na K Ca Ba và oxit tác dụng với nước có lời giải chi tiết
• Bài toán hỗn hợp Al Na K Ca Ba tác dụng với nước có lời giải chi tiết
• Bài toán hỗn hợp kết tủa của BaCO3 và Al(OH)3 có lời giải chi tiết
• Các dạng toán nâng cao về sắt và các hợp chất của sắt có lời giải chi tiết
• Bài toán liên quan tới phản ứng Fe2+ tác dụng với Ag+ có lời giải chi tiết
• Bài tập tổng hợp hóa học vô cơ 12 có lời giải chi tiết
• Bài toán nhiệt phân và cracking ankan
• Các bài toán đặc trưng về anken và ankin
• Bài toán cộng H2 Br2 vào hiđrocacbon không no mạch hở
• Vận dụng tinh tế công thức đốt cháy vào bài toán đốt cháy hỗn hợp hiđrocacbon
• Vận dụng tư duy dồn chất giải toán hiđrocacbon
• Tư duy xếp hình cho cacbon trong bài toán hiđrocacbon
• Tổng hợp đáp án tất cả các module môn hóa học THPT